HAFF 2013 – Helaas, de laatste dag
door Ralph Evers
De laatste dag van het Holland Animation Film Festival 2013. Speciale aandacht voor Frankenweenie, Uma História de Amor e Fúria en O Apóstolo.
Deze ochtend start ik met een competitievoorstelling. De film die indruk maakt is het prachtig georkestreerde, melancholische Edmond était un âne. Over een man die zich meer thuisvoelt in het lichaam van een ezel dan dat van een mens. Hij belandt vanwege deze ietwat eigenaardige voorkeur in een psychiatrische inrichting, waar hij onder meer een man ontmoet die zich thuisvoelt in het lichaam van een kip. Verstilde humor gedrenkt in wonderschone muziek.
Wil de echte Frankenstein opstaan
Gezien de drukte van mijn programma haast ik me met 3D brilletje naar de laatste film van Tim Burton. Frankenweenie is een geslaagde hommage aan Burtons jeugdliefdes als Hammer Horror en Vincent Price. De film weet te overtuigen en contrasteert met uitglijders van de afgelopen jaren als Sweeney Todd, Alice in Wonderland, Corpse Bride en Charlie and the Chocolate Factory.
Frankenweenie zit vol leuke beeldvondsten en woordgrappen. Wat te denken van de Poolse wetenschapsleraar, Rzykruski, die gemodelleerd is naar Vincent Price en wordt ingesproken door Martin Landau. Zo wordt opnieuw een van de grootste horrorhelden door Burton gereanimeerd. Landau wekte eerder in Ed Wood de horrorlegende Bela Lugosi tot leven. Je kunt je afvragen wie hier de echte Frankenstein is, Shelley of Burton?
Meester Rzykruski onthult de wonderen van het leven en elektriciteit. De jonge Victor Frankenstein is radeloos na de dood van zijn hond Sparky. De les van Rzykruski geeft hem de ‘spark of insight’ en op een gure nacht weten hemelse vonken Victors duivelse meesterplan tot een succes te brengen. Echter niet zonder gevolgen. Frankensparky wordt namelijk ontdekt en zoals Rzykruski uitlegde: wetenschap op zichzelf is niet goed of fout, het is slechts een natuurlijke nieuwsgierigheid van de onderzoekende mens. Wat iemand vervolgens met wetenschap doet bepaalt of het goed of slecht is.
Van de zwart-wit creatie van Burton volgt de weg naar de kleurenoverdaad van Pinocchio. Een dapper jongensverhaal met fantastische avonturen, speels geanimeerd, erg irritant ingesproken, waardoor de nadruk teveel op een kinderfilm komt te liggen.
Onsterfelijke liefde
Terwijl beneden in de foyer van ’t Hoogt een jazzbandje enthousiast staat te spelen, betreedt bovengetekende opnieuw een donkere bioscoopzaal. Uma História de Amor e Fúria vertelt het liefdesverhaal tussen een onsterfelijke man en een vrouw Janaína. De film beslaat 600 jaar Braziliaanse geschiedenis, waarin de onsterfelijke man telkens op een belangrijk historisch moment terugkeert. De film begint in de 16e eeuw, als het land wordt ontdekt door de Portugezen, die een bloedige slag leveren met de inheemse bevolking en de stad Rio de Janeiro stichten.
In 1825, ten tijde van de onafhankelijkheidsoorlog tegen de Portugese overheersers, en in 1968 bij de studentenopstand komt de onsterfelijke man in een nieuwe gedaante terug om ten slotte te reïncarneren in 2096. In al deze belangrijke episodes van de Braziliaanse geschiedenis vindt hij zijn eeuwige geliefde Janaína.
Een geschiedenis vol strijd en weerstand; slaven tegenover overheersers; verbondenheid en broederschap tegenover fragmentatie en verraad in revolutionaire tijden. Een portret van een land waarin het weinig uitmaakt of een dictatuur of een democratie de dienst uitmaakt. Opstand, (burger)oorlog en bloedvergieten maken deel uit van het DNA van de Braziliaanse cultuur, die tegelijkertijd een onsterfelijke liefde kan laten bloeien.
Gothic detective
O Apostólo weet direct te overtuigen door zijn prachtige design. Een sfeervolle claymation over twee ontsnapte dieven, Ramon en Xavier, van wie een op zoek gaat naar een oude schat in een dorpje bij Santiago de Compostella. Xavier vertelt Ramon waar de schat te vinden is, maar let wel: er hangt een mysterieuze en unheimliche sfeer rondom de schat en het dorpje Xanaz, waar Ramon de schat destijds achterliet. Xavier wil de schat gebruiken om te breken met zijn bestaan en verleden (vader was ook een dief). Hij slaat de waarschuwingen van Ramon in de wind en trekt erop uit.
In Xanaz heerst de dood. Er is geen leven, op de inwoners na. Geen plant heeft groen en de schamele dieren die er zijn zien er uit alsof ze uitgekotst zijn door de hel. Het plaatsje wordt gedomineerd door een sinistere priester, die zelfs voor de aartsbisschop niet bang is. Met een jongensachtige naïveteit aanvaardt onze dief de enigszins bizarre uitnodigingen in het dorp. Een dorp, zo ontdekt hij later, waaruit uiteindelijk niemand levend vertrekt. Xanaz is behekst door een onheilspellende mist en Ramon ontdekt in de bibliotheek van de priester een boek met middeleeuwse vertellingen.
In dit boek ontdekt Ramon zijn noodlot (prachtig geanimeerd in 2D tekeningen) en staat hem een heel andere taak te wachten. Zo lijkt de schat niet een geldschat te zijn, maar een transformatieproces. De queeste krijgt vorm en wordt hier en daar afgewisseld met een humoristisch subplot. Een subplot waarin de kerk op de hak genomen wordt, verpersoonlijkt door een aan alcohol verslaafde aartsbisschop van Santiago de Compostella, die zijn parochianen laat barsten. Hij wordt bijgestaan door zijn slimme dienaar, die als een Sherlock Holmes alert blijft en de aartsbisschop behoedt voor groter verval.
Dappere dames
The Croods weet het festival met een komische noot af te sluiten. Na eerder een dappere roodharige op avontuur gezien te hebben in Brave, is het nu de beurt aan een puberende holbewoonster. Lees mijn uitgebreide recensie hier .
28 maart 2013
DEEL 1: Eerste festivaldag HAFF hapert, maar slaagt
DEEL 2: Recensies Padak en Crulic
DEEL 3: Animatiefilm Junkyard wint Grote Prijs