LIFF 2017 – Deel 2

Leiden International Film Festival (LIFF) 2017 Deel 2:
Ruim baan voor de American Indie

door Suzan Groothuis

In dit tweede deel van het Leiden International Film Festival staan we stil bij de American Indie Competition. Wederom heeft de organisatie verrassende, prikkelende en ontroerende films in dit programmaonderdeel weten te stoppen.

Een ruziënd stel ontdekt in Band Aid dat hun relatie-perikelen uitstekend dienen als inspiratie voor popsongs. Een dronken, verveelde Anne Hathaway blijkt in Colossal banden te hebben met een gigantisch monster dat de boel op stelten zet in Seoul. In The Lovers volgen we een uitgeblust koppel dat weer jeu aan hun relatie weet te geven. En in Menashe zitten we dicht op de huid van een vader die vecht voor de voogdij over zijn zoontje, maar de orthodox-joodse gemeenschap waaruit hij komt maakt het hem niet gemakkelijk.

 

Band Aid

Band Aid – liedjes over ruzie
We beginnen met Band Aid, waarin Anna (Zoe Lister-Jones, tevens de regisseur en scriptschrijver) en Ben (Adam Pally) constant ruziën. Over de afwas bijvoorbeeld, die zich maar opstapelt in de zink. Tot Anna op het geniale idee komt om hun ruzies te gebruiken als inspiratie voor het schrijven van popsongs. Ze pakken gitaar en basgitaar uit de garage en vragen hun vreemde buurman Dave (Fred Armisen, Portlandia) als drummer.

Band Aid doet wat denken aan films als Humpday en Your Sister’s Sister, waarin de hoofdpersonen, vaak worstelende creatievelingen, twijfelen over hun leven en de te nemen stappen.  De film is een mooie mix van drama en komedie, met gevatte dialogen, prikkelende humor en een wijze les van Bens moeder (Susie Essman, die we kennen als Susie Greene uit Curb Your Enthusiasm) over wat mannen en vrouwen nou zo van elkaar doet verschillen. Een film die tot het eind toe geboeid blijft, mede door de goede chemie tussen de twee hoofdpersonen. Origineel, verfrissend en warm. Gaat dat zien!

 

Collossal

Collossal – van nietig naar reusachtig
Colossal, alhoewel die geen deel uitmaakt van de American Indie Competition, is ook een originele film, maar dan heel anders. Het begint met een relatie die strandt: Tim (Dan Stevens) heeft genoeg van zijn party girl vriendin Gloria (Anne Hathaway) en zet er een punt achter. Zij vertrekt naar haar geboortedorp om de draad weer op te pakken. Voor zover je daarvan kan spreken als je alleen maar alcohol drinkt en slaapt. Ze krijgt een baantje aangeboden in de kroeg van jeugdvriend Oscar (Jason Sudeikis) en dan wordt de slapende routine van werk en drinken opgeschrikt door opzienbarend nieuws. Een gigantisch monster zorgt voor ophef in Seoul en Gloria ontdekt per toeval banden met dit wezen te hebben.

Colossal is indie-sciencefiction, waarbij realisme wordt afgewisseld met de vreemde ontwikkelingen in de Zuid-Koreaanse hoofdstad. Die weer verband houden met het nietige bestaan van Gloria, die tot het besef komt tot grootse veranderingen in staat te zijn. Colossal is van de hand van de Spaanse regisseur Nacho Vigalondo, eerder verantwoordelijk voor Extraterrestrial (2011), ook een liefdesverhaal waarin sciencefiction verweven zit. Colossal is zo’n film die de kijker op het verkeerde been zet (o, zit het zo?), beschikt over een verrassend scenario, fijn acteerwerk en de nodige humor.

 

The Lovers

The Lovers – schipperen tussen huwelijk en vreemdgaan
En dan The Lovers van Azazel Jacobs, waarin Debra Winger (haar roem lag in de jaren ’80, met films als An Officer and a Gentleman) eindelijk weer in een hoofdrol te zien is. Ze speelt Mary, echtgenote van Michael (Tracy Letts, voornamelijk bekend als scriptschrijver van Killer Joe en August: Osage County). Het koppel bevindt zich op een uitgeblust punt in hun jarenlange relatie. De passie is er in alle opzichten uit. Beiden hebben een manier gevonden om nog ergens geluk uit te halen: vreemdgaan. Dat weten ze niet van elkaar, nog niet. Want hun nieuwe partners voeren de druk op en dwingen hen eerlijk te zijn over hun affaire. En dan, plots, verandert er iets en ontdekken Michael en Mary een wederzijdse affectie.

The Lovers laat zien hoe complex relaties kunnen zijn. Met elkaar is onmogelijk, maar zonder ook. En met een ander lijkt het beter, maar dat kan ook een ontsnapping zijn. De film houdt midden tussen drama en droge komedie, met mooie rollen van Debra Winger en Tracy Letts. De uitgeblustheid van hun relatie is van hun gezichten af te lezen. Vermoeid, geïrriteerd en steevast te laat op een werkplek die niet inspireert. Maar geleidelijk aan is daar een transformatie, als een bedwelmend afrodisiacum. Met een supermarktscène als hoogtepunt, waarbij Tracy Letts zijn gezicht laat spreken en de kijker eventjes kippenvel bezorgt.

 

Menashe

Menashe – strijden voor je kind
Menashe van Joshua Z. Weinstein is een film die zich afspeelt in een orthodox-joods milieu in Brooklyn. Menashe is de naam van de hoofdpersoon, een goedzak maar tevens outsider. Zijn vrouw is overleden en om die reden is er door de “Ruv”, de geestelijk leider, besloten dat haar broer voor Menashes’ zoontje zorgt. Een man hoort namelijk niet alleen te zijn en wanneer Menashe weer een vrouw aan zijn zijde heeft kan zijn zoontje bij hem wonen. Menashe zelf laat het daar niet bij zitten en strijdt om de voogdij. Maar in plaats van dat hij vertrouwen wint, gaan er dingen mis en wordt de voogdij-kwestie steeds gecompliceerder.

Menashe is volledig in het Jiddisch gesproken en geeft een goed beeld van het reilen en zeilen in een orthodox-joodse gemeenschap. Tevens laat de film zien hoe moeilijk het is als je net buiten de geijkte paden valt. Menashe heeft een goed hart, maar hij kan, hoezeer hij ook probeert, niet om de regels en waarden van de gemeenschap heen. De camera zit hem dicht op de huid, waarmee zijn onmacht voelbaar wordt voor de kijker. Regisseur Joshua Z. Weinstein houdt zijn film intiem en ingetogen. Een mooi drama, met subtiel gebruik van humor en een man die zijn strijdbaarheid en hoop gelukkig niet kwijtraakt.
 

2 november 2017

 

DEEL 1 LIFF 2017
DEEL 3 LIFF 2017
DEEL 4 LIFF 2017

 

 
MEER FILMFESTIVAL

LIFF 2017 – Deel 1

Leiden International Film Festival (LIFF) 2017 Deel 1:
Kleinere films maken meeste indruk

door Cor Oliemeulen

Het eerste weekend van LIFF 2017 zit erop. De talrijke landelijke filmpremières, goed gevulde zalen, prima sfeer en hoge publiekswaarderingen bevestigen het bijzondere karakter van het jaarlijks terugkerende filmfestival in Leiden. We openen onze reeks verslagen met de nieuwe film van de makers van Intouchables, een tegenvallende boekverfilming en twee kleinere films die een groter publiek verdienen.

 

C'est la vie

C’est la vie luchtacrobatiek voor het grote publiek
De Franse komedie Intouchables werd in 2012 een onverwacht grote hit, vooral door de briljante interactie tussen de twee hoofdpersonages: een verlamde aristocraat en een kansarme jongen die hem op onalledaagse wijze verzorgt. In C’est la vie volgen dezelfde filmmakers, Olivier Nakache en Eric Toledano, gedurende een dag en een nacht het reilen en zeilen van directie en personeel van een bedrijf dat feesten organiseert. Het duo neemt rustig de tijd om alle personages te introduceren tijdens de voorbereidingen van een bruiloftspartij in een zeventiende-eeuws Frans kasteel om tijdens het festijn alle registers open te trekken. Op het moment dat de over het paard getilde bruidegom een luchtig staaltje moderne dans opvoert, ligt de bomvolle zaal 1 van het Trianon dubbel van het lachen.

In deze ensemblekomedie gebeurt er natuurlijk van alles en gaat een groot deel mis. Discussies, ruzies, misverstanden, woordspelingen, persoonsverwisselingen, amoureuze toenaderingen en liefdesperikelen – weinig blijft zowel de personages als de kijkers bespaard. De uiteenlopende typetjes zijn prima gecast en passen goed samen, de Franse humor is universeel, maar aan de nodige voorspelbaarheid valt in een dergelijke formule niet te ontkomen. Voor veel mensen een lekker avondje spontaan lachen, wetende dat alles uiteindelijk op zijn pootjes terecht komt. Hoewel we dat van die bruidegom nog niet zo zeker weten… C’est la vie draait vanaf 16 november in de bioscoop.

 

The Snowman

The Snowman – concept van griezelige sneeuwpop faalt
The Snowman is de titel van het zevende boek in de Harry Hole-detectivereeks van de Noorse schrijver Jo Nesbø, die hiermee een grote internationale bestseller scoorde. Tijd voor het witte doek dus, maar ‘gelukkig’ gaat dat ook weleens mis. Een spannend boek hoeft niet per se een spannende film op te leveren. En het casten van acteurs en actrices met een andere taal en culturele achtergrond wil meestal ook niet helpen, ook al wordt de rol van de introverte, atletische, blonde, laconieke, maar deskundige speurneus gespeeld door Michael Fassbender. Andere bekende namen als Charlotte Gainsbourg, Rebecca Ferguson, Chloë Sevigny, Val Kilmer en J.K. Simmons kunnen niet voorkomen dat deze boekverfilming een ongeïnspireerde indruk achterlaat.

Aanvankelijk gingen er geruchten dat Martin Scorsese de misdaadthriller zou verfilmen, maar nu treedt hij op als executive producer, terwijl zijn vaste editor Thelma Schoonmaker verantwoordelijk is voor de montage. Regisseur van The Snowman werd de Zweed Tomas Alfredson (Tinker Tailor Soldier Spy, 2011), die de beschikking heeft over een prachtig Noors winterlandschap maar kampt met een matig scenario dat bovendien enkele storende plotgaten oplevert en voorspelbaar eindigt. Het is zeer de vraag of Jo Nesbø in zijn nopjes is met deze verfilming. Het concept van de sneeuwpop als onschuldig kindervermaak dat in een griezelige context wordt geplaatst, biedt veel meer bloedstollende kansen dan de film laat zien. Bovendien voegt het volgens een terugkerend patroon op gruwelijke wijze vermoorden van onschuldige vrouwen als gevolg van een traumatisch verleden sowieso weinig origineels toe aan het thema van de seriemoordenaar. The Snowman draait vanaf 2 november in de bioscoop.

 

Under the Tree

Under the Tree – in iedere buur schuilt een Rijdende Rechter
De IJslandse cinema van de laatste jaren valt op door zijn droogkomische karakter, denk aan Of Horses and Men, Virgin Mountain en Rams. Met zijn pas derde speelfilm Under the Tree weet de IJslandse regisseur Hafsteinn Gunnar Sigurðsson die subtiele droogheid perfect te combineren met een dramatisch plot vol zwarte humor dat uitmondt in een regelrechte tragedie. Het is een kwestie van lachen of huilen.

Moeder is zichzelf niet meer na de zelfgekozen dood van haar oudste zoon. Nadat haar andere zoon in een huwelijkscrisis geraakt en tijdelijk thuis komt wonen, neemt haar irritatie en drankgebruik alleen maar toe. Haar frustratie viert zij verbaal bot op de nieuwe buurvrouw, die in haar ogen een tikkeltje te sportief en aantrekkelijk is. Haar man is een goedzak, en zelfs hun overspelige zoon probeert het beste van het leven te maken, want hij wil zijn dochtertje niet verliezen. De tussenshots van de boom in hun tuin voorspellen een naderend onheil. Deze boom neemt namelijk de zon weg uit de tuin van hun buren. Wat begint met wat gesteggel, een pesterijtje en een verdwenen kat draait uit op een uitstekend gedoseerd opgebouwde reeks van escalaties, die wellicht kunnen dienen als inspiratie voor kijkers met een burenconflict.

 

The Young Offenders

The Young Offenders – roadmovie op de fiets
Ook bij tijd en wijle hilarisch, maar veel onschuldiger is The Young Offenders, het amusante speelfilmdebuut van de Ierse regisseur Peter Foott. Twee vijftienjarige jongens – de ene heeft een alcoholische vader en gaat niet naar school, de andere werkt samen met zijn moeder in een viskraam – hullen zich het liefst in trainingspakken, luisteren naar opzwepende muziek en dromen van het avontuur. Af en toe de wet overtreden is vast geen probleem, want onder je zestiende ben je een ‘young offender’ die toch niet gestraft kan worden. Denken ze.

Op gestolen fietsen rijden ze, gevolgd door een fanatieke politieagent, kilometers lang door het prachtige Ierse landschap op zoek naar het fortuin. Het verhaal is geïnspireerd op het door een criminele bende dumpen van zakken cocaïne ter waarde van 440 miljoen euro aan de Ierse zuidkust in 2007. Alle belevenissen en anekdotes van het geloofwaardige duo, verteld door een voice over, worden afgewisseld met plat Ierse dialogen over het leven en hun dromen. De snel gemonteerde scènes en opgewekte soundtrack doen denken aan een beter Guy Ritchie-vehikel voor tieners. Het zou mooi zijn als dit soort originele films door Nederlandse distributeurs wordt opgepakt voor een bioscooprelease in plaats van automatisch te kiezen voor films van bekende filmmakers met een zelfde soort formule, zoals Tschick, dat zeker niet beter is dan The Young Offenders.
 

30 oktober 2017

 

DEEL 2 LIFF 2017
DEEL 3 LIFF 2017
DEEL 4 LIFF 2017

 

 
MEER FILMFESTIVAL

LIFF 2017 – Preview

Preview: Leiden International Film Festival 2017
LIFF ziet er veelbelovend uit

door Suzan Groothuis

Van 27 oktober tot en met 5 november staat Leiden volop in het teken van cinema. Het programma van de twaalfde editie van het Leiden International Film Festival (LIFF) belooft ook dit jaar veel goeds. InDeBioscoop doet traditioneel uitgebreid verslag.

Leiden onderscheidt zich al jaren met de American Indie Competition: films waarachter geen grote producers en geldstromen zitten. Deze onafhankelijke Amerikaanse cinema levert vaak pareltjes op, zoals Whiplash en Short Term 12 die eerdere edities te zien waren. Ook dit jaar zijn er wat veelbelovende titels, zoals Golden Exits van Alex Ross Perry. In 2015 was hij aanwezig op het LIFF met Listen Up Philip, waarin Jason Schwartzman een geagiteerde, zelfingenomen schrijver speelt.

The Lovers

Familieperikelen
In Golden Exits schept een jonge Australische (Emily Browning) wanorde in het bestaan van twee New Yorkse families. Een film die net als zijn voorganger neuroses en ongemakkelijkheid belooft. In The Lovers zien we hoe een getrouwd koppel, na het besluit te gaan scheiden, onverwacht weer passie in elkaar vindt. Met Debra Winger en Tracy Letts, die behalve acteur ook bekend is als scriptschrijver van August: Osage County en Killer Joe.

Brigsby Bear is zo’n typische American Indie, waarin creativiteit en ontroering samengaan. Het leven van de 35-jarige James komt op zijn kop te staan wanneer zijn favoriete televisieserie abrupt eindigt. Er zit maar één ding op: het verhaal zelf afmaken! En dan hebben we Band Aid, waarin een getrouwd stel dat constant ruzie maakt op het idee komt een band te beginnen en hun ruzies als inspiratie te gebruiken. Een creatieve manier om uit je huwelijkscrisis te komen.

Grote regisseurs
Het Panorama-onderdeel richt zich op de nieuwste films van de grote regisseurs. De nieuwe Michael Haneke bijvoorbeeld, de man die ons ook The Piano Teacher, Caché en The White Ribbon bracht. Hij hanteert een realistische, confronterende stijl en weet de kijker met regelmaat met zijn films te verontrusten. In Happy End siert Isabelle Huppert het doek en haar personage heeft het zwaar te verduren met haar familieleden. Verder met Jean-Louis Trintignant (Haneke castte hem eerder in het aangrijpende Amour) en Matthieu Kassovitz. Een vrolijke film zal het niet zijn, maar wellicht wel een indringende en onvergetelijke.

The Killing of a Sacred Deer

The Killing of a Sacred Deer belooft weer een bijzondere filmervaring. De film is namelijk van de hand van regisseur Yorgos Lanthimos, bekend van Dogtooth, Alps en The Lobster. Cinema die zich kenmerkt door humor, absurdisme en knotsgekke scenario’s. Lanthimos’ films beginnen vaak ijzersterk en verzanden in de tweede helft. Hopelijk is The Killing of a Sacred Deer het meesterwerk dat er in zit. Colin Farrell speelt na The Lobster opnieuw een hoofdrol, evenals Nicole Kidman, recent nog te zien in Sophia Coppola’s The Beguiled.

Het Britse The Party belooft een zwarte, levendige comedy, met een topcast bestaande uit Kristin Scott Thomas, Timothy Spall en Bruno Ganz. Je promotie vieren doe je met een etentje, niet wetende dat die volledig ontspoort. In zwart-wit geschoten en van Sally Potter, bekend van Orlando en Ginger & Rosa.

En dan is er nog Battle of the Sexes, tevens de openingsfilm. De makers van Little Miss Sunshine komen met het waargebeurde verhaal van de tennismatch tussen de vrouwelijke nummer één, Billie Jean King (Emma Stone) en ex-kampioen met groot ego Bobby Riggs (een rol die Steve Carell vast en zeker op het lijf geschreven is!).

Cinema-ervaring
Buiten de American Indie Competition en de grote premièrefilms, biedt LIFF nog veel meer. Grijp je kans om de slechtste film ooit in Trianon 1 te zien: Tommy Wiseau’s The Room uit 2003, uitgegroeid tot cultklassieker, met hilarische oneliners als: I did not hit her, it’s not true! It’s bullshit! I did not hit her!

Voorafgaand aan The Room kan je kijken naar James Franco’s The Disaster Artist, voor een kijkje achter de schermen bij… The Room! Met Franco als Tommy Wiseau.

The Shining

Nog niet voldoende lekker gemaakt? Here’s Johnny, again! ofwel een vertoning van horrormeesterwerk The Shining, inclusief een exclusieve introductie. Zou toch wat zijn als het doek zich opent en er een golf bloed tevoorschijn komt. Ook waagt LIFF zich aan de enige echte Bond-film met George Lazenby in de hoofdrol: On Her Majesty’s Secret Service. In de documentaire Becoming Bond zien we hoe de autoverkoper uit Australië de nieuwe Bond werd en vervolgens de eeuwige roem liet schieten.

LIFF zou LIFF niet zijn om de cinema-ervaring nog eens te versterken met een echt The Big Lebowski-biertje. Bewaar die fles, wordt vast nog een collectors item. Hier lees je het hele LIFF-programma.
 

23 oktober 2017

 
MEER NIEUWS EN ACHTERGROND

LIFF 2016 – Deel 4

Deel 4 : Liever studie dan oorlog, Britse roadmovie en Mel Gibson

door Wim Meijer

In het laatste deel van het LIFF 2016 aandacht voor een mooi debuut waarin een overtuigd atheïst liever studeert dan dat hij vecht in de oorlog, een Britse roadmovie van hoog niveau én de nieuwste film van Mel Gibson waarin de gelovige Desmond Doss juist wél wil deelnemen aan de strijd, maar weigert wapens te gebruiken.

 

Indignation

Indignation
Indignation is een film met joodse humor die de gebroeders Coen zou bekoren. Het is echter niet het illustere duo, maar scenarist James Schamus (Crouching Tiger, Hidden Dragon) die de lachers op de hand heeft in deze retro tragikomedie.

Het is 1951 als Marcus (Logan Lerman) de dienstplicht weet te ontlopen omdat hij een beurs heeft. Hij mag gaan studeren in Ohio, waar hij de degens kruist met de decaan, Olivia ‘the blowjob queen of 51’ Hutton en niet in de laatste plaats met zichzelf. Marcus is overtuigd atheïst, heeft een joodse achtergrond, een paar bemoeizuchtige ouders en weigert zich te schikken naar de moraal van de decaan. Het levert tot twee maal toe fenomenale scènes op in het kantoor van decaan Caudwell, uitstekend gespeeld door Tracy Letts. Het verhaal van de rabbi uit A Serious Man is er niks bij.

Indignation blinkt uit in z’n scherpzinnige humor, achteloos acteerwerk van Lerman en Letts en intelligente discussies waarbij theorieën van Sigmund Freud en citaten uit het werk van Bertrand Russell niet worden geschuwd. De eerste langspeler van James Schamus doet verlangen naar meer.

 

Burn Burn Burn

Burn Burn Burn
De premisse van deze Britse komedie is even geniaal als luguber: een terminale vriend verzwijgt zijn ziekte tot het allerlaatste moment en stuurt na zijn dood zijn twee beste vrienden op een roadtrip om zijn as op vier verschillende plekken in het Verenigd Koninkrijk uit te strooien.

Na afloop van de film was er een Q&A met de regisseuse en scenariste, twee Britten in hart in nieren. De humor van de dames – aanstekelijk en gortdroog – kenmerkt ook de film. Niets zo lekker als Britse bijdehandjes die in volzinnen fulmineren over de zinloosheid van het bestaan. Een mooi uitgewerkte vriendschap tussen de hoofdrolspeelsters – de een wars van een schuldgevoel, de ander een flierefluiter met relatieproblemen – vormt de basis van Burn Burn Burn en zoals het een goede roadmovie betaamt passeren ook genoeg andere vreemde en hartverwarmende personen de revue.

In Burn Burn Burn waan je je in het ongerepte Schotland, wil je toeren met je vrienden – liefst met een andere reden – en vier je het vrije leven. Ondanks de thematiek valt er veel te lachen met humor die doet denken aan The Trip en Sightseers. En er is nog meer goed nieuws, want Netflix heeft deze film gekocht. Die kan je dus meteen vanavond kijken. Daar ga je geen spijt van krijgen.

 

Hacksaw Ridge

Hacksaw Ridge
Mel Gibsons carrière zag er tien jaar geleden (na wat antisemitische uitspraken en een constante staat van dronkenschap) net zo rooskleurig uit als het decor van Hacksaw Ridge, een slagveld op Okinawa waar de gedemoniseerde regisseur/acteur zijn laatste film situeert. Maar Mel Gibson zou Mel Gibson niet zijn als hij niet elke keer opkrabbelt, zoals zijn iconische karakter uit Lethal Weapon. Sinds 2010 is hij met een comeback bezig en na een lekkere rol in Blood Father eerder dit jaar, levert hij nu zijn vijfde film af als regisseur.

Hacksaw Ridge is een romantische oorlogsfilm. Denk aan Brothers. Nu is er in bijna elke oorlogsfilm wel ergens een liefje te bespeuren op het moment dat mannelijke hoofdrolspelers zich klaarstomen voor de strijd. Op zich ook hulde voor Gibson, die de vrouw in kwestie (de adorabele Teresa Palmer) wat schermtijd gunt. Maar dat je de eerste drie kwartier naar een romance zit te kijken die pijn doet aan de tanden, kan niet de bedoeling zijn. Het eerste deel, waarin Gibson de personages introduceert en ze ontwikkelt, is een mierzoet romantisch clichématig drama waarbij alle subtiliteit mist. Dit suikerspinnetje brandt regelrecht door de glazuurlaag tot het moment dat Desmond Doss (Andrew Garfield, bijdehand als altijd) zich aanmeldt bij het leger. Hij is overtuigd christen, weigert wapens aan te raken, wil wel zijn land dienen en zal uiteindelijk uitgroeien tot een held.

Tijdens de scènes in het leger toont de regisseur zich van zijn beste kant, met een goed oog voor actie, gruwelijke beelden, een hoge mate van realisme en heroïek zonder te vervallen in Amerikaanse superioriteitsgevoelens. De ontknoping en karakterontwikkeling maken veel goed ten aanzien van het eerste stuk van de film. Met name de aftiteling, met de overlevenden van de invasie op Okinawa, maakt indruk. Het is in feite een kopie van The Pacific, waarbij Mel Gibson wat meer tijd aan de strategie rondom de veldslagen had mogen besteden, en minder aan romantiek. Desondanks een indrukwekkende film.

 

9 november 2016

 

DEEL 1

DEEL 2

DEEL 3

 

MEER FILMFESTIVALS

LIFF 2016 – Deel 3

Deel 3: Manipulatieve lerares, andere identiteit en communiceren met aliens

door Suzan Groothuis

De studentenstad Leiden stond tien dagen lang in het teken van film, waaronder het inmiddels bekende American Indie-programma. Het laatste weekend werd het publiek getrakteerd op grote namen zoals Mel Gibsons brute oorlogsgeweld in Hacksaw Ridge en Oliver Stone’s Snowden. Dit tegenover de kleinere independent cinema als Complete Unknown en het Tsjechische/Slowaakse The Teacher. Net als voorgaande jaren een gevarieerd programma dat kon rekenen op volle zalen, getuige de non-stop stroom aan mensen in het prachtige Trianon en het Kijkhuis.

 

The Teacher

The Teacher
Slowakije, begin jaren 80. Op een plaatselijke school doet een nieuwe lerares haar intrede. Ze ziet er verzorgd uit met haar zilverkleurige hakjes. Ze pakt haar notitieboekje erbij en vraagt of haar jonge leerlingen bij het horen van hun naam gaan staan en erbij vertellen wat het beroep van hun ouders is. Huh? Een wat onorthodoxe aanpak en dat schetst ook het karakter van deze manipulatieve Maria Drazdechova. Want als een van de moeders kapster is, laat je natuurlijk gratis een permanentje zetten. Of je vraagt een van de vaders die op de luchthaven werkt of hij een taart naar Moskou kan smokkelen.

Ondertussen halen de kinderen van de ouders van wie ze wat gedaan krijgt hoge punten, terwijl ouders die niets kunnen of willen bieden het rapport van hun kind zienderogen achteruit zien gaan. Het gaat pas echt mis wanneer een van de leerlingen, die het steeds aan de stok heeft met haar tirannieke docent, een suïcidepoging doet.

De directeur van de school roept de ouders van de specifieke klas bijeen om een petitie te tekenen. Ook de directie wil Maria weg hebben, maar ze heeft een vooraanstaande positie bij de Communistische Partij – oppassen geblazen dus. Er is maar één kans en dat is wanneer er voldoende bewijs is vanuit de ouders dat Maria er illustere, corrupte praktijken op nahoudt.

Met humor, droge registraties en oog voor de toen geldende posities in het Slowakije van de jaren 80 laat regisseur Jan Hrebejk zien hoe een lerares alles naar haar hand zet. Een verrassende film, die ondanks zijn licht-komische toon genoeg diepgang laat zien over hoe ver mensen gaan als ze ergens voordeel uit kunnen halen.

 

Complete Unknown

Complete Unknown
New York, een verjaardagsfeestje. Tom (Michael Shannon, ditmaal niet in de rol van introverte Texaan) is degene die jarig is en Alice (Rachel Weisz) de intrigerende gast die meegenomen is door zijn vriend en collega Clyde. Zodra Tom haar ziet voel je als kijker spanning bij hem. Hij kent haar, of niet? Wanneer ze een luchtje schept op het balkon schiet hij haar achterna. En ja ze kennen elkaar, van jaren terug, toen Alice er letterlijk een ander leven op nahield. Want plots verdween ze uit zijn leven, om nooit meer terug te keren. Haar ouders waren er kapot van. En Tom richtte zich op zijn eigen leven, inmiddels getrouwd en overwegend om naar Californië te verhuizen. En Alice? Die heeft er verschillende levens, verschillende identiteiten op nagehouden. Als Mae in China, als assistente van een illusionist. En nu als laborante die een onbekende kikkersoort heeft ontdekt.

Verschillende identiteiten, verschillende beroepen, verschillende manieren van zijn en zich niet hoeven binden. Want, onthult ze, zodra mensen iets van haar willen, is het tijd om weer een ander te worden. Hun samenzijn resulteert in een grillige avond, waarbij ook Tom ontdekt hoe verleidelijk het is om in de huid van een ander te kruipen.

Complete Unknown van Joshua Marston (Maria Full of Grace) is een sympathieke film over de alledaagsheid van het bestaan vs. spanning en uitdaging. Kathy Bates en Danny Glover wippen nog even voorbij als bejaard hippiestel, een scène die zorgt voor hilariteit maar ook ongemakkelijkheid wanneer Tom door Alice wordt uitgedaagd zich voor te doen als een ander.

Centraal staat de vraag hoezeer je vast moet houden aan het leven dat je leidt. Wanneer is het goed om een andere beslissing te nemen en wanneer is het goed om bij het vertrouwde te blijven? Waar Michael Shannon, ondanks zijn ongebruikelijke rol als hippe New Yorker, wat star is (het blijft een man met een vaste, donkere gezichtsuitdrukking) is het Rachel Weisz die de meeste indruk maakt. Een leven leidend dat anders en spannend is, maar daarin toch eenzaam zijn.

 

Arrival

Arrival
Je kan inmiddels van een indrukwekkend oeuvre spreken als je het hebt over films van de Canadese filmmaker Denis Villeneuve. Incendies, Prisoners, Enemy en Sicario zijn bekende voorgangers en maakten stuk voor stuk indruk. Nu is er Arrival, Villeneuves eerste sciencefiction, hoewel Enemy ook wel wat sci-fi, – of laten we in ieder geval stellen, onverklaarbare kosmos – bevatte. Maar misschien nog meer dan sciencefiction gaat het in Arrival over taal en communicatie.

Amy Adams (The Master, American Hustle) is Dr. Louise Banks, een linguïst en expert in haar vakgebied. Wanneer een mysterieus ruimteschip op aarde landt wordt zij ingeschakeld om zijn doel op aarde te ontcijferen. En om de situatie nog complexer te maken, zijn er meer ruimteschepen op verschillende plekken op aarde geland, waaronder in China – dat in de geheimzinnige bezoekers al snel een vijand ziet.

Arrival is een film die het vooral van beeld en sfeer moet hebben. Overigens liggen die sterk in het verlengde van Villeneuve’s Enemy – ook zo’n film die indruk maakt met beeld en geluid en waaraan het verhaal – met de onbegrijpelijke climax op het eind – ondergeschikt zijn. De beelden van de basis bijvoorbeeld, waar het ruimteschip geland is. In prachtige donkere kleuren gevangen cirkelen legerhelikopters om een omvangrijke donkere schelp. De beelden scheppen mysterie en dreiging, versterkt door de muzikale soundtrack (o.a. van Max Richter en de IJslandse componist Jóhann Jóhannsson).

Wanneer Louise de donkere schelp betreedt en in contact komt met de aliens – in Arrival reusachtige heptapods – begint de zoektocht naar hun intentie. Via contact en taal probeert ze te achterhalen wat de bedoeling is van de landingen. De heptapods communiceren door een inktachtige substantie met hun tentakels te spuiten. Geleidelijk aan leert Louise hun vertrouwen en hun taal kennen, maar tijd is een relatief begrip en er ontstaat vanuit de buitenlandse autoriteiten steeds meer wantrouwen tegenover de vreemde wezens.

Dan is er nog het stukje tijd en toekomst, wat doorsijpelt in Louise’s persoonlijk leven. Hoewel de climax vrij voorspelbaar is, is Arrival een film die met beeld en sfeer blijft hangen: groots, dreigend en mysterieus. Een imposante filmische reis, die op het netvlies na blijft broeien.

 

8 november 2016

 

DEEL 1

DEEL 2

DEEL 4

 

MEER FILMFESTIVALS

LIFF 2016 – Deel 2

Deel 2: Van de Nieuw-Zeelandse bush tot moordende rolstoelrijders

door Suzan Groothuis

In het tweede deel van ons verslag van het LIFF gaan we naar Nieuw-Zeeland voor een knotsgekke avonturenfilm met lekker stekelige randjes, maken we kennis met de eenzaamheid en stille verlangens van Amerikaanse vrouwen en zien we in Hongarije een gangster in een rolstoel.

 

Hunt for the Wilderpeople

Hunt for the Wilderpeople
Taika Waititi kennen we van de hilarische vampier-mockumentary What We Do in the Shadows en de komedie Eagle vs Shark. Zijn nieuwste film Hunt for the Wilderpeople is wederom een mix van komedie en absurdisme, ditmaal gevat in een avonturenfilm. We volgen de weesjongen Ricky die al een hele rits pleeggezinnen achter de rug heeft. Niemand wil de jongen, want hij steelt, zet de boel in brand en trekt er steeds op uit. Een soort laatste kansbeleid dus en bij wie is hij beter af dan de eigenzinnige Bella en Hec? Het echtpaar leeft afgezonderd in de Nieuw-Zeelandse bush. En alhoewel de eerste kennismaking wat onwennig is, vindt Ricky al snel zijn thuis. Bella blijkt namelijk een behendige zwijnenjager en de introverte Hec (Sam Neill) wekt mysterie op bij de zwaarlijvige jongen, steevast gehuld in dollarteken-hoodie.

Waititi zou Waititi niet zijn door een eigenzinnige draai te geven aan het verhaal: dit is niet alleen een get together movie waarin een onthechte jongen weer een plek krijgt, maar mede een knotsgekke avonturenfilm met lekker stekelige randjes. Want wat krijg je als met je pleegvader de wildernis intrekt en niet meer terugkeert? Heel Nieuw-Zeeland is naar je op zoek, met in de voorhoede een keiharde maatschappelijk werkster die alles op alles zet om de brutale jongen terug te vinden.

Naast het originele scenario is er visueel wat te halen: Hunt for the Wilderpeople is een lust voor het oog dankzij de mooie enscenering van het landschap. Waititi zet met zijn vierde speelfilm Nieuw-Zeeland wederom op de filmkaart. We wachten in spanning af op zijn nieuwste productie, Thor: Ragnarök.

 

Certain Women

Certain Women
Certain Women is een film met diverse verhaallijnen, waarin de vrouwelijke personages elkaar subtiel passeren zonder dat ze in relatie staan tot elkaar. Maar er zijn wel overeenkomstige thema’s: eenzaamheid en stille verlangens.
Zo is er Laura (Laura Dern), een advocate met een lastige casus. We zien hoe ze na een nacht met haar minnaar naar haar werk gaat, waar ze opgewacht wordt door haar cliënt (Jared Harris). De man dwingt een regeling af vanwege een ongeval op zijn werk, maar hij heeft er geen recht op. Met escalatie tot gevolg, waarbij de man achter de tralies belandt. In een confrontatie met zijn advocaat blijkt dat zijn behoefte vooral ligt in menselijk contact. Loneliness kills.

Dan is er het verhaal van Gina (Michelle Williams) die haar zinnen heeft gezet op de bouw van een nieuw huis. En blijkt de minnaar van advocate Laura haar man te zijn. Ook bij Gina spelen onderhuidse verlangens, wat zorgt voor verwijdering tussen haar en haar man en dochter.

Het laatste verhaal is dat van de introverte, simpele Jamie. In een afgelegen dorpje werkt ze in een wasserette en spendeert verder de tijd met het verzorgen van haar paarden. Haar routine wordt doorbroken met de komst van Beth (Kristen Stewart) die lessen geeft over rechten in het onderwijs. Een doodsaai onderwerp, maar voor Jamie een kans om iets nieuws aan te grijpen. Het samenzijn met Beth na de les bij de plaatselijke diner wakkert bovendien gevoelens aan.

Het is dit slotstuk dat van Certain Women een bescheiden pareltje maakt: ondanks het fragmentarische en observerende karakter laat Reichardt (bekend van Night Moves, Meek’s Cutoff en Wendy and Lucy) zien oog te hebben voor diepere gevoelens en verlangens. Eenzaamheid, wilskracht en tragiek worden tastbaar en gaan samen met de verstilde beelden van het landschap in Montana. Het is een film die na het zien ervan nog in beelden in je hoofd blijft zitten: zoals het prachtige shot van Jamie die Beth op haar paard naar de diner rijdt, of het gezicht van Laura weerspiegeld in de spiegel van haar slaapkamer, als een schilderij.

 

Kills on Wheels

Kills on Wheels
Ook Hongarije is vertegenwoordigd op het LIFF met het verrassende Kills on Wheels. De film draait om hoofdpersoon Zolika, een twintiger die vanwege zijn lichamelijke handicap gebonden is aan zijn rolstoel. Samen met maatje Barba Papa woont hij in een instelling voor mensen met een lichamelijke beperking. Ze brengen hun tijd voornamelijk door met het tekenen van een comic, waarin de hoofdrol voor henzelf is weg gelegd. Zolika’s lichamelijke conditie is zorgelijk. Hij is wat je een menselijke tijdbom kan noemen: zonder operatie zullen zijn organen gaan botsen met de dood tot gevolg. Er is een uitweg in de vorm van een dure operatie. Maar Zolika’s trots staat hem in de weg: hij weigert het geld voor de operatie van zijn vader, die al jaren uit beeld is, aan te nemen.

Met deze beschrijving klinkt Kills on Wheels misschien als een drama, maar de film is een mix van verschillende stijlen. Zolika en Barba Papa laten de bad ass in zichzelf naar boven komen en sluiten zich aan bij een criminele bende. Wat volgt is een hilarische gangstermovie waarin werkelijkheid en fantasie door elkaar heen lopen, met een verrassende twist op het einde. Originele film die ook diepere thema’s als acceptatie en vriendschap belicht.

 

4 november 2016

 

DEEL 1

DEEL 3

DEEL 4

 

MEER FILMFESTIVALS

LIFF 2016 – Deel 1

Deel 1: Indie-films van hoog niveau

door Wim Meijer

In het eerste deel van het LIFF 2016 zien we een originele tranentrekker van jewelste met Liam Neeson als gigantische ent, een drietal jongeren zonder verblijfsvergunning en hun lerares die ze daaraan probeert te helpen én een taxichauffeur in Peru die niet altijd al mensen rond reed, maar er vroeger hele andere dingen mee deed.

 

A Monster Calls

A Monster Calls
Toen schrijfster Siobhan Dowd overleed aan borstkanker, werkte ze aan een boek. ‘She had the characters, a premise, and a beginning. What she didn’t have, unfortunately, was time’, aldus Patrick Ness, die haar literaire erfenis oppikte en A Monster Calls (eerst het boek, toen het script) schreef op basis van Dowds ideeën.

De achtergrond van het ontstaan van deze film is mistroostig, evenals de film zelf. A Monster Calls is een ware tranentrekker, waarin brugpieper Conor (Lewis MacDougall) zijn eigen monster (Liam Neeson als taxus-ent) creëert om zo grip te krijgen op de realiteit. Naast een doodzieke moeder (Felicity Jones) die kanker heeft, bestaat de realiteit uit pesterijen op school, een strenge, zorgzame oma (Sigourney Weaver) en een afwezige vader (Toby Kebbell).

Regisseur J. A. Bayona (The Impossible) vertelt het drama vanuit de optiek van Conor. Het levert creatieve, kleurrijke aquarellen als fantasieën op, een grafisch mooi weergegeven monster en originele fantasy. A Monster Calls leunt vrij zwaar op emotie, maar sterk acteerwerk en een scherp plot waarin drama en komedie elkaar afwisselen maken de film toch tot een succes.

 

From Nowhere

From Nowhere
Films als From Nowhere is waar het LIFF om bekend staat. Natuurlijk, ze draaien ook publiekstrekkers als Hacksaw Ridge, Nocturnal Animals en Arrival, maar van die films staat de releasedatum al vast. Juist met de Amerikaanse indiefilms van hoog niveau weet Leiden zich te onderscheiden. En From Nowhere is zo’n film. Niet ondertiteld. Geen releasedatum. Wel een fijne film.

Het drama van de Australische acteur/schrijver/regisseur Matthew Newton portretteert drie jongeren zonder papieren. Julienne Nicholson, het meest bekend uit August: Osage County, speelt de zorgzame lerares Jackie die erachter komt dat verscheidene kinderen in haar klas geen verblijfsvergunning hebben. Ze doet haar uiterste best ze te helpen, stuurt ze naar een advocaat gespecialiseerd in immigratie, maar is het genoeg?

From Nowhere toont de problemen waar dit soort kinderen tegenaan lopen en protesteert in stilte tegen het Amerikaanse systeem. High school zonder papieren kan nog en wordt gedoogd, maar de universiteit? Vergeet het maar. En dat terwijl ze volledig zijn ingeburgerd, de economie draaiende houden en bijzonder slim zijn.

 

Magallanes

Magallanes
Het LIFF verzorgt niet alleen indie uit Noord-Amerika, maar ook hun Latino- en zuiderburen zijn van de partij. Neem bijvoorbeeld het regiedebuut van Salvador Del Solar, waarin een Peruviaanse taxichauffeur een vrouw in zijn taxi krijgt die hem herinnert aan zijn verleden als militair. Een verleden dat hij liever vergeet en waar hij niet trots op is.

Magallanes, met een titelrol voor Damián Alcázar als oud-militair, is een psychologisch drama dat met moeite op gang komt en het lome leven in Peru effectief verfilmt, maar ook lang van stof is. Dat het hier een debuut betreft is zichtbaar, met een rafelig, voorspelbaar plot (neergepend door Del Solar) en traag tempo. Wel lovenswaardig zijn de personages die levensecht aanvoelen en gepolariseerd handelen, zonder uitschieters naar goed of kwaad. Tel daarbij op een grimmig, corrupt sfeertje en zonovergoten shots van Lima en je hebt toch een aardige Zuid-Amerikaanse film te pakken. Een veelbelovend debuut dat wat finesse tekort komt om echt te imponeren.

 

2 november 2016

 

DEEL 2

DEEL 3

DEEL 4

 

MEER FILMFESTIVALS

LIFF 2015 – Deel 4

Deel 4 (slot): Van getroebleerde schrijvers tot een eindigende wereld

door Suzan Groothuis

De tiende editie van het Leids Filmfestival zit er op en in dit laatste deel blikken we terug op vier uiteenlopende films: de gespannen relatie tussen een schrijver en een journalist, het einde van de wereld, cadeaus met een boodschap en Franse animatie.

The End of the Tour

The End of the Tour – Het literaire leven
In 2013 verraste regisseur James Ponsoldt met zijn tragikomedie The Spectacular Now, waarin een vrijgevochten high school senior en een ogenschijnlijk braaf meisje verliefd worden. Nu is er The End of the Tour, gebaseerd op het vijf dagen durende interview dat Rolling Stone-journalist David Lipsky had met schrijver David Foster Wallace. Ponsoldts film focust vooral op de gespannen relatie die ontstaat naarmate de twee meer tijd met elkaar doorbrengen.

Wallace, die bejubeld werd door de media na de publicatie van zijn baanbrekende boek Infinite Jest, is voer voor de pers. Hij is dé schrijver van het moment en voorspellingen luiden dat hij alle awards binnen zal slepen. Een kans dus voor de gretige, jonge journalist David Lipsky om hem te interviewen en zichzelf op de kaart te zetten. Hij moet er wel om smeken bij zijn baas, maar dan zegt Rolling Stone toe. Lipsky kan het interview in zijn zak steken.

Eenmaal aangekomen bij Wallace moeten de twee zichtbaar aan elkaar wennen. Wallace, een verlegen en bescheiden ogende man met bandana als handelsmerk, is mensen om zich heen niet gewend. Hij is niet makkelijk, zo vertelt hij, maar zijn humorvolle en innemende karakter doet anders overkomen. Maar Lipsky is er niet om vrienden te worden: hij werkt voor Rolling Stone en het blad wil verdieping en confrontatie.

Uitgangspunt van de film vormt de relatie tussen de schrijver en de journalist, die naarmate de dagen vorderen onder druk komt te staan. Van oprecht en integer naar aanvallend en ontlopend zijn de spanningen steeds meer voelbaar, wat leidt tot een kat-en-muisspel tussen de twee. De film laveert tussen komedie en drama, met Jesse Eisenberg (ook te zien in Louder Than Bombs) en Jason Segel (How I Met Your Mother, Forgetting Sarah Marshall) in de hoofdrollen. Beiden overtuigen, maar vooral Segel zet een knappe prestatie neer als de complexe, getroebleerde  schrijver. The End of the Tour maakt nieuwsgierig naar Infinite Jest, waarmee je ook als lezer even in Wallace’ hoofd kan kruipen.

Z For Zacharia

Z For Zacharia – De wereld onder druk
Tja, films die zich afspelen in een post-apocalyptische maatschappij, het zijn er de laatste tijd nogal wat. Ook Z For Zacharia speelt er op in, maar doet dat aan de hand van een idyllisch landschap waarin de jonge Ann met haar hond overleeft. Wat er precies gebeurd is weten we niet – en doet er ook niet veel toe. De mensheid is op zijn eind, zoveel is duidelijk. Maar Ann is niet alleen en ziet zich in de film al snel geconfronteerd met nog twee overlevenden. Eerst ontmoet ze wetenschapper John. Dankzij hem ontdekt ze wat foefjes om apparaten weer aan de praat te krijgen. Net als de twee hun plek gevonden hebben, dient Caleb zich aan, een vrijgevochten mijnwerker. Met zijn komst moeten de drie opnieuw zoeken naar hun plek, wat de onderlinge relaties onder druk zet.

Z For Zacharia is een film over verhoudingen in een wereld die ophoudt met bestaan. Het plaatje dat regisseur Craig Zobel van de eindigende mensheid schetst is niet het troosteloze, grauwe beeld dat we in een film als The Road of zombie-serie The Walking Dead terugzien. Z for Zacharia toont een prachtig landschap in het noorden van de VS, waar alles puur lijkt. Maar jezelf wassen in een beek is uit den boze. De film moet het hebben van het spel van de acteurs en de spanning die geleidelijk aan ontstaat als ze aangewezen zijn op elkaar. Helaas biedt Z for Zacharia weinig verrassingen en doet wat je van een film binnen dit genre verwacht: in een eindigende wereld vecht je voor je plek. Zelfs al ben je maar met zijn drieën.

The Gift

The Gift – Wraak vanuit een verleden
Een deelnemer aan de American Indie Competition, maar de film is van de hand van de Australische acteur Joel Edgerton (Animal Kingdom). The Gift is zijn speelfilmdebuut, waarin de acteur zelf ook een rol vertolkt. Hij is Gordon, Gordo voor vrienden, een wat sociaal onhandige man die oud-klasgenoot Simon tegen het lijf loopt. Simon heeft alleen geen idee wie hij voor zich heeft en pas later begint er een belletje te rinkelen. Natuurlijk, Gordo The Weirdo, een impopulaire jongen die in die tijd gepest werd. Maar het blijft niet tot een eenmalige ontmoeting: Gordon infiltreert geleidelijk aan in de levens van Simon en zijn vrouw Robyn, wat onschuldig begint met cadeaus maar een diepere bedoeling lijkt te hebben.

The Gift is een film die thuishoort in het rijtje wraakfilms. De thematiek zal de kijker niet vreemd voorkomen: twee mensen kennen elkaar vanuit een verleden, waarbij de een gepest is en de ander de pestkop was. Tijd voor vergelding! In het geval van The Gift speelt Edgerton knap met wat er daadwerkelijk gebeurd is en wie er nou de echte bully is. Dat de komst van Gordo de relatie tussen Simon en Robyn niet ten goede komt, zal voor zich spreken. Een onderhoudende film die de kijker van begin tot eind geboeid houdt.

April and the Extraordinary World

April and the Extraordinary World – Maffe wetenschappers en een pratende kat
Ook voor Franse animatie is er plek op het LIFF. Met April and the Extraordinary World duiken we in een wereld waarin Napoleon V aan de macht is en er geen plek meer is voor wetenschappers. In een vervuild Parijs, waar machines werken op steenkool en stoomkracht en de lucht eeuwig grijs is, zien we hoe de laatste wetenschappers in de stad aan het werk zijn. Maar de politie heeft ze op het oog en het duurt niet lang eer hun vertrek wordt binnengevallen. Gelukkig kan een belangrijk serum gered worden en is het aan de jonge April om de wereld te bevrijden van zijn grauwe ondergang. We volgen de fantasierijke tocht van April, haar pratende kat Darwin, haar opa Pop en een straatjongen naar haar gevangen genomen ouders. Die hebben namelijk het serum gemaakt, waarmee dode organismen weer tot leven komen.

April  is een steampunk film vol gekke vondsten; de tekenstijl (van de bekende Franse striptekenaar Jacques Tardi) archaïsch en donker. Het laat een wereld zien waar wetenschap is uitgebannen en toont tegelijkertijd de mogelijkheden van wetenschap zoals wandelende huizen en eeuwigdurend leven. Toch wil de film inhoudelijk niet echt beklijven; de vlakke karakters (uitgezonderd pratende charmeur Darwin) ben je al vrij snel vergeten. Het plot, compleet met pratende reptielen die de macht hebben overgenomen, gooit er nog wat dramatisch effect tegenaan voordat de wereld weer wat aangenamer en kleurrijker is.

 

9 november 2015

 

VERSLAG LIFF 2015 DEEL 1
VERSLAG LIFF 2015 DEEL 2
VERSLAG LIFF 2015 DEEL 3

LIFF 2015 – Deel 3

Deel 3: Komedies in allerlei gedaanten

door Bob van der Sterre

LIFF is een prima plek om een beeld te krijgen van de lichtvoetige film. Wat blijkt? Jean-Pierre Jeunets Amélie blijkt nog steeds een immense inspiratiebron. Maar er zijn ook films die meer hun eigen plan trekken.

Op het Leiden International Film Festival blijkt opnieuw hoe inspirerend en baanbrekend Amélie voor veel regisseurs is geweest. Dus originele, creatieve (‘quirky’) karakters; kleurrijke beelden; geestig getypeerde bijfiguren; vindingrijke montage; aandacht voor details; evenwicht tussen komedie en tragedie; ‘ouderwetse’ romantiek.

Me and Earl and the Dying Girl, die is besproken in deel 2, herinnert vrij sterk aan die film maar ook aan twee andere: 50/50 en Be Kind Rewind. Net als in een film als Amélie worden karakters vlot getypeerd door hun bizarre voorkeuren. De getatoeëerde leraar die houdt van Vietnamese soepen; de vader die in badjas met kat op schouder bizarre gerechten klaarmaakt (‘Hier jongens, een stukje cuttlefish’); de moeder die haar verdriet verdrinkt met wijn (‘Jullie zijn toch ook oud genoeg voor een glaasje?’); de broer van Earl die sigaren rokend met een pitbull op de veranda overal commentaar op geeft.

LIFF 2015 Le tout nouveau testament

Le tout nouveau testament – God is een klootzak
In Le tout nouveau testament is de erfenis van Jean-Pierre Jeunet nóg duidelijker aanwezig. Het is dat je aan het begin Jaco van Dormael ziet staan – anders zou je best kunnen denken dat Jeunet weer een nieuwe heeft gemaakt.

In de film is God een klootzak van een kerel die Brussel heeft gemaakt ‘omdat hij zich verveelde’. Later bedacht hij de mens en de rest. Als hij zijn dochter mishandelt (de zus van Jezus Christus, met wie ze via een standbeeldje communiceert), vlucht ze via de wasmachine (een portal), om met wat nieuwe apostelen ‘de wereld te veranderen’.

Het eerste half uur is ijzersterk maar leunt enorm op Amélie. Het stuk waarin God zijn lijst met sadistische tegenslagen tikt (‘een boterham met jam zal altijd ondersteboven op de grond vallen’, ‘de andere rij in de supermarkt gaat altijd sneller’) had zo in Amélie  gekund.

Dan gaan we op zoek naar de apostelen – en dat stuk is aanmerkelijk zwakker. Het geestige, spottende verhaal van het begin verandert langzaam maar zeker in over de top comedy (Catherine Deneuve met namaakgorilla). Er was hier iets meesterlijks aan de gang maar het glipt weg, als een bokser bij wie de kracht uit de armen is gevloeid. Zijn we blij met een half goede film of teleurgesteld om een half zwakke film?

Zoom

Zoom – Prettig gestoord en een echt plot
In Zoom is Amélie  ook weer een beetje aanwezig, met name in de grappige benadering van seks, de speelse montage, het creatieve nerdmeisje. Maar deze film heeft veel meer zijn eigen plan en slaagt daarin.

Emma (Allison Pill) werkt in een magazijn voor love dolls en tekent graag. Met haar collega Bob (Tyler Labine) heeft ze seks tijdens de pauze en hij laat haar terloops weten dat haar borsten niet zo groot zijn. ‘Maar dat is ook prima.’ Ze raakt onzeker en koopt een grotere boezem bij de plastisch chirurg.

Tussen de bedrijven door werkt ze aan een tekenverhaal waarin haar droomman Edward (Gael Garcia Bernal), een Spaanse actiefilmregisseur, aan een nieuw project werkt. Dit keer is het een integer verhaal. Zijn Amerikaanse producente vindt alles wat afwijkt van het gemiddelde al eng. Een strijd volgt en de droomman krijgt de schrik van zijn leven als Emma uit wraak hem een heel klein piemeltje geeft.

En hijzelf maakt ondertussen een artsy film waarin een Braziliaans model schrijfster wil worden. Als ze wordt bespot door haar vriendje, reist ze uit protest naar Brazilië. Ze ontdekt daar andere kanten van zichzelf.

Hoe het allemaal samenhangt, ga ik niet verklappen. Zoom  is een creatieve en originele film met een prettig gestoorde vibe. De film zit goed in elkaar, heeft tempo, neemt stilistisch heel wat risico’s, en is ook een van de weinige films op het festival met een echt plot.

A Perfect Day

A Perfect Day – Ode aan de hulpverlener
In A Perfect Day is er helemaal geen sprake van ‘comedy’ – en toch is de film vaak erg grappig. We zien een dag in Joegoslavië in 1995 (als het vredesakkoord bijna is getekend) waarin hulpverleners Mambrú (Benicio del Toro), B. (Tim Robbins) en Sophie (Mélanie Thierry) proberen een waterput te redden door er een lijk uit te vissen. Het touw breekt en de zoektocht naar touw brengt de hulpverleners overal en nergens.

Een hulpverlener kan vermoedelijk niet overleven zonder een sarcastisch gevoel voor humor en wij lachen dus even wrang met ze mee. Daarmee, heel in de verte, doet de film denken aan M*A*S*H. Hulpverleners kunnen nu eindelijk ook eens zeggen dat er een film is die hun beroep eer aandoet.

De film profiteert van prachtige shots in de bergen (die overigens niet Joegoslavisch zijn maar Spaans) en van geweldige chemie tussen de karakters. Del Toro en Robbins zijn als acteurs al net zo geroutineerd als de rollen die ze spelen, de sarcastische hulpverleners die alles al hebben gezien. Olga Kurylenko (Bond-girl in Quantum of Solace) en Fedja Stukan (As If I Am Not There) passen daar prima bij.

Het script (geschreven door regisseur Fernando León de Aranoa zelf) is verder behulpzaam. Het is namelijk nergens sentimenteel, pathetisch, grof of al te symbolisch. Nee, het is gewoon goed  materiaal dat je niet iets door de strot probeert te duwen. Oorlogsdrama ontbreekt. Wie Bosnisch of Servisch is, leren we niet eens. Hier gaat het om koeien die een weg blokkeren, huizen die op instorten staan of soldaten die je verbieden om door te rijden.

LIFF 2015 The Lobster

The Lobster – Absurdisme in creatief drijfzand
Ook anders dan anders is The Lobster van het Griekse duo Yorgos Lanthimos (regie) en Efthymis Filippou (script), die eerder Dogtooth (2009) en Alps (2011) maakten. In beide gevallen verrukkelijk absurdisme – maar (met name Alps) ook te lang durend.

In de akelige maatschappij die hier wordt geschetst mag je niet meer single zijn. Je móet een partner vinden. Lukt het je niet om in een aantal maanden in een hotel die geschikte partner te vinden, dan word je in een bos losgelaten, opgejaagd en als je dan wordt neergeschoten, gaan ze je veranderen in een dier. David (rol van Colin Farrell) wil in die hypothetische situatie een kreeft worden.

Het eerste uur is geweldig materiaal, erg grappig, droogkomische dialogen, absurdisme op zijn best. Je ziet Filippou aan zijn schrijftafel al schateren om zijn specialisme: kurkdroge absurditeit. Alle acteurs voelen het goed aan.

Maar het tweede uur (het dramatische deel) zakt het verhaal net als in Alps weer helemaal in. Scènes duren te lang, overbodige passages volgen elkaar op. Alles wat eerst leuk was, gaat nu tegenstaan, de droogheid verandert in saaiheid. Wat er maar er niet ingaat bij het Griekse duo is als een absurdistische tragikomedie geen maat weet te houden, de film terecht komt in creatief drijfzand. Zo zonde! Zulke originele scripts zien we bijna nooit.

 

6 november 2015

 

VERSLAG LIFF 2015 DEEL 1
VERSLAG LIFF 2015 DEEL 2
VERSLAG LIFF 2015 DEEL 4

LIFF 2015 – Deel 2

Deel 2: Van een IJslandse maagd tot het meisje dat doodgaat

door Suzan Groothuis

Dat LIFF een veelzijdig festival is, blijkt wederom uit een gevarieerd programma van misdaadfilms (Black Mass, Cop Car), American Indie (Me and Earl and the Dying Girl, The End of the Tour) en een selectie uit internationale cinema waaronder de nieuwste Paolo Sorrentino en Michel Gondry.

Me and Earl and the Dying Girl

Me and Earl and the Dying Girl – Liefde voor film tot de dood
The American Indie Competition staat centraal in het LIFF-programma en belooft ook dit jaar weer veel goeds. We trappen af met Me and Earl and the Dying Girl, een coming of age meets highschool drama over creatieve buitenstaander Greg die een vriendschap sluit met de ongeneeslijk zieke Rachel. Niet dat die vriendschap spontaan ontstaat, want Gregs moeder dringt er op aan dat Greg Rachel opzoekt en een bijdrage levert aan die moeilijke laatste dagen in haar leven.

Wat aarzelend op gang komt, verwordt tot een mooie vriendschap, waarin de liefde voor film een gezamenlijke passie vormt. Greg maakt namelijk met zijn “co-worker” Earl, van wie hij benadrukt dat hij geen vriend is, films naar films. En dan niet de bekende Hollywood-grootheden, maar de beminde arthouse cinema waarvan Gregs vader zo houdt. Zo zijn er eigen interpretaties van Herzog, Jean-Luc Godard en klassiekers als A Clockwork Orange en Midnight Cowboy.

En hoewel het films zijn waarop Greg niet trots is, maakt het Rachels moeilijke weg naar de dood wat luchtiger. Vooral dat creatieve aspect maakt Me and Earl  de moeite waard en doet denken aan films als Youth in Revolt en Submarine. Het einde mag dan niet verrassend zijn, Me and Earl is een vermakelijke en met momenten ontroerende film over vriendschap, eigenheid en de kansen die het leven biedt.

Results

Results – Mager resultaat
Een minder groot succes is American Indie-deelnemer Results. Van de hand van regisseur Andrew Bujalski, eerder verantwoordelijk voor het weirde Computer Chess (ook te zien op het LIFF) en mumblecore films Mutual Appreciation en Funny Haha. Results is een redelijk toegankelijke film van Bujalski en schippert tussen drama, absurdisme en realisme.

Kort gezegd verhaalt de film over miljonair Danny, die net is verhuisd en van gekheid niet weet wat hij met zijn geld moet doen. Omdat hij nogal uit vorm is besluit hij een personal trainer te nemen. En zo belandt hij in de sportschool van idealist Trevor (Guy Pearce), die de fanatieke trainster Kat op de verveelde Danny loslaat. De levens van de drie zijn al snel met elkaar verbonden.

Hoewel er wat grappige elementen aanwezig zijn (het jazztrio dat door Danny wordt ingehuurd wanneer Kat in sportoutfit langskomt en zorgt voor een gênant samenzijn) hangt Results van losse eindjes aan elkaar. Wat je kan verwachten: een film die alle kanten op stuitert, maar ergens in de leegte blijft hangen.

Louder Than Bombs

Louder Than Bombs – Zelfmoord oorlogsfotograaf
Van Amerikaanse independent gaan we naar de Noor Joachim Trier, die eerder verraste met Reprise en Oslo, August 31st. De verwachtingen zijn hooggespannen, maar zijn derde film Louder Than Bombs lossen die niet helemaal in. Breekbare, intellectuele mensen komen terug in zijn films en zo ook in Louder Than Bombs, waarin het draait om de zelfmoord van oorlogsfotograaf Isabelle Reed (Isabelle Huppert).

Het is een paar jaar later en het leven gaat verder: zoon Jonah (Jesse Eisenberg) is inmiddels getrouwd en heeft net een kind gekregen, vader Gene (Gabriel Byrne) is voorzichtig aan een nieuwe relatie begonnen en puber Conrad leeft in zijn eigen wereld. Maar de dood van Isabelle schemert door hun levens heen. Herinneringen komen in beeld, worden opgerakeld of gereconstrueerd. Zo beeldt de kwetsbare Conrad zich bijvoorbeeld haar dood in: was ze aan het wegdromen voordat ze geschept werd door een vrachtwagen? Het feit dat Isabelle zelfmoord heeft gepleegd wordt door zijn vader en broer voor hem verborgen gehouden, maar een artikel gewijd aan haar oeuvre wil de waarheid naar boven halen. Aan Gene dus de moeilijke taak om zijn jongste zoon te vertellen dat zijn moeder niet aan een ongeluk is overleden.

Louder Than Bombs heeft een ingetogen sfeer waarin herinneringen, dagdromen en realiteit samensmelten. Parallel aan rouwverwerking lopen thema’s van passie, zingeving, vervreemding en eenzaamheid. Waarom heeft Isabelle een einde aan haar leven gemaakt en hoe kan het gezin weer verder na deze tragische gebeurtenis? Triers film heeft momenten van betovering en schoonheid, maar blijft een zekere afstand tot zijn personages houden. Alsof ieder zich wil beschermen voor de ware emoties die achter een ogenschijnlijk geslaagd en succesvol leven schuil gaan. Echt raken of beklijven doet Louder Than Bombs niet, ondanks de mooie cinematografie en sterke acteerprestaties.

Virgin Mountain

Virgin Mountain – Een hart van goud
Van de Noor Joachim Trier gaan we naar de IJslandse regisseur Dagur Kári die verrast met zijn tragikomedie Virgin Mountain. De film, die erg doet denken aan het Deense Teddy Bear en het Amerikaanse Zero Charisma, gaat over de 43-jarige Fúsi die nog steeds bij zijn moeder woont. Zijn dagen bestaan uit een monotoon ritme, zoals zijn werk als bagageruimer bij een vliegveld, zijn vaste diner bij een Thais restaurant op de vrijdag en het aanvragen van metalhits in zijn auto. En niet te vergeten zijn passie voor de Tweede Wereldoorlog, waarvan de slag om El Alamein in miniatuur nagebootst staat op een grote tafel.

Er ontstaat een kentering in Fúsi’s leven wanneer hij een cursus line dance cadeau krijgt van zijn moeder en haar vriend. Hij ontmoet de innemende Sjöfn, die hem het gevoel geeft dat hij er toe doet. Tijd voor de onzekere Fúsi om zijn vleugels uit te slaan! Virgin Mountain is een heerlijke film die laveert tussen droge humor en ontroerend drama. Met een mooie rol van Gunnar Jónsson als de veel te zware, introverte Fúsi die beschikt over een hart van goud. Zo’n film waarbij je van de hoofdpersoon gaat houden. De uitverkochte zaal verraadt al een kleine publieksfavoriet.

 

5 november 2015

 

VERSLAG LIFF 2015 DEEL 1
VERSLAG LIFF 2015 DEEL 3
VERSLAG LIFF 2015 DEEL 4