***
recensie Tre Piani
Alles voor je kind
door Cor Oliemeulen
De Italiaanse regisseur Nanni Moretti is dol op gecompliceerde familierelaties vol leed en confrontaties. In Tre Piani neemt hij voor het eerst het werk van iemand anders als uitgangspunt voor de lange weg naar verlossing.
Een boek vertalen naar film: er zijn meer miskleunen dan geslaagde pogingen. Nanni Moretti (Habemus Papam, Mia Madre) verfilmde het boek Three Floors Up van de Israëlische schrijver Eshkol Nevo en verplaatste het verhaal naar drie verdiepingen van een gebouw in Rome waar de levens van drie echtparen met elkaar vervlochten raken na enkele onfortuinlijke gebeurtenissen. Na de wereldpremière op het filmfestival van Cannes kregen de makers van Tre Piani een staande ovatie van elf minuten. Het was niet geheel duidelijk of de toeschouwers zolang klapten omdat ze de film zo goed vonden óf dat ze waren opgelucht nadat ze twee uur lang hadden moeten blijven zitten om zich de talrijke dramatische ontwikkelingen te laten welgevallen.
Donkere hoeken van de ziel
Eshkol Nevo, zeer vereerd dat zijn favoriete regisseur Nanni Moretti zijn boek wilde verfilmen, liet zich in elk geval positief uit over het resultaat. “Regisseur, scriptschrijvers en acteurs waren niet bang. Ze keken diep in de donkerste hoeken van de ziel.” Er waren in het uitgebreide plot dan ook heel wat prangende vragen te beantwoorden. Bijvoorbeeld of het soms beter is voor een kind om zijn relatie met zijn ouders te beëindigen. Of hoe een vrouw reageert als haar echtgenoot haar zou dwingen om te kiezen tussen hem en hun kind. Waar ligt de lijn tussen de gezonde bezorgdheid van ouders en hun dodelijke obsessie om het kind voor alle mogelijke onheil te behoeden? En wat verbergen de buren achter hun gesloten deuren? Laat die antwoorden maar over aan Moretti met zijn fascinatie voor ingewikkelde relaties en innerlijke worstelingen.
Laten we beginnen bij het begin. Monica (Alba Rohrwacher: Le Meraviglie) strompelt ’s nachts het appartementencomplex uit omdat ze op het punt staat te bevallen. Ze heeft niet eens in de gaten hoe een auto zigzaggend de straat inscheurt, een vrouw aanrijdt en tot stilstand komt in het gebouw, om precies te zijn in de benedenwoning van Sara (Elena Lietti) en Lucio (Riccardo Scarmarcio) en hun dochtertje Beatrice. Achter het stuur zit de stomdronken buurjongen Andrea (Alessandro Sperdutti), de zoon van Dora (Margherita Buy: Mia Madre) en Vittorio (Nanni Moretti). Al spoedig blijkt dat de aangereden vrouw is overleden en dat Andrea zal moeten opdraaien voor de consequenties, wat sowieso onvermijdelijk is omdat beide ouders als rechters werkzaam zijn.
Soapneigingen
In het appartement naast Sara en Lucio, die eveneens vaak van huis zijn, wonen Giovanna (Anna Bonaiuto) en Renato (Paolo Graziosi: Pinocchio). Aangezien zij gepensioneerd zijn, is het voor Sara en Lucio handig om hen zo nu en dan op hun dochtertje Beatrice te laten passen, ondanks het feit dat Renato wat begint te dementeren. Op een dag zijn de rapen gaar als Renato en Beatrice zijn verdwenen en ’s avonds laat worden aangetroffen in een park. Aangezien Beatrice de dagen daarna in zichzelf is gekeerd, vermoedt Lucio dat Renato onzedelijke praktijken met zijn dochtertje heeft uitgevoerd. Dat leidt tot ernstige verwikkelingen, met als klap op de vuurpijl de komst van Renato’s puberende kleindochter Charlotte (Denise Tantucci) die de spartelende Lucio probeert te versieren.
De regisseur van Tre Piani neemt zoals gebruikelijk ruimschoots de tijd om de karakters te introduceren en hun drijfveren en onderlinge verhoudingen te schetsen. Echter halfweg het mozaïekdrama – het is dan vijf jaar later – zakt de film in. We merken dat er in de tussentijd het nodige is gebeurd, maar dan beginnen de toevalligheden en onwaarschijnlijkheden zich op te stapelen. Alle nieuwe complicaties, tweestrijd en innerlijke conflicten hadden zich gemakkelijk kunnen lenen voor een soap, satire of een klucht, maar blijven bittere ernst en komen het tempo en de spanningsboog niet ten goede. Gelukkig mogen enkele personages hun broodnodige catharsis beleven – met name de opnieuw sterk, ingetogen en aandoenlijk acterende Margherita Buy. Desondanks is de jongste rolprent van Nanni Moretti geen hoogvlieger.
25 oktober 2021