Categorie: YORDAN

Beau Soleil Intérieur, Un

Posted on

****

recensie Un Beau Soleil Intérieur

Vang het zonlicht vanbinnen op

door Yordan Coban

Isabelle is het zonlicht van binnen kwijt. Ze mist de liefde in haar leven terwijl ze er zo naar verlangt: het wederom waarlijk verliefd zijn. Vrijwel iedereen in Un Beau Soleil Intérieur zit vast in tergende relaties of in de knoop met onbeantwoorde verlangens. 

Isabelle (gespeeld door Juliette Binoche) strompelt hopeloos van affaire naar affaire op zoek naar een lang vergaan geluk. Ze is een gescheiden kunstenares van middelbare leeftijd uit Parijs met vele mannen in haar leven. Ze is echter op geen van allen echt verliefd en dat gebrek aan verliefdheid is geheel wederzijds. Haar contact met mannen lijkt overhaast en onnatuurlijk. Affaires beginnen halsoverkop en worden met een enkel gesprek afgedaan. Ze verlangt zo erg naar iets waar ze nog niet klaar voor lijkt. De meeste mannen hebben bovendien al een vrouw en zien haar slechts als lustobject.

Un Beau Soleil Intérieur

Zoektocht
De zoektocht naar liefde van Isabelle doet denken aan de zoektocht van Bill Murray in Broken Flowers (2005). Verdwaald tussen liefde, lust, het verleden, het heden en de toekomst dwaalt Isabelle rond in verwarring op zoek naar een man, maar eigenlijk op zoek naar zichzelf. Ze is bang dat haar jaren van liefde achter haar liggen, nu zij op leeftijd begint te raken. Ze zit met zoveel verschillende mannen in haar hoofd, continu afvragend of hij dan toch de ware zal zijn.

Claire Denis is samen met Sophia Coppola, Kathryn Bigelow en Lynne Ramsay een van de grotere vrouwelijke regisseurs van deze tijd. Haar films zijn vaak scherpe karakterstudies. Zo ook Un Beau Soleil Intérieur. Het verhaal is kalm maar dynamisch van aard. Elke scène vertelt de kijker iets nieuws over Isabelle maar echte significante gebeurtenissen zijn er niet. Toch zorgt Claire Denis ervoor dat het voelt alsof de film altijd in beweging is en nooit verveelt.

Zonlicht
Juliette Binoche speelt haar rol met een enigmatische elegantie. Een sterke gepassioneerde vrouw waarmee je met een fles rode wijn tot diep in de nacht goede gesprekken kan voeren maar nooit het achterste van haar tong zal laten zien. Binoche’s rol lijkt op die van Blue (1993) uit de Trois Couleurs-trilogie van Krysztof Kieslowski. Ze is kwetsbaar maar tevens onbereikbaar en introvert. Al wordt deze introverte indruk in Un Beau Soleil Intérieur vooral gevoed door het feit dat alle mannen voornamelijk over zichzelf willen praten. Niemand lijkt echt in Isabelle geïnteresseerd.

 

Un Beau Soleil Intérieur

Alleen de waarzegger Denis (gespeeld door Gérard Depardieu) wil over haar leven praten. Denis geeft haar wijze raad over hoe zij haar leven weer kleur kan geven. Zoek het geluk eerst bij jezelf voordat je dat kan delen met een ander, drukt hij haar op het hart.

In een tijd waarin religie, sociale controle en culturele verontwaardiging steeds minder een belemmering vormen voor koppels om te scheiden zullen vele mannen en vrouwen van middelbare leeftijd zich in een vergelijkbare situatie als Isabelle bevinden. Na jaren van samenzijn zijn ze nu op zichzelf aangewezen, hopend op iets nieuws om hun geluk weer terug te vinden. Juliette hangt haar geluk te veel af van het vinden van de juiste man. Het advies van Un Beau Soleil Intérieur: ga uit van jezelf en probeer het zonlicht van binnen op te vangen.
 

27 oktober 2017

 
MEER RECENSIES

Loveless

Posted on

****

recensie Loveless

Liefde is ver te zoeken 

door Yordan Coban

Andrey Zvyagintsev’s films openen altijd met de overweldigende stilte van de natuur. Het grauwe troosteloze Russische landschap spiegelt de levens van de personages en de staat van het land. Loveless gaat over een kapot gelopen huwelijk waarvan het koppel enkel nog wegens formaliteiten bij elkaar is.

Moeder Zhenya (Maryana Spivak) en vader Boris (Aleksey Rozin) hebben allebei een nieuwe geliefde en proberen hun gezamenlijke appartement te verkopen voordat zij uit elkaar gaan. Hun zoon Alyosha (Matvej Novikov) is ongelukkig door de spanningen van de scheiding. Als hij op een dag niet meer thuiskomt van school worden de ouders in een uitputtende zoektocht gezogen. Het confronteert hen met aspecten van hun leven die ze liever achter zich gelaten hadden.

Loveless

Liefdeloos
Er is geen liefde in het gezin te bespeuren. Zijn ouders weten geen enkele hobby of interesse van Alyosha op te noemen als de opsporingsambtenaar ernaar vraagt. Zij houden niet van elkaar en houden niet van hun kind. Wat niet vreemd is aangezien er nooit van henzelf gehouden is. De relaties met hun nieuwe geliefdes richten zich voornamelijk op seks en kapitaal.

Net zoals in The Return (2003) laat Zvyagintsev zijn kijker met een hele hoop vragen achter. Vragen die niet beantwoord dienen te worden. Het gaat niet om de antwoorden. Wat belangrijker is, is hoe het zo ver heeft kunnen komen en wat het ons leert over de betrokkenen.

Zonder bombarie
De manier waarop Zvyagintsev verhalen vertelt doet erg denken aan het werk van drie tijdgenoten. De films van Nuri Bilge Ceylan, Asghar Farhadi en Michael Haneke werken ook op deze manier. Alle drie de regisseurs hanteren een sobere minimalistische stijl met weinig muziek en lange scènes met weinig cuts.

De gelijkenis met de laatstgenoemde regisseur is het meest geschikt. Want net als de films van Haneke kennen de films van Zvyagintsev bijna altijd een onverwachts dramatisch keerpunt. Echter is dit niet een plottwist naar de Amerikaanse aard zoals in het werk van David Fincher, Christopher Nolan of de Canadese Denis Villeneuve. Het gaat bij Zvyagintsev en Haneke nooit om het verrassende van het moment maar meer om wat het impliceert en ons vertelt over de personages. De toon van de film verandert nooit en dat wat gebeurt, gebeurt zonder enig bombarie en vliegt voorbij in alledaagse droogheid. Net zoals in het echte leven. Dit zorgt ervoor dat de gebeurtenis de kijker niet per se doet schrikken maar confronteert met een onwerkelijke nasmaak.

Loveless

Het koude Rusland
Loveless geeft de kijker een blik in het leven van het moderne, liefdeloze Rusland. Alle films van Zvyagintsev gaan over dit onderwerp. In The Return gaat het om een gebrek aan liefde tussen vader en zoons en Elena (2011) gaat over een liefdeloos huwelijk waarin alles draait om geld. Zvyagintsev lijkt te willen zeggen dat men in Rusland vergeten is wat liefde is. Al zijn personages zijn alleen met zichzelf bezig. Zij denken alleen maar aan geld, hun carrières en seks.

Het empathische gebrek in Rusland lijkt volgens Zvyagintsev door het koude bewind van Poetin te komen. Dit was al een belangrijk thema in zijn vorige film Leviathan (2014) en komt in Loveless met name terug in een dialoog van Zhenya met de politie. De autoriteiten nemen de vermissing van Alyosha totaal niet serieus en wijzen Zhenya door naar de particuliere vrijwilligers om zo de bureaucratie en onverschilligheid van het ambtenarenapparaat van Rusland te ontlopen. De vrijwilligers laten zien dat mensen onderling veel meer voor elkaar kunnen betekenen dan de overmatige institutionalisering van socialistisch Rusland. De kille, pragmatische manier waarop Poetin het land regeert heeft een koude liefdeloosheid door de aderen van het land doen stromen.
 

3 oktober 2017

 
MEER RECENSIES

8 1/2 van Fellini

Posted on

Yordan Coban – Rechtsstudent

Yordan Coban is een 23-jarige in Rotterdam wonende rechtsstudent aan de Erasmus Universiteit. Hij schreef een aantal jaren recensies en columns voor FilmAbides en schrijft sinds kort voor InDeBioscoop. Verder verdient hij de kost met het geven van wiskundebijles aan middelbare scholieren.

Yordan Coban

 

8½: Een gelaagdheid om van te dromen

8½ gaat over het leven van Federico Fellini zelf. Vervelende journalisten, arrogante acteurs en sceptische filmstudio’s die alles beter weten. De film uit 1963 is een wandeling in het leven van een bijzondere kunstenaar.

Het personage van Fellini heet Guido en wordt gespeeld door de altijd charmante Marcello Mastroianni. Guido heeft een schrijversblok en trekt zich terug in een kuuroord waar hij naar inspiratie zoekt voor zijn nieuwe film. Hij geeft niks prijs over de film met voornaamste reden dat hij zelf nog niet weet waar de film over zal gaan. Simpel gezegd is de film een film over het maken van de film waar je nu naar kijkt, met de ogen van de regisseur. De kijker beleeft met hem al zijn fantasieën, herinneringen en dagdromen.

Wat is de werkelijkheid?
Als toeschouwer is het moeilijk te vatten of men naar het werkelijke verhaal, een film in de film of een droom van Guido kijkt. Fellini speelt met zijn publiek en buigt met de grenzen der werkelijkheid in 8½. Hij lijkt hiermee te willen aantonen dat film in principe een geprojecteerde vorm van dromen is. Een visueel spinsel van onze menselijke perceptie geboren uit de alledaagse waanzin.

Elke scène voelt vreemd en er is altijd iets net niet kloppend. Dit zorgt ervoor dat je als kijker met verwonderde fascinatie tot elke scène aangetrokken wordt. Er is één cruciale scène waarin de gelaagdheid van de film prachtig zichtbaar is. Dit is wanneer de personages een preview van de film van Guido te zien krijgen, wat tevens de scène is waar de kijker nu naar kijkt. De film en de film in de film lopen op dat moment dus gelijk. Enorm complex en toch zo simpel, dat maakt 8½ een waarlijk meesterwerk.

8½

De openingsscène zal je ook niet snel vergeten. Guido zit vast in een file. De auto staat voor onze eigen realiteit waarin wij door het leven gaan en allemaal dezelfde weg volgen richting de dood. Guido stikt bijna in zijn auto en vecht zich een weg naar buiten om daar uit de file te ontsnappen om zo vrij te zijn. Het blijkt een nachtmerrie.

De vrouwen van Fellini
De film heet 8½ omdat hij hiervoor acht films maakte waarvan één samenwerking (Luci del Varietà met Alberto Lattuada). Alle elementen van wat een film een échte Fellini maakt zijn aanwezig: de persoonlijke jeugdsentimenten van het latere Amarcord (1973), de circusfiguren van La Strada (1954), zijn zoektocht naar eeuwige schoonheid in La Dolce Vita (1960) en de perfect passende muziek van Nino Rota.

Maar het interessantste in Fellini’s films zijn de vrouwen in het leven van de hoofdpersonages. Elke man kan erkenning vinden in Mastroianni’s spel van verleiding en verlangens. In zowel La Dolce Vita als 8½ dansen er primair drie soorten vrouwen rond hem heen. De vrouw die enkel het libido deert, maar men liever niet hoort spreken. De vrouw die zijn gelijke is op intellectueel gebied maar hem nooit werkelijk gelukkig zal maken. En als laatste de engel, de vrouw die Guido nooit zal krijgen. Een geïdealiseerde vrouw waarvan men alleen mag dromen. In deze film is dat de prachtige Claudia (Claudia Cardinale).

8½

Als Guido naar de oudere mannen in zijn leven kijkt wordt hij bang. Uitgebluste mannen van simpel genot zonder dromen of passie in hun leven. Want dat is precies wat Fellini namelijk is, een romantische dromer. Zijn personages zijn nooit werkelijk gelukkig maar voor altijd gedoemd rusteloos te zoeken naar schoonheid en hemels genot.

Fellini flirt met de eerst beschreven vrouw, verbindt zich met de tweede vrouw en droomt van de laatste. De vrouwen symboliseren ook zijn films. Het simpele commerciële tegenover kwaliteitsfilms waarbij filmmakers moeten vechten tegen studio’s en zijn zoektocht naar perfectie in de kunst.

Elke scène van 8½ werkt als een aparte shortfilm met als einde de parade van het leven. Net als in het einde van de ‘Ode to Joy’ van Beethoven komt alles samen in een carnavalesk slot. Alle figuranten komen voorbij in deze laatste parade. Iedereen die een rol speelde in zijn film, zijn leven, zijn dromen, zijn circus.

 

15 september 2017

 

Alle gastblogs

Maudie

Posted on

***

recensie Maudie

Een likje verf geeft het leven kleur

door Yordan Coban

Het waargebeurde verhaal van de Canadese volkskunstenaar Maud Lewis (1903-1970) gaat niet over rozen, alhoewel bloemen en dieren wel terugkomende thema’s in haar schilderijen zijn.

Maud (gespeeld door Sally Hawkins) is een kreupele vrouw die lijdt aan reumatoïde artritis. Haar ouders zijn op vroege leeftijd overleden en ze woont in het huis van haar broer met haar verzuurde tante. Als ze door haar broer gedwongen wordt het huis te verlaten moet ze op zoek naar een baan en onderdak. Die vindt ze als ze reageert op de advertentie van Everett Lewis (Ethan Hawke). Everett is op zoek naar een huishoudster die zijn thuiskomen na een lange werkdag verdraaglijk maakt. Maud besluit bij hem in te trekken.

Maudie

Stugge liefde
Everett is een eenzame gefrustreerde man die Maud slechter behandelt dan zijn honden. Hij slaat haar en heeft last van woedeaanvallen. De relatie tussen de twee personages is vergelijkbaar met die tussen Zampano en Gelsomina in Fellini’s La Strada (1954). Een harde man die zorgt voor een afhankelijke onschuldige vrouw die door zijn hardheid heen kan prikken en zijn kwetsbare kant kan zien.

Maud accepteert Everett’s onredelijkheid niet alleen vanwege het feit dat zij geen verdere opties meer heeft maar ook omdat zij voelt dat Everett haar gezelschap wel degelijk waardeert en om haar geeft. Langzaam groeit er een stugge liefde tussen de twee.

In het afgelegen huis van Everett op Nova Scotia bloeit er bij Maud een liefde voor schilderen op. En als een van Everett’s klanten bereid is geld te betalen voor haar schilderijen begint Maud haar eigen verkoop. Everett hecht echter veel waarde aan het behouden van zijn autoriteit. Er komt dan ook veel spanning op hun relatie te staan als Maud succesvol wordt en Everett niet meer de enige kostverdiener in huis is.

Maudie

Verandering
Everett moet in het begin niets hebben van haar naïeve schilderingen. Hij weet echter wel hoe belangrijk het voor haar is. Naarmate de film vordert en Everett zich meer beseft dat hij haar nodig heeft verandert zijn houding. De schilderijen van Maud geven het leven van Maud en Everett kleur. 

Sally Hawkins lijkt geboren voor de rol van Maudie en speelt haar met een tastbare kwetsbaarheid. Regisseur Aisling Walsh en Sally Hawkins hebben eerder met elkaar gewerkt gedurende de miniserie Fingersmith (2005). Het oeuvre van Aisling Walsh bestaat voornamelijk uit televisiefilms of series. Maudie is haar eerste grote release.

Maudie heeft echter wel een eenvoudig verhaal. Er zijn betere films gemaakt over mensen met aandoeningen die worden overwonnen door een gave en liefde, zoals The Theory of Everything (2014) en A Beautiful Mind (2001). Maar het concept blijft aandoenlijk en krachtig. Ondanks dat Maudie wel degelijk de juiste gevoelige snaar weet te raken, kan je zonder de film gezien te hebben het gehele verhaal uitstippelen zonder achteraf een verrassing op het canvas aan te treffen.
 

11 september 2017

 
MEER RECENSIES

Mujer Fantástica, Una

Posted on

****

recensie Una Mujer Fantástica

Transgender wil normaal kunnen rouwen

door Yordan Coban

De film opent met een prachtig shot van de Iguazú-watervallen. Stromend water baant zich een weg naar beneden. Dit is symbolisch voor de strijd die Marina voert nadat haar vriend Orlando komt te overlijden. Time flows like water is de muziek tijdens de aftiteling. Tijd heelt alles, maar dan moet Marina wel de kans krijgen fatsoenlijk afscheid te nemen van haar geliefde.

Marina (Daniela Vega) is transgender en heette vroeger Daniël, iets waarmee zij nog voortdurend geconfronteerd wordt doordat men haar metamorfose niet altijd accepteert. De andere nabestaanden van Orlando (Francisco Reyes) zijn zeer afkeurend tegenover zijn nieuwe liefde. Ze behandelen Marina onbehoorlijk door haar geen kans te geven om afscheid te nemen van Orlando. Orlando betekende heel veel voor haar, want hij gaf haar het gevoel dat zij een echte vrouw is.

Una Mujer Fantástica

Misbaksel
Marina is een bijzonder getalenteerde operazangeres met een baantje als serveerster overdag. Zij en de oudere Orlando hebben een relatie en delen een appartement. Hij schenkt haar een trip naar de Iguazú-watervallen (één van de zeven wereldwonderen) op haar verjaardag. Echter overlijdt Orlando diezelfde avond aan een hartaanval. Marina belandt vervolgens in een conflict met de familie als zij inbreuk maakt op haar erfrecht en haar recht om te rouwen.

De actrice Daniela Vega is in werkelijkheid ook een transgender. Marina is enigszins gespierd en heeft een aparte kaaklijn maar zonder voorkennis is het niet vreemd om haar in een eerste aanzicht als vrouw aan te nemen. De nabestaanden van Orlando maken haar uit voor misbaksel en vervormen haar hoofd met tape wanneer zij toch op de begrafenis van Orlando verschijnt. Een krachtige scène waarin Marina lijkt op Quasimodo en zich waarschijnlijk ook zo voelt.

Kenmerkende stijl
Ondanks alle tegenwind geeft Marina niet op en zet standvastig door. Ze moet Orlando nog eenmaal zien om gepast afscheid te nemen. Orlando gaf haar namelijk de liefde die zij als transgender maar moeilijk elders kon vinden. Een normaal ogende relatie tussen man en vrouw waarin zij zichzelf kon zijn. Wat voor haar het werkelijke wereldwonder geweest moest zijn.

Una Mujer Fantástica

Una Mujer Fantástica doet qua stijl denken aan de films van de flamboyante Spaanse regisseur Pedro Almodóvar. Kenmerkend is het hebben van een sterke vrouwelijke hoofdrolspeelster, een erg kleurrijke cinematografie en een seksueel getint thema. De film lijkt nog wel het meeste op Almodóvar’s Todo Sobre Mi Madre (1999), die de Oscar won voor Beste Niet-Engelstalige Film. Ook over transgenderseksualiteit.

Surrealistische momenten
Regisseur Sebastián Lelio laat de scènes heel goed rustig ademen maar verliest nooit de aandacht van zijn publiek. De flow van de film verloopt daardoor heel natuurlijk. Naast het taboe brekende onderwerp zien we een aantal speelse surrealistische momenten. Scènes die lijken geïnspireerd en gekleurd door de vader van de Spaanstalige film: Luis Buñuel.

Lelio is samen met Pablo Larraín lid van een nieuwe stroming Chileense filmmakers (El Novísimo Cine Chileno) die de sociale en politieke problematiek post-Pinochet in beeld proberen te brengen. De Latijns-Amerikaanse filmindustrie in zijn geheel is bovendien in recente jaren van zeer hoge kwaliteit met spraakmakende films uit Argentinië, Mexico, Brazilië en Chili. De naam Sebastián Lelio (over de eigen grenzen bekend geworden met zijn vorige film Gloria), is er in ieder geval weer één om in de gaten te houden.
 

28 augustus 2017

 
MEER RECENSIES