****
recensie La Vérité
Fijnzinnige confrontatie tussen moeder en dochter
door Cor Oliemeulen
Wat maakt een familie een familie? Waarheid of leugens? En hoe zou jij kiezen tussen een wrede waarheid en een aardige leugen? Dat is het uitgangspunt van La Vérité, een lichtvoetig Frans drama van de Japanse meesterregisseur Hirokazu Koreeda, met in de hoofdrol een schitterende Catherine Deneuve als filmactrice op leeftijd die zojuist haar omstreden memoires heeft gepubliceerd.
Films over de stroeve relatie tussen moeder en dochter zijn talrijk. De snoeiharde confrontatie tussen een concertpianiste (Ingrid Bergman) en de door haar verwaarloosde dochter (Liv Ullmann) in Autumn Sonate (1978) spant de kroon. Waar Ingmar Bergman in zijn klassieker meedogenloos is, behandelt Hirokazu Koreeda (After the Storm, Shoplifters), het langverwachte wederzien tussen moeder en dochter op zijn vertrouwde zachtaardige, humanistische wijze. Ook in La Vérité mengt hij drama met lichtvoetigheid. Hoe confronterend het verleden en het heden ook mogen zijn, Koreeda weet altijd begrip en sympathie voor al zijn personages op te brengen en schikt iedereen uiteindelijk in het eigen lot.
Rendez-vous
La Vérité is Koreeda’s eerste film buiten Japan, met een taal die hij niet machtig is en met een geheel Franse crew. De Japanse regisseur had in 2011 in eigen land kennisgemaakt met Juliette Binoche (zij vertolkt in de film de rol van dochter Lumir) die suggereerde om eens samen iets te maken. Natuurlijk wilde hij ook graag een film met Catherine Deneuve (moeder Fabienne) op zijn cv. Het Franse filmicoon is op haar 76ste, en zeker in La Vérité, nog steeds aantrekkelijk en draagt de film moeiteloos met haar verschijning. Haar subtiele spel doet het acteerwerk van Binoche en Hawke (Lumirs Amerikaanse echtgenoot Hank) bijna verbleken.
Al in 2003 werkte Koreeda aan een script dat begint met een avond in de kleedkamer van een actrice aan het einde van haar carrière. Het gegeven zou uitgroeien tot een film over de relatie tussen een gevierde actrice en haar dochter die haar droom opgaf om ook een filmactrice te worden. Fabienne heeft zojuist haar memories geschreven en de in New York woonachtige scriptschrijver Lumir, Hank en kleindochter Charlotte (Clémentine Grenier) bezoeken de actrice in haar kapitale huis in Parijs om het heuglijke feit te vieren. De schermutselingen beginnen als blijkt dat Fabienne het in haar biografie niet zo nauw met de werkelijkheid heeft genomen.
Verleden
Het verhaal speelt zich symbolisch af in de overgang van zomer naar herfst als zowel de groene blaadjes als de verhoudingen tussen moeder en dochter langzaam verkleuren. Natuurlijk zit er bij Lumir wat onverwerkt leed, maar net als in Autumn Sonate legt de moeder de dochter uit hoe het streven naar de hoogste kunst bijna vanzelfsprekend opvoeding in de weg staat. Het intelligente scenario van Koreeda biedt ruimte aan de emoties van alle betrokken, zoals bijvoorbeeld zijn Turkse collega Nuri Bilge Ceylan (Winter Sleep, The Wild Pear Tree) dat zo fantastisch kan. Voor nog meer relativering geeft Koreeda via kleindochter Clémentine een onbevooroordeelde kijk op de confrontaties tussen volwassenen die vastzitten in het verleden. Niet als een wijsneus, maar spontaan en met een lach.
De lichtvoetige, luchtige stijl van weemoed, verlangen en verzoening wordt al even zo fijnzinnig versterkt door de charmante cinematografie van Éric Gautier en de ingehouden gevoelige pianoscore van Alexi Aigui. Ook als Fabienne met lichte tegenzin opnamen maakt voor een sciencefictionfilm, waarin zij opnieuw als moeder wordt geconfronteerd met een dochter. Die symbolische weerspiegeling loopt als rode draad door La Vérité en leidt tot een van de meest veelzeggende scènes als Lumir uiteindelijk in de armen van Fabienne ligt. Dit hoopvolle, warme en emotionele contact tussen moeder en dochter is van korte duur. Uit een gevoel van ongemakkelijkheid en ongepaste trots zegt Fabienne tegen Lumir dat ze ervan baalt dat ze deze gevoelens en emoties juist nu pas heeft, in plaats van eerder die dag toen ze een scène in de film speelde.
30 mei 2020