***
recensie Mandela: Long Walk to Freedom
Trailer van Madiba’s leven
door Karina Meerman
Televisiefilm schetst een overzicht van het leven van Nelson Mandela en creëert meer sympathie voor Winnie Mandela dan de geschiedenis dat deed.
Een film maken over een man die bij leven al heilig is verklaard en dan overlijdt vlak voor jouw film uitkomt. Is dat een droom of een nachtmerrie? Mandela: Long Walk to Freedom is het levensverhaal van Nelson Mandela, gebaseerd op diens autobiografie. Een leven van 95 jaar samenvatten in 146 minuten, dan moeten er duidelijke keuzes worden gemaakt. Regisseur Justin Chadwick heeft niet gekozen voor vals sentiment, maar voor een registratie van gebeurtenissen.
Marginale rol voor de gevangene
Chadwick legt de nadruk op het begin en het einde, met een bijna marginale rol voor de 27 jaar gevangenschap die Mandela maakte tot wie hij was. We leren de jeugdige Mandela kennen als een rokkenjager, een levenslustige man die liever studeerde en werkte als advocaat dan harde actie voerde tegen de absurditeiten van apartheid. Een man met uitstraling en charme, wat ook te zeggen is van acteur Idris Elba, die geen kopie speelt van Mandela maar zijn essentie uitstekend neerzet.
De groeiende betrokkenheid bij de anti-apartheidsstrijd is logisch in beeld gebracht. Het is een glijdende schaal. De strijd begint op papier, met woorden, dan met eenvoudige daden: ergens gaan zitten waar het niet mag vanwege je huidskleur. Het beginnend verzet trekt de aandacht van de blanke autoriteiten en geleidelijk aan wordt de strijd harder en feller. Mandela blijft zijn afkeur voor geweld uitspreken, maar escalatie is onvermijdelijk. Terwijl Nelson op Robbeneiland zit, grijpt Zuid-Afrika naar de wapens.
Winnie
Long Walk to Freedom is ook het verhaal van de relatie tussen Nelson en Winnie Mandela, vurig vertolkt door Naomie Harris. Terwijl Nelson zijn persoonlijke strijd voert in de gevangenis, afgesloten van de buitenwereld, staat Winnie er middenin. Invallen in haar huis, meermaals opgepakt worden vlak voor haar jonge dochters thuis komen van school, zodat die in een leeg huis komen. Zestien maanden eenzame opsluiting, mishandeling, verkrachting. Het is geen wonder dat Winnie zoveel woede in zich heeft en niet heeft kunnen vergeven.
Doordat het verstrijken van Nelson’s gevangenschap in de film redelijk snel voorbij gaat, lijkt het bijna alsof hij het aanzienlijk makkelijker heeft gehad dan de vrouw die dagelijks de gevolgen van apartheid bevocht. Hij had tenminste zijn vrienden in de buurt en later zelfs tijd om tomaten te kweken. Zij lijkt geen moment rust te hebben gehad.
Dit is misschien niet helemaal wat Long Walk to Freedom beoogt te vertellen. De film lijkt vooral een geschiedenisles en schreeuwt om verdieping. Alsof dit de trailer is voor een leven dat te groot bleek voor een filmscript.
19 december 2013