Terugblik filmjaar 2022 – Deel 4:
Raar is in de mode

door Bob van der Sterre

Ik heb weinig goede films gezien; wel veel rare films. Raar is in de mode – of ik zoek het meer op, wie zal het zeggen…

In 2020 beleefden we een uniek raar filmjaar en in 2021 was ook een verwarrende tijd voor filmfans. Terug naar normaal in 2022? Niet dus: in 2022 kregen we te maken met oorlog, energiecrises en inflatie. Waarschuwingen voor een aanstormende recessie zijn er alom. O ja, het klimaat slaat steeds meer op hol.

Wat betekent dat allemaal voor de filmindustrie, die het toch al zwaar heeft door de coronaperiode? Dat betekent waarschijnlijk minder geld voor goede films; dus nog meer terugverlangen naar de twintigste eeuw.

Dus in 2023…
– Gaan we eindelijk de kunst inzien van 70’s poliziotto’s en 80’s kungfufilms;
– Komt er een moderne remake van Willow (serie van 7 seizoenen óf een film van 348 minuten);
– Lopen de zalen vol voor 80’s pastiche Police Academy 7: Full Force Retro. Met The Rock en de comeback van Christina Applegate;
– Zien we de eerste film met alleen maar digitaal tot leven gewekte overleden acteurs;
– Maakt David Lynch uit het niets Back to the Future 4, die door critici bejubeld wordt: ‘Totaal weirde mindfuck, maar ook de beste Lynch ooit’;
– Krijgt een 6 seconden durende TikTok-versie van Apocalypse Now een Oscar;
– Verschijnen nog eens 17 hyperrealistische remakes van klassieke oorlogsfilms bij streamingdiensten;
– Worden The Goonies, Indiana Jones, Jurassic Park, Die Hard, Platoon en Ghostbusters allemaal ‘verseriet’;
– Verschijnen er series over de laatste seriemoordenaars uit de jaren ‘70 en ‘80 waar nog geen series over gemaakt waren. 

Over 2022…
Weinig van de films die in de bioscoop in roulatie gingen heb ik gezien… Bijna nul. Wel heb ik net als vorig jaar een berg gezien van filmfestivalfilms die alleen virtuele premières kenden. Daar wil ik wel even bij stilstaan omdat ze anders vermoedelijk zo ongelooflijk snel weer verdwijnen in de trechter van de filmgeschiedenis. Een kenmerk van al deze films: mafheid is in de mode.

Meest vermakelijke horrorfilm:
Deadstream: Ik heb gelachen en gegriezeld tijdens deze film. De film van Joseph en Vanessa Winter (zowel script als regie als hoofdrol voor Joseph) combineert knap een parodie van een livestream á la Twitch en met een echte horrorfilm. Levert een soort grappige The Blair Witch Project op.

Meest uitzinnige film:
Please Baby Please: Andrea Kramer laat de uitzinnigheidsmeter tot tien uitslaan. Niet alles is even geslaagd maar de film toont lef, doet denken aan films van John Waters.

Meest ontroerende film:
Life of crime 1984 – 2020: Deze HBO-documentaire van Jon Alpert die ik zag op IFFR is formidabel in eerlijkheid en rauwheid. Hij volgde 26 jaar lang drie drugsverslaafden. De film heeft wat lugubere momenten. Maar je voelt als kijker ook echt iets bij deze mensen. Tijd vliegt voorbij en je moet regelmatig wat wegslikken. Aanrader voor wie ook van het realisme van The Wire houdt.

Beste film waar je af en toe om kunt lachen:
Everybody Hates Johan: Ik heb af en toe gelachen om deze Noorse komische film die tijdens LIFF werd vertoond. Johan die iets heeft met explosies en een wrokkige jeugdliefde.

Beste misdaadfilm:
The Last Ride of the Wolves: Iedereen speelt zichzelf. Pasquale speelt Alberto’s vader en is ook zijn vader: Pasquale de Michele vs. Alberto de Michele. Alberto de Michele regisseerde dus zijn eigen vader. En zichzelf als zoon. En zijn vader was ook een beroepscrimineel en ooit van plan om een ‘laatste kraak’ te doen.

Beste niet-satirische satire:
Flux Gourmet: Een eigenaardig soort spot tegen iets wat zou kunnen bestaan. Deze film zal ook wel weer veel haters hebben maar Peter Strickland moet vooral zijn gekte blijven opzoeken.

Meest creatieve productie:
The Eyes Below: Na vijf minuten herken je de maker (als je een eerdere film van hebt gezien natuurlijk):  Alexis Bruchon heeft een eigen, herkenbare stijl met ontzettend veel creativiteit en interessante beeldideeën. Duurt alleen iets te lang. Gezien tijdens Imagine.

Beste huh-film:
Tundra: Ik weet nog steeds niet waar deze Cubaanse film die ik zag tijdens Imagine over gaat. Check voor het idee de trailer! Een korte film die je moeizaam bekijkt maar dat is soms ook een goed teken: niet alles hoeft er als koek in te gaan.

Film met meeste lef:
Danse Macabre: Danse Macabre is easy de meest choquerende film van het jaar. Moord en doodslag krijg je ruw in je gezicht gesmeten. Maar de manier van vertellen is ook compleet eigenzinnig. Deze film die ik zag tijdens IDFA bevat een serieuze true crime-documentaire, wisselt dat af met homo-erotische videoclips, nagespeelde stukken, een stukje videogame, en – tuurlijk – een stukje pornografie.

Beste documentaire:
Striking Land: Geslaagd op alle punten waarmee een documentaire maar kan slagen. Deze mooie beelden maken je simpelweg gelukkig. Gezien tijdens IDFA.

Mooiste tijdsbeeld:
Licorice Pizza: Niet de beste P. T. Anderson, maar ik genoot wel enorm van het neergezette tijdsbeeld, waarbij de jaren zeventig er soms nog beter uitzagen dan films die echt uit de jaren zeventig komen.

Beste Camera Obscura-ontdekking:
Downtown 81: Een bijzondere film met kunstenaar Basquiat, punkbandjes, vroege rappers, Lower East Village, East Village. Mooi maar ‘Ik haat het als mensen romantiseren wat praktisch een oorlogsgebied was.’ Werd pas in 2000 afgemaakt zonder de stem van de al overleden Basquiat.

Beste korte film:
New Babylon: Deze Nederlandse film van Gideon van der Stelt (regie, script) en Jorne Tielemans (cinematografie) is een soort SF-Roy Andersson. De cyclische, klokachtige stad vormgeven is een ding. De locaties binnen de stad bedenken is een tweede. Dan nog grappen met de bewegende stad. Een bijzonder werk dat veel meer aandacht verdient.

Ik wens alle filmliefhebbers een subliem, gevarieerd, vrolijk en interessant 2023!

 

28 december 2022

 

Filmjaar 2022 – Deel 1: Bioscopen lijden, streamingdiensten verleiden
Filmjaar 2022 – Deel 2: Beklijvende beelden en aangeklede concertfilms
Filmjaar 2022 – Deel 3: Is de bioscoop ineens onvindbaar?
Filmjaar 2022 – Deel 5: Weinig echt bijzondere uitschieters
Filmjaar 2022 – Deel 6: Een nieuwe wereld