***
recensie Frances Ha
Vals geluk van een afgestudeerde
door Joan Gebraad
Geweldige baan, leuk leven en ze voelen zich natuurlijk altijd fántástisch. Gelukkig en succesvol, dat is wat afgestudeerde jongeren zijn. Frances Ha prikt deze illusie genadeloos door.
De 27-jarige Frances (goed neergezet door Greta Gerwig) heeft het goed voor mekaar: de afgestudeerde danseres werkt bij een dansgezelschap, deelt een appartement met haar BFF Sophie (Mickey Sumner) in wereldstad New York en heeft een lieftallige vriend. Tot die haar vraagt samen te gaan wonen. Ze zou wel willen, maar… ze heeft afgesproken haar huurcontract te verlengen. Met Sophie.
Niet snel daarna is Frances single, appartementloos, werkeloos en bijna blut. Ze begint een zoektocht naar een nieuwe woonruimte, naar wie haar vrienden zijn en een verwezenlijking van haar grootse dansdromen. Ze houdt zich en anderen een mooie illusie voor. Na een flutweekend Parijs staat in New York het slechte nieuws al te wachten: de danscompagnie heeft geen werk voor haar. Wel een kantoorbaantje. Frances ziet er niets in. Ze wil danseres worden. Haar begeleider wijst Frances op de harde realiteit, maar het kwartje valt nog steeds niet. Zal ze ooit de realiteit onder ogen zien?
Frances: symbool voor de liberal arts student
Op het eerste gezicht lijkt Frances Ha vooral een aaneenschakeling van scènes uit het dagelijkse leven van de afgestudeerde Frances. Het verhaal van een individu. Maar dit verhaal staat niet op zichzelf. Frances is de verpersoonlijking van de liberal arts student anno nu. Dat is zeer confronterend. Haar verhaal is dat van vele andere afgestudeerden in de kunst, de creatieve sector of een (universitaire) opleiding in de geesteswetenschappen. Of je nu droomt van een toekomst als gevierd danser, kunstenaar, schrijver of journalist: uiteindelijk wordt iedereen geconfronteerd met de harde werkelijkheid. De financiële crisis, maar ook de crisis in deze branches zelf, veroorzaakt door de opkomst van internet. Iedereen heeft nu de mogelijkheid zichzelf te bombarderen tot kunstenaar, schrijver of specialist. Dat maakt de toekomst een stuk onzekerder dan voorheen.
Hoe ga je hiermee om? Kun je terugvallen op financieel welgestelde ouders? Geef je die grote succesdroom compleet op, stel je je doelen bij of blijf je vechten? Erken je dat het leven soms klote is? Ook eenzaamheid, komen en gaan van vrienden, financiële onzekerheid en tegenslagen in het vinden van werk en woning horen bij net afgestudeerd zijn. Wat de opgewekte statussen op sociale netwerken ons ook willen doen geloven.
Burgertruttige moraal
Frances Ha doet denken aan de thematiek in Tiny Furniture, (van Lena Dunham, bedenker van de succesvolle HBO-serie Girl waarin de afgestudeerde filmstudent Aura met moeite iets van haar leven probeert te maken.
In vergelijking tot Frances, zinkt Aura echt diep. Na haar afstuderen woont ze bij haar moeder, een kunstenares. Ze komt niet verder dan een baantje bij een restaurant, haalt een compleet onbekende mafketel in huis om maar niet alleen te zijn, klokt haar moeders drankvoorraad weg en heeft seks in de kou in een betonnen buis op een verlaten bouwterrein.
Beide films zijn komisch en tragisch tegelijk, maar waar Tiny Furniture komisch-absurdistisch is, blijft Frances Ha realistisch. Frances stelt uiteindelijk haar doelen bij. Misschien brengt de toekomst ooit roem, maar voor nu is ze Frances Ha, een onbekende choreografe. Met een eigen woning. Hierdoor wordt het laatste gedeelte van deze film jammer genoeg enigszins saai.
De boodschap is duidelijk en belerend: stel je ambities bij. Misschien wordt het dan ooit nog eens wat. Een (betweterig) advies van menig babyboomer, die zelf echter diep gefrustreerd is, omdat hij zijn dromen niet achterna is gegaan. Kortom: Frances Ha is een grappige en confronterende film, maar met een te burgertruttige moraal.
15 juni 2013