Lincoln

****

recensie  Lincoln

Daniel Day-Lewis for president

door Cor Oliemeulen

Voormalig blockbuster-regisseur Steven Spielberg kan ook met ‘politieke’ avonturen goed uit de voeten. In Lincoln concentreert hij zich op de wilskrachtige strijd van een geliefde president die eindigt als martelaar.

Wie denkt dat Lincoln een biografie van de zestiende president van de Verenigde Staten van Amerika is, komt bedrogen uit. De film beslaat slechts enkele maanden uit het leven van deze vrijzinnige republikein die ten koste van de Burgeroorlog de slavernij wil afschaffen. Nadat in de openingsscène soldaten van noordelijke en zuidelijke staten elkaar de hersens inslaan, zien we de immens populaire Lincoln gemoedelijk zitten aan het front. Hij ontvangt zowel blanke als zwarte soldaten voor een praatje en blijkt niet wars van grapjes, anekdotes en dichterlijke wijsheden.

Lincoln

Lange geschiedenisles
Direct hierna volgt een trage geschiedenisles met lange scènes vol politieke dialogen en monologen over het wel of niet afschaffen van de slavernij. Aan de teksten en het spel ligt het niet, maar de introductie van bijna een uur had wat korter gemogen. Het is wel opletten geblazen, zeker voor Europeanen, want soms denk je: wie is wie? Lincoln is in ieder geval vanaf het eerste moment goed te herkennen. Zoals we hem zien op foto’s: rijzige gestalte met hoge hoed en snorloze baard.

Als hij in 1860 wordt gekozen, scheiden de zuidelijke staten (de Confederatie) zich af van de Unie vanwege Lincolns moderne beleid, afschaffing van de slavernij inbegrepen. Het knappe script van Tony Kushner (gebaseerd op het boek Team of Rivals: The Political Genius of Abraham Lincoln van Doris Kearns Goodwin) schetst een aimabele Lincoln die ook een groot politiek tacticus is. Een staatsman die vanuit menselijk oogpunt de slavernij wil afschaffen en niet te beroerd is om politici te laten chanteren of omkopen om dit nobele doel te bereiken.

13e Amendement
De achterliggende politieke reden komt nauwelijks aan bod. Lincoln wilde namelijk ook Engeland en Frankrijk paaien. Deze landen hadden allang de slavernij afgeschaft en wilden dat Amerika spoedig hetzelfde zou doen. Zodra alle slaven in heel het land vrij zouden zijn, zou het buitenland volgens Lincoln geen morele reden hebben zich in de burgeroorlog te mengen. In feite gaat bijna de hele film over de poging om de nieuwe grondwet door middel van het zogenaamde 13e Amendement in te voeren. Krijgt Lincoln in 1865 de vereiste twee derde meerderheid in het Huis van Afgevaardigden voor elkaar?

Lincoln

Blijft over een boeiende en bij vlagen uiterst spannende en geestige queeste. Een heerlijk sarcastische Tommy Lee Jones als Thaddeus Stevens, leider van de radicale vleugel van de Republikeinen die fel tegen slavernij is. Rake, emotionele debatten tussen voor- en tegenstanders (‘Stel je voor: straks krijgen ook vrouwen nog stemrecht!’ ), ruzies en paniekreacties in het kabinet (‘We verliezen alles!’ ) worden afgewisseld door familieperikelen in Huize Lincoln (‘Onze enig overgebleven zoon mag niet naar het front!’ ).

Subliem acteren
Daniel Day-Lewis steelt op imponerende wijze de show en bevestigt dat hij een van de grootste acteurs van zijn tijd is. Hij speelt niet Lincoln, hij ís Lincoln. Zijn sublieme ingehouden manier van acteren is nog intenser dan hij tentoonspreidt als verlamde artiest in My Left Foot (1989), sadistische slachter in Gangs of New York (2002) en hebberige oliedelver in There Will be Blood (2007). Je weet het nooit zeker met die grijze koppen van de Academy, maar als Daniel Day-Lewis geen Oscar wint, eet deze recensent zijn hoed op (inderdaad, die hoge van Lincoln)!

 

25 januari 2013

 

MEER RECENSIES