Dawn of the Planet of the Apes

****

recensie  Dawn of the Planet of the Apes

Apen zijn de nieuwe indianen

door Alfred Bos 

Vervolg op de hitfilm uit 2011, waarin Caesar en diens apentroep het opnieuw aan de stok krijgen met de mensheid en tevens een verrader uit eigen kring moeten weerstaan. Wat blijkt, apen kunnen ook ongezadeld te paard.  

Het is even wennen: een groep apen die door een dennenbos  slingert. In de fantasiewereld waar de Planet of the Apes-franchise zich afspeelt is San Francisco omgeven door gematigd regenwoud, waar de dichtbeboste heuvels uitkijken over weidse meren en majestueuze fjorden. Dat kennen we van Scandinavië of Brits Columbia, maar niet van Californië. Zo hebben we ook nog nooit een aap op een galopperend paard zien rijden en al helemaal niet behangen met bandeliers en schiettuig. Het lijken net indianen, primitief maar slim genoeg om zich de technologie van de blanken eigen te maken.  

Recensie Dawn of the Planet of the Apes

Dawn of the Planet of the Apes is het vervolg op Rise of the Planet of the Apes (2011), dat weer een herinterpretatie (geen remake) was van de serie Planet of the Apes-films uit de jaren zestig en zeventig. Deze follow-up is geproduceerd door hetzelfde team rond de scenarioschrijvers Rick Jaffe en diens echtgenote Amanda Silver en speelt vier jaar na Rise. Daarin brak een groep apen, onder leiding van de hyperintelligente Caesar (Andy Serkis), uit het laboratorium en vocht zich een weg naar de vrijheid. In Dawn  bevolken de apen een kolonie in het fantasieregenwoud van Californië. Ze hebben een rudimentaire cultuur: lichaamsversiering, begrafenisrituelen. En wapens.  

Apengriep
Wetenschapper Will Rodman (James Franco), de spil van de eerste film, is er deze keer niet meer bij, zoals – leren we in de proloog – een groot deel van de mensheid het loodje heeft gelegd dankzij een uitbraak van de apengriep. Op die ontvolkte planeet leven mensen en apen volkomen gescheiden van elkaar. Maar niet voor lang, want er moet dik twee uur film worden gevuld. Een verwaarloosde krachtcentrale dient de bevolking van het overigens onherkenbare San Francisco – de Golden Gate-brug fungeert als geografische merkteken – aan de broodnodige energie helpen, maar laat die nu juist in het apengebied liggen.  

De botsing tussen ontwikkelde maar botte blanken en ongeletterde doch eerlijke apen is in het westerngenre al duizenden keren verbeeld. Er is één racistische zool (Kirk Acevedo) voor nodig om het wankele vertrouwen tussen de argwanende apen (slechte ervaringen met mensen) en de empathische witmannen te doen verdampen. Die worden in deze film overigens vertolkt door veteraan Gary Oldman (degelijk, met een flits van brille in een verder onduidelijke rouwscène) en de nieuwe ster Jason Clarke, die sinds zijn rol in Lawless (2010) in een reeks blockbusters heeft gefigureerd. Aan het apenfront zijn de prominenten van Rise opnieuw vertegenwoordigd: leider Caesar; de goedmoedige orang-oetan Maurice, die nu jonge aapjes taalonderricht geeft; en het heethoofd Koba.  

Recensie Dawn of the Planet of the Apes

Echo’s van King Kong
Dawn of the Planet of the Apes hamert de boodschap er in dat apen net mensen zijn; of mensen net apen. Homo sapiens  en Pan troglodytes  zijn politieke dieren, het is de consequentie van bewustzijn en intelligentie. En dan blijken apen dezelfde spelletjes te spelen als mensen. Koba ontwikkelt zich van trouwe luitenant tot machtswellustige intrigant, wat naast veel schietgeweld en dramatische scènes ook tot een paar kolderieke momenten leidt. Zo is de wijze waarop hij de bewakers van het wapendepot in de luren legt een spaarzaam moment van spannende ontspanning. Het intelligente, maar naar de climax holderdebolderende script had meer van zulke momenten kunnen gebruiken.  

Want na een sterke expositie en een tikje clichématige ontwikkeling dreigt deze film in de slotakte van de rails te vliegen. Er zijn echo’s van die andere klassieke apenfilm, King Kong, in het slotgevecht, hoog boven de straten van het monumentaal gotische San Francisco. Uiteraard laat het slot – de film eindigt zoals hij opent, met een close-up op de ogen van Ceasar, maar nu zonder primitieve gelaatsversiering – alle ruimte voor een vervolg. En voor wie er allemaal geen genoeg van kan krijgen: het boek Dawn of the Planet of the Apes: Vuurstorm vertelt het verhaal dat zich tussen beide films heeft afgespeeld. 

 

17 juli 2014

 

 

MEER RECENSIES