Imagine 2023 – Deel 4: Sciencefiction
Mysterieuze deuren, grotten als portals & een verwarde teleporteerder
door Bob van der Sterre
Vorig jaar concludeerden we al dat de hedendaagse SF-film het niet meer zo goed lijkt te weten. Veel SF is kil en technologisch. En films blijven achter bij de series, die flinke stappen zetten in de SF-verhalen. Waarom zien we zelden in films de toekomst door een menselijker bril? Met afstand het populairste thema blijft tijdreizen. Een short van 5 minuten over een verwarde teleporteerder wint wat dat betreft de prijs voor meest inventieve SF-film tijdens Imagine.
The Universal Theory – Een theorie voor alles, maar niet voor jezelf
Johannes Leinert bezoekt met zijn docent een congres van fysici in de Alpen. Hij ontmoet Karin, pianiste aldaar. Die lijkt hem beter te kennen dan hijzelf. En hij heeft een theorie over ‘multiversums’ ontwikkeld, die alleen serieus wordt genomen door de veel drinkende professor Blumberg.
Een paar minuten in de film en je kunt meteen genieten van het cinematografische plezier dat het uitstraalt. Zelfs al geef je niets om het verhaal: de film heeft een zorgvuldige filmstijl. En zit vol knipogen naar jaren vijftig cinemascope-films, films noir en oude sciencefiction. Daarnaast terughoudend in montage en prachtige beelden van de bergen, toestanden in grotten, gedoe met schaduwen en rare wolken in de lucht. De mij onbekende regisseur Timm Kröger heeft eerder als cinematograaf gewerkt dat zie je hier terug.
Voor het geluid was ook al veel aandacht. Een klassiek orkest geeft een klassieke ‘vibe’. Elk geluidje doet er verder toe en dat doet weer denken aan het geluid van giallo’s.
Prachtig om te zien en dan is het jammer dat het verhaal (toch twee uur voor uitgetrokken) inzakt. Het begint veelbelovend en wetenschappelijk maar wordt al snel overschaduwd door de protagonist die van alles afrent om de pianiste te zoeken (voor een nerdy wetenschapper is hij erg snel afgeleid). Ook is de overgang tussen speelfilm en sciencefiction niet helemaal wat ik ervan hoopte (met name als je denkt aan films en series als Primer en Dark). Zulke films moeten het vaak hebben van een sterk plot maar dat kwam hier niet echt.
Kijk hier waar en wanneer deze film draait (mits niet uitverkocht).
Hostile Dimensions – Geharrewar met andere dimensies
Twee documentairemakers zien beelden van hoe een graffiti-artieste, Ash, via een deur in een verlaten gebouw ineens spoorloos is. De twee willen hier een film over maken, halen de deur op en zetten die in hun huiskamer en filmen alles. Hun eerste entree in de mysterieuze deur levert een ontmoeting op met een gevaarlijke knuffelpanda.
Ze vragen hulp van een professor. Hij zegt: De deur opent de mogelijkheden om naar hun droomwerelden te gaan. En ze vinden Ash. Maar daarmee is het nog niet gedaan.
Een zak geld zie ik nog geen doelpunten maken, zei Johan Cruijff eens (of iets wat erop lijkt). Die tekst kun je ook toepassen op films: een zak geld maakt nog geen goed script. Een goed idee heb je meer aan. Deze grappige indie-productie – duidelijk met niet al te veel geld gemaakt – gebruikt het idee van dimensies achter deuren (dat wel wat aan Monsters & Co doet denken). Dat levert een verhaal op met veel inventiviteit dat doet denken aan Michel Gondry in zijn beginperiode.
Het aardige van horror is juist als het niet zo eng is, zoals in Hostile Dimensions. Er zijn wel wat erg effectieve jumpscares maar ook geestige stukken, zoals het stuk met de panda (aangekondigd met wegwijzerbordjes), de zoektocht met de deuren op het strand, of de overleden moeder die ineens in de spiegel opduikt. Minpunt is misschien de titel, die meer het idee geeft van een B-slasherfilm.
Kijk hier waar en wanneer deze film draait (mits niet uitverkocht).
Restore Point – Vergeet niet jezelf te backuppen
In 2041 kunnen we mensen die een onnatuurlijke dood zijn gestorven, weer levend worden gemaakt. Je moet alleen om de 48 uur jezelf backuppen. Detective Em merkt dat er iets meer aan de hand is met het grote bedrijf dat deze backups uitvoert. Daarnaast zijn er ook mensen die dit proces onmenselijk vinden en willen uitschakelen met virussen.
Deze Tsjechische film van Robert Hloz is een vrij aardige sciencefictionproductie. Sommige dingen in de toekomst zijn denk ik te veel aan onze tijd gebonden (zoals nog gewoon bellen met mobiele telefoons) maar over andere zaken (de architectuur, jezelf backuppen) is wel heel aardig nagedacht.
Het is verder een redelijk complex verhaal (ze sjezen weer van hot naar her), zoals vaak met sciencefiction. De film is een soort fictievertaling van het onderwerp: kunnen we keuzes voor technologische vernieuwing en onze persoonlijke informatie in handen leggen van grote bedrijven? Zoals er nu ook discussies zijn over het verzamelen van data door socialmediabedrijven.
Niet de meest vernieuwende film maar wel een nette, verzorgde productie, die de liefhebber van SF rustig kan uitkijken.
Kijk hier waar en wanneer deze film draait (mits niet uitverkocht).
Concrete Utopia – Wij versus zij in Koreaans flatgebouw
Een aardbeving, niet zo’n kleintje ook. Hele steden gaan plat. In een stad blijft slechts een hoge flat staan. Mensen komen uit alle hoeken en gaten naar het gebouw. Tot de gebouweigenaren van de flat democratisch stemmen dat deze mensen er niet mogen wonen. Ook al is het min twintig graden buiten.
Wat doe je als er écht een enorme ramp gebeurt? Eerder ging de serie The Last of Us hier al over. We keren terug naar een primitief systeem. Allereerst een keuze voor een sterke, autoritaire leider die niet vies is van agressie. Men roept slogans als ‘Huizenbezitters gaan voor’ en ‘Houd de kakkerlakken buiten’. De meerderheid volgt. (De subtiele overgang van democratie naar dictatuur in deze film valt bijna niet op maar moet er bewust in zijn gestopt.)
Het zou me niet verbazen Concrete Utopia de volgende Koreaanse film is die de cinema’s wereldwijd verovert. Het is zoals veel moderne Koreaanse films vaardig gemaakt, spannend, goed acteerwerk, sterke effecten, hoog verteltempo, meeslepend verhaal. Tikje filosofisch – vergelijkbaar met Parasite. Regisseur is Tae-hwa Eom (misschien bekend van Vanishing Time: A Boy Who Returned uit 2016) en acteurs komen onder andere uit Squid Game en Parasite.
Het vlotte vertellen van deze rampentoekomst kost ook wat aan ruimte voor nuances: de eenzijdige rol van Myung-hwa, de gebeurtenissen zijn wat aan de voorspelbare kant, en de situatie in de buitenwereld is een raadsel en dat maakt het plot toch wat minder sterk. Toch dwingt zulke vaardigheid respect af.
Kijk hier waar en wanneer deze film draait (mits niet uitverkocht).
Shorts
In de korte film The Alchemist van Robert Gwisdek (bekend als regisseur van Rammstein-clips) dekt een alchemist een tafel. Linzen vliegen over het plafond en bestek hangt in de lucht. Een film waar Meliès dol op zou zijn geweest want er zou volgens de makers geen gebruik zijn gemaakt van trucs als CGI. Dit is illusionisme die soms doet denken aan Jan Švankmajers animaties. Veel magneten en touwtjes gok ik.
In de Britse korte film Vibrations van Ruda Santos overleeft een meisje als enige ooit ‘de vibraties’. Is dat een goddelijk teken of juist iets van de duivel? Rare ervaring om een interessant opmaat tot iets te zien, maar wat niet werkt als korte film. Deze korte film oogt meer als pilotaflevering van een nieuwe serie op Netflix.
Sterke short is wel Mystic Tiger (zie: foto). Een tijdreisfilm… (of niet). Iemand met een verbonden hoofd heeft te maken met plotselinge teleportaties. Die leert hij te controleren (of niet). De film van Marc Martínez Jordán presteert in 15 minuten meer dan veel andere films van anderhalf uur en is wat mij betreft een van de toppers van de shorts.
De Nederlandse short Still There van Guido Ekker tot slot is een van de duisterste SF-films die ik ooit heb gezien. In deze film doen mensen alles voor een hapje zuurstof. Vijf minuten doffe ellende! Het moralistische einde is goed bedoeld maar was niet nodig wat mij betreft.
27 oktober 2023
Imagine 2023 – Deel 1: Humor
Imagine 2023 – Deel 2: Suspense & Horror
Imagine 2023 – Deel 3: Iran