***
recensie The Keeper of Lost Causes
Solide start Deense thrillerfilmreeks
door Alfred Bos
Na een niet aflatende stroom thrillerreeksen, tv-series en spannende-boekverfilmingen uit Scandinavië is er een franchise die een succesvolle reeks uit Denemarken naar de bioscoop brengt. De introductie is gemaakt door de regisseur van Borgen.
De thrillers uit Scandinavië blijven komen en met de wassende kwantiteit raakt de kwaliteit wel eens uitgespoeld. Op uitstekende tv-series als The Killing en Arne Dahl en het internationale succes van The Girl With The Dragon Tattoo verfilming stroomden tv-scherm en filmdoek – bijna onvermijdelijk – over van verdunde middelmaat dan wel brakke ellende; herinnert u zich de Noorse serie Varg Veum nog? The Keeper of Lost Causes combineert de marketing-aanpak van boekverfilming en tv-serie: hij introduceert een reeks boekverfilmingen voor de bioscoop.
Cold case-onderzoeker Carl Mørck is een schepping van de Deense auteur Jussi Adler-Olsen. Die publiceerde in 2007 Kvinden i buret (De vrouw in de kooi), de eerste van een reeks thrillers – inmiddels zes delen groot en groeiende – onder de overkoepelende noemer Afdeling Q. Mørck wordt vertolkt door de in eigen land veelgevraagde Nikolaj Lie Kaas, die eerdaags ook te zien is in de met internationale sterren bezaaide verfilming van Tom Rob Smiths succesroman Child 44. Voor de regie tekent Mikkel Nørgaard, bekend van een aantal afleveringen van Borgen.
Blauw-grijs gefilterd
The Keeper of Lost Causes biedt liefhebbers van de Scandinavische thriller precies wat ze blieven: een contactgestoorde hoofdpersoon die ijzerenheinig meerderen en collegae schoffeert, politiek-correcte kwezels die protocols hoger achten dan resultaten en buitenscènes die een blauw-grijs gefilterde blik bieden op contreien waar de winter nooit helemaal lijkt te verdwijnen. Gelachen wordt er niet, gemopperd ook nauwelijks. Men is vooral druk met het ophouden van de schijn.
In deze door de werkmaatschappij van Lars von Trier, Zentropa, geproduceerde introductie op de reeks maken we kennis met inspecteur Mørck en leren over het ontstaan van Afdeling Q. Zoals de licht-autistische Sherlock Holmes met zijn omgeving communiceert via de trouwe en ietwat sullige Watson, zo wordt Mørcks gebrek aan sociale vaardigheden gecompenseerd door zijn assistent Assad, een geassimileerde vluchteling uit Syrië, gespeeld door de in Libanon geboren acteur Fares Fares. Ook dat is de Scandinavische thriller: ziet u Grijpstra al rechercheren met een Ahmed aan zijn zijde?
Psychologie boven actie
In The Keeper of Lost Causes (een generieke titel, die de serie inluidt en niets zegt over de plot) staat het wraakmotief centraal. Mørck gelooft niet dat een verdwenen politica zelfmoord heeft gepleegd en hij krijgt gelijk. Uiteraard is zijn huwelijk kapot en wordt hij tegengewerkt door zijn baas, maar de film overstijgt de clichés door de aandacht voor het motief van de dader. Dat is aanzienlijk beter – en origineler – onderbouwd dan in de doorsnee-thriller uit Amerika, waar actie het doorgaans wint van psychologie. Bovendien bevat de film een aantal sadistische horrorscènes die niet op het effect spelen, maar de claustrofobische sfeer accentueren.
De introductie van deze franchise is bij regisseur Mikkel Nørgaard in veilige handen. Hij verfilmde eerder een aantal thrillers van Arne Dahl voor de naar deze Zweedse auteur (opmerkelijk genoeg niet naar de hoofdpersoon) vernoemde tv-serie en gebruikt voor The Keeper of Lost Causes een bijna strip-achtige aanpak van korte scènes, afwijkende cameravoering, snelle montage en karige dialoog: inderdaad, een tv-film voor het witte doek. De opvolger van deze solide genrefilm, De Fazantenmoordenaars (Engelse titel: The Absent One), is al klaar.
7 april 2014