Güeros

****

recensie  Güeros

Tedere revoluties 

door George Vermij

Güeros is een Mexicaans scheldwoord voor blanken. In de gelijknamige zwart-wit film heeft de term echter meer betrekking op een groep verdwaalde outsiders die gevolgd wordt op een dag vol absurde toevalligheden en prettige ongelukken.

Het begint met de onhandelbare tiener Tomás die naar zijn broer wordt gestuurd in Mexico stad. Tomás komt aan in een rommelige studentenflat waar Federico lethargisch leeft met zijn maat Santos. Hij zegt dat hij nog met zijn thesis bezig is, maar van studeren is weinig sprake. Federico, die de bijnaam Sombra (schaduw) heeft, leeft nog wel op als hij naar de radio luistert en berichten volgt over de bezetting van de universiteit door linkse studenten in 1999. Op een piratenzender spreekt de knappe Anita over de noodzaak van revolutie en het nastreven van idealen.

Recensie Güeros

De verveelde bende komt uiteindelijk in actie als Tomás erachter komt dat de legendarische zanger Epgimenio Cruz op sterven ligt. Hij zou ooit tijdens een optreden Bob Dylan hebben laten huilen. Daarnaast is een liedje van Cruz dat steeds ongehoord blijft, een terugkerend thema in de film. De zoektocht naar Cruz vormt een losse rode draad die de willekeurige avonturen van de groep verbindt.

Oude nieuwe frisheid
De film heeft de frisheid van nouvelle vague-films waarin een verhaal zich relaxed en schijnbaar natuurlijk ontvouwt. Daarnaast deelt regisseur  Alonso Ruis Palacios het lichtvoetige enthousiasme van die stroming door luchtig stilistisch te experimenteren. Zie daar een plotselinge freeze frame  als Tomás recht in de camera kijkt. Een cinefiele knipoog naar Truffauts Les quatre cents coups. Of dan zoomt Palacios in op een scheutje melk in een kopje thee en verwijst daarmee naar Godards 2 ou 3 choses que je sais d’elle.

Thematisch is er natuurlijk ook de link met romantische idealistische figuren die nog door het leven schipperen. Güeros is in dat opzicht wel heerlijk dromerig en tragikomisch. En dan is er nog de band tussen een jongere en oudere broer die door de mooie zwart-witte shots doet denken aan Coppola’s Rumble Fish en zijn Latijns-Amerikaanse uitstapje Tetro.

Güeros

Bende apart
Ondanks al die buitenlandse voorgangers past Güeros ook in de lijn van nieuwe Mexicaanse cinema. Neem films als het speelse Temporada de Patos of Voy a Explotar die ook een nouvelle vague-romantiek nastreeft. Een scène waar Palacios opeens een personage vragen stelt over het plot van de film en je de filmklapper ziet, doet weer denken aan een fragment van Carlos Reygadas’ Japòn.

Ook levert Palacios gevatte kritiek op de Mexicaanse cinema door de aparte bende op een feest voor filmbobo’s kritiek te laten spuien over pretentieuze films die in zwart-wit zijn opgenomen. Dit soort zelf refererende spelletjes werkt nog steeds wegens de charmante levendigheid van de film. De rommelige frisheid van Güeros heeft iets tijdloos en past weliswaar in een zestig jaar oude traditie, maar echt vernieuwend is het niet. Wat overblijft is een passie voor cinema en een nieuwsgierigheid voor de verrassingen die het leven op de meest onverwachte momenten kan bieden.

 

20 juli 2015

 

 

MEER RECENSIES

 

Good Kill

***

recensie  Good Kill

De gamer als God

door Cor Oliemeulen

De Nieuw-Zeelandse cineast, scenarist en producer Andrew Niccol is geen vrolijke frans. Zijn visie op de toekomst van de mens is in sommige gevallen al werkelijkheid. Good Kill gaat over de gewetensnood van een militair die met een drone meer dan enkel terroristen moet doden.

Niccol werd bekend met het tragische verhaal over een verzekeringsman (Jim Carrey) die in The Truman Show (1998) ontdekt dat zijn hele wereld is geconstrueerd ten faveure van een live tv-serie. De eerste film die Niccol regisseerde was Gattaca (1997) waarin hij de gevaren van genetische manipulatie aan de orde stelt, gevolgd door S1m0ne (2002) waarin een producer (Al Pacino) met de creatie van een digitale droomvrouw zijn publiek een lesje leert. In Time (2011) dwingt de kijker te reflecteren over de obsessie van eeuwige jeugd.

Recensie Good Kill

Videogame
Films met een wat afstandelijke toon, zodat de thema’s nog meer tot nadenken kunnen stemmen. Good Kill vormt hierop geen uitzondering, zij het dat de gebeurtenissen van Niccols pas zesde speelfilm reeds realiteit zijn: het inzetten van drones voor militaire doeleinden. In Amerika’s War on Terror is het doden van terroristen op afstand het jongste geavanceerde wapen om eigen verliezen te voorkomen. Duizenden kilometers verder kan de gemiddelde videogamer met slechts een joystick en een HD-scherm beschikken over leven en dood.

Hoeveel lastiger een militaire sluipschutter het heeft, bewijst Clint Eastwood met het recente American Sniper. Iemand doodschieten zonder dat je slachtoffer je ziet, is misschien even geniepig. Echter waar de scherpschutter soms moet vrezen voor zijn eigen leven, kan de drone-operator in een beveiligde container net buiten Las Vegas met twee vingers in de neus een terroristenkonvooi opblazen. In tegenstelling tot American Sniper, dat vooral een portret van de legendarische scherpschutter Chris Kyle biedt, is Good Kill  minder patriottistisch en slaat de balans in het drama van Niccol meer door in het voordeel van humanisme ten opzichte van vaderlandsliefde.

Laf
Waar Chris Kyle in American Sniper  (Bradley Cooper) de voortdurende drang heeft terug te keren naar het oorlogsgebied, komt drone-operator Tom Egan (Ethan Hawke) steeds meer in gewetensnood. Zeker nadat hij van een CIA-agent via de telefoon opdrachten krijgt (vermeende) terroristen te bestoken, ook al vallen daarbij onschuldige omstanders, vrouwen en kinderen. Veel liever was hij straaljagerpiloot boven Afghanistan gebleven en had hij voor zijn gevoel minder laf en met meer voldoening de vijand aan kunnen vallen. Liever dat dan elke dag na het werk gewoon naar huis en gezin te kunnen.

Ethan Hawke vertolkt de morele strijd beheerst en ingetogen. January Jones speelt zijn vrouw Molly die langzaam de bui ziet hangen, vooral door het overmatige drankgebruik en de geestelijke afwezigheid van manlief. Tom’s aangewakkerde paranoia wordt mooi versterkt door de luchtopnames van de rustieke wijk waarin zijn gezin woont. Je vraagt je af hoe deze welgestelde Amerikaanse burgers zich zelf zouden voelen bij een aanhoudende doodsdreiging van een onzichtbare vijand van boven.

Recensie Good Kill

Statement
Good Kill is een belangrijk tijdsdocument dat de hersenen en het hart pijnigt. Drones blijken weliswaar nuttig als surveillancemiddel dat voorkomt dat grondtroepen extra gevaar lopen, echter de beschietingen met deze onbemande vliegtuigjes zijn zo talrijk en resoluut dat het lijkt alsof er een nieuwe almachtige is verrezen. “Als wij stoppen met doden, wil dat niet zeggen dat zij dat ook doen”, rechtvaardigt de legermajoor de verwoestende acties, zoals de bom op een rouwende menigte op een begraafplaats omdat zich daar een terroristenleider zou bevinden.

Wel een beetje jammer dat Good Kill niet alleen qua kilometers op afstand blijft. De meeste situaties en personages zijn stereotiep neergezet (de onbegrijpende echtgenote, de kortzichtige patriot, etc…) en er is nauwelijks plaats voor karakterontwikkeling. Bovendien had Andrew Niccol de ethische kant van deze steriele oorlogsvoering meer kunnen benadrukken door een keihard statement te maken: Weg met dat tuig!  Orders mogen dan orders zijn, maar wat minder volgzaamheid en meer opstandigheid had een krachtiger effect gesorteerd.

 

22 mei 2015

 

MEER RECENSIES

 

Girl Walks Home Alone at Night, A

****

recensie  A Girl Walks Home Alone at Night 

Hipster vampier in Iran

door Suzan Groothuis

Deze – jawel – Iraanse vampierwestern gooide al hoge ogen op diverse filmfestivals. In prachtig zwart-wit geschoten zien we hoe een eenzame liefde standhoudt in een fictieve Iraanse stad vol verderf. Een film die het meer van sfeer dan inhoud moet hebben, maar daarmee volledig wegkomt. Nostalgie, betovering en een vleugje horror ineen.

Het fictieve Iraanse Bad City is een plaats waar je liever niet komt. Een plek waar drugsdealers, gebruikers en criminelen de dienst uitmaken. En een dolende vampier, gekleed in een hip gestreept shirtje en zwarte hijab, die het kwaad op eigengereide wijze uitroeit. Terwijl de vrouwelijke vampier op zoek is naar bloed, volgen we het wel en wee van Arash, een soort Iraanse James Dean, die zorg draagt voor zijn drugsverslaafde vader. Als Arash terugkomt van een feestje, waar hij voor het eerst MDMA heeft geslikt, komt hij de vampier tegen. Onder invloed natuurlijk, maar onder de indruk van haar koude schoonheid. Ze worden verliefd.

Recensie A Girl Walks Home Alone at Night

A Girl Walks Home Alone at Night is een film die verschillende genre-elementen met elkaar verbindt – we zien referenties naar de Nouvelle Vague en films als Sin City, Pulp Fiction en onmiskenbaar Wild At Heart. Het begin ademt een horrorachtige sfeer, zoals de verstilde beelden van een nachtelijk Bad City waarin de vampier plots opduikt, haar slachtoffers achtervolgt en op bloedige wijze afmaakt. Zij het dan wel de randfiguren van de stad, waarmee de vampier een statement lijkt te maken: weg met het gespuis!

Eenzame outsiders
Rake geluidseffecten en een soundtrack, wisselend van moderne donkere indierock tot spaghettiwestern, gaan samen met dromerige, atmosferische beelden te midden van een plaats vol geweld en verderf. A Girl Walks… is vooral een film over buitenstaanders, wiens liefde standhoudt ondanks de destructie die steeds op de loer ligt. Hun aantrekkingskracht is prachtig verbeeld in een scène waarin de vampier Arash meeneemt naar haar appartement. Terwijl ze een plaatje opzet en de donkere muziek van White Lies uit de speakers klinkt, komen de twee steeds dichter tot elkaar – een subtiel intiem moment gevangen in betoverende zwart-wit beelden.

Recensie A Girl Walks Home Alone at Night

Duistere coolheid in fictief Iran
Net als in Jim Jarmusch’ Only Lovers Left Alive wordt de vampier in A Girl Walks… neergezet als hippe outsider in plaats van louter bloedzuigend kwaad. Daarmee gaat ook de Iraans-Amerikaanse regisseuse Ana Lily Amirpour voorbij aan het beeld van de klassieke Nosferatu. Opmerkelijk is dat de film geheel in Farsi is gesproken en zich afspeelt in een fictieve Iraanse plaats – niet bepaald een locatie waaraan je denkt bij een vampierfilm.

En dan is het ook nog eens een vrouwelijke (en verleidelijke!) vampier die keihard afrekent met geweld en corruptie. Overigens is er geen greintje Iran in de film te zien, want hij is volledig opgenomen in Californië. Elijah Wood, een van de executive producers, kreeg het script – geschreven door Amirpour, die overigens al eerder een korte film onder dezelfde naam maakte – onder ogen en was direct onder de indruk. Het Amerikaanse VICE Films distribueerde de film en zo geschiedde deze duistere, sfeervolle wereld van coole outsiders, waar de vampier niet langer een eenzame strijd hoeft te voeren.

 

16 mei 2015

 

 

MEER RECENSIES

 

Gunman, The

***

recensie  The Gunman

Fletse Sean Penn in Bourne-kloon

door Alfred Bos

Ooit was het een film noir-thema, na het succes van de Bourne–franchise is het een nieuw cliché: voormalig agent probeert uit de greep van zijn vroegere werkgever te blijven. Ondanks een A-team van creatieven komt The Gunman niet echt tot leven.

Het is nog niet eens zo heel lang geleden dat Sean Penn gold als een van de beste acteurs van zijn generatie. Wie hierin grootspraak hoort, moet Mystic River (Clint Eastwood, 2003) of Milk (Gus Van Sant, 2008) nog eens terugzien; voor beide hoofdrollen werd Penn met een Oscar onderscheiden. Ook zijn vertolking van een uitgebluste popster in Paolo Sorrentino’s This Must Be the Place ademt onderkoelde brille: door zijn personage te ontdoen van alle pathos wordt hij juist pathetisch. Penn is een karakteracteur van de ‘oude’ stempel.

Recensie The Gunman

Penn de actieheld daarentegen voelt een tikje ongemakkelijk. Zijn versie van de legendarische Los Angeles-gangster Mickey Cohen in Ruben Fleischers Gangster Squad was – bedoeld of onbedoeld – een karikatuur. In The Gunman, de vierde film van de Franse regisseur Pierre Morel, speelt Penn een voormalige agent speciale operaties die zich als eenling tegenover een machtige organisatie ziet geplaatst. Voor de rol kweekte de man die eerder op het filmdoek excelleerde als gekweld gevoelsmens een paar kilo extra spiermassa. Het resultaat, een soort light-variant van Sylvester Stallone’s filmpersonage Rambo, oogt, zoals gemeld, een tikje ongemakkelijk.

Op papier een kraker
Regisseur Pierre Morel komt uit de school van Luc Besson, de Franse regisseur, schrijver en producer die via zijn EuropaCorp-productiehuis met een stoet van animatiefilms (de Arthur–reeks), thrillers (Michel Valliant, Crimson Rivers) en actiefilms (The Transporter-franchise, Taken) een alternatief probeert te bieden voor de eenheidsworst van Hollywood. Dat Morel zijn weg weet met een – voor het genre – origineel verhaal en een portie enerverende actie bewees hij met Banlieu 13 (zijn debuut uit 2004) en vooral Taken (2008), zijn doorbraak. Ook het draaiboek van zijn derde film, From Paris With Love (2010), kwam uit de tekstverwerker van Besson. Met The Gunman staat Morel, als je dat mag zeggen van een vakman die de vijftig is gepasseerd, voor het eerst op eigen benen.

The Gunman is gebaseerd op de roman The Prone Gunman van Frankrijks bekendste misdaadauteur van de jaren zeventig, Jean-Patrick Manchette. Het scenario is van Pete Travis, de schrijver en regisseur van de vermakelijk Dredd –film van een paar jaar terug. Het verhaal over politieke moord en crimineel gekonkel wordt tot leven gebracht door een reeks gevierde acteurs: naast Penn zijn er toppers als Javier Bardem, Ray Winstone en Idris Elba. Waarmee we willen zeggen dat The Gunman op papier een kraker belooft.

The Gunman

Paranoia en stiergevechten
Penn speelt Terrier, een speciaal agent die in 2006 in de Congo (voorheen Zaïre) een vuil zaakje opknapt dat acht jaar later als een boemerang in zijn nek landt. De handeling speelt, zoals een Bourne–kloon betaamt, op meerdere locaties. Het stadsbestuur van Barcelona zal in de buidel hebben getast voor een staaltje citymarketing en al is de corrida in Catalonië sinds enkele jaren verboden, de ontknoping voltrekt zich in en onder La Monumental, de arena van Barca. Die locatie is het meest originele aspect van de film, want The Gunman is een stuk minder enerverend dan Morels eerdere films.

Tussen alle paranoia en stiergevechten speelt er tevens een emotioneel steekspel tussen Terrier, zijn kompaan in de Congo, Felix (Javier Bardem), en hun beider liefdesobject, Annie (de Italiaanse actrice Jasmine Trinca). Van na-aperij kunnen we het team niet betichten (het boek The Bourne Identity is uit 1980, The Prone Gunman uit 1981), wel mogen we de regisseur aanwrijven dat deze film nogal plichtmatig overkomt. Om kort te gaan: competente, maar ongeïnspireerde actiethriller die je na afloop ogenblikkelijk bent vergeten.

 

23 maart 2015

 

 

MEER RECENSIES

 

Good People

**

recensie  Good People

Goed volk, vierkant verhaal

door Cor Oliemeulen

De eerste misdaadthriller van de succesvolle Deense tv-regisseur Henrik Ruben Genz kent prima acteurs, die hun bankrekening spekken ten koste van voorspelbaar vermaak. 

Geld is het slijk der aarde, maar het is soms prettig als je het hebt. Zeker in barre economische tijden gaat het eigenbelang, en dus ook het hebben van geld, vaak voor waarden die eerst misschien zo belangrijk leken. In hun recente sociaalrealistische drama Deux jours, une nuit portretteren de Belgische cineasten Jean-Pierre en Luc Dardenne een moeder (glansrol Marion Cotillard) die dreigt ontslagen te worden bij een fabrikant van zonnepanelen. Ontslag kan slechts worden afgewend als het haar lukt om minimaal de helft van haar collega’s één voor één te bewegen afstand te doen van hun voorgeschotelde bonus van duizend euro. Wat volgt is een barre, bijna onmenselijke strijd tegen de klok. Soms kun je beter geld vinden  dan het ontvangen, zeker als dit ten koste gaat van iemand die je graag mag. Maar die vlieger gaat lang niet altijd op.

Recensie Good People

De vondst
Het is een overbekend uitgangspunt: iemand vindt een grote hoeveelheid bankbiljetten en kan zich niet beheersen om het zelf te houden en vervolgens uit te geven – wetende dat het geld is besmet. Een prachtig filmvoorbeeld is A Simple Plan (Sam Raimi, 1998) waarin drie types afspreken hoe ze met hun buit zullen omgaan maar falen door hebzucht en onderling wantrouwen. Of No Country for Old Men (Ethan en Joel Coen, 2007) waarin iemand twee miljoen weggrist tussen de dodelijke slachtoffers van een mislukte drugsdeal en vervolgens een geschifte moordenaar achter zich aan krijgt. Gevonden geld is verleidelijk, maar niet zonder risico.

In Good People geniet het geïmmigreerde Amerikaanse koppel Tom (James Franco) en Anna (Kate Hudson) de twijfelachtige eer 220.000 pond te vinden. In de kelder van hun huis in Londen treft Tom op een dag hun huurder levenloos aan. Volgens de politie was de huurder een crimineel die is gestorven aan een drugsoverdosis. Als Tom en Anna later de kelder leegruimen ontdekken ze een volle tas met bankbiljetten. Ze spreken af om het geld te verstoppen en het politierapport en eventuele bezoekers af te wachten. Aangezien ze het geld goed kunnen gebruiken, besluiten ze een klein deel te besteden.

Recensie Good People

De rechthebbenden
Het duurt natuurlijk niet lang voordat er serieus addergebroed opduikt. Tom laat zich liever in elkaar slaan dan zeggen dat hij iets weet van het geld, maar pas als zijn lieve Anna wordt betast, wil hij wel prijsgeven dat ze het geld hebben verstopt. James Franco en Kate Hudson vormen een mooi en geloofwaardig koppel. Ze zijn helaas veroordeeld tot het zoveelste script dat uitblinkt in het afstruinen van de bekende paden. De plot draait uit op een variant van Home Alone, wat kennelijk voor de hand ligt als je net je huis aan het verbouwen bent.

In het kielzog van de zogenaamde rechthebbenden van het geld volgen een solistisch opererende politieman (Tom Wilkinson) en de mysterieuze crimineel Kahn (Omar Sy), die zich graag mag vergelijken met zijn brute naamgenoot Dzjengis. Omar Sy (Intouchables) moet duidelijk wennen aan zijn allereerste niet-komische rol. Good People bevestigt het chronische gebrek aan oorspronkelijke scriptschrijvers. Het is een ware epidemie: films die veelbelovend beginnen en hopeloos verzuipen in clichés.

 

20 februari 2015

 

MEER RECENSIES

 

Greencard Warriors

*

recensie  Greencard Warriors

Boyz n the West Side

door Wouter Spillebeen

Na veertien jaar stilte komt de Nederlandse Miriam Kruishoop (Unter den Palmen) op de proppen met een drama over illegale Latino’s in Los Angeles. In dit geval was geen nieuws eerder goed nieuws. 

Kruishoop zag enkele jaren geleden een banner die Amerikaanse jongeren zonder papieren aanspoorde om in het leger te gaan. Zo zou hun familie een kans krijgen om de befaamde ‘green card’ (een permanente verblijfsvergunning) te bemachtigen. Dat gaf haar het idee voor Greencard Warriors (ook bekend als Crosstown), een drama met een politieke boodschap over het gezin van Beto. Hij is een illegale tiener die, nadat hij thuis in het bendewereldje verzeild raakte, zich gedwongen in Irak bij de Amerikaanse troepen vervoegt. Zonder de hulp van zijn oudere broer wordt Angel (Angel Amaral) lastig gevallen door de oude ‘vrienden’ van Beto. Het gezin leert stilaan dat het Amerikaanse leger niet altijd haar beloftes nakomt terwijl ze over Beto het slechtst denkbare nieuws vernemen.

Recensie Greencard Warriors

Intussen groeit prille liefde tussen Angel en het zwarte meisje Jazmine (Paige Hurd), tot groot ongenoegen van haar vader, die als politieagent gezworen heeft de bendeoorlog tussen de zwarten en de latino’s aan banden te leggen. De politiek getinte tragiek maakt plaats voor een waterig afkooksel van Shakespeares bekendste en zelfs West Side Story. Gooi wat Boyz n the Hood in de mix, met een boodschap die net zo goed van Michael Moore kon komen, en het resultaat is eufemistisch een boeltje te noemen.

Licht
Dat gebrek aan visie is ook te zien in de keuze van sommige shots. Nu en dan wordt een wide shot van Los Angeles bij het aanbreken van de dag of net midden in de nacht getoond, kennelijk om te laten zien dat de scène die we te zien zullen krijgen zich ’s morgens of ’s nachts zal afspelen. Maar als het nacht is, zoals het vorige shot toonde, waarom komt er dan zo veel licht binnen door het keukenraam? En waarom schijnt de middagzon tegen het vallen van de avond nog steeds? Zo’n technische fouten kunnen verklaard worden door een gebrek aan budget, maar wanneer dat gebrek ervoor zorgt dat een ondertiteling (de Spaans gesproken scènes zijn in het Engels ondertiteld) leest: “It’s all your fault! You’re fault!”, dan hoef je niet meer te vermelden dat de film baat zou hebben bij wat extra moeite.

Ook de acteurs lijken de helft van de tijd niet te weten wat ze met het scenario moeten aanvangen. De meeste personages lopen constant met dezelfde verstarde blik rond, ze reageren niet natuurlijk op wat rond hen gebeurt en ze rammelen hun zinnen af alsof ze hun eigen dialogen niet begrijpen. Enkel Manny Perez, die de vader van Beto en Angel speelt en een van de meest ervaren acteurs in de cast is, doet nu en dan een poging om goed te acteren, maar zijn schuimbekkende uitbarstingen werken enkel op de lachspieren.

Greencard Warriors

Rijm noch reden
Toch is het grootste probleem van Greencard Warriors niet het acteerwerk of de technische fouten, maar het verhaal zelf. Het is alsof Kruishoop een onderwerp zag dat zich goed leende voor een speelfilm, maar ze er verder niets mee kon aanvangen. Ze laat een hoop dingen gebeuren met een paar personages, maar zoekt niet naar een rode draad of logische progressie, er is rijm nog reden voor haar keuzes. Het toppunt is wanneer de vader (spoiler alert!) een politieagent een duwtje geeft waarop die natuurlijk prompt zijn hoofd stoot en sterft. Dat in een universum waar veertienjarige jongens zonder al te veel problemen een pak rammel kunnen krijgen van een geharde en criminele bende. Waarom moet de agent sterven? Omdat het goed uitkomt voor het verhaal.

Greencard Warriors mag met de nobelste bedoelingen ter wereld gemaakt zijn, het resultaat is niet beter dan de gemiddelde studentenfilm, niet toevallig net het vakgebied waar Kruishoop bijna twintig jaar geleden furore maakte.

10 januari 2015

 

De tien beste immigrantendrama’s van deze eeuw

 

MEER RECENSIES

 

Gooische Vrouwen 2

***

recensie  Gooische Vrouwen 2

Kakkineuze kolder

door Alfred Bos

Verdere avonturen uit de enclave van geld en gekte, waarin de vriendinnen Cheryl, Claire, Anouk en Roelien het aan de stok krijgen met – ja, wat al niet? Ze hebben het zwaar met hun luxe leven; de mannen nog zwaarder.

Het was een slimme zet om de succesvolle tv-serie Gooische Vrouwen na vijf seizoenen (2005-2009) te beëindigen. Het is lastig om de herkenbare, maar niet al te diepgravende verwikkelingen rond vier vriendinnen in het Gooi tientallen afleveringen lang fris en naturel te houden. Dan is het handiger om de tweedimensionale, maar rake karikaturen eens per zoveel jaar op te laten draven in een bioscoopfilm: minder werk voor dezelfde (of grotere) opbrengsten. Gooische Vrouwen (uit 2011) brak alle Nederlandse bezoekcijfers.

Recensie Gooische Vrouwen 2

De onvermijdelijke opvolger hanteert dezelfde formule als de eerste Gooische Vrouwen-film: geschutter rond keukentafel en slaapkamer, reisje naar verre oorden waar vervolgens het lokale warenhuis wordt leeg gekocht, optreden van Martin Morero (glansrol van Peter Paul Muller) aan het slot. Rond de vriendinnen en Martin cirkelen de paladijnen, waaronder Cheryls stylist, de huisnicht Yari (Alex Klaasen) en Martins moeder (Beppie Melissen). De clash tussen kakkineus Gooi en volks Amsterdam is de betrouwbare accu van de franchise.

Identiteitscrisis
Geslaagde satire blijft dicht bij de werkelijkheid en vergroot wat opvalt. Gooische Vrouwen (serie en films) hekelt via details en terzijdes. Kunstenares Anouk draagt een Eschertrui en de biologisch verantwoorde tomaatjes komen volgens Cheryl van “de Gooische groentenjuwelier”.  Claire plukt de tegeltjeswijsheden uit de lucht: “Hier hebben we de klok en in Afrika de tijd.” Zo worden de herkenbare karikaturen – volkse nouveau riche, neurotische juriste, loopse kunstenares, kordate draufgängster, overspelige charmezanger – aangekleed tot geloofwaardige (en meewarige) karakters.

De verwikkelingen van Gooische Vrouwen 2 draaien rond de eeuwige thema’s liefde en dood. Martin blijft zijn jongeheer achterna lopen, wat Cheryl (Linda de Mol) niet pikt. Anouk (Susan Visser) kan geen frikandel eten zonder over orgasmes te fantaseren. Roelien (Lies Visschedijk) ziet dieren als mensen (en soms andersom) en Claire (Tjitske Reidinga) keert terug uit Afrika met een volbloed identiteitscrisis – en een geplunderde bankrekening. Misschien is het een gelukkig toeval, maar wellicht een slimmigheidje van scenarist Frank Houtsappels en GV-bedenkster Linda de Mol: men scheert op slinkse wijze langs de recente Zwarte Piet-discussie. 

Recensie Gooische Vrouwen 2

Mollige botox-bitches
De liefde: Claire’s Afrikaanse vriend, Komo (de Franse acteur Djedje Apali), emigreert naar het Gooi, wat aanleiding is voor een reeks culturele misverstanden. De dood: daar verklappen we hier niets over. Voor een serie die de glitterwereld van imago en status op de hak neemt, is niets heilig, zeker uiterlijk vertoon niet, en aldus speelt de film deels in de toekomst. We zien de vriendinnen als mollige botox-bitches – pluim voor de grimeurafdeling – tussen futuristische computers en weelderig Goois groen. Het iconische sanatorium Zonnestraal, een Gooise locatie, past daar perfect bij.

Regisseur Will Koopman (Baantjer, Grijpstra & De Gier, Gooische Vrouwen) opent haar vierde speelfilm met een panoramisch drone-shot dat de drang naar een nieuw perspectief lijkt te symboliseren. Het is gelukt om na 42 tv-afleveringen én de meest succesvolle film uit de Nederlandse cinemahistorie (bij elkaar toch al snel 30 uur verhaal) toch met een variatie op de proppen te komen die herkenbaar is en niettemin verrast. Sterker, Gooische Vrouwen 2 eindigt met een knal.

 

28 november 2014

 

 

MEER RECENSIES

 

Gemma Bovery

***

recensie  Gemma Bovery

De verveelde vrouw als archetype

door Cor Oliemeulen

Literair komisch drama over een aantrekkelijke vrouw die volgens haar bemoeizuchtige buurman hetzelfde vreselijke lot als haar bijna-naamgenoot wacht. 

De nog jonge carrière van Gemma Arterton is op zijn minst opmerkelijk te noemen. Sinds haar rol als Bond-meisje Strawberry Fields in Quantum of Solace (2008) liggen de aanbiedingen voor de 28-jarige Britse actrice voor het oprapen. Haar landgenoot Stephen Frears strikte haar voor de titelrol van Tamara Drewe (2010), een komisch drama over een journaliste die terugkeert naar haar geboortedorp. Haar verleidelijke verschijning springt direct in het oog, zeker nadat Tamara een niet overbodige neuscorrectie heeft ondergaan. Moeiteloos brengt ze een aantal mannenhoofden op hol: haar sympathieke jeugdvriendje, de populaire drummer van een punkband en een getrouwde schrijver van middelbare leeftijd. Dit leidt tot een reeks van geestige verwikkelingen, waarna Tamara uiteindelijk haar keuze zal bepalen.

Recensie Gemma Bovery

Overspel
Als Engelse immigrante moet Gemma Arterton ook in het Franse komische drama – met nota bene als titel – Gemma Bovery al haar romantische aandacht tussen drie mannen verdelen. In deze film van Anna Fontaine (Coco avant Chanel, 2009) is het Engelse platteland verruild voor een dorp in Normandië en heeft de getrouwde schrijver plaatsgemaakt voor een getrouwde bakker. Een bakker met een voorliefde voor speciale broden en literatuur. Welke literatuur in het bijzonder zal spoedig blijken.

Er is nog een opvallende parallel tussen de twee films met Gemma Arterton in de hoofdrol. Zowel Tamara Drewe als Gemma Bovery zijn adaptaties van stripromans van Posy Simmonds. Voor Tamara Drewe liet deze Britse kunstenaar zich inspireren door de negentiende-eeuwse roman Far From the Madding Crowd van Thomas Hardy waarin een vrouw moet kiezen uit drie potentiële minnaars. Voor Gemma Bovery putte ze inspiratie uit de beroemde eveneens negentiende-eeuwse roman Madame Bovary van Gustave Flaubert. In dit verhaal pleegt doktersvrouw Emma Bovary overspel bij de vleet om aan de leegte van het bestaan in de provincie te ontsnappen.

Madame Bovary
Terug naar Gemma Bovery en het Franse platteland. De Britse Gemma en Charles vormen een kunstenaarsechtpaar dat komt wonen in een krakkemikkige boerderij. Ze zijn de overburen van de bakker, Martin genaamd. Hij is direct verliefd als Gemma nog eens omdraait en naar hem glimlacht. ‘Dat ene wuifje betekende het einde van tien jaar verhulde seksualiteit’, vertelt zijn voice-over. Als Charles buitenshuis is, verleent Martin graag hand- en spandiensten aan Gemma. En op een zwoele middag leert hij haar zelfs de ambachtelijke kunst van het brood kneden. Helaas voor Martin valt Gemma niet voor zijn charmes, maar voor die van een welgestelde jongeman die in een kasteel woont. Maar Martins obsessie duurt onverminderd voort. Voor hem staat vast dat Gemma Bovery de wedergeboorte van Madame Bovary is. De verveelde vrouw als archetype, die een verschrikkelijk lot te wachten staat.

Recensie Gemma Bovery

Hoewel Gemma met haar wapperende haren, vrolijke zomerjurkjes en schuldige onschuld sensueel schittert in het Normandische licht, gaan de meeste credits naar Fabrice Luchini (Dans la Maison, 2012) als Martin. Op grappige en meeslepende wijze becommentarieert hij de gebeurtenissen, terwijl hij allerlei fratsen uithaalt om het veronderstelde lot van Gemma te veranderen.

Zo bruin als in La Discrète (1990) bakt hij het niet. In die doorbraakrol speelt Luchini een gedumpte schrijver die zich wreekt op het vrouwelijke geslacht. In Gemma Bovery blijft het bij bemoeizucht en goede bedoelingen. Goede bedoelingen die eindigen in een tragedie. Maar dan wel een tragedie die zich al in de proloog aandient en waarvan de werkelijke aanleiding pas in het allerlaatste shot voor de fantastische epiloog wordt onthuld.

11 oktober 2014

 

Vijf Madame Bovary-verfilmingen

 

MEER RECENSIES

Gone Girl

**

recensie  Gone Girl

Je zal er maar mee getrouwd zijn

door Alfred Bos

Verfilming van in Amerika zeer succesvolle psychologische thriller – een studie in psychopathie – komt ook in de handen van kwaliteitsregisseur David Fincher niet tot leven.

Zou het een teken des tijds zijn? De films over ontvoerde meisjes en vrouwen worden zo talrijk dat ze bijna een subgenre gaan vormen. Vorig jaar was er Prisoners (met Jake Gyllenhaal), binnenkort volgt het Braziliaanse A Wolf at the Door en wellicht zal ook The Captive van de Egyptisch-Canadese regisseur Atom Egoyan dit najaar de Nederlandse bioscoop halen.

Gone Girl wijkt in zoverre van het patroon af dat de film draait om een ontvoerde volwassen vrouw (waar in de andere films meisjes verdwijnen). Het is de verfilming van de in Amerika uiterst succesvolle gelijknamige psychologische thriller, verschenen in 2012 en door schrijfster Gillian Finch zelf omgewerkt tot scenario. Het boek, door Herman Koch de hemel in geprezen, verschijnt gelijktijdig met de film in een Nederlandse vertaling.

Recensie Gone Girl

Boekverfilming
En met niemand minder dan David Fincher, regisseur van gewaardeerde films als Se7en, Fight Club (ook op basis van een boek), Zodiac (dito), The Curious Case of Benjamin Button (naar een verhaal van Scott Fitzgerald) en The Social Network (boek), achter de camera zal het wel goed komen met die boekverfilming. Want de man kan wel wat: hoe vaak is de Amerikaanse remake beter dan het Europese of Aziatische origineel? Fincher deed het met The Girl with the Dragon Tattoo (ook al een boekverfilming). Dus Gone Girl wordt in zijn handen een gegarandeerde suspense kraker, toch? Niet helemaal.

Het probleem is het bronmateriaal. Want het boek mag dan een ‘sensatie’ zijn, het is ook een zwaar gekunstelde vertelling over volstrekt ongeloofwaardige personages. Niet alles blijkt koek en ei in het ogenschijnlijk perfecte huwelijk tussen Nick Dunne (Ben Affleck) en zijn vrouw Amy (Rosamund Pike), die ooit model stond voor Amazing Amy, de heldin van een succesvolle reeks kinderboeken. Op een dag blijkt ze verdwenen en er is tevens meubilair gesneuveld. Ontvoerd, denkt de immer koffie slurpende detective Rhonda Boney (Kim Dickens). Of toch vermoord, door haar man?

Recensie Gone Girl

Kantelend perspectief
Na een uur kantelt het perspectief van de film en heeft de kijker nog een kleine anderhalf uur te gaan. Het blijkt een (te) lange zit. Finchers vertrouwde droge, quasi-documentaire vertelstijl, inclusief flashbacks en aanduiding van tijd en locatie, eerder met veel effect toegepast in Zodiac, is ook voor Gone Girl uit de kast getrokken – met aanzienlijk minder effect, ondanks de meerdere perspectieven en de non-lineaire verhaallijn . Ben Affleck is geen Matt Damon, voorzichtig uitgedrukt, en het personage van Amy staat zo ver van de werkelijkheid dat het kolderiek wordt. Een slimme plot is leuk, maar Gone Girl probeert zo slim te zijn dat het pijn (aan de kont) doet.

Voorts zijn er – behoorlijk clichématige – verwikkelingen rond overspannen media, het makkelijk te manipuleren Volksempfinden  en nihilistische advocaten. De wereld van Gone Girl is een onaantrekkeijke hogedrukpan van eigenbelang, wantrouwen en manipulatie. Wat zich aandient als een psycholgische thriller à la Hitchcock of Brian de Plama blijkt een glanzende huls waar David Fincher een strik om heeft gevouwen. Resultaat: zijn minste film sinds Panic Room (2002). Pluim voor de atmosferische soundtrack van Trent ‘Nine Inch Nails’ Reznor. Die kent de duisternis.

 

30 september 2014

 

 

MEER RECENSIES

Gett, The Divorce Trial Of Viviane Amsalem

****

recensie  Gett, The Divorce Trial Of Viviane Amsalem

Scènes uit een huwelijk

door Suzan Groothuis 

Scheiden in Israël is zo makkelijk niet. Dat ondervindt Viviane aan den lijve, wanneer ze voor een rechtbank van rabbi’s haar scheiding aanvraagt. Twee uur lang volgt de kijker haar beproevingen binnen de muren van de rechtszaal. Benauwend, pijnlijk en treffend, maar ook met wrange humor. 

Regisseursduo Ronit Elkabetz en Shlomi Elkabetz volbrengen met Gett: The Trial of Viviane Amsalem hun drieluik. Eerder maakten zus en broer To Take a Wife en The Seven Days, waar het koppel Viviane (een rol van Ronit Elkabetz) en Elisha (Simon Abkarian) worstelt tijdens en na het huwelijk.

Gett: The Trial of Viviane Amsalem volgt het duo op een vaste locatie: in de rechtszaal, alwaar Viviane voor drie rabbinale rechters haar scheiding aanvraagt. Wat de situatie complex maakt, is dat er in Israël niet zoiets bestaat als een burgerlijk huwelijk of een burgerlijke scheiding. Alleen een rabbijn kan een huwelijk ontbinden, waarbij de volledige instemming van de echtgenoot nodig is.

Recensie Gett, The Divorce Trial Of Viviane Amsalem

Laat dat nou precies het probleem zijn waar Viviane mee kampt. Haar stoïcijnse echtgenoot Elisha wil namelijk niet scheiden. Hij heeft slechts een wens: Viviane moet bij hem terugkomen. Niet zozeer omdat hij zoveel van haar houdt. Nee, het huwelijk pijnigt hem ook. Maar het is omdat God het wil.

De tijd verstrijkt
Dat Elisha wel een potje kan breken bij de rabbi’s, blijkt wel uit het feit dat hij de eerste paar keer dat hij opgeroepen wordt niet verschijnt. Terwijl Viviane steeds netjes in de rechtszaal aanwezig is en maar weer af moet wachten of haar man komt. De consequentie van Elisha’s afwezigheid? Het innemen van zijn rijbewijs, terwijl hij dat niet eens heeft. Hiermee wordt duidelijk hoe absurd en vergaand de situatie is.

Wanneer Elisha uiteindelijk wel verschijnt, is er veel voor nodig om tot een besluit te komen aangaande de scheiding. Viviane moet alles uit de kast trekken om aan te tonen waarom hun huwelijk niet werkt. Dat is lastig als getuigen aangeven dat zij een voorbeeldechtgenoot heeft; Elisha is bovendien een gerespecteerd lid van de synagoge.

Vastberaden missie
Gett: The Trial of Viviane Amsalem vindt volledig plaats binnen de muren van de rechtszaal en de wachtkamer. Daarmee beoogt het regisseursduo een benauwend effect, dat versterkt wordt door de zich verstrekkende tijd: maanden en jaren vervliegen, terwijl Viviane vastgekluisterd zit aan haar huwelijk. De focus van de film ligt dan ook op het script en de acteurs, die beiden overtuigen. Een mooi moment is wanneer de camera halverwege de film inzoomt op Viviane’s bleke gelaat. Uit haar gezicht spreekt verdriet en pijn, maar ook vastberadenheid. Die vastberadenheid maakt Viviane tot een sterke persoonlijkheid. Haar echtgenoot oogt zwakker, maar uit zijn houding en terloopse blikken spreekt een passieve agressie. Ondertussen doen hun advocaten hun best om de boel op de spits te drijven.

Recensie Gett, The Divorce Trial Of Viviane Amsalem

Het zou gemakkelijk zijn om een hekel te krijgen aan de koppige en stuurse Elisha. Maar ook hij lijdt, net als zijn vrouw. Subtiel weten de filmmakers dit in beeld te brengen, zoals een onthulling van Elisha dat hij zijn emoties niet onder woorden kan brengen. Gaandeweg wordt duidelijk waarom hun huwelijk niet werkt, waarbij de gelaatsuitdrukkingen vaak meer zeggen dan de onthullingen. Vastberadenheid, vertwijfeling en zelfs, op het einde, sporen van een liefde die ooit was.

Gett: The Trial of Viviane Amsalem is een beproeving, een gevecht van een vrouw voor haar vrijheid. Mooi gesymboliseerd door haar haar los te schudden in de rechtszaal. Een gebaar dat zowel moedeloosheid als onafhankelijkheid uitstraalt en niet gewaardeerd wordt onder het strenge oog van de rabbi’s. De film doet wat denken aan het Iraanse The Circle, waar vrijheid voor vrouwen een droom is en zij slechts voor dichte deuren komen te staan. Ronit Elkabetz en Shlomi Elkabetz tonen hoe absurd en hard de werkelijkheid kan zijn, maar bieden nog hoop op de open deur naar vrijheid – zij het een verstikkende.

 

4 september 2014

 

 

MEER RECENSIES