**
recensie Dukhtar
Vrouwenmoed in Pakistaanse roadmovie
door Suzan Groothuis
Dukhtar verhaalt over een meisje dat uitgehuwelijkt wordt aan een rivaliserend stamhoofd. Ze vlucht samen met haar moeder en daar is in dit door mannen gedomineerde land veel moed voor nodig. Wat een spanningsvolle roadmovie had kunnen zijn mondt echter uit in voorspelbare middelmaat.
De beginscène van Dukhtar toont een huishouden waarin de barrière tussen man en vrouw letterlijk zichtbaar is. Een zwarte balk bepaalt het domein van beiden en is daarmee een voorproefje op de dominante positie die mannen innemen in de Pakistaanse maatschappij.
De film heeft een eenvoudig uitgangspunt: twee rivaliserende stammen willen de strijdbijl begraven. Hun jarenlange vete heeft gezorgd voor dood en verderf en dat moet maar eens afgelopen zijn. Maar er is een prijskaartje: het rivaliserende stamhoofd wil de jonge dochter van zijn rivaal als zijn bruid. En daarmee is een akkoord gesloten.
Geharde maatschappij
Wanneer de moeder van de tienjarige dit te horen krijgt, neemt zij een dapper besluit. Samen met haar dochter ontvlucht ze haar woonplaats. Het doel is nobel, zo blijkt later: haar dochter een toekomst zoals de hare besparen. Achtervolgd door zowel hun eigen familie als de rivaliserende stam worden de twee opgepikt door een sympathieke trucker. Ook hij heeft zich door moeilijkheden heen moeten worstelen om uiteindelijk een plekje in een geharde maatschappij te krijgen. Dus besluit hij moeder en dochter met gevaar voor eigen leven te helpen.
Wat volgt is een roadmovie door het Pakistaanse landschap, waarin debuterend regisseur Afia Nathaniel, tevens verantwoordelijk voor het script én de productie, een suspensevolle sfeer poogt neer te zetten. Het had wat kunnen zijn, een roadmovie door een politiek verscheurd land, waarin vrouwen een ondergeschikte rol hebben en kiezen voor jezelf spelen met je leven is. Dukhtar kiest echter voor de veilige weg en wil vooral toegankelijk zijn met een portie symboliek. Neem het openingsshot, waarin een vrouw in het wit een rustieke rivier bevaart, begeleid door zachte fluitmuziek. Een scène die we later, in een andere context, nog eens terugzien. Of het symbolische verhaal achter een rivier met twee kleuren, een verwijzing naar twee geliefden van rivaliserende stammen.
Lege heldenmoed
Het geeft Nathaniels film iets zoetsappigs mee – evenals de opzichtig opbloeiende romance tussen de truckbestuurder en de moeder. Daarbij wil de beoogde spanning – weg sprinten door nauwe straatjes, achtervolgingen op de weg en het altijd aanwezige gevaar als je ergens aankomt – maar niet beklijven. Net wanneer die goed ingezet kan worden ontglipt-ie weer en is de dreiging nergens voelbaar. De acteerprestaties tillen het drama ook niet naar een hoger niveau en zijn dankzij de vrij eendimensionale karakters van de drie hoofdpersonen niet meer dan verdienstelijk.
Na het zien van Dukhtar, die opgepikt door filmfestivals de bioscopen langs gaat, beklijft vooral een gevoel van “weer zo’n film”. Een over verscheurde familiebanden, een nijpende politieke situatie en ondergeschiktheid. En bovenal, de moed van de zwakkere partij om tegenwicht te bieden. De film beroept zich dan ook sterk op het veranderen van tradities en het geloof in je eigen moraal.
Het is de voorspelbare weg ernaartoe die teleurstelt. Nathaniel belicht de thema’s wel, maar er mist bezieling en overtuiging. Daarmee komen noch haar film noch haar personages tot leven en voelt de film aan als een lege kijkervaring. Wat blijft hangen is het prominente kleurgebruik, zoals de rijkelijk versierde truck waarmee moeder en dochter heimelijk vervoerd worden, de knallende feestkleuren in het muzikale Lahore en de beelden van het uitgestrekte landschap. Hoe kleurrijk ook, het redt Dukhtar niet van de middenmoot.
8 augustus 2016
