IFFR 2024 – Deel 2:
Sciencefiction met een mysterieus randje
door Bob van der Sterre
Genrefilms zijn geen taboe meer bij IFFR. Een onderwerp kan ook helpen om dat ene meesterwerk te maken. Op het gebied van mysterieuze sciencefiction zijn interessante ontwikkelingen gaande.
La Guerra del Tiburtino III – Alienwormen met allergie voor nagelprimer
Tiburtino III is een wat verpauperde wijk in het oosten van Rome. Op een avond landt een groene steen bij een van de flats. De vader van Mauro legt hem bij zijn bed. Moet je ook nooit doen. ’s Nachts kruipt een worm in zijn neus. De volgende ochtend staat hij ineens op een podium en beveelt hij anderen de wijk af te sluiten. Andere wormen gaan in andere neusgaten en Mauro’s vader is opeens de ‘koningin’ van een kolonie wormen die de planeet wil veroveren. ‘Het is tijd voor verandering!’
Mauro (drugsdealer), zijn vriend Panettone, bareigenares Chanel en Lavinia, een steenrijke influencer op zoek naar volgers, zijn nog niet ‘gewormd’. Ze vangen een worm en dan blijkt dat de wormen allergisch zijn voor de nagelprimer van Mauro’s moeder.
Vermakelijke film van Luna Gualano. Ik moest soms hard lachen om zinnen als: ‘Ik ben niet je vader, zoogdier.’ Of: ‘Ben je klaar om verder te evolueren, gewervelde?’ Lavinia die zegt: ‘Misschien ken je me van mijn beauty-adds?’ En dan haar dansje doet. Ook de slotbeelden van de film zijn aardig.
Je moet eigenlijk deze film in een zaal vol Italianen zien om de humor echt op waarde te schatten. Daar zullen de zalen wel schudden met grappen over Adriano Celentano (70’s zanger), Padre Pio (heilige), panettone (kerstbrood), nagelstudio’s aan de keukentafel, triple espresso als nieuwe koffiehype, je ergste vijand treiteren door zijn favoriete voetbalclub te beledigen. Die dingen zijn lastig om te vatten zonder kennis van de Italiaanse cultuur. Deze wanhopige opmerking van de ontmaskerde Lavinia hoort daar ook bij: ‘Ik geef het toe… ik ben van Roma-Noord.’
Jammer dat het script rommelig is. Er zijn ook wat te veel sociale thema’s als paaseieren in de film verstopt; feminisme, rijk/arm en zelfs racisme. Die komen geen van allen echt uit de verf. Je leert ook niet inzien waarom de vader van Mauro dan zo harteloos is geworden.
Een nieuw genre ontluikt: na Vermines over Noisy-le-Grand (buitenwijk Parijs) is dit opnieuw een genrefilm over een getto. Napolitaanse getto’s werden al herontdekt in de tv-serie Gomorrah. Avontuurlijke brutalistische architectuur in deze steden – decennialang vooral heel lelijk gevonden – krijgt hiermee ook ineens een herwaardering.
Mars Express – Stripstijl in ijzersterke SF-animatie
Aline Ruby en haar overleden ex-collega (nu weer actief als androïde) Carlos zijn privédetectives in de toekomst. Ze pendelen geregeld heen en weer tussen mars en aarde. Hun laatste zaak betreft een meisje dat spoorloos is geraakt nadat een robot opeens tot leven kwam. Een steenrijke techondernemer – en goede klant van haar – Chris Royacker speelt ook een rol.
Mars Express is een warm filmbad. De animatiestijl is stijlvol. Ik moest ook wel aan de ‘atoomstijl’ in de strip denken. Veel oranje, beige, blauw. Het karakter Aline is ook slim neergezet met vaak simpele maar effectieve expressies. De vele androïden en robots – en de actiescènes – doen dan weer soms aan anime denken.
Ook aardig vond ik het slimme gebruik van toekomstige uitvindingen. In een nachtclub scant Carlos de omgeving: ‘Niet één prostituee is mens’, constateert hij. De eigenaar: ‘Helaas niet, maar we beschouwen ons als 100% mens.’ Carlos klaagt op zeker moment: ‘Elke update mislukt omdat ik te weinig geheugen heb!’ Landings- en opstijgbanen hebben een curve de hemel in. Telefoons zijn organische wezens (nog steeds klagen over de slechte verbinding). Digitale zerken. Een auto-ongeluk: de auto wordt een bad van foam. Of deze opmerking over te duur studeren: ‘Sommige studenten verhuren hun brein aan brain farmers.’
En toch aandacht voor menselijkheid. Zo komt Carlos terug bij zijn intussen hertrouwde vrouw (dus zijn ex-weduwe) en is hij niet meer gewenst – en zijn kinderen mogen hem niet meer zien.
Als bonus heeft de film van Jérémie Périn nog wat verrassende humor – een punt waarop SF-films vaak minder scoren. Een conciërge doet een deur open en moet overgeven. ‘Niet de gebruikelijke geur van een studentenkamer?’, vraagt Aline. Carlos die een nieuwe arm nodig heeft bij een technische winkel. De verkoopster, zelf androïde, nieuwsgierig: ‘Hoeveel jaar geleden bent u overleden?’
Eternal – Een aardscheur die zich met je verleden bemoeit
In de zee is de aarde opengescheurd door klimaatverandering. Een mondiaal probleem. ‘Het blijft groeien.’ Elias is jong en ambitieus en wil er ooit heen om een oplossing te vinden. Als hij zangeres Anita ontmoet, ergert hij zich aan haar partystijl. ‘Je bent saai.’ Dan is ze opeens zwanger. Wat nu?
De Deense film Eternal neemt de tijd. Eerst worden de karakters van de jongvolwassenen Elias en Anita neergezet. Met kennismaking, seks, zwangerschap, abortus, scheiding ben je zo een half uur verder. Dan verstrijkt de tijd, acteurs veranderen zelfs, en eindelijk gaat Elias aan de slag bij de scheur. Hij merkt dat er iets in zijn hoofd verandert. Vooral betreffende zijn geschiedenis met Anita.
Eternal van Ulaa Salim neemt zelfs meer tijd voor het mensendrama dan het geologiedrama. Een probleem is dat deze futuristische wetenschap nogal slapjes is vormgegeven. Een charismaloze baas, weinig overtuigende persmomenten en missies die structureel foutgaan. Hoe kan de verantwoordelijkheid voor het fiksen van een enorm aardmantelprobleem terechtkomen bij zulke prutsers?
En zelfs dan nog moet je het idee van de film wel snappen (een scheur met intelligentie?), want daar hoor je niemand over. De film past bij de trend van arthouse-genrefilms die meer symbolisch gericht zijn dan realistisch (In My Room, Vincent doit mourir).
Grappig is dat we zoiets enorms als problemen van een planeet toch weer om de mens weten te draaien.
Schirkoa: In Lies We Trust – Mooie uitglijder
Ergens op aarde is er een land waar iedereen een zak over zijn of haar hoofd moet dragen. De overheid van dit land wijt alles aan de anomalieënkolonie Konthaqa en wil hen de oorlog verklaren. Maar niemand weet of het echt bestaat.
De jonge 197A is er senator. Hij is ongelukkig en gelooft weinig van de overheidspropaganda, vertelt hij aan een vriendin die het land wil proberen te verlaten. Als hij depressief van een gebouw wil springen, ontmoet hij een dame die dezelfde plannen heeft. En ze krijgen een band. Later ontmoet hij Lies, de dame die de leider van de anomalieën zou zijn (stem van Asia Argento).
De maker van Schirkoa, Ishan Shukla, gebruikte een game-engine om deze film te maken. Dat is geen nieuwe techniek – er wordt al jaren mee geëxperimenteerd – maar het betaalt zich hier wel uit. De animatie biedt een grote rijkdom aan details. Vooral de sloeberige straten met bars en bordelen zijn erg mooi om te zien.
De stijl maakt meer indruk dan het verhaal, dat op de helft nogal veel gaat vragen van de verbeelding, en zo spanning verliest. De anomalieën zijn natuurlijk een leuk, creatief, queer en weird volk. De idealistische boodschap (omarm je verschillen) ligt er vrij dik bovenop. Daarnaast is het Big Brother-thema ondertussen ook wel een beetje uitgekauwd. Voor de liefhebber is deel 1 uit 2019 gratis te zien op Vimeo.
29 januari 2024
IFFR 2024 – Deel 1: De (ongetwijfeld) beste film uit de Tigercompetitie gaat over de giraffe
IFFR 2024 – Deel 3: Stijlvolle risiconemers
IFFR 2024 – Deel 4: Kan cinema nog een vorm van escapisme zijn?
IFFR 2024 – Deel 5: Dieven, moordenaars, geesten en weerwolven