Filmfestival Cannes 2019 – Deel 1

Filmfestival Cannes 2019, deel 1:
Mooiste film buiten competitie

door Bert Goessen

Halverwege het 72e Filmfestival van Cannes concluderen we dat de kwaliteit van de competitiefilms ook dit jaar redelijk hoog is. De mooiste en meest intrigerende film tot nu toe komt echter niet uit het competitieprogramma, maar uit het bijprogramma La Quinzaine des Réalisateurs. Het betreft The Lighthouse.

De Amerikaanse regisseur Robbert Eggers maakte een paar jaar geleden faam met zijn film THE WITCH. In zijn nieuwe film, volledig in zwart-wit en in 4:3 formaat, spelen Willem Dafoe en Robert Pattinson de hoofdrollen. Beide mannen zijn aan elkaar overgeleverd op een kleine rotspunt waar ze voor een vuurtoren moeten zorgen. In een soort horrorpoëzie voltrekt zich een tweestrijd om de macht. Vilein, geslepen, bonkig, spugend en scheldend gaan ze elkaar te lijf. De soundtrack met een voortdurend indringende misthoorn, het literaire gehalte van de dialogen en het ongekend hoge acteerniveau van beide acteurs doen je verlangen deze film nog een keer te mogen zien. Van de elf inmiddels vertoond competitiefilms steken er drie met kop en schouder boven de rest uit.

The Lighthouse

Laagje voor laagje
Allereerst PORTRAIT DE LA JEUNE FILLE EN FEU. Een kostuumdrama van Céline Sciamma dat begint als een ingetogen aquarel, maar geleidelijk uitgroeit tot een levendig en krachtig olieverfschilderij over de romantische relatie tussen twee jonge vrouwen. De setting is de kust van Bretagne, 1770. Portretschilder Marianne (Noémie Merlant) heeft de opdracht om een goed gelijkend portret van Héloïse (Adèle Haenel) te schilderen. Een andere schilder slaagde er niet in omdat Héloïse weigerde te poseren. Ze weet namelijk dat het portret door haar moeder zal worden gebruikt om haar te verkopen aan een vreemdeling die ze nog nooit heeft ontmoet in een land dat ze nog nooit heeft bezocht. Dus Marianne moet haar onderwerp heimelijk bestuderen, onder het mom van een betaalde metgezel te zijn. Zoals Marianne rustig en ongehaast te werk gaat, zo bouwt Sciamma ongehaast haar film op. Laagje voor laagje geeft de film zijn geheimen bloot om uiteindelijk tot een dramatisch hoogtepunt te komen. Knap staaltje cinematografie van de regisseuse die in 2014 ook al in Cannes wist te imponeren met GIRLHOOD.

Regisseur kijkt terug op zijn leven
De 22e film van de Spaanse regisseur Pedro Almodóvar, DOLOR Y GLORIA, gaat over een regisseur die terugkijkt op zijn leven. De vraag is: in hoeverre komt het leven van de hoofdpersoon in de film, Salvador Mallo, overeen met dat van de inmiddels 69-jarige Pedro Almodóvar? Feit is dat hij lijdt aan allerlei fysieke ongemakken zoals zware hoofd- en rugpijn. Aandoeningen waarvan Almodóvar zelf ook al jaren last heeft. Net zoals bij Mallo in de film leidden de pijnen van de regisseur ertoe dat hij nauwelijks nog zijn appartement verliet en beetje bij beetje vereenzaamde. Het gevolg is een verhaal over leven en dood, liefde en lijden, creativiteit en angst, en vooral over het verstrijken van de tijd. Als op het einde van de film blijkt dat de flashbacks op zijn jeugdjaren tevens de opnamen zijn een nieuwe film over zijn eerste seksuele verlangens zijn, is het duidelijk dat het creatieve vuur zowel bij Mallo als Almodóvar nog niet is gedoofd. Zonder twijfel een van zijn meest persoonlijke films waarin hij zich andermaal als meesterlijke raamverteller etaleert.

Epos in de Bergen
Een aangename verrassing is A HIDDEN LIFE van Terrence Malick. Klaar met zijn in metafysica gedrenkte vorige films, met als bekroning de Gouden Palm voor THE TREE OF LIFE, komt Malick met  een drie uur durend filmepos over boer Franz die in 1943 wordt opgeroepen in het Duitse leger te dienen. Franz heeft daar geen zin in want hij woont met zijn vrouw en drie dochters in de idyllische bergen. Ze hebben het goed, zijn gelukkig en drijven een gezond boerenbedrijf. Hij kan zich niet voorstellen, als gelovig christen, dat God mensen naar het front stuurt. Hij weigert dan ook dienst, wordt opgepakt en gevangen gezet. Uiteindelijk wordt hij ter dood veroordeeld en geëxecuteerd. Een film over macht en onmacht, schuld en boete, geloof, hoop en liefde. En dat alles gedrenkt in prachtige beelden van een adembenemend berglandschap.

Working class hero
SORRY WE MISSED YOU is het zoveelste eerbetoon van de Britse cineast Ken Loach aan de working class hero. Dit keer worden de slechte arbeidsomstandigheden van de hedendaagse pakketbezorgers onder de loep genomen. Ricky woont met zijn vrouw en twee kinderen in Newcastle. Omdat hij nauwelijks ergens aan werk kan komen, besluit hij op zzp-basis pakketbezorger te worden. Maar dat gaat niet van een leien dakje. De werkdruk is hoog en de arbeidsomstandigheden zijn miserabel. Om een eigen bestelwagen te kunnen kopen, moet de auto van zijn vrouw verkocht worden. Zij offert zich op en gaat met de bus haar cliënten verzorgen. Conflicten thuis met zijn puberende zoon maken de situatie nog schrijnender. Als klap op de vuurpijl wordt Ricky tijdens zijn ronde beroofd en in elkaar geslagen. Een social-realistisch drama pur sang met een duidelijk keurmerk van Ken Loach (I, DANIEL BLAKE).

Occult met poëtische randjes
ATLANTIQUE de eerste lange speelfilm van de Franse actrice en regisseuse Mati Diop, speelt in Dakar, Senegal waar Ada verliefd is op Suleiman, maar gedwongen wordt te trouwen met Omar. Suleiman heeft met een aantal anderen de overtocht per boot naar Spanje gewaagd, maar is volgens haar vrienden gekapseisd op zee. Suleiman wordt beticht van brandstichting. De politie gelooft niet dat Suleiman dood is. Ada krijgt dagen later een bericht op haar telefoon van Suleiman dat hij haar wil ontmoeten. Volgens haar vriendinnen is het een valstrik van de politie. Als Ada toch besluit naar de afgesproken plek te gaan, ontmoet ze een soort reïncarnatie van Suleiman. Geheimzinnige Afrikaanse djinn-elementen dringen dan het verhaal binnen. Geesten die het onverklaarbare moeten verklaren. Wat begint als een onschuldige liefdesromance eindigt in een occulte belevenis met poëtische randjes.

Atlantique

Braziliaanse western
BACURAU, van de Braziliaanse regisseurs Kleber Mendonca Filho en Juliano Dornelles, die een paar jaar geleden Cannes verrasten met hun charmante film AQUARIUS verrassen nu weer maar dan met een soort moderne western. In opdracht van een plaatselijke, corrupte politicus moet het van God verlaten oord Bacurau van de kaart geveegd worden. Beetje bij beetje krijgen de bewoners dat in de gaten als er steeds meer vreemde moorden gebeuren. Maar ze laten zich niet zomaar verjagen. Op Tarrantino-achtige wijze nemen ze het heft in handen en wordt de boosdoener op een ezel het dorp uitgezet.

Bijzondere plant
LITTLE JOE heet de nieuwe film van de Oostenrijkse regisseuse Jessica Hausner die tien jaar geleden furore maakte met haar film LOURDES. Al haar films worden gekenmerkt door een heel eigen stijl van filmen. Strakke kaders, lege beelden, ingetogen acteerprestaties en eigenzinnige muziekscore zijn vaste onderdelen. Ook LITTLE JOE is ontegenzeglijk een ‘echte’ Hausner-film. Alice is een gescheiden moeder die met haar zoon Joe samenleeft. Op het plantenveredelingsbedrijf waar ze werkt, heeft ze een nieuwe plant ontwikkeld die veel liefde en aandacht nodig heeft. Omdat haar zoon vaak alleen thuis is, geeft ze hem er een cadeau. Ze noemen hem Little Joe. Maar de plant bezit bijzondere eigenschappen die van invloed zijn op het karakter van degenen die zijn geur opsnuiven. Minimalistisch en uiterst traag ontrolt zich het verhaal. Voor sommigen een verademing, voor anderen een gruwel. Hausners film kent alleen voor- of tegenstanders. Een middenweg is schier onmogelijk. De Japans aandoende muziekscore versterkt het minimalistische karakter op uiterst subtiele wijze.

Wraak in de banlieu
LES MISÉRABLES van Ladj Ly is een grimmig sociaal drama over een politie-eenheid die dagelijks patrouilleert in de banlieu. Het hoofd van de eenheid is een echte mannetjesputter die denkt de zaakjes goed op orde te hebben. Maar zijn autoritaire aanpak van de problemen in de wijk keert zich uiteindelijk tegen hem als de jonge gastjes die hij voortdurend kleineert op gewelddadige wijze wraak nemen.

Popidool Elton John
Het recente succes van de film BOHEMIAN RHAPSODY over Queen met de extravagante leadzanger Freddie Mercury zal niet snel worden overtroffen. Met ROCKETMAN geeft regisseur Dexter Fletcher een ander popfenomeen, Elton John, een menselijk gezicht. Maar of er net zoveel mensen geïnteresseerd zullen zijn in de levenswandel van Sir Elton John valt te bezien. Als je van zijn muziek houdt, zit je goed met deze film want al zijn hits passeren de revue. Tussendoor wordt zijn leven gepresenteerd als een aaneenschakeling van gemiste aandacht, liefde en affectie, hetgeen resulteert in drugsgebruik en alcoholverslaving. Als het Elton John uiteindelijk lukt om af te kicken in een kliniek neemt zijn leven een positieve wending. Vandaag de dag is hij gelukkig getrouwd en heeft hij samen met zijn man twee kinderen. ROCKETMAN mist helaas de diepgang van een film als AMY. Ondanks alle misère blijft het een net ietwat dik aangezet eerbetoon aan een van Engelands grootste popidolen.

Rocketman

Tegenvaller 1
De openingsfilm, THE DEAD DON’T DIE van Jim Jarmusch, is een zware teleurstelling. Een overbodige genrefilm over zombies die een klein Amerikaans plaatsje terroriseren. Drie politie-inspecteurs, gespeeld door Bill Murray, Adam Driver en Cloë Sevigny, staan voor de onmogelijke taak de bevolking tegen het onheil te beschermen. Afgezien van een paar leuke bijrollen, bijvoorbeeld Iggy Pop als overtuigende zombie, en een paar aardige grappen valt er aan dit Jarmusch-vehikel weinig eer te behalen. Jammer dat een regisseur van meesterwerken als STRANGER THAN PARADISE, DOWN BY LAW, BROKEN FLOWERS en PATERSON tot dit nietszeggende niveau is afgedaald.

Tegenvaller 2
THE WHISTLERS van de Roemeense regisseur Corneliu Porumboiu gaat over Cristi, een politieagent die naar Gomera gaat om een gevangen zakenman, Zsolt, te bevrijden. Maar eerst moet hij een lokale taal leren die volledig uit fluiten bestaat. Zo kan hij communiceren zonder argwaan te wekken bij de verschillende privé- en regeringsdiensten die zijn speurtocht en zijn bewegingen volgen. Cristi’s missie is echter vanaf het begin verdoemd. Niemand vertrouwt nog iemand, iedereen sluit dubieuze deals en maakt bij elke gelegenheid dubbele afspraken. Het labyrintische plot is bijna niet te volgen en eindigt in een ordinair hit-and-runspel. Een haast onherkenbare Porumboiu die eerder het meesterwerk POLICE, ADJECTIVE maakte.

Tegenvaller 3
THE WILD GOOSE LAKE is een totaal overbodige film van Diao Yinan, de regisseur van BLACK COAL, THIN ICE waarmee hij in 2014 de Gouden Beer in Berlijn wist te winnen. Twee rivaliserende motorbendes gaan elkaar te lijf. Een van de moordenaars slaat op de vlucht. Er wordt een hoge som losgeld op zijn hoofd gezet. Een slimme meid gaat er met de hoofdprijs vandoor en that’s it. Boring!

 

21 mei 2019

 

Deel 2 Filmfestival Cannes 2019


MEER FILMFESTIVAL