Rhino Season

*****

recensie  Rhino Season

Bevrijding?

door Cor Oliemeulen

Een dichter in Iran wordt bruut gescheiden van zijn vrouw. De combinatie van tragische liefdesgeschiedenis, sublieme ingehouden acteerstijl en overweldigende beeldtaal is onvergetelijk.

Je kunt de gevolgen van de Islamitische Revolutie in Iran op verschillende verdienstelijke manieren interpreteren. In de animatiefilm Persepolis (2007) probeert een opgroeiend meisje het juk van fundamentalisme van zich af te werpen. Oscarwinnaar Argo (2012) doet verslag van de spannende ontsnappingspoging van gegijzeld ambassadepersoneel in Teheran na de val van de sjah. Pas in Rhino Season (Fasle kargadan) van Bahman Ghobadi snijdt de gruwel van onderdrukking en vrijheidsberoving echt door de ziel.

Rhino Season

Obsessie
Gebaseerd op de dagboeken van de Koerdisch-Iraanse dichter Sadegh Kamangar begint het verhaal eind jaren zeventig. Sahel signeert zijn zojuist gepubliceerde dichtbundel. Zijn mooie, hip geklede vrouw Mina, dochter van een hooggeplaatste militair, wordt op afstand gadegeslagen door haar chauffeur. Hij blijkt obsessief verliefd op haar. Zijn nederigheid maakt acuut plaats voor autoriteit vanaf het moment dat de Iraanse Revolutionaire Garde het voor het zeggen krijgt. De dichter en zijn vrouw worden valselijk beschuldigd van godslastering en verdwijnen in de cel. Mina komt na tien jaar vrij, Sahel zit dertig jaar opgesloten.

De verschrikkingen van vernedering, eenzaamheid en marteling zijn gegroefd in het karakterhoofd van veteraanacteur Behrouz Vossoughi. Bedaard, beheerst, maar verward verneemt hij dat Mina (Monica Bellucci) in de veronderstelling is dat hij niet meer leeft. Sahel gaat op zoek en vindt haar in Istanboel waar ze nog steeds rouwend leeft met een man en twee kinderen. Voortdurend blijft hij op afstand, observeert haar en beslist maar niet of hij haar weer in zijn verlangende armen kan sluiten. De mooie en pijnlijke herinneringen, droombeelden en flarden van zijn eigen poëzie als wankele leidraad verbeelden zijn innerlijke strijd.

Rhino Season

Symboliek
Cineast Ghobadi verrast met onverwachte, functionele cameraperspectieven en schetst kunstzinnige beeldkaders. De symboliek van het paard dat zijn hoofd door het autoraam naar binnen steekt, rennende neushoorns op een grote uitgedroogde vlakte en de immense regen van schildpadden (subtiele letterlijke verwijzing naar zijn imposante voorganger over Koerdisch-Iraakse oorlogskinderen Turtles Can Fly) is een voorbode van dreigend onheil.

De onwaarschijnlijke samenloop van treurige omstandigheden doet hier en daar denken aan de zoektocht van de broer en zus in Incendies (2010) die stapje voor stapje het huiveringwekkende relaas van hun overleden moeder ontdekken. Ook in dit meesterwerk worden personages op een bijna gekunstelde manier met elkaar geconfronteerd en zul je na de finale mokerslag afwegen of er juist wel of geen sprake is van bevrijding.

 

16 maart 2013

 

MEER RECENSIES