Deel 2: Sjoerd van Wijk
Top 5 en miskleun van 2018

Zeven recensenten van InDeBioscoop bespreken hun vijf favoriete films die dit jaar in Nederland in première gingen. Traditioneel kiest iedereen ook de Miskleun van het Jaar én een film die een bioscooprelease had verdiend. Tot en met Oudjaarsdag lees je hier elke dag een persoonlijke terugblik op het filmjaar 2018.

 door Sjoerd van Wijk

Het jaar 2018 is het jaar van urgentie. Terwijl het nieuws gedomineerd werd door een zekere twittergebruiker uit de Verenigde Staten bracht de IPCC een onheilspellend rapport over de klimaatcatastrofe uit. 2018 is namelijk het jaar dat deze catastrofe voelbaar werd met onder andere recorddroogtes. En de gele hesjes tonen een diepe onvrede met het huidige economische beleid.

Dit jaar ontbreekt in de filmkunst een echt meesterwerk, omdat maar weinig films de uitdaging aankonden de onrust in beelden te vatten. Klimaat catastrofe kwam er bekaaid van af met First Reformed, waar Ethan Hawke een christelijke variant van Ted Kaczynski speelt. De film vervalt in fatalisme. En Isle of Dogs is ondanks de optimistische insteek te steriele navelstaarderij zonder Wes Andersons warmte. Toch staken er een aantal films bovenuit. Hier zijn vijf urgente films voor urgente tijden.

 

5. – NAO ‘T ZUUJE

Op het eerste gezicht is Nao ‘t Zuuje een eenvoudige documentaire over het Venlose carnaval. Maar cameraman en regisseur Rob Hodselmans raakt de gevoelige snaar. De nostalgische roes van Nao ‘t Zuuje vervat de sfeer van saamhorigheid van dit jaarlijkse hoogtepunt. De pakkende verhalen van onvervalste Venlonaren verwarmen het hart. Kon men deze sfeer maar vasthouden buiten die vier magische dagen om.

 

4. – SHOPLIFTERS

Een ode aan de buitenbeentjes van de samenleving. Een samenraapsel leden van het lompenproletariaat laten de kracht van familie zien. Door hun ontroerende samenzijn, door indringend voyeurisme in beeld gebracht, komt de vraag naar boven of niet eerder de repressieve Japanse samenleving het buitenbeentje is.

 

3. – LADY BIRD

Het veelbelovende regiedebuut van actrice Greta Gerwig imponeert met voelbare authenticiteit. In een film die sociale misstanden een eerlijke plaats geeft, schittert Saoirse Ronan als de eigenzinnige tiener Christine “Lady Bird” McPherson. Het emotioneel levensechte verhaal transformeert de specifieke opgroeiproblematiek tot iets universeels. Dichtbij de wortels maar toch overstijgend, zoals in het rake einde.

 

2. – NOVEMBER

November is het cinematische equivalent van een Burzum-albumhoes. Een wereld waar plattelanders hun schouders ophalen bij alle bovennatuurlijke verschijnselen en er zelfs een slaatje uit proberen te slaan. Maar de omgeving is niet alleen omgeven door animistische mystiek die ontzagwekkend is in haar ruigheid. Het heidendom is hier ook humoristisch, waarbij iedereen van zijn voetstuk af duvelt. In deze zeg-wat-je-denkt-tijden waar de mythe terugkeert, is deze heidense ontwaking een welkom alternatief.

 

1. – L’ATELIER

Een schot in de roos in het doorgronden van onbehagen. Regisseur Laurent Cantet weet met co-scenarist Robin Campillo een complexe jongen dwepend met fascisme neer te zetten die fascineert, mede dankzij Matthieu Lucci’s acteerprestatie. De empathische benadering, waarbij L’Atelier niemand afserveert, blijft haar personages trouw en zindert daardoor van spanning. De belangrijkste film van het jaar die tot nadenken stemt hoe de dialoog aan te gaan. Het indringende portret motiveert door de aandoenlijke epiloog, die lijkt te zeggen dat alles goed kan komen.

 

Miskleun van 2018:

CALL ME BY YOUR NAME

Elitair escapisme wat de zomervakantie kleingeestig tot fetisj verheft. Achter de oppervlakkige liefdesfantasie tussen puber Elio en de volwassenen Oliver gaat een grote leegheid schuil. Enige vorm van conflict is ingewisseld voor curieuze adoratie van Timothee Chalamet en Arnie Hammer, zonder kanttekeningen bij de psychologische machtspositie van laatstgenoemde. De overdreven kosmopolitische ouders druipen van onoprechtheid. Hierdoor gaat de film vragen over sociale klasse uit de weg. Call Me By Your Name lijkt brandschoon, maar is diep van binnen verrot en vulgair.

 

Gemist in de bioscoop:

VUELVEN (TIGERS ARE NOT AFRAID)

Dit Mexicaanse sprookje deed alleen een zegetocht op festivals en won in Nederland op het Imagine Film Festival de juryprijs. Regisseuse Issa López, die normaliter komedies aflevert, had met deze griezelige fabel over de verschrikkingen van de drugsoorlog ook releases buiten eigen land verdiend. Kinderlijke fantasie en de wrede realiteit vermengen zich tot een angstaanjagend geheel. Maar ondanks de misère is er veel om naar uit te kijken, van de innemende interacties tussen de kinderen tot de rooskleurige coda die vertrouwen inboezemt.
 
26 december 2018 

 

Deel 1: Cor Oliemeulen
Deel 3: Yordan Coban
Deel 4: Alfred Bos
Deel 5: Ralph Evers
Deel 6: Bob van der Sterre
Deel 7 (slot): Tim Bouwhuis