**
recensie A Blast
Alles naar de klote in Griekenland
door George Vermij
A Blast laat weinig over van het door de crisis gevelde Griekenland. De film is een intens maar overspannen portret van een vrouw die op moet boksen tegen groeiende tegenslagen en een gezin dat uit elkaar valt. Regisseur Syllas Tzoumerkas gooit echter iets te veel ellende in je gezicht om te overtuigen.
A Blast heeft een fragmentarische structuur en opent met een autorit door de duisternis, terwijl op de radio apocalyptische berichten zijn te horen over mogelijk aangestoken bosbranden. We springen opeens weer terug in de tijd naar Maria die plagerig aan het kibbelen is met haar zus Gogo.
Het leven van Maria flitst chronologisch ongeordend voorbij. Ze is getrouwd met een zeebonk die werkt op een containerschip. Zij ziet hem weinig en als hij weer aan wal is hebben ze hitsige seks. Dat wordt gevangen in beelden van het zweterige paar tijdens een zwoele nacht, die door het verhaal zijn gemonteerd. Ondanks hun huwelijk gaat haar zeevarende man ongegeneerd van bil tijdens zijn lange scheepstochten.
Dan zijn er Maria’s ouders die een eigen zaak hebben, maar aan belastingontduiking doen. Als de crisis de Griekse samenleving lam legt, raken ze opgezadeld met schulden die weer op Maria’s bord worden gegooid. Tot slot is er nog Gogo wiens man fascistische sympathieën heeft en gelooft dat de Griekse nazipartij het land weer op de rails kan zetten. O en hij is ook nog een pedoseksueel die het op Maria’s kinderen gemunt heeft.
Ongeleid projectiel
Marie wordt gaandeweg de emotionele spil van alles wat er in haar omgeving misgaat en probeert er op haar agressieve manier het beste van te maken. Ondertussen wordt de situatie grimmiger en uiteindelijk uitzichtloos. Angeliki Papoulia speelt Maria als een brok zenuwachtige energie, terwijl haar leven in elkaar stort. Ze overtuigt het meest op ingetogen momenten die contrasteren met haar soms iets te gewelddadige uitspattingen. Ondanks de intensiteit voelt haar personage eendimensionaal aan. Een hysterische schertsfiguur die regisseur Tzoumerkas voorziet van een chaotische premisse en uitermate kort lontje.
Op bepaalde momenten slaat zij ongecontroleerd in op andere personages. En dan is er een vreemde scène, die aan Haneke’s La Pianiste doet denken: In een internetcafé gaat Maria op zoek naar porno, terwijl mannelijke omstaanders verbaasd toekijken. Het voelt te karikaturaal en aangedikt. De heftige uitspattingen zijn op momenten ook lachwekkend in hun komische wanhoop. In het ergste geval komen ze over als een bevestiging van een stereotype. Wat zijn die Grieken toch een emotioneel volk!
Emotionele achtbaanrit
Een ander probleem met de film is dat Tzoumerkas zijn kruit al snel verschiet. De verknipte vorm (Nic Roegs superieure relatiedrama Bad Timing moet een voorbeeld zijn geweest) zorgt nog voor stilistische afleiding door te verspringen in de tijd, maar de neerwaartse spiraal die deze emotionele achtbaanrit afgaat is uiterst voorspelbaar.
Er is al geopperd dat A Blast afrekent met de vreemde, allegorische en symbolische cinema van de Griekse Weird Wave. Toch zijn er ook veel links tussen de film en de thema’s die de stroming als haar stokpaardjes heeft. De band en spanning tussen de oude en nieuwe generatie Grieken was al een ongemakkelijk element in Yorgos Lanthimos’ Dogtooth waarin Papoulia doorbrak. Daarnaast is de onvrede over de situatie in het land al eerder realistisch gevangen in Argyris Papadimitropoulos’ Wasted Youth die ook eindigt met een knal als voorbode van de malaise.
In Griekenland is er misschien geen ruimte meer voor allegorische films in een tijd waar de werkelijkheid in je nek hijgt en het einde nabij lijkt. A Blast weet die heethoofdige paniek over te brengen terwijl een adempauze uitblijft. Maar ondanks het feit dat alles instort, leef je in de film niet echt mee met de mensen die bedolven worden onder de puinhopen van de crisis.
7 maart 2015