HAFF 2013 – Recensies Padak en Crulic
door Ralph Evers
Padak: Het lot van de makreel
Deze Koreaanse animatiefilm speelt zich grotendeels af in een aquarium van een visrestaurant. De vissen die hierin leven wacht een somber lot. Een voor een zullen ze vroeg of laat opgediend worden. Het aquarium waar deze film zich voornamelijk op richt bevat vooral kweekvis. Tot op een dag een makreel bij de groep gegooid wordt. Gevangen in open zee is hij zich niet bewust van de tirannieke hiërarchie, geleid door de platvis, die in het aquarium geldt. Makreel ziet zijn gevangenschap niet zitten, laat staan zijn lot, en wil hieruit ontsnappen. Dit levert hem de naam Pa-dak Pa-dak ofwel ‘Flappy’ op.
De onophoudelijke ontsnappingspogingen maken de film levendig en maken dat Flappy nog eens ergens komt. Zo kan hij in één van die situaties wraak nemen op Nemo, het arrogante, zelfingenomen anemoonvisje. De film maakt nogal korte metten met Nemo-visjes, waarbij je met wat slechte wil een middelvinger naar Pixar kunt vermoeden. Finding Nemo is weliswaar een leuke film, maar de verplichte moraaltjes in Amerikaanse films zijn vaak ergelijk.
Leitmotiv in Padak is de visualisatie van in het aquarium (box) of uit het aquarium. De vrijheid die je jezelf kunt gunnen door jezelf uit te dagen out of the box te denken. Hetgeen beloond kan worden met inderdaad een grotere vrijheid. De tegenhanger hiervan is de angst, die onder andere maakt dat je bij het oude vertrouwde blijft. Angst creëert tevens macht voor diegenen die deze angst uit weten te spelen tegenover de nog angstigeren. Dit in the box/out the box denken keert terug in een ander element van de film, namelijk de musicalachtige elementen, waarin in simpelere kindertekeningen en 2D animatie het lot van de vissen bezongen wordt. Een eigenzinnig uitstapje dat de film – evenals de dapperheid van Flappy – levend houdt.
Crulic: Onschuldige in hongerstaking
Op deze editie van het HAFF is er de nodige aandacht voor sociaal geëngageerde films (zie bijvoorbeeld het Strijdbare Film-programma). Crulic kan dan niet ontbreken. Deze film vertelt het tragische verhaal van Claudiu Crulic, een jongen uit een arm en afgelegen Roemeens plattelandsdorp. Hij besluit naar Polen te vertrekken om daar werk te vinden en een bestaan op te bouwen. Eenmaal in Polen wordt hij al snel geconfronteerd met de vooroordelen over buitenlanders en ook heeft hij zijn naam niet mee: Crulic is Pools voor konijn. Ondanks deze obstakels raakt hij bevriend met een oude Pool die zich dagelijks te goed doet aan een liter brandy.
Dat zijn leven in Polen moeizaam blijft, blijkt wanneer Crulic ten onrechte beschuldigd wordt van een vermogensdelict welke hij nooit gepleegd heeft. We hoeven hierbij niet te denken aan een groot bedrag, nee, het gaat om een bedrag van om en nabij de 500€. Dit bedrag is echter gejat van een hoge ambtenaar. Er dient hoe dan ook een schuldige gevonden te worden, het maakt niet uit, hoe of waar. Wat volgt is een kafkaësk schrikbeeld. Een voortdurende opeenstapeling van bureaucratische onwil, gevoed met vooroordelen en corruptie zorgen dat de onschuldige Crulic verder en verder in de problemen raakt. Hij gaat uit protest in hongerstaking en schrijft brieven naar tal van hoge ambtenaren en het Roemeense consulaat in Polen, zonder resultaat. De noodlottige Crulic vermagert meer en meer (prachtig visueel weergegeven door gebruik te maken van steeds verder vervagende kleuren).
De film is een gedramatiseerde documentaire en doet qua thematiek denken aan Hunger van Steve McQueen. Het grauwe kleurgebruik in Crulic sluit naadloos aan op de sombere en uitzichtloze situatie waarin Crulic ongewild terechtkomt. De afwisseling van 2D personages in een 3D wereld beeld tonen treffend de machteloosheid van een toevallig mens tegen de gecorrumpeerde macht.
22 maart 2013
DEEL 1: Eerste festivaldag HAFF hapert, maar slaagt
DEEL 3: Animatiefilm Junkyard wint Grote Prijs
DEEL 4: Masterclass, demo’s, docu’s en ratjetoe