IDFA 2021 – Deel 5: Luchtige films

IDFA 2021 – Deel 5: 
Luchtige films

door Bob van der Sterre

Het aantal luchtige films op IDFA 2021 is dit jaar op een hand te tellen. Toch zijn ze er gelukkig, is niet alles maar doffe ellende.

 

The Balcony Movie

The Balcony Movie
Zoals ik al schreef bij de 30 Filmtips van deze IDFA, is dit de meest Kossakovsky-achtige film op het festival die niet van Kossakovsky is. En dat is een compliment. Het is een film waarvan maker Pawel Lozinski vermoedelijk ook niet precies wist wat het zou worden. In het begin (maar dat kan ook de montage zijn) hebben mensen nog geen zin in geen vragen als: ‘Wat vind je het belangrijkste in het leven?’ en ‘Ben je mijn held?’ Als hij die concepten overboord gooit en gaat praten met mensen, begint de documentaire te lopen.

De film lijkt op vooral Kossakovsky’s werk, vooral Tishe! (2002). Maar is toch anders. Want Kossakovsky filmde alleen en Lozinski gaat aldoor in gesprek.

In plaats van filmen uit een Sint-Petersburgs raam, is dit een Warschause straat en een camera op een balkon. En dan mensen overvallen met de vraag hoe het ermee gaat. Meer is deze film niet en het levert toch een paar prachtige, aandoenlijke opnamen op. Je ziet dat mensen vaak te kort komen aan aandacht en deze kans aangrijpen om hun verhaal te vertellen. De gay die moest doen alsof zijn partner zijn broer was. De vrouw die er een eind aan wil maken. De verlegen vrouw die zichzelf verbaast door terug te praten ‘ook al weet ze niet precies wie ze is’. En natuurlijk een paar vaste personen: een ex-bajesklant, een bijdehante oudere vrouw, een straatveegster.

Het is geen film die je kunt plannen en houdt dus enig risico in: misschien wordt het wel niets! Juist daardoor kan het soms erg verrassen. Het is spijtig dat maar weinig regisseurs en producenten van documentaires zulke gokken wagen. Soms kan een simpel idee beter uitpakken dan de meest pretentieuze film. Deze film is namelijk net zoiets als series met beroemdheden in taxi’s: het is herhaalbaar. Misschien nog ooit een vervolg op balkons in Rio de Janeiro, Mombasa, Jakarta.

 

Set!

Set!
Humoristische documentaires, het is een kunst apart. Kies voor grappige montage, presenteer je hoofdrolspelers op vermakelijke manier (koeienletters in beeld: ‘the artist’, ‘the dreamer’, ‘the veteran’), en wat ook altijd werkt: een curieus wereldje als thema. Zoals tafeldekken voor prijzen.

In Set! draait alles om het winnen van een beige vaantje: de best-of-show tijdens een wedstrijd tafeldekken in Orange County. Het is niet zomaar tafeldekken: kroonluchters, opgezette dieren, condooms: zomaar wat voorbeelden van wat er op tafel komt. Creativiteit is belangrijk om de juryleden mee te imponeren. De concurrentie is moordend want vrijwel iedereen is maanden bloedserieus bezig met de tafel en iedereen denkt te kunnen winnen. Het moet allemaal op de millimeter nauwkeurig. Maar de smaak van de juryleden blijft onpeilbaar.

Deze film van Scott Gawlik (die alles deed, tot en met de montage) kijkt makkelijk weg. De portretten van de deelnemers zijn vermakelijk (de bitchy kunstenares, de lieve Timothy, etc.). Ze stellen zich allemaal open op en dat is ook prettig voor de docu. Tegelijk wordt de valkuil van leedvermaak vermeden want er is veel respect voor de deelnemers. Ze doen hun verhaal, tonen hun kwaliteiten, geven hun mening. Best-of-show in de categorie feelgood van deze IDFA? Ik denk het wel.

 

Where Are We Headed

Where Are We Headed
De Moskouse metro. Eigenlijk hoef ik niet meer hoeven schrijven. Dit is wat deze film van een uur inhoudt: observaties in de Russische metro. Gesprek tussen jonge vrouw en oudere man (verkleed als Grootvadertje Vorst) over de Russische ziel. Man die met kat op zijn hoed de metro pakt. Scène als een man aan een champagnefles in de metro lurkt, tot ongenoegen van partner. Jongeren die tijdens Kerst door het station dansen. Vrouw die een beeld aldoor wil aanraken maar onderbroken wordt door toeristen. Vol station tijdens veteranendag. En meer voortreffelijke, korte portretten van mensen. Oude man die vingers in oren doet bij het arriveren van een metro. Man in metro die in yogahouding in slaap valt.

Soms is het ook wat grimmiger. Een ballonnenverkoper die probeert vol te houden maar uiteindelijk gearresteerd wordt. Luchtvaartfans die in de metro Amerikaanse soldaten proberen uit te dagen. Een klein clubje jongeren waarvoor circa vijftig politieagenten op de been zijn. Toch vooral een vermakelijke, vriendelijke film van Ruslan Fedotow. Als een luchtig tussendoortje.

 

The Grannies

The Grannies
Deze korte film is vooral leuk voor als je de game Red Dead Redemption II kent. Dit Australische viertal kon een poosje door een bug naar een ‘andere wereld’. Dat is de wereld waar game-technisch niets meer klopt. Een surrealistische wereld met vliegende rotsblokken, diep water waarin je blijft vallen, bergen waar je onderdoor kunt kijken, piramides. In feite (denk ik) kladjes van de game-ontwerpers die ze hebben laten zitten omdat je er (in principe) niet kon komen.

Deze vier Australiërs konden er geen genoeg van krijgen en vonden er ook het plezier in de gevoeligheid van hun eigen persoonlijkheden terug. Je moet immers wel dezelfde smaak hebben om dit met een clubje te ontdekken. Vermakelijk niemendalletje en eindelijk eens een docu voor gamers.

 

27 november 2021

 

IDFA 2021 – Deel 1: Four Journeys
IDFA 2021 – Deel 2: Young Rebels
IDFA 2021 – Deel 3: Excentrieke karakters
IDFA 2021 – Deel 4: Invloedrijke rocksterren 
IDFA 2021 – Deel 6: Films in tijden van corona
IDFA 2021 – Deel 7: Nieuws uit WOII
IDFA 2021 – Deel 8: Experimentele films

 

MEER FILMFESTIVAL