****
recensie Quartet
Wij zijn oud, let’s get’s loud!
door Joan Gebraad
Op 75-jarige leeftijd debuteert acteur Dustin Hoffman (Kramer vs Kramer, Rain Man) als regisseur met een geestige komedie over een viertal gepensioneerde operazangers.
Het is een drukke bedoening in Beecham House – genoemd naar een grootverdiener aan laxeermiddelen – want de jaarlijkse Verdi-gala-avond komt eraan. De egoïstische en nooit tevreden Cedric (Michael Gambon) coördineert het gebeuren en gaat met de zweep erover. Het niveau van de stukken en zangers is beneden peil. Dit jaar is de noodzaak voor een goed programma groter dan ooit. Als Beecham geen nieuwe financiële weldoeners aantrekt, kan het wel eens finito zijn voor het luxe bejaardenverblijf.
Hoop op een geweldig programma voor de gala-avond en flink wat drama vieren hoogtij met de onverwachte komst van Jean (Maggie Smith). Deze voormalige operaster is veranderd in een gevallen, onzekere, doch trotse diva. Cedric spoort Cissy (Pauline Collins) en Wilf Bond (Billy Connolly), haar voormalige vrienden, en Reginald Paget (Tom Courtenay), nota bene de gekwetste ex-echtgenoot van Jean, aan Maggie over te halen om als kwartet Verdi’s Rigoletto te zingen. In hun hoogtijdagen was hun gezamenlijke uitvoering een hit. Kan Jean haar trots en onzekerheid voor de uitvoering opzij zetten? Kunnen zij en Reggie elkaar vergeven?
Lekker gebekt
De operavedettes zijn bepaald geen kleurloze knorrepotten die verveeld voor de tv hangen. Ze flirten, musiceren, zingen, salsadansen en bekvechten erop los. Hun taalgebruik doet opvallend jong en verrassend aan en werkt vaak op de lachspieren. ‘Steek een vork in je reet’ tijdens een lunchruzie. Of Wilf die de baas van het verzorgingstehuis dr. Cogan (Sheridan Smith) probeert te versieren: ‘Niemand heeft zulke mooie tieten als jij.’ Of Jean als zij op de aanwezigheid van een traplift wordt gewezen. ‘En wat als ik naar beneden wil skiën?’
De plot van Quartet is eenvoudig en enigszins voorspelbaar, maar dat geeft niks. Dustin Hoffman heeft namelijk een blik aan Engelse topacteurs opengetrokken. Maggie Smith geeft met verve gestalte aan de diva in Jean, maar toont ook haar kwetsbare kanten. Zij laat zien hoe vergankelijk succes is en hoe afhankelijk zangers van hun stem zijn. Courtenay is vertederend als de zachtaardige, gekwetste Reggie. Ook vertederend zijn de scènes waarin hij een klas kinderen gepassioneerd uitlegt wat de overeenkomst is tussen opera en rap, en zijn confrontatie met Jean in een kerk.
Conolly werkt op de lachspieren als scherpgebekte casanova en Collins herinnert het publiek als de zachtaardige Cissy aan de tragiek van de vergetelheid die gepaard gaat met Alzheimer. En hoewel zonder baard en toverstaf, doen de fladdergewaden van de knorrige Cedric (het is Cédric, niet Cèdric!) toch herinneren aan Albus Dumbledore.
Muzikale ondersteuning
Naast de acteurs maken de cinematografie en muziek de film de moeite waard. Het omringende landschap van Beecham is wonderschoon en mooi in beeld gebracht. Passend bij de karakters wordt het verhaal van Quartet ondersteund met onder meer bekende (Italiaanse) aria’s, jazz en rap.
Hoffman besluit zijn acteurs niet zelf te laten zingen, maar muziek gezongen door operagrootheden onder de film te monteren. Waarschijnlijk een verstandige keuze: de filmgeschiedenis heeft geleerd dat niet alle acteurs beschikken over een gouden stemgeluid. Zeker operazang is een vak apart. De aftiteling is daarom zeker het bekijken waard: alle namen van muziekgrootheden komen voorbij.
Al met al is het debuut van Hoffman een geestige komedie over een groep kleurrijke ouden van dagen in een zeer esthetisch Brits decor met sterke acteurs. Maar de film is meer. Tussen de vrolijkheid door is Quartet een ode aan operamuziek en -zangers en een confrontatie met de menselijke vergankelijkheid.
8 mei 2013