****
recensie Ice and the Sky
Hoe een avontuur een queeste werd
door Nanda Aris
In deze prachtige film van Luc Jacquet volgen we het leven van Claude Lorius. Hij vertrok op 23-jarige leeftijd naar Antarctica, en zou zijn leven lang op zoek gaan naar de diepste lagen van het ijs, waarin hij informatie over het klimaat vond, en ontdekte hoe de mens het ijs beïnvloedt.
Het is niet de eerste keer dat filmmaker Luc Jacquet afreist naar het koude Antarctica. Eerder deed hij dit voor zijn Oscar winnende film March of the Penguins (2005), waarin hij pinguïns rond de zuidpool op een David Attenborough-manier volgde op hun reis naar paar- en broedgebieden. Het leverde prachtige beelden op, en de wereld viel als een blok voor deze lief waggelende dieren. Enig kritiekpunt was dat het verhaal wellicht iets te geromantiseerd werd vertoond: de noodzakelijke voortplanting werd een liefdesverhaal. Ook Ice and the Sky (La Glace et la Ciel) heeft hier lichtelijk last van. Jacquet zet soms net iets teveel aan, hetgeen geheel niet nodig is, het verhaal is indrukwekkend genoeg.
IJs
De film start met fantastische beelden van ijs. We zien close ups, we horen het kraken, een hand die over het ijs gaat, en een man die door een ijstunnel loopt. Deze artistieke beelden worden door prachtige muziek, veelal violen, begeleid. We begrijpen als kijker de grootsheid en het belang van dit ijs. De nu 82-jarige Claude Lorius wordt voorgesteld, en ook van hem begrijpen we zijn grootsheid en belang. Hij neemt ons mee naar zijn verleden, toen hij zich als 23-jarige aanmeldde voor het avontuur en op reis ging naar Antarctica. Om onderzoek te doen naar het ijs, waarover toen nog nagenoeg niks bekend was.
Levensloop
Na zijn eerste, lange missie naar Antarctica, is Lorius gegrepen door het natuurschoon, de ontberingen, en door de vele informatie dat ijs hem geeft. Hij wordt glacioloog, besluit dat hij ijs en het verhaal dat het met zich meedraagt, wil doorgronden.
De vele archiefbeelden worden afgewisseld met beelden van Lorius die terugkeert naar Antarctica. Hij ontdekt verschillen in ijskristallen en onderzoekt hoe de lagen zich opbouwen. In deze lagen ligt een schat aan informatie verscholen. Lorius ontdekt een methode om er achter te komen hoe warm het was ten tijde van het vallen van de sneeuw. Deze informatie zorgt voor een overzicht van het klimaat door de eeuwen heen.
Hij boort dieper en dieper in het ijs, dieper de geschiedenis in. De aarde warmt op, en in vrij rap tempo. De mens is daar debet aan, door de uitstoot van broeikasgassen. Het onderzoek is een levenswerk voor Lorius. Maar wordt zijn waarschuwing wel voldoende opgepikt? ‘I sometimes fight the feeling of having served no purpose’, zegt Lorius.
Klimaatoverleg
Een jaar na het uitkomen van March of the Penguins verschijnt Al Gore’s An Inconvenient Truth (2006). Ook deze film wint een Oscar. De film is een documentaire over de opwarming van de aarde. De film was groot nieuws, vele leiders en politici werden erdoor beïnvloed, maar de film kreeg ook kritiek. Niet alles zou geheel waar zijn, sommige dingen werden overdreven, of niet aangehaald. Maar de film slaagde in het vergroten van het klimaatbewustzijn.
Niet geheel ontoevallig heeft eind deze maand in Parijs de eenentwintigste jaarlijkse klimaatconferentie van de Verenigde Naties plaats. Laten we hopen dat de discussie over klimaat opnieuw aangezwengeld kan worden door Ice and the Sky.
‘Are you ready to change the way you live?’, vraagt Al Gore aan het einde van zijn film. ‘Now that you know too, what are you going to do about it?’, vraagt Claude Lorius aan het einde van Ice and the Sky. Beide films eindigen met het aanspreken van de kijker; een betere wereld begint immers bij jezelf.
9 november 2015