Top 5 en miskleun 2018

Deel 4: Alfred Bos
Top 5 en miskleun van 2018

Shoplifters

Zeven recensenten van InDeBioscoop bespreken hun vijf favoriete films die dit jaar in Nederland in première gingen. Traditioneel kiest iedereen ook de Miskleun van het Jaar én een film die een bioscooprelease had verdiend. Tot en met Oudjaarsdag lees je hier elke dag een persoonlijke terugblik op het filmjaar 2018.

Alfred Bos door Alfred Bos

Dit was het filmjaar van de kleine meisjes. Kwetsbare kinderen, al dan niet met draken van ouders die opgroeien in een kansloze omgeving. Meisjes van vijf of zes die nog geloven in sprookjes. Voor wie de werkelijkheid, ondanks alle dagelijkse ellende, betoverd is. Wier verbeeldingskracht en levenslust louterend werkt, ook voor de kijker. Zelfs The Meg, het Chinese antwoord op Jaws, tegelijk actiekraker en familiefilm, kan niet zonder de onschuld van een spelend meisje. Ze ontdooit zelfs de stoerste mannenman, Jason Statham. Maar dat is gecalculeerd sentiment uit de koker van marketeers. Het zal toch niet alleen toeval zijn dat enkele van de intelligentste en begaafdste regisseurs van dit moment vertrouwen op niet-professionele acteurs die de kleuterschool nauwelijks zijn ontgroeid. Verbeelding als overlevingsmechanisme. Daar is kennelijk meer dan ooit behoefte aan.

 

5. – CALL ME BY YOUR NAME

Luca Guadagnino’s verfilming van een roman over een vakantieliefde tussen een puber en een jongvolwassen man draaide vanaf de release in week 2 tot aan week 51 – and counting -onafgebroken in de Nederlandse bioscoop. Het is daarmee de langst lopende film van dit jaar en één van die curieuze gevallen dat kwaliteit en diepgang aanspreken bij een groot en breed publiek. Het laatste voorbeeld was La Grande Bellezza, vijf jaar geleden. Het succes van de film onderstreept een sluipende trend: er gaan in absolute aantallen meer vijftigplussers dan jongeren en jongvolwassenen naar de bioscoop. En de bezoekersaantallen evenaren inmiddels de piekcijfers van de jaren zestig. In Engeland trouwens ook. Lees hier de recensie.

 

4. – COLD WAR

Uitgeroepen tot de beste Europese film van 2018, alom onthaald met laaiende enthousiaste kritieken en – heus waar – ondersteund door een tv-reclamecampagne. En dat alles voor een in ‘ouderwets’ zwart-wit gedraaide film in een exotische taal, Pools. Het lijkt wel 1970, alsof de nieuwe Fellini of Truffaut in circulatie gaat. Is het nostalgie? Is Pawel Pawlewski de Jan Němec of Tadeusz Konwicki van onze tijd? Het schitterende Ida van een paar jaar terug blijkt geen toevalstreffer en Cold War wordt de langst draaiende film van 2019, daar durf ik wel een fles champagne op te zetten. Lees hier de recensie.

 

3. – THE FLORIDA PROJECT

Sean Baker moet op dit moment de interessantste regisseur zijn van de Amerikaanse indie-film. Zijn stijl is on-Amerikaans, eerder Europees – noem het neo-realisme – maar setting en verhaal van The Florida Project, en het in de slipstream daarvan uitgebrachte Tangerine uit 2015, zijn heel erg Amerikaans; een zelden vertoonde, overrompelende combinatie. In een reeks losse scènes schetst Baker hoe een zesjarig meisje, gespeeld door de debuterende Brooklynn Prince, en haar verslaafde moeder, vertolkt door de eveneens debuterende Bria Vinaite, de schoolvakantie doorkomen op een woonkazerne in Orlando, Florida, gelegen op een steenworp van Disneyland. The Florida Project, met een Willem Dafoe op zijn best, vangt de wrange realiteit in poëzie. Deze ode aan de fantasie maakte van Brooklynn Prince een veelgevraagde ster.

 

2. – BURNING

Hae-Mi, de jonge vrouw die het scharnier vormt van een mysterieuze driehoeksverhouding, staat op eigen benen, maar heeft de geest van een kind. Fantasie en werkelijkheid lopen door elkaar en dat geldt tevens voor de levens van haar minnaars, de introverte boerenzoon Jong-su en de hippe kakker Ben. Mensen vertellen elkaar van alles, ook over zichzelf, maar wat is daarvan waar? Burning, de eerste film in acht jaar van de Zuid-Koreaanse schrijver/regisseur Chang-dong Lee, is zowel psychologisch drama als thriller en studie in vervreemding. De droge, quasi-documentaire vertelstijl en de allengs surrealistischer verwikkelingen werken hypnotiserend. Een koortsdroom van een film.

 

1. – SHOPLIFTERS

Soms verschijnen er films die eigenlijk niet kunnen bestaan, omdat ze onmogelijke zaken verenigen. Shoplifters is betrokken, maar niettemin onthecht. Het is rauw realistisch en tevens poëtisch. Het kijkt liefdevol naar mensen die leven zonder moraal. Het hekelt de eigentijdse samenleving en schetst een alternatief, dat bij nadere beschouwing ook niet blijkt te deugen. Hirokazu Koreeda is vaak vergeleken met de Japanse meester van het familiedrama, Yasujirō Ozu. Hier overtreft hij zichzelf, en evenaart zijn voorganger. Volgens de Belgische regisseur Jan Matthys is familie het meest universele thema. Dan is Shoplifters de meest universele én meest actuele film van het jaar. Lees hier de recensie.

 

Ready Player One

Miskleun van 2018:

READY PLAYER ONE

Zo ongeveer alles wat een film niet moet zijn is Steven Spielbergs laatste sciencefictionwerkstuk. Het boek waar Ready Player One op is gebaseerd is retro-SF voor young adults, één lange ejaculatie van game-fetisjisme. De film doet er nog een schepje bovenop, met visuele en filmische verwijzingen naar de jaren tachtig, toen computergames de voorhoede van de toekomst waren. Een film die speelt in de virtuele wereld van de computer wordt onvermijdelijk zelf een game, alleen zit de kijker niet zelf aan de stuurknuppel. Wel wordt hij zeeziek van de overkill aan visuele informatie, de psychische stress die montage en tempo genereren, en het doorlopend zwalkende beeld zonder horizon of ijkpunt. Ready Player One had beter uitgebracht kunnen worden als game, niet als film. Lees hier de recensie.

 

Gemist in de bioscoop:

THE GREAT BUDDHA+

Zwart-wit film uit Taiwan die dit jaar te zien was tijdens Cinemasia, waar regisseur Huang Hsin-yao de prijs kreeg voor de beste debuutfilm. The Great Buddha+ is speels en laat zich niet in een genre vangen. Het is sociaal drama met elementen van misdaadfilm en thriller, en heeft een eigen, originele beeldtaal. Hij zou in de smaak zijn gevallen bij liefhebbers van arthouse en Aziatische cinema, wanneer die in de gelegenheid waren geweest om kennis te nemen van de film. Met de release van het ernstig overschatte The Assassin nog vers in het geheugen is dat bepaald een gemiste kans.
 
28 december 2018 

Deel 1: Cor Oliemeulen
Deel 2: Sjoerd van Wijk
Deel 3: Yordan Coban
Deel 5: Ralph Evers
Deel 6: Bob van der Sterre
Deel 7 (slot): Tim Bouwhuis