Imagine 2022 – Deel 2: Sciencefiction

Imagine 2022 – Deel 2: Sciencefiction
Biohacken & Monsters tegen bodemprijzen

door Bob van der Sterre

Wie houdt er niet van SF? Het is onze gedroomde toekomst. Op Imagine valt er weer voldoende tijd te reizen, al lijkt het aanbod iets schaarser dan andere jaren.

Sciencefiction evolueert, we schreven er vorig jaar al over. Ook dit jaar zet de trend zich voort. De SF is op Imagine van alle markten thuis.

Zou de SF van nu realistischer over de toekomst denken dan een film als Metropolis deed in 1927? De tijd zal het uitwijzen. De rode draad is in elk geval dat het ontzettend moeilijk is om in films de toekomst te voorspellen.

Het valt op dat de shorts hier vooral in uitblinken. De featurefilms not so much. Is de sciencefiction echt wat minder in de mode? Zijn we de toekomst beu geraakt omdat ons heden al zo maf is? Of is de strijd met series als The Expanse opgegeven?

 

Escape to the Silver Globe

Escape to the Silver Globe – Hoe je een SF-meesterwerk ruïneert
Andrzej Zuwalski. Ik ken hem vooral van Possession. Geboren regisseur, begon als assistent van Wajda. Zijn zoon: ‘Als je meeging met zijn ideeën was alles prima. Als je eigen ideeën had, was het meteen over.’ Een collega: ‘Als je een auto wilde, kon je aan hem vragen: Andrzej, welke auto moet ik kopen? En hij zou het je dan wel vertellen.’

Zo’n ietwat wereldvreemd en overcontrolerend persoon is wel wat een grote filmproductie nodig heeft. Want hij heeft antwoorden op alle vragen. In 1977 had Zuwalski al wat films gemaakt maar zijn magmum opus moest de sciencefictionproductie On the Silver Globe worden. Denk aan Star Wars maar met fantasierijkere outfits, vreemdere decors, meer filosofie, poëzie en mysterie. Het type film dat jaren later wordt bestempeld als ‘meesterwerk’.

Natuurlijk was het vrij duur voor Poolse begrippen maar toch was iedereen verrast dat een bureaucraat die carrière wilde maken de stekker eruit trok. Nota bene toen al ruim 70% van de film klaar was. Zuwalski was een relatieve buitenstaander in de Poolse cinema (had in Frankrijk gestudeerd) en kende geen bescherming.

Een sciencefiction-meesterwerk-in-wording werd hierdoor geruïneerd. De betrokkenen vertellen in deze docu hoe dat toen ging. De film werd later wel afgemaakt en in 1988 vertoond, en in 2016 nog eens digitaal gerestaureerd. Het verlies van het momentum bedierf een echte afsluiting.

Zuwalski maakte nog carrière in Frankrijk (waar hij gedwongen heen moest) maar On the Silver Globe bleef altijd voor hem een pijnlijk hoekje van de cinema – en voor de liefhebber natuurlijk ook. Een voorbeeld hoe simpele bureaucraten cultuur kunnen verknallen. De film van ruim 2,5 uur kun je zien op Archive.org.

Lees hier waar en wanneer deze film draait.

 

Vesper

Vesper – Biohacken voor een goed doel
In Vesper zien we hoe de arme 13-jarige Vesper probeert te overleven in een postapocalyptische wereld, waarbij de macht ligt bij de supersteenrijken in hun Citadels. Zij wil niet bij groep armen onder de straffe hand van Jonas leven en verkiest bewoning in een klein huisje met haar vader. Hij ligt op bed maar zijn geest communiceert via een drone.

Vesper doet veel experimenten met planten en gaat superzaden kweken. Oftewel: biohacken. Misschien kunnen die zaden de wereld vooruit helpen. Ze wordt alleen afgeleid door nogal wat gebeurtenissen. Zoals de irritante Jonas. Of het rijke meisje uit de Citadels (neergestort in een minivliegtuigje). Jagers die haar zoeken.

Vesper pakt de SF-film niet aan met een strak script. Zo komt de elite in hun citadellen nauwelijks in het script voor. Je krijgt een sfeervolle ‘trip’ in een SF-wereld, die af en toe wordt onderbroken door spanning en actie.

De setting is boeiend en dat is wat liefhebbers hiervan zoeken, maar voor mij is de film té traag en te dramatisch om bij te blijven. Ik ben zelf ook een beetje allergisch voor zulke overdadig serieuze fantasierijke verhalen, maar ik respecteer de poging van de makers, Kristina Buozyte en Bruno Samper.

Lees hier waar en wanneer deze film draait.

 

Shin Ultraman

Shin Ultraman – Monsters tegen bodemprijzen
Monsters komen ineens overal in Japan aan de oppervlakte. Geen nood, daar is Ultraman! Een mensachtige alien die energiestralen kan schieten, vliegen en zo groot is als een gebouw.

Leden van het buitenaardse wezen commandoteam SSSP hebben het maar druk met de monsters. Ze zijn ervan overtuigd dat Ultraman hen wil helpen. Plotseling maakt hij een stuk stad kapot. Dat blijkt Zarab te zijn, een alien die de aarde wil domineren en Ultraman opgesloten heeft. Na zijn aftocht is Ultraman er nog niet vanaf: dan komen Mefilas en Zoffy nog langs. Ultraman houdt van de mensheid en wil hun bestaan verdedigen (waarom precies wordt niet duidelijk).

Ultraman was een Japanse serie uit de jaren zestig. Uiteraard knullig gemaakt met allerlei goedkope effecten. Dat verklaart waarom de pakken, gevechten en monsters er hier ook zo uitzien. De film blijft trouw bij ‘het hart’ van Ultraman – en dat is mooi – maar tegelijk is dit verhaal ook wel wat te episodisch om echt goed te werken. Het zijn als vier korte serie-afleveringen achter elkaar geplakt. Je mist karakterontwikkeling voor een echte speelfilm.

Twee dingen vond ik wel erg genietbaar: de monsters (ook geïnspireerd op de tv-serie, kijk hier maar) en het gesprekje over de toekomst van de planeet tussen Mefilas en Ultraman op schommels. Ook aardig is hoe de politiek hier wordt afgeschilderd: pragmatici die er een uiterst kortetermijnvisie op nahouden.

Al met al is het script te rommelig en charmeloos om echt te overtuigen. Je kunt misschien beter de oude serie nog eens bekijken. Van dezelfde schrijver en regisseur (Hideaki Anno/Shinji Higuchi) als Shin Godzilla uit 2016.

Lees hier waar en wanneer deze film draait.

 

New Babylon

Shorts: The Following Year / Time Tourists / New Babylon
In de korte Spaanse (wel Engelstalige) film The Following Year van Miguel Campa kijken we naar de gevolgen van een uitvinding van de nabije toekomst. Je kunt een overleden mens bestellen en tot leven wekken. Letterlijk Lazarus op commerciële basis dus.

Jim doet dat bij Julia. Alleen merkt Julia via subtiele boodschappen dat dit niet de eerste keer is dat Jim haar besteld heeft. En dat zijn doelen misschien niet zo nobel zijn.

Een van de betere korte films van deze Imagine, deze Spaanse productie. Eentje met kop, staart en een verhaal. Ik heb zelfs flashbacks naar Memento, een van de betere (wat mij betreft) Christopher Nolan-films. Zelf vind ik plots nogal overschat, maar hier werkt het wel goed.

Verder zijn de acteurs (Rachel Keller en Kieran O’Brien) wel twee om in de gaten te houden: ik zie ze makkelijk meespelen in duurdere producties. Film past in de stijl van Engelstalige indie SF-films in de nabije toekomst, zoals Lapsis en Creative Control.

Time Tourists past ook bij die indie SF-stijl. In de toekomst kun je als toerist reizen naar andere tijden. Leuk om even vogels te checken als je die nog nooit hebt gezien. Een man en een vrouw ontmoeten elkaar tijdens hun trip en trekken samen op. ‘Waarom een enkele reis?’ ‘Een retour was te duur.’ Deze Nieuws-Zeelandse dramady is simpel en effectief; precies wat een kort verhaal moet doen.

Tot slot kijken we in New Babylon (zie: foto) naar een cyclische stad die ronddraait in verschillende lagen. Diverse inwoners raken er zelf ook van door de war, vooral de Audi-bezitter die ineens zijn auto kwijt is.

Deze Nederlandse film van Gideon van der Stelt (regie, script) en Jorne Tielemans (cinematografie) is een soort SF-Roy Andersson. Een prachtige productie die je gerust een tweede keer kunt bekijken. De cyclische, klokachtige stad vormgeven is een ding. De locaties binnen de stad passen er ook ontzettend goed bij (zoals het lege gebouw, het café, de woonkamer, de metro). En dan zijn er nog de effecten met de bewegende stad. De zwevende Audi is dan goed bruikbaar als humoristisch breekijzer.

Technisch erg sterk, kritiek heb ik op het menselijke stukje van de film. De acteurs verdrinken een beetje binnen het visuele geweld. Ook jammer dat ze niet gewoon Nederlands spreken maar misschien was dat opzettelijk.

 

24 oktober 2022

 

Imagine 2022 – Deel 1: Suspense
Imagine 2002 – Deel 3: Familie
Imagine 2022 – Deel 4: Horror
Imagine 2022 – Deel 5: Luchtig
Imagine 2022 – Deel 6: Mysterieuze films

 


MEER FILMFESTIVAL