****
recensie Lore
Poëtisch oorlogsdrama
door Eva Baaren
Wat doe je als je tiener bent en je overlevingskansen plotseling afhangen van een aantrekkelijke jongen die volgens je naaste omgeving de vijand is? Lore is een serieuze, poëtische en confronterende film over adolescentie, vooroordelen en de verloren kinderen van het nazi-regime.
Duitsland, 1945. Na de capitulatie van Hitler vlucht Hannelore (Saskia Rosendahl) met haar strenge SS-ouders, zusje en broertjes naar Oostenrijk. Al snel moeten beide ouders hun kinderen voor hun eigen veiligheid achterlaten en begint het kroost een lange tocht door de bossen van Oostenrijk en Duitsland op weg naar hun grootmoeder. Tijdens een reis vol gevaren, honger en ziekte krijgen ze onverwachte hulp van de aantrekkelijke Thomas (Kai Peter Malina). Maar Thomas draagt een Joods paspoort.
Impressionistisch
Zoals je kunt verwachten van een verhaal over een vluchtende groep kinderen in een wereld verscheurd door oorlog, dood en verderf, is de setting van Lore alles behalve vrolijk. Ook de hoofdpersoon is geen zorgeloos meisje meer. Als dochter van een afwezige vader en een alcoholistische moeder is Hannelore zelfstandig, emotioneel gesloten, verantwoordelijk, weinig spraakzaam en wantrouwend. Ondanks dat ernst en overleven centrale thema’s zijn, is de film van Cate Shortland (Somersault en de serie The Secret Life of Us) een intiem coming of age drama over een pubermeisje dat stiekem nog wil spelen met haar zusje, experimenteert met haar seksualiteit, de buitenwereld probeert te begrijpen en zich steeds meer verzet tegen haar opvoeding en ouders.
De intimiteit in de film is voornamelijk te danken aan het sterke vaak non-verbale fysieke acteerwerk van Saskia Rosendahl en de keuze voor poëtische en impressionistische beelden van een gefragmenteerde wetteloze wereld door de ogen van aan tiener. Zo wisselen plaatjes van kindervoeten in hoog felgroen gras zich af met shots van lijken, verkrachtingen en krantenknipsels over concentratiekampen. Ook zien we scènes van onbekende, grauw geklede dorpsbewoners wiens gedragingen afstandelijk, absurd en bedreigend overkomen. Samen met de verschijning van de mysterieuze Thomas verbeelden deze fragmenten Lore’s onthechting en verwondering over de buitenwereld en nemen ze de kijker mee in haar onbegrip, ontwikkeling, angsten en verlangens.
Goed en kwaad
Hoewel Lore als poëtisch werk geslaagd is, ligt de meerwaarde in de symbolische en historische betekenis van het verhaal. De onvoorspelbaarheid van het meisje en haar mysterieuze Joodse tegenspeler maken dat beide karakters vaak wisselen tussen sympathiek, afwijzend en bedreigend. Samen met de gefragmenteerde beelden van de onbegrijpelijke buitenwereld en een ontknoping die onverwacht maar weinig verlossend is, wijst Shortland de kijker op zijn eigen ideeën over goed en kwaad die weinig met de werkelijkheid te maken hebben, laat staan de mens helpen te overleven. Ook 68 jaar na de Tweede Wereldoorlog biedt het verhaal hiervoor een noodzakelijke vingeroefening.
12 maart 2013