***
recensie Videodrome
Lang leve het nieuwe vlees
door Wouter Spillebeen
EYE in Amsterdam houdt een expositie over David Cronenberg, de ideale gelegenheid om zijn cultklassieker Videodrome weer te vertonen. De dertig jaar oude film toont zijn leeftijd, maar is nog steeds een relevante parel uit de filmgeschiedenis.
In 2012 kondigde Universal aan dat de tot nog toe onbekende regisseur Adam Berg een remake van Videodrome zal verzorgen. Kankerverwekkende golven worden vervangen door nanotechnologie en de visuele effecten zullen een update krijgen, veel meer weten we nog niet. Maar is een remake wel aan de orde, of doorstaat het origineel de tand des tijds?
De regisseur zelf heeft in ieder geval nog geen vaart verloren, zijn Maps to the Stars was in Cannes goed voor een Gouden Palmnominatie, Julianne Moore won Beste Actrice voor haar portrettering van een actrice die wanhopig is om door te breken. Het ontegensprekelijke talent van de visionair Cronenberg is misschien wel op een hoogtepunt in Videodrome, dat naar hedendaagse standaarden nog altijd een zeer sterk staaltje filmen tentoonspreidt.
Statement
Videodrome gaat over seks en geweld in de media, over manipulatie en brainwashing, over hallucinatie, over sadomasochisme en over de moraalridders die de hele wereld naar hun idealen willen zuiveren. De film was een statement en lokte zeer gemengde reacties uit. Velen prezen Cronenberg voor zijn gedurfde standpunten en expliciete beelden, anderen vonden de film gratuit en walgelijk. De filmindustrie heeft het voorbeeld gevolgd, de zogenaamde body horror, waaraan Cronenberg onder meer met The Fly en Videodrome enkele toevoegingen deed, is intussen bijna mainstream geworden (denk maar aan films als The Human Centipede).
De discussie over gewelddadige en seksueel getinte films en televisieprogramma’s woedt dertig jaar later vrolijk voort. Zijn de meesten het er intussen over eens dat kijken naar Natural Born Killers je niet in een seriemoordenaar verandert, dan bedenken conservatieven theorieën over kinderen die Grand Theft Auto spelen. Cronenberg was niet de eerste die zijn mening over geweld liet blijken – met de opkomst van de New Violence (cfr. Scorseses Taxi Driver) stak de discussie de kop op – maar Cronenberg is misschien de meest specifieke stem van zijn tijd. In het huidige klimaat is die stem nog steeds relevant en actueel, maar helemaal niet meer nieuw.
Revolutionair
Over het gebruik van special effects zegt Cronenberg: “Ik presenteer dingen die buitensporig en onmogelijk zijn, maar ik probeer die zo realistisch mogelijk over te brengen.” Hoe revolutionair zijn openbarstende lichamen en explosies van bebloede organen destijds ook mogen zijn geweest, vandaag de dag zijn ze meer lachwekkend en cheesy dan gruwelijk. Hoewel meer realistische CGI-effecten nu makkelijk voorhanden zijn, keert een kleine schare regisseurs toch terug naar de klassieke practical effects, zoals Wes Anderson in zijn The Grand Budapest Hotel. De duidelijk verouderde technieken hebben nog steeds een enorme charme die meer is dan alleen nostalgie, maar dan als stijlfiguur, niet als realistische weergave van horrortaferelen.
Videodrome is een monument, ooit een controversiële nichefilm, nu een tot cultstatus verheven relikwie van klassieke special effects, met een boodschap die doorheen de jaren geen kracht verloor. De hallucinante nostalgietrip is niet te missen voor wie geïnteresseerd is in de geschiedenis van de cinema.
25 juni 2014