****
recensie Claire’s Camera
Keuvelen in Cannes
door Michel Rensen
Claire’s Camera kijkt weg als een licht briesje. De film brengt ontspanning, vermaak en reflectie en voor je het weet zit je korte (bioscoop)vakantie in Cannes er weer op.
Hong Sangsoo is een zeer productieve filmmaker. In het afgelopen decennium maakte hij elk jaar minstens één nieuwe film, regelmatig zelfs drie in één jaar. Na de release van On the Beach at Night Alone eind vorig jaar bereiken zijn twee andere films uit 2017 deze zomer de bioscoop. Claire’s Camera en The Day After gingen tegelijkertijd in première in Cannes. Hongs tweede Franse productie, tevens zijn tweede film met Isabelle Huppert, speelt zich zelfs af tijdens het gerenommeerde filmfestival, waar de volledige delegatie van een nieuwe Koreaanse film Claire (Huppert) tegen het lijf loopt.
Feest van herkenbaarheid
Wie bekend is met het werk van Hong zal ook in deze film veel elementen herkennen. Zijn films zijn ogenschijnlijk simpele karakterstudies, vaak met filmmakers, actrices of andere artistieke types in de hoofdrol. Vaak bekruipt het gevoel dat Hong zijn eigen problemen via film probeert te overdenken. Hij observeert zijn personages droog, in lange takes en met zijn herkenbare, schijnbaar ongemotiveerde zoombewegingen, terwijl de personages na toevallige ontmoetingen gesprekken voeren over koffie of een maaltijd. De luchtige, licht-filosofische dialogen over de alledaagse problemen van de personages doen sterk denken aan het werk van Éric Rohmer, voor wie Hong ook vaak zijn bewondering uitspreekt, en de titel van deze film is ongetwijfeld een eerbiedige verwijzing naar Claire’s Knee.
Claire’s Camera volgt Manhee (The Handmaiden’s Kim Minhee) die net te horen heeft gekregen dat ze is ontslagen om voor haar onduidelijke redenen. Omdat het omboeken van haar vlucht te duur is, besluit ze toch in Cannes te blijven. Tijdens haar dwaaltocht door de rustige straten van Cannes, weg van de commotie van het festival, ontmoet ze Claire (Huppert), een lerares die voor de première van de film van een vriendin naar Cannes is afgereisd bewapend met een polaroidcamera. Diezelfde dag ontmoet Claire ook regisseur So en zijn producer, tevens de ex-baas van Manhee. Door de gesprekken tussen de personages kan Manhee de onuitgesproken reden van haar ontslag achterhalen.
Kunst van het alledaagse
Claire’s Camera zit vol ironie. Als Isabelle Huppert met veel vreugde roept dat dit haar eerste keer in Cannes is, zal de complete tegenstelling met de realiteit ongetwijfeld voor een lach bij de kijker zorgen. Ook de karakterschets van So als regisseur die met alle vrouwen op zijn pad probeert te flirten is een knipoog naar Hongs eigen reputatie die ontstaan is door zijn affaire met actrice Kim Minhee.
Door het herhaaldelijk gebruik van ironie laat de film in het midden of we Claire’s ietwat simplistische uitspraak over de magische kracht van haar polaroidcamera serieus moeten nemen. Ze gelooft dat ze de levens van mensen kan veranderen door foto’s van ze te nemen. Deze uitspraak sluit natuurlijk perfect aan bij het idee dat een foto een momentopname is, terwijl de wereld er omheen al veranderd is voor de foto ontwikkeld is, zelfs bij de directe afdruk van een polaroid. Met een ironische lezing levert de film kritiek op de continue zoektocht naar de diepere betekenis van kunst, alsof het alledaagse geen waarde heeft.
Beide lezingen sluiten perfect aan bij Hong Sangsoo’s manier van film maken. In Claire’s Camera laat hij weer zijn liefde voor het triviale zien. Hij toont dat een ogenschijnlijk simpele film net zo waardevol kan zijn als een film die complexe, filosofische vraagstukken voorlegt, terwijl er onder het oppervlak toch altijd meer speelt dan in de dialogen door de personages naar buiten gebracht wordt. Wanneer we de tijd nemen om het alledaagse rustig te bestuderen, blijkt er vanzelf een complexe wereld aan ten grondslag te liggen. Misschien is het niet het maken van de foto dat de wereld verandert, maar leidt het bestuderen van de foto tot een ander beeld van de realiteit.
14 juli 2019
MEER ISABELLE HUPPERT