Koning van Katoren

**

recensie  Koning van Katoren

Een rommelig avontuur

door Karina Meerman

Stach wil de nieuwe koning van Katoren worden, maar daarvoor moet hij eerst vijf opdrachten uitvoeren. De film is met liefde gemaakt, maar wil te veel tegelijk zijn.

Zonder vorst wordt het steeds minder leuk in Katoren. Het volkslied mag niet meer gezongen, vuurwerk wordt verboden en de minister van Oorlog wil niets liever dan het buurland Eltoren binnenvallen. De mensen van Katoren missen een koning en de 17-jarige Stach (Mingus Dagelet) besluit dat hij de hoop van het volk is. Terwijl hij zijn bijna onmogelijke opdrachten probeert uit te voeren, smeden de ministers snode plannen. De jonge journaliste Kim volgt Stach in zijn avonturen. Zal het hem lukken? Kan hij een oorlog voorkomen? En wat is er aan de hand met Kim?

Lang
Koning van Katoren is gebaseerd op het gelijknamige jeugdboek van Jan Terlouw uit 1971 en is vooral een lange film. Ja, de beelden zijn prachtig en hoofdrolspeler Mingus Dagelet zal menig meisjeshart in vervoering brengen. De manier waarop technologie wordt gebruikt (mobiel, laptop, sociale netwerken) past bij deze tijd en werkt goed in het verhaal. Maar het geluid is ergerlijk en typerend voor het gebrek aan subtiliteit. Pop, rock, filmmuziek, het is een chaos aan stijlen waarmee de kijker met mokerslagen in de juiste gemoedstoestand wordt geramd. Koning van Katoren heeft te veel ‘tell’ en te weinig ‘show’: niets wordt aan de verbeelding overgelaten.

Recensie Koning van Katoren

Mannetje
Zo hebben de vijf avonturen van Stach lange introducties, terwijl de oplossingen die hij vindt te makkelijk lijken. De volwassenen die Stach tegenkomt zijn kleurrijker dan de hoofdpersoon zelf. Stach is eigenlijk een irritant, verwend mannetje. Hij zou de klassieke ontwikkeling moeten doormaken van een niemand naar een held, maar aan het eind van het verhaal lijkt hij nog verdacht veel op wie hij was aan het begin. Hij begint wel te begrijpen dat een koning offers moet brengen voor zijn land, maar wil eigenlijk nog steeds dat mensen hem toejuichen. Dat maakt hem niet bijster sympathiek, hoe schattig dat snoetje ook is.

Ook Kim blijft vrij eendimensionaal. Ze lijkt te bestaan bij de gratie van Stachs interesse in haar. Haar lesje in journalistiek door een oudgediende schrijver is van een tenenkrommende oppervlakkigheid. Ze is te kritisch, krijgt ze te horen, en ze kan beter vragen naar hoe het met hem gaat, dan dat ze zijn motivatie in twijfel trekt. Dat is precies wat de hedendaagse journalistiek nodig heeft: nog meer varianten op ‘Wat ging er door je heen?’

Verwarring
Het is niet helemaal duidelijk wat de film Koning van Katoren precies wil zijn. Een ode aan het geliefde kinderboek van Jan Terlouw? Een kinderfilm? Een avonturenfilm voor jongvolwassenen? Een demonstratie van een internationaal samenwerkingsproject in de Nederlandse fim? De karikaturale volwassenen lijken bedoeld voor een kinderfilm. Mingus Dagelet en Abbey Hoes zijn snoepjes voor jongeren. Volwassenen zullen de grote kwesties zien achter de de schuivende kerken van Uikemene, de farmafratsen in Afzette-Rije en de milieuvervuiling in Smook. Maar als je een van al deze elementen mist, wat is Koning van Katoren dan?

 

3 december 2012

 

MEER RECENSIES

Almanya – Willkommen in Deutschland

***

recensie  Almanya – Willkommen in Deutschland

Lichtvoetige familiekroniek

door Cor Oliemeulen

‘We vroegen arbeidskrachten, er kwamen mensen.’ Met dit citaat van de Duitse schrijver Max Frisch eindigt de hartverwarmende familiekroniek Almanya, Willkommen in Deutschland. Een luchtig kijkje in het leven van een Turkse gastarbeidersfamilie.

Schlagermuziek, tweemaal per week varkensvlees, aangelijnde honden die lijken op reusachtige ratten, je behoefte doen in een grote witte vaas op het toilet en elke twee jaar op vakantie naar Mallorca. Hoezo cultuurshock? Het meest verontrustende aan die westerlingen is misschien wel hun gewelddadige godsdienst met een aan een kruis gespijkerde man. Ieder weekend moet je een stukje van hem eten en wat van zijn bloed drinken.

Almanya - Willkommen in Deutschland

Mannschaft of Turks elftal?
Het is behoorlijk wennen voor een immigrant in Duitsland. Soms ook nog voor een lid van de derde generatie. ‘Als Duitsland tegen Turkije voetbalt, voor wie moet ik dan zijn?’, vraagt de zesjarige Cenk die een Turkse vader en een Duitse moeder heeft. Zijn klasgenootjes pesten hem. Als zijn schooljuf de kinderen de kaart van Europa laat zien, blijkt de geboorteplaats van zijn vader er tot zijn spijt niet op te staan. Zijn wortels liggen namelijk in Oost-Turkije.

Tante Canan vertelt Cenk het verhaal van zijn opa Hüseyin Yilmaz die in de jaren zestig vanuit Anatolië naar Duitsland kwam om bij te dragen aan het Wirtschaftswunder. Na enkele jaren heeft hij genoeg geld verdiend om zijn vrouw en kinderen te laten overkomen. Regisseur Yasemin Samdereli, die samen met haar zus Nesrin het draaiboek voor deze integratiekomedie schreef, schetst op grappige wijze de eerste stroeve stappen van de nieuwkomers. Ze geeft het taalprobleem weer door Duitsers een niet te begrijpen soort Jiddisch te laten spreken.

Ongehuwd zwanger
Tijdens het opgroeien van de kinderen en kleinkinderen komen geen hardnekkige integratieproblemen aan bod. Ook geen Turks-Duitse identiteitscrisis zoals in Gegen die Wand (2004). Slechts een enkele keer is er sprake van discriminatie of een vooroordeel. Zelfs het feit dat de ongehuwde Canan zwanger is, nota bene van een Engelsman, lijkt door de familie met de mantel der liefde bedekt. Eventuele reacties van haar broers blijven buiten beschouwing. Je zou kunnen zeggen dat de keuze voor het weglaten van dramatische en complexe vraagstukken het actuele debat over de multiculturele samenleving in West-Europa relativeert.

Almanya - Willkommen in Deutschland

Realistisch is Almanya, Willkommen in Deutschland wel degelijk. Familiebanden, liefde, dood en het maken van persoonlijke keuzes zijn grensoverschrijdende thema’s. Ze komen ruimschoots aan bod als de gepensioneerde Hüseyin met de hele familie op vakantie gaat naar Anatolië. De triviale incidenten en familieconflicten onderweg doen weliswaar denken aan Little Miss Sunshine (2006), maar het feit dat Turken in Turkije Algemeen Beschaafd Duits spreken, is een functionele vondst.

Almanya, Willkommen in Deutschland is heerlijk herkenbaar voor immigranten en zeker ook onderhoudend voor autochtonen. De keuze voor een lichtvoetige familiekroniek in plaats van een zwaarmoedig integratiedrama is gewaagd, maar geslaagd. Geheel in stijl is de sentimentele slotconclusie van de vertelster: ‘We zijn de som van alles wat voor onze tijd is gebeurd. Wij zijn alles wat gebeurt als we er niet meer zijn. En wat niet was gebeurd als we niet waren gekomen.’

20 oktober 2011

 

MEER RECENSIES

 

We Bought a Zoo

***

recensie  We Bought a Zoo

Twintig seconden waanzinnige moed 

door Cor Oliemeulen

Je hart volgen, genieten van het leven en af en toe een risico nemen. Dit Hollywood-concept is gretig toegepast in de weinig verrassende, maar sympathieke familiefilm We Bought a Zoo.

Een half jaar na de dood van zijn vrouw is journalist Benjamin Mee (Matt Damon) radeloos. Zijn zoon Dylan (14) wordt van school gestuurd en zijn dochter Rosie (7) kan door burenherrie niet slapen. Hij neemt ontslag en gaat op zoek naar een rustiek gelegen huis met grote achtertuin. Zijn oog valt op een landgoed, maar tot zijn ontzetting ontdekt hij dat er een dierentuin bij hoort. ‘Soms heb je twintig seconden waanzinnige moed nodig om iets groots te bereiken’, houdt Benjamin zijn kinderen voor als hij voor de grootste uitdaging van zijn bestaan staat: het redden van het achttien hectares grote Rosemoor Animal Park.

We Bought a Zoo

Zingeving en harmonie
Het verhaal is gebaseerd op de autobiografie van de Engelse journalist Benjamin Mee. Het draaiboek van Aline Brosh McKenna (The Devil Wears Prada, 2006) is bij regisseur Cameron Crowe in perfecte handen. Zijn eerste speelfilm sinds het geflopte Elizabethtown (2005) combineert de emotionele en morele groei van het hoofdpersonage met de zoektocht naar zingeving en harmonie. In zijn eerdere werk Jerry Maguire (1996) was sport de kapstok, in Almost Famous (2000) muziek. We Bought a Zoo ontwikkelt dezelfde feelgood-atmosfeer als in deze voorgangers, maar richt zich op een nog breder publiek.

Voorspelbaarheid is een consequentie. Incidenten keren steeds pas op het allerlaatste moment ten goede en romances zie je al van verre aankomen. Hoewel de moeizame vader-zoonrelatie precies voldoende dramatische aandacht krijgt, ligt het sentiment regelmatig op de loer. Grappige momenten komen gelukkig niet van de dieren, maar van bijvoorbeeld Benjamins pessimistische broer Duncan (Thomas Haden Church) en de zeikerige dierentuininspecteur Ferris (John Michael Higgins). Ze worden moeiteloos afgewisseld met onwaarschijnlijkheden, zoals slangen die ’s avonds ontsnappen uit een kist en ’s morgens allemaal keurig bij elkaar voor het huis liggen om opgeraapt te worden.

We Bought a Zoo

Nauwelijks interactie tussen mens en dier
Met zijn enorme ervaring en droogkomische charme zorgt Matt Damon dat We Bought a Zoo geen kleffe status krijgt. Maar jammer genoeg is er nauwelijks interactie tussen mens en dier. Damon is weliswaar aandoenlijk wanneer hij communiceert met een doodzieke tijger, maar het is spijtig dat we Scarlett Johansson als parkhoofd Kelly nauwelijks met dieren zien omgaan. Ze mag dan ervaring hebben met The Horse Whisperer (1998), anderhalf decennium later kan het stoere wijdbeens staan en zitten niet verhullen dat ze kennelijk niet in de acteerwieg is gelegd om geloofwaardig poep te scheppen, dierenvertrekken te desinfecteren, een ontsnapte struisvogel te vangen of andere nagels dan die van zichzelf te knippen.

Als compensatie biedt ze een stralende glimlach en een gewillig oor aan haar nieuwe baas en wacht ze op zijn eerste zoen: dit is een echte familiefilm die aandacht schenkt aan relaties, inspirerend handelen en het verwerken van verlies. De cast wordt aangevuld met een trio aanstormende talenten: Maggie Elizabeth Jones als de piepkleine Rosie die praat als een volwassene, Colin Ford als Dylan die graag tekeningen van onthoofdingen maakt, en Elle Fanning als Lily die een zwak voor hem heeft. De vlotte soundtrack ondersteunt het pretentieloze vermaak.

 

19 april 2012

 

MEER RECENSIES