***
recensie The Whistleblower
Hoeren van de oorlog
door Cor Oliemeulen
In het door burgeroorlog ontwrichte Bosnië vecht een Amerikaanse vredeshandhaver tegen seksslavernij, corrupte collega’s en laffe autoriteiten. Het aangrijpende drama The Whistleblower blijft overeind door de overtuigende hoofdrol van Rachel Weisz.
Volgens schattingen is elke minuut iemand ergens ter wereld de dupe van mensenhandel. Meisjes belanden bijna zonder uitzondering in de prostitutie. Lilja 4-ever (2002), waarin een Russische tiener van een brug springt nadat zij door een loverboy naar Zweden is gelokt, toont een menselijk drama vanuit het perspectief van het slachtoffer. In het op ware gebeurtenissen gebaseerde The Whistleblower zien we de wantoestanden door de ogen van ex-politieagent Kathryn Bolkovac (Rachel Weisz), die alles in het werk stelt de Oekraïense seksslaven Raya en Luba een beter lot te geven en de schuldigen aan te klagen.
Orde handhaven en politieagenten opleiden
De gescheiden Bolkovac — die geld nodig heeft om na afloop van de missie haar dochter vaker te kunnen zien — heeft zich laten inhuren door DynCorp, dat in de film cynisch genoeg Democra heet. Dit privaatmilitaire bedrijf ontvangt jaarlijks vele miljarden dollars van de Amerikaanse regering om te opereren in landen als Irak, Somalië, Angola, Haïti, Koeweit en Afghanistan. De Verenigde Naties sluiten in 1999 een contract met deze organisatie om in Bosnië orde te handhaven en politieagenten op te leiden.
De rechtgeaarde Bolkovac beseft snel dat ze is beland in een vreemd land zonder duidelijk mandaat. Politie, huurlingen, collega’s en autoriteiten zijn niet alleen betrokken bij het over de grens smokkelen van jonge meisjes, ook blijken ze verantwoordelijk voor intimidatie, mishandeling, verkrachting en moord. Zoals vaker met klokkenluiders wordt ze tegengewerkt door bureaucraten en autoriteiten die niet op een schandaal zitten te wachten. Of zoals een hoger geplaatste functionaris het haar verwoordt: ‘Die meiden zijn de hoeren van de oorlog. Het gebeurt gewoon.’
Mannen zijn immoreel en seksbelust
Mannen komen er niet goed van af in The Whistleblower. Ze zijn bijna zonder uitzondering immorele, seksbeluste wezens. De enigen die Bolkovac denkt te kunnen vertrouwen, zijn een Nederlandse huurling en een hoge pief van Interne Zaken, vertolkt door David Strathairn. Helaas biedt het script veel te weinig ruimte aan diens altijd degelijke spel. Hetzelfde geldt voor de innemende Vanessa Redgrave, die de rol van de hoogste mensenrechtencommissaris voor haar rekening neemt. Sexy Monica Bellucci valt als stugge, harteloze bureaucraat uit de toon.
Debuutregisseur Larysa Kondracki kiest voor een zeer serieuze aanpak, zonder een enkele lach of grap. Ze focust de hele film op Rachel Weisz, die de sterren van de grauwe Bosnische hemel speelt. Je voelt, vecht, huilt en wanhoopt intens met haar mee. The Whistleblower verliest aan authenticiteit door het niet casten van autochtone acteurs, het rare mixtaaltje en de locatiekeuzes. De optelsom is een film die nergens amuseert, maar overal deprimeert. Toch is het een verhaal dat moet worden verteld.
10 november 2011