Oblivion

***

recensie  OBLIVION

Futuristisch spektakel zonder hart

door Karina Meerman

Oblivion lijkt op het eerste gezicht een uitstekende sciencefictionfilm. Het is voor de liefhebbers echter ook een goede ‘drinking game’. Zet de fles(sen) op tafel, nodig wat vrienden uit en neem een glaasje iedere keer als een element uit een andere sci-fi voorbij komt. Dronkenschap verzekerd.

Regisseur Joseph Kosinski toont de toekomst. Er zijn ruimteschepen, drones, meubilair met futuristisch ontwerp, hi-tech communicatiemiddelen en een verwoeste aarde na een buitenaardse invasie. Morgan Freeman is een leider. Maar toch zijn al deze elementen tezamen geen garantie voor een goede sci-fi. Hoogstens voor een onderhoudende actiefilm met futuristische elementen, die uit andere SF-films zijn gejat.

Wat als?
Een goede sf-film stelt de vraag ‘wat als?’ en werkt dat concept gedegen uit. Bijvoorbeeld. Wat als een spel een speler aanvalt (Tron)? Wat als apen de rol overnemen van mensen (Planet of the Apes)? Wat als de wereld aangevallen wordt door een superieure buitenaardse macht (War of the Worlds)? Wat als we misdaad kunnen voorspellen (Minority Report)? Wat als we herinneringen kunnen implanteren (Total Recal)? Wat als voedseltekort tot onmenselijke maatregelen leidt (Soylent Green)?

Recensie Oblivion

Natuurlijk zijn ook in goede SF personages belangrijk, maar zij dragen bij aan het overkoepelend concept en zijn niet het onderwerp van de ‘wat als’-vraag. Dus niet: wat als Tom Cruise de waarheid ontdekt over zijn werk (Oblivion)? Wat als Tom Cruise zijn kind moet redden (War of the Worlds)? Wat als Tom Cruise vervolgd wordt voor een misdaad die hij nog niet heeft gepleegd (Minority Report)?

Wanneer de aandacht van het grote idee weglekt naar sentimenten die in ieder ander genre hadden gepast, doet dat afbreuk aan de sciencefiction. Korben kreeg zijn Leeloo (Fifth Element), maar het zat niet in de weg van de film. Han Solo en Princess Leia: idem dito. Uhura en Spock. Wall-E en Eve.

Indrukwekkende ervaring
Dat Oblivion in beeld en geluid een indrukwekkende ervaring is, lijdt geen twijfel. De soundtrack dendert door de bioscoop, de landschappen zijn van het verbluffende soort CGI. (Kosinski heeft lang kunnen nadenken over het visuele aspect: de film is gebaseerd op een ongepubliceerde grafische roman van zijn hand). Maar toch is het ook weer een Tom Cruise-film.

En ook wanneer alle vragen in Oblivion zijn opgelost – en de antwoorden tot in detail worden uitgelegd – blijven er nog vele over. Zoals waarom de vrouwen in het verhaal eendimensionale schapen zijn die zonder Tom Cruise geen leven hebben. Het antwoord zou kunnen zijn omdat het script door drie mannen is gemaakt. En dat terwijl de mooiste SF door vrouwen geschreven is: Mary Gentle, Ursula Leguin, Margaret Atwood, Lois McMaster Bujold, C.S. Friedman. Ach ja.

 

10 april 2013

 

MEER RECENSIES

Ontmaagding van Eva van End, De

****

recensie  De ontmaagding van Eva van End

Rake komedie rond volmaakte Deutsche Bube

door Astrid van Pelt

Anders dan de titel suggereert, grossiert De ontmaagding van Eva van End niet in seksscènes en beginnersgeklungel. Wel drijft de film op ongemakkelijke momenten. Dat zorgt voor plaatsvervangende schaamte en lachsalvo’s.

Het enigszins zonderlinge gezin Van End lijkt het leven aardig op orde te hebben: groot vrijstaand huis, zwembad in de tuin, drie kinderen en een redelijk gezinsinkomen. Wanneer de 15-jarige Eva zonder medeweten van haar ouders haar Duitse uitwisselingspartner Veit mee naar huis neemt om hem twee weken onderdak te bieden, leidt dat tot veel stress en protest bij haar nietsvermoedende ouders. Na een korte woordenwisseling met Eva (Vivian Dierickx) die in de hele film niet meer dan een paar zinnen spreekt, gaat moeder Etty (Jacqueline Blom) overstag: ‘welkom in our family dan maar’.

Jeugdtrauma
Veit (Rafael Gareisen) is in alles het tegenbeeld van de familie Van End. Deze perfecte Deutsche Bube heeft de halve wereld al afgereisd, heeft een mentale karrenvracht aan filosofische bagage, heeft the looks, lijkt een ‘allround expert’, mediteert, heeft heilzame chakra-massagehanden en of dat nog niet alles is: hij is de vriendelijkheid zelve.

Recensie De ontmaagding van Eva van End

Het verhaal is gebaseerd op een jeugdtrauma van de jonge regisseur Michiel ten Horn, die door een tijdelijk bezoek van zijn Duitse uitwisselingsbuddy werd geconfronteerd met zijn eigen onvolkomenheden. Hij heeft deze ervaring als schooljongen perfect vertaald naar de speelfilm. Veit houdt het gezin indirect een spiegel voor en toont hen hun bekrompenheid, hun steenkolen Engels, maar vooral hun algehele imperfectie, alleen maar door zichzelf te zijn en te vertellen wat hem bezighoudt en fascineert. Dit resulteert in een onophoudelijke reeks pijnlijke momenten, die vaak erg lachwekkend zijn, maar binnen de realistische kaders blijven. Dit komt de identificatie ten goede.

Gluiperig
Het gezin en Veit versterken elkaars eigenaardigheden. Het scherpe contrast zorgt voor het komische effect, zeker wanneer je de situatie vanuit het perspectief van de andere partij bekijkt. Wanneer Veit zich ’s ochtends vroeg in het zweet werkt om de vrouw des huizes een ontbijt voor te zetten waar een vijfsterrenrestaurant nog aan kan tippen (‘this is for you Etty, because you deserve it’), wordt zijn gluiperigheid pas duidelijk nadat een van de broers ‘what the fuck is this?’ roept.

De film bestaat uit korte, rake scènes. Hierbij wordt het verbale en visuele slim gecombineerd. De haast surrealistische shots van de omgeving of de familie, die soms doen denken aan de films van Van Warmerdam, leiden de aandacht even af van de tenenkrommende interculturele uitwisseling.

Het hele gezin wordt in beweging gezet door de komst van Veit, met soms destructieve gevolgen: vader gaat staat op het punt vijfduizend euro gemeenschappelijk geld naar Afrika te sturen, moeder specialiseert zich in oosterse wijsheden, en zoon Evert gaat zijn acne met een huishoudschaar te lijf. De Duitse uitwisselingsstudent zelf is niet te betrappen op een foute actie of een geheime agenda, en dat maakt het frustrerend en fascinerend tegelijk. Tot het eind vraag je je af: wanneer valt hij door de mand?

 

9 februari 2013

 

MEER RECENSIES

Our Idiot Brother

*

recensie  Our Idiot Brother

Willie Nelson is geen onzichtbaar manshoog konijn

door Cor Oliemeulen

De titel van een film kan al het ergste doen vermoeden. Our Idiot Brother mag dan soms hartverwarmend zijn, de avonturen van een dertiger die in het hippietijdperk is blijven steken, hangen van flauwigheden aan elkaar.

De film heeft wel een boodschap: sinds de jaren zestig van de vorige eeuw zijn we onze onschuld kwijtgeraakt, cynisch en op onszelf gericht. De goedgelovige Ned (Paul Rudd) heeft een grenzeloos vertrouwen in de medemens. Hij teelt biologisch groenten en fruit samen met zijn vriendin Janet (Kathryn Hahn). Op een dag verkoopt hij een paar gram wiet aan een agent in uniform (!) en moet acht maanden de gevangenis in. Weer op vrije voeten wil Janet hem niet terug. Dus zoekt Ned onderdak bij zijn moeder in Brooklyn en later om beurten bij zijn drie zussen.

Kinderlijke oprechtheid
Het uitgangspunt is een reeks vergezochte en onrealistische situaties met een trio oppervlakkige zussen. Miranda (Elizabeth Banks) doet alles om een belangwekkend interview in Vanity Fair te krijgen. De uitgebluste Liz (Emily Mortimer) heeft twee kinderen en is getrouwd met de overspelige documentairemaker Dylan (Steve Coogan). Natalie (Zooey Deschanel) staat model voor een naaktschilder en wil cabaretier worden. Hoewel ze lesbienne speelt, ontkomt snoepje Deschanel opnieuw niet aan typecasting. Ondertussen probeert Ned in zijn naïviteit altijd eerlijk te zijn en alles goed te doen, maar met zijn gedrag en kinderlijke oprechtheid dreigt hij het leven van zijn drie zussen te ruïneren.

Our Idiot Brother

Jesse Peretz is verantwoordelijk voor de regie van Our Idiot Brother. Zijn zus Evgenia en haar man David Schisgall schreven het verhaal, dat in feite geen verhaal is, maar een aaneenschakeling van gebeurtenissen die niet zouden misstaan in een gemiddelde sitcom. De spanningen en misverstanden tussen Ned en zijn zussen worden op den duur saai en ook Paul Rudd acteert uiteindelijk ongeloofwaardig. De rode draad, tevens schaars hoogtepunt, is Ned’s hond Willie Nelson, vernoemd naar de countryzanger. (Twee keer raden naar de naam van de hond van het meisje dat hij op het eind van de film tegen het lijf loopt!)

Familieperikelen gladstrijken
De makers falen om de protagonist van Our Idiot Brother te herscheppen als een moderne Harvey. In de gelijknamige film uit 1950 is James Stewart bevriend met een onzichtbaar manshoog konijn dat werkt als katalysator om familieperikelen glad te strijken. Ook mank gaat de vergelijking met Woody Allen’s Hannah and her Sisters (1986) waarin drie zussen verzeild raken in een hilarische warboel van relaties en emoties. Zelfs aan oppasoom Uncle Buck (1989) kan Paul Rudd niet tippen, laat staan aan de twee goedhartige, maar ongelooflijke domme vrienden in Dumb & Dumber (1994). Als de opzet was om met behulp van een idiote broer slechts een onbeduidend, luchtig niemendalletje te produceren, is deze met vlag en wimpel geslaagd.

Het overtuigend vertolken van overjarige hippies wordt onderschat. The Dude in The Big Lebowski (1998) is voor alle Paul Rudds in de filmbusiness ‘hors categorie’. Zijn melige voorkomen mag dan voor sommigen aantrekkingskracht hebben, echter Rudd lijkt vooral een variant van zichzelf neer te zetten. Verder dan een glimlach komt het zelden en zelfs de afsluitende bloopers van Our Idiot Brother zijn niet leuk.

 

31 mei 2012

 

MEER RECENSIES