***
recensie Les Misérables
Een musicalster zingt, een acteur acteert
door Karina Meerman
Verfilming van succesvolle musical is een streling voor de ogen, maar lang niet altijd voor de oren. Les Misérables schuwt de grote emoties niet. Nooit. En dat kan heel vermoeiend zijn.
Het boek van Victor Hugo (gepubliceerd in 1862) verhaalt over de donkere tijden tussen 1815 en 1832 met thema’s als wraak, (goddelijke) vergeving, liefde, armoe en revolutie. Met andere woorden: daar komt geen lollige musical van. Regisseur Tom Hooper (The King’s Speech) brengt deze duistere Franse periode visueel mooi tot leven. De keus om zijn sterren ‘live’ te laten zingen was een dappere, maar de vraag is of het voor iedereen even goed werkt.
Jean Valjean (Hugh Jackman) is tot 19 jaar dwangarbeid veroordeeld voor het stelen van een brood. De rechtschapen Javert (Russell Crowe) is zijn opzichter. Eindelijk vrijgelaten, wordt Valjean nog steeds geketend aan zijn verleden. Eens een dief, altijd een dief en door de papieren die hij moet laten zien, krijgt hij geen werk, geen eten, geen onderdak. Een kerk vangt hem op en betekent een ommekeer in zijn bestaan. Hij belooft beterschap aan God en neemt een andere identiteit aan. Javert, die zich opwerkt tot hoofd van de politie, blijft hem echter achtervolgen.
Grote verhalen
De relatie tussen Valjean en Javert is een van de grote verhalen van Les Misérables. Dan is er de tragedie van de mooie Fantine (Anne Hathaway), die probeert te zorgen voor het meisje Cosette (Isabelle Allen), maar aan lagerwal raakt. De tijd verloopt en zo komen we bij de liefde tussen de volwassen Cosette (Amanda Seyfried) en Marius (Eddie Redmayne), in een tijd van revolutie. Het verhaal eindigt met een veldslag om de barricaden, de liefde en de rechtvaardigheid.
Les Misérables is de verfilming van de succesvolle musical die al dertig jaar volle zalen trekt. Zestig miljoen mensen hebben de theaterproductie inmiddels gezien. Misschien koos Hooper daarom voor klinkende namen om de hoofdrollen te vertolken in zijn film. Maar ook al kunnen acteurs zingen, dat betekent niet dat ze musicalsterren zijn. Zo heeft Jackman een vibrato in zijn stem, die als je daar niet van houdt, behoorlijk op de zenuwen gaat werken. Crowe mist de woede en de passie die hij met zijn uiterlijk wel kan overbrengen. De Cosette van Isabelle Allen is een engeltje om te zien en horen, maar de volwassen Seyfried (Mamma Mia!) heeft een hoge trilstem, als het vogeltje dat kwetterend neerstrijkt op de hand van Disney’s Sneeuwwitje. In Shrek zit diezelfde scène, maar daar ontploft het beestje. No such luck in ‘Les Mis’.
Broodnodige verlichting
Is het dan allemaal leed en ellende? Nee, broodnodige verlichting komt van het duo Sacha Baron Cohen en Helene Bonham Carter, als louche herbergier en diens echtgenote. De jonge Daniel Huttlestone is aandoenlijk als het straatschoffie Gavroche en muscialzangeres Samantha Barks is een loepzuivere Eponine. En Anne Hathaway maakt indruk, zeker met haar vertolking van het klassieke ‘I dreamed a dream’. De lange close-up drukt iedereen met zijn neus op haar pijn. Hooper haalt deze truc ook uit bij Valjean’s eerste solo in de kerk. We zullen het voelen! En dat is misschien wel het echte pijnpunt van deze film: zangers die ook acteren, zijn iets anders dan acteurs die ook zingen. Een musicalster zingt. Een acteur acteert. We hoeven de tranen niet altijd te zien, zolang we ze in de stem horen.
3 januari 2013