Categorie: K

Killing of a Sacred Deer, The

Posted on

****

recensie The Killing of a Sacred Deer

De ontleding van een perfect gezin

door Suzan Groothuis

Oei, een nieuwe Yorgos Lanthimos. De Griekse regisseur, bekend van The Lobster, Alps en Dogtooth, heeft de gave met de eerste helft van zijn films te overrompelen (briljant! absurd! origineel!) maar met de tweede helft te verzanden. Zijn nieuwste, A Killing of a Sacred Deer, is zijn meest evenwichtige. Een film met een broeierige spanning, maar ook met het nodige absurdisme. Waarin de hoofdpersoon voor een onmogelijke keuze gesteld wordt.

Lanthimos brak door met Dogtooth, een claustrofobische, absurdistische film over drie jongvolwassenen die het ouderlijk huis niet mogen verlaten. Daarna kwam Alps, waarin er business zit in het verpersoonlijken van overledenen om de nabestaanden door hun rouwproces heen te helpen. En daarna het in 2015 verschenen The Lobster, waarin mensen in een dystopische toekomst een partner moeten vinden. Als dit niet lukt in 45 dagen, veranderen ze in dieren en worden ze verbannen naar de bossen.

The Killing of a Sacred Deer

Dogtooth staat nog steeds op het lijstje films om te gaan zien. Alps en The Lobster beschikken over een geweldige eerste helft, waarin de regisseur uitblinkt in een origineel script, met een mengeling van droge humor, absurdisme en de nodige gruwelijkheid en controverses. Helaas verzanden die films in hun tweede helft. Te vreemd, te rommelig. Een half meesterwerk. Nu is er The Killing of a Sacred Deer, die de vraag oproept of de regisseur ditmaal een evenwichtige film levert.

Evenwichtig met het kenmerkende absurdisme
Het antwoord is ja. The Killing of a Sacred Deer is Lanthimos’ meest evenwichtige film tot dusver, met nog een vleugje absurdisme dat zo kenmerkend is in zijn vorige films. Er is een broeierige spanning van begin tot eind. En een gevoel, dat er iets niet klopt en er iets vreselijk uit de hand gaat lopen.

We volgen het gezin Murphy. Steven (Colin Farrell, eerder ook in The Lobster te zien) oogt als een stille, hardwerkende chirurg. Een moeilijk te doorgronden man. Een discussie met een anesthesist over horlogebandjes leert de kijker dat Steven metalen bandjes verkiest boven leren. En wanneer hij de liefde met zijn vrouw Anna (Nicole Kidman) bedrijft, doet hij dat het liefst als zij zich voordoet als lijk. Een op het eerste gezicht gedreven man, maar met duistere randjes.

Tussen de bedrijven door – werk en gezin – zien we hem samen met tiener Martin (Barry Keoghan, dit jaar ook te zien in Christopher Nolans Dunkirk). Je vraagt je af wat de twee precies bindt. Wanneer Martin een luxe cadeau krijgt van Steven (een horloge met een metalen bandje) doet dit het ergste vermoeden. Martin accepteert het cadeau, maar wil het bandje laten vervangen door leer. Een subtiel teken, dat hij de controle heeft.

En dan infiltreert de beheerste, vreemde Martin steeds meer de levens van het gezin Murphy. En wordt duidelijk hoe het zit, die band tussen hem en Steven. Terwijl Martin het hart van dochter Kim voor zich wint, maken Steven en Anna zich zorgen. Gaat het contact met Martin niet te ver? Moet er niet wat afstand worden genomen?

The Killing of a Sacred Deer

Beheerste wraakthriller
Zonder teveel te verraden, ontwikkelt The Killing of a Sacred Deer zich tot wraakthriller. Lanthimos werkt hier uiterst beheerst naar toe, met lange, statische shots die precisie en symmetrie behelzen en ondertussen onheil voorspellen. Een van de mooiste shots is die waarin Anna met haar zoon het ziekenhuis verlaat. Een overkoepelend shot van bovenaf volgt de twee, terwijl ze de roltrap afdalen. Tegelijkertijd broeit er iets. Je weet: er gaat iets mis.

Lanthimos slaagt er in het ogenschijnlijk perfecte gezin af te pellen. De gezinsleden worden uitgedaagd en tegen elkaar uitgespeeld. Thema’s als schuld en boetedoening, wraak en opoffering doorspekken het verhaal. Want opoffering komt er: Steven moet een onmogelijke keuze maken die zijn leven en dat van zijn gezin voor eens en altijd zal veranderen.

Een mooie kruising van arthouse tegenover wraakthriller, met een naargeestigheid die wel doet denken aan films van Michael Haneke. De beheerstheid en afstand – in shots, in scenario – werken uiteindelijk toe naar chaos. Want wat doe je, als je voor een onmogelijke keuze staat? Met sterke rollen van Nicole Kidman, Colin Farrell en Barry Keoghan als onheilspellende tiener. Van die laatste gaan we nog wel meer horen, let maar op.
 

28 november 2017

 
MEER RECENSIES

Knife in the Clear Water

Posted on

***

recensie Knife in the Clear Water

Melancholie in de Chinese bergen

door Cor Oliemeulen

Knife in the Clear Water is een mooi voorbeeld van verstilde cinema. Een eenvoudig levensverhaal met de dood als thema dat zich afspeelt in een troosteloos berglandschap in Noord-China waar een oude geitenhoeder treurt om het verlies van zijn vrouw.

We maken kennis met een kleine moslimgemeenschap van Hui-Chinezen hoog in de bergen, waar alles grauw en grijs lijkt en het bijna nooit lijkt te regenen. Voor debuterend regisseur Wang Xuebo voldoende reden om de dagelijkse kommer en kwel te tonen, veelal in documentairestijl. Ondanks het weidse landschap gebruikt hij een gedateerde beeldverhouding van 4:3, met lange statische shots, waarin de weinige actie zich voornamelijk op afstand afspeelt. Een bewust zeer minimalistische aanpak, zonder ook maar een noot muziek, want de soundtrack bestaat louter uit schaarse dialogen en omgevingsgeluiden.

Knife in the Clear Water

Veertig dagen rouw
De film opent met een stoet mensen die zich langzaam begeeft naar een begraafplaats waar honderden heuveltjes verraden dat hier al vele generaties lang mensen wonen. Helemaal achteraan loopt de oude geitenhoeder Ma Zishan die zojuist zijn vrouw heeft verloren. Vervolgens leren we dat de weduwnaar nog maar weinig heeft om voor te leven. Hij regelt nog enkele zaken en vraagt zijn zoon om alvast een graf voor hemzelf te zoeken. Maar die is al bezig met de voorbereiding van het heilige ritueel na de periode van veertig dagen rouw. Hij stelt voor om dan hun stier te offeren.

Terwijl Ma Zishan elke dag de stier verzorgt, leren we het verhaal van de stier die het mes in het water heeft gezien omdat hij weet dat zijn einde is aangebroken. Het rund wil niet meer eten en drinken. Volgens een imam gebeurt dat om jezelf te reinigen en om je voor te bereiden op de dood. Voor Ma Zishan is de stier een nobel wezen, terwijl de mens blind en onwetend is. Maar volgens de imam kunnen ook mensen nobel zijn. Ondertussen houdt de oude man zijn eigen ritueel: hij wast zijn handen en armen. De douche in zijn huisje is niet meer dan een pot water met een gat erin die met een touw aan het plafond hangt.

Knife in the Clear Water

Mooie binnenopnames
De buitenscènes van Knife in the Clear Water benadrukken de nietigheid van de mens in de overweldigende natuur, maar vooral de binnenopnames zijn vaak van een ongekende schoonheid. Door de natuurlijke lichtinval krijgen de armoedige, sobere interieurs een warme tijdloze gloed. Kaders vol bruingele tinten doen onmiddellijk denken aan schilderijen uit de Gouden Eeuw. Ma Zishans verweerde hoofd vol rimpels bij het schijnsel van een olielamp is pure poëzie. Het is een van de sporadische close-ups in de film.

Bijna alles is op afstand geschoten, zodat we voortdurend de relatie tussen deze mensen en hun land kunnen observeren. Conversaties spelen zich soms op de achtergrond af, bijvoorbeeld een gesprek bij een waterput terwijl we rennende kinderen op de voorgrond zien. Hiermee noemen we dan meteen de meest enerverende actie in deze contemplatieve film. De liefhebber van trage arthouse vol verstilde beelden kan zich dus geheel overgeven aan de indrukken, waar een andere bioscoopbezoeker zich langzaam in een toestand van diepe rust zal laten brengen.
 

3 september 2017

 
MEER RECENSIES

Kidnap

Posted on

*

recensie Kidnap

Mama is boos!

door Cor Oliemeulen

Meestal zijn het vaders die hun ontvoerde kind proberen te bevrijden, maar in Kidnap opent een moeder een klopjacht op de ontvoerders. Onbegrijpelijk. De zesjarige Frankie kijkt tv in de auto en zeurt steeds om een ijsje, dus zo’n kind ben je toch liever kwijt dan rijk?

Mama is een gescheiden moeder en een chagrijnige serveerster. Ze weet niet wie wat heeft besteld en laat haar klanten wachten om haar zoontje aandacht te geven. In het park hoort ze via de telefoon dat ze haar voogdijschap gaat verliezen aan haar ex-man die gaat hertrouwen. Wie geeft hem ongelijk? Tijdens het gesprek kijkt mama weliswaar regelmatig naar het bankje waarop Frankie moest blijven zitten, maar dan is hij natuurlijk plotseling weg. Dombo’s! Mama ziet nog net dat het jochie door een dik tokkievrouwtje in een auto wordt gesleurd.

Kidnap

Het bloed stolt niet
Gelukkig heeft hij zijn speelgoed op het bankje laten liggen, want hierin zit stomtoevallig een opnameapparaatje dat later natuurlijk zeer van pas komt, omdat hierop de stem van het dikke tokkievrouwtje staat. Na haar carrière als serveerster kan mama nog altijd detective worden, maar niet heus. Tijdens haar achtervolging verliest mama haar telefoon en is er in geen velden of wegen een telefooncel te bekennen, dus is mama geheel op zichzelf aangewezen. Met haar moederlijke instinct zal ze vervolgens ontzettend veel ondernemen om haar kind te bevrijden. Nou, ontzettend.

Dat betekent dat je de helft van de tijd twee auto’s met de duizelingwekkende snelheid van een invalidenwagentje achter elkaar ziet tuffen. Er zijn maar liefst twee verschillende cameraperspectieven: áchter de auto’s en bóven de auto’s. Meestal is er niemand op de weg en hebben de kidnappers (er is ook een mannetjestokkie met een geweer die soms dreigt maar weinig durft) kennelijk niet in de gaten dat mama hen nog steeds achtervolgt. En als ze dan een keer op een drukke weg belanden, dan rijden alle andere auto’s nog geen dertig kilometer per uur zodat de kidnappers en hun achtervolger er soepel doorheen kunnen slingeren – zoals je dat vaak in belabberde actiefilms ziet.

Kidnap

Prutsende politie
Van de politie moet mama het niet hebben. Ze maakt kort kennis met een sukkel van een motoragent die niet kan sturen en later in een klein politiebureau naast de highway treft mama een vrouwelijk hulpje dat tergend langzaam praat en vooral rust wil uitstralen. Ondertussen ziet mama dat het politieprikbord volhangt met posters van vermiste kinderen, zodat we direct mogen concluderen dat ook de wouten in deze contreien prutsers zijn en mama er helemaal alleen voorstaat. Net als de bioscoopbezoeker.

Pas na een uur dreigt de film zowaar heel even spannend, dreigend en grimmig te worden, maar dan is het al te laat om de prijs van het kaartje bij de kassa terug te vragen. Door een heftige aanrijding en een directe confrontatie met de mannetjestokkie is mama’s uitstraling veranderd van ongerust en paniekerig in meedogenloos en angstaanjagend. Door het vele bloed zien we gelukkig nog de parelwitte tanden van actrice Halle Berry schitteren. De hele auto zit in de prak, maar de tomtom doet het gelukkig nog en brengt mama weer op het spoor. De tocht leidt naar het hol van de leeuw met een gevaarlijke hond die op onverklaarbare wijze verdwijnt en een laatste twist die je van verre ziet aankomen.

Kidnap zou al in 2015 worden uitgebracht, dus er was genoeg tijd om de film de ontvoeren.
 

26 augustus 2017

 
MEER RECENSIES

Kedi

Posted on

***

recensie Kedi

Istanbul door de ogen van de kat

door Suzan Groothuis

Istanbul kennen we van De Blauwe Moskee en de Aya Sofia. Maar Istanbul is ook onlosmakelijk verbonden met katten. Eén van Istanbuls inwoners in Ceyda Toruns documentaire zegt het mooi: “Zonder de kat zou Istanbul een deel van zijn ziel verliezen.”

Kedi gaat over de vele straatkatten die Istanbul rijk is. Er zijn er duizenden en als je goed oplet zie je ze overal: bij marktkraampjes, de vissershaven, in magazijnen (heerlijke plek voor een nestje) en bij restaurants of bij mensen thuis.

Kedi

Sterke persoonlijkheid
De camera volgt verschillende katten met een sterke persoonlijkheid. Katten die onmiskenbaar verbonden zijn met Istanbul en zijn inwoners. Sari, Bengü, Psikopat, Deniz, Aslan Parçasi, Duman en Gamsiz heten ze. Allen met een eigen karakter: de één een verleider, de ander een ware psychopaat die zelfs pitbulls verjaagt.

Met de oortjes gespitst sluipen ze door de stad. Op zoek naar eten, naar aandacht en naar liefde. Ondertussen vertellen inwoners van Istanbul over hun band met katten, of met een specifieke kat in het bijzonder. Al zijn het straatkatten, de beestjes die in beeld zijn gebracht, hebben toch een soort van thuis. Psikopat bijvoorbeeld, die “harde” liefde ontvangt van de man die zich over haar ontfermt. Geknuffeld worden vindt ze maar niks, maar ruwe streken over haar vacht doen haar genieten. Ondertussen laten beelden zien dat zij de baas is en zich niets laat vertellen. Ze heeft een partner, maar als ze gevoerd worden wijkt hij opzij en eet zij als eerste. Vrouwelijke concurrentie blaast ze weg. En als visdief is zij iedereen te slim en te snel af.

Katten als zingeving
Veel geïnterviewden hebben een moeilijke tijd doorgemaakt en zijn voor de straatkatten gaan zorgen uit zingeving en troost. Een man die dagelijks met hen in de weer is zegt dat als je kan genieten van een kat, de wereld aan je voeten ligt. Een ander heeft het weer over een magisch moment waarin een straatkat een grote rol speelde. Zo staat de kat symbool voor mysterie, geluk en troost.

In Kedi zijn stad en dier verbonden met elkaar, waarbij de kat selectief is in het kiezen van plek en mens. Een mooi voorbeeld is de adellijke Duman, die al twee jaar bij een delicatessenzaak “woont”. Duman is een kat met manieren, maar weet heel goed wat hij wil en hoe hij het kan krijgen. Hij komt de zaak niet binnen, maar krabbelt als hij honger heeft met zijn pootjes tegen het raam. Nog enthousiaster wordt hij als het personeel naar zijn favoriete hapjes loopt: manchego en kalkoen. Achter zijn verzorgde en charmante uiterlijk schuilt nog steeds een straatkat.

Kedi

Vermakelijk met een boodschap
De verhalen van de inwoners over de katten komen grotendeels op hetzelfde neer, waarmee Kedi naar het einde toe in herhaling valt. De liefde voor de dieren leidt tot hoge rekeningen bij de dierenarts, bij wie menigeen inmiddels een schuld open heeft staan. Maar de katten zorgen ook voor verrijking. Ze worden als probleem gezien, maar Kedi toont een andere blik op de straatkat: namelijk die van cultureel symbool.

Zo hartverwarmend als de prachtige documentaire The Wild Parrots of Telegraph Hill, waarin een man zorg draagt voor wilde parkieten in San Francisco, wordt het niet in Kedi. Omdat gekozen is voor een fragmentarisch karakter, blijft de film wat vrijblijvend. Het is vooral een blik op stad, mens en dier en hoe die in verhouding staan tot elkaar. Vermakelijk met een boodschap: mens en dier moeten leren samenleven, in plaats van de conclusie stellen dat er voor de straatkat in de stad geen plek meer is.
 

20 augustus 2017

 
MEER RECENSIES

Koza

Posted on

***

recensie Koza

Terneergeslagen boksgeschiedenis

door Ralph Evers

Koza biedt een inkijkje in een arm gezin dat geconfronteerd wordt met een ongewenste zwangerschap en de wens tot abortus. Het geld dat hiervoor nodig is, leidt tot een destructieve odyssee van voormalig bokser Peter Baláž, bijnaam Koza. 

Het Eye brengt deze zomer een aantal niet eerder uitgebrachte films, veelal van Oost Europese makelij, uit. De eerste in deze reeks is de Slowaakse film Koza, die reeds in 2015 in Slowakije uitkwam en de Slowaakse Oscar-inzending van 2016 was. 

Koza

Koza speelt zich af aan de onderkant van de Slowaakse samenleving. Een voormalige bokser houdt zijn leven en gezin net staande met tal van slecht betaalde baantjes. Wanneer zijn vriendin zwanger blijkt oppert ze dan ook een abortus. Een kind erbij kunnen ze niet onderhouden. Daarnaast heeft ze weinig fiducie in de opvoedkwaliteiten van Koza. Bij zijn werkgever probeert hij de benodigde 400 euro te regelen, maar deze weigert. Zijn werkgever is overigens niet bepaald een behulpzaam iemand, al neemt hij Koza wel mee op toer door Europa voor een aantal illegale bokswedstrijden. Dat is namelijk wat Koza bedenkt om aan het benodigde geld te komen; opnieuw de ring in. Dat zijn conditie het al tijden laat afweten wordt voor de urgentie maar even vergeten. 

Ondergangsparabel
De eerste wedstrijd loopt direct al verkeerd af en de aanwezige dokter raadt Koza af ooit weer de ring in te stappen. Dit weerhoudt Koza echter niet. We volgen hem langs een aantal mislukkingen, waarop een trainer wordt ingehuurd. Passend bij de reeds ingezette neergaande spiraal is dit het type trainer dat je liever kwijt dan rijk bent.

In veelzeggende zwijgende beelden (de film had wel in de jaren 20 gemaakt kunnen zijn, zo weinig wordt er gesproken) zien we de wanhoop en uitzichtloosheid enerzijds en de koppigheid door te gaan anderzijds. Acteur Peter Baláž weet de tegenstrijdige belangen van Koza invoelbaar neer te zetten. Het ene moment heb je medelijden met zijn lot, om hem vervolgens voor zijn stommiteiten en eigenwijsheid te verafschuwen.

Zijn coach Zvonka roept vooral antipathie op. Al lijkt hij de enige, in de kleine kosmos waarin de film zich afspeelt, die zich bekommert om Koza. Als twee tegenpolen interacteren ze op elkaar. Als de een zich laat uitbuiten, buit de ander hem uit. Da’s allemaal niet zo fraai, maar wel reëel. 

Koza

Fictie is realiteit
Over reëel gesproken. Realiteit en fictie liggen soms dichtbij elkaar. Peter Baláž speelt namelijk zichzelf. Hij ís Koza, met een nagenoeg gelijke geschiedenis. De vriendschap tussen Peter en regisseur Ivan Ostrochovskí en het lot van Peter dat Ivan aanging, heeft geleid tot deze film. 

Naast de veelal zwijgende personen, zien we veel lege landschappen. Achteraf dorpjes, besneeuwde in uni-colour gehulde heuvelgebieden en grauwe cafés. Plots afgewisseld met moderne monorail en een tamelijk kleurrijk eindshot aan het strand. Alsof na die hele lijdensweg er enige hoop gloort aan de horizon. Fictie wordt realiteit.
 

11 juli 2017

 
MEER RECENSIES

King of the Belgians

Posted on

***

recensie King of the Belgians

Wat als België uiteen zou vallen?

door Cor Oliemeulen

Amusante mockumentary over de Belgische koning die door niet-alledaagse omstandigheden leert voelen wat het betekent om een alledaagse burger te zijn.

In de filmklassieker Roman Holiday (1953) weet Audrey Hepburn zich als Engelse prinses op bezoek in Rome voor een paar dagen te ontworstelen aan haar keurslijf en wordt verliefd op een Amerikaanse reporter, gespeeld door Gregory Peck. In King of the Belgians is het de (fictieve) Belgische koning Nicolas III die zich weet te onttrekken aan het protocol. Voor hem is het geen bewuste keuze, maar een gevolg van (krankzinnige) omstandigheden. Waar de Engelse prinses nog terugkeert in haar gearrangeerde leven, is het de vraag of de koning weer ooit zal kunnen – en willen – wennen aan zijn uitgestippelde leven.

King of the Belgians

Roadtrip door de Balkan
Tijdens zijn werkbezoek aan Turkije verneemt koning Nicolas dat Wallonië de onafhankelijkheid heeft uitgeroepen. Samen met zijn drie begeleiders probeert hij zo spoedig mogelijk Istanboel te verlaten, echter door een zonnestorm is er geen vliegverkeer mogelijk en zijn alle communicatiemiddelen tijdelijk uitgeschakeld. De Turkse veiligheidsdienst wil de koning niet laten vertrekken, maar Nicolas wil snel terug naar de monarchie die hem nu zo nodig heeft. De Britse cineast Duncan Lloyd, die een promotionele documentaire over de koning maakt, verzint de lumineuze list om incognito per bus mee te reizen met een gezelschap Bulgaarse volkszangeressen. Maar de Turken kunnen weinig begrip opbrengen voor deze onverantwoorde actie en zetten de achtervolging in.

Wat volgt is een chaotische roadtrip door de Balkan, verstoken van telefoons, geld en paspoorten, waar de koning kennismaakt met gewoontes en tradities, maar vooral met mensen (zoals een Servische sluipschutter) die hij anders nooit zou hebben ontmoet. Langzaam vallen de koning en zijn begeleiders uit hun rol en lijkt de aanvankelijke houterige en eenzame Nicolas (een perfect gecaste Peter Van den Begin) een stuk vitaler, spontaner en goedlachser te worden. Of zoals hij het zelf zegt: “Ik voel, proef, ruik en zie. Al mijn zintuigen zijn scherp. Ik voel me als herboren.”

King of the Belgians

Wie ben ik?
King of the Belgians is een mockumentary, die losjes omgaat met de feitelijke realiteit, maar wel een licht-satirisch beeld schetst van Europa dat worstelt met haar identiteit en nationalistische gevoelens. Veel belangrijker is natuurlijk de registratie van de geleidelijke metamorfose van de koning die de unieke kans krijgt om zichzelf te ontdekken als gewone burger. Bijvoorbeeld als chauffeur van een oud ambulancebusje, zijn rol als interviewer van een lokale meloenenboer tot en met de fysieke gevolgen van een avondje doorzakken met raki. Van het begin tot het einde geregistreerd door de camera van de Britse documentairemaker Lloyd (een al even geloofwaardige rol van Pieter van der Houwen), waarmee de originele aanpak van de filmmakers wordt onderstreept.

Het regisseursduo Peter Brosens en Jessica Woodworth ging al eerder de grenzen over met Khadak (Mongolië) en Altiplano (Irak). King of the Belgians is ook beduidend lichtvoetiger dan hun vorige speelfilm, La cinquième saison, en bewijst dat onze zuiderburen niet te klagen hebben over de voortdurende stroom van oorspronkelijke filmmakers. Het zou leuk zijn om te vernemen of Filip, de echte Belgische koning, na het kijken van King of the Belgians ook behoefte krijgt aan een persoonlijke zoektocht van de ziel. Spontaan en onvoorbereid, voorbereid op onzekere tijden.
 

20 mei 2017

 
MEER RECENSIES

Kiki, Love to Love

Posted on

**

recensie Kiki, Love to Love

Spaanse onderbroekenlol

door George Vermij

In deze duistere tijden is het een schrale troost om te zien dat het overal op deze aardbodem toch draait om seks. Wie denkt dat Nederlandse films of Amerikaanse komedies uitblinken in het belachelijk maken van onze vleselijke verlangens, moet maar eens een bezoekje brengen aan Paco Leóns Kiki, Love to Love.

Niet dat het een goede film is, maar Kiki, Love to Love (Kiki, el amor se hace) illustreert een soort universele platheid die ondanks culturele barrières en landsgrenzen iedereen toch stiekem lijkt aan te spreken. De film was wonderbaarlijk genoeg een grote hit in Spanje en heeft waarschijnlijk om die reden een plekje in de Nederlandse bioscoop verdiend.

Kiki, Love to Love

De premisse is simpel en herkenbaar. Regisseur Paco León hanteert de structuur van een mozaïekfilm waar verschillende personages en verhaallijnen thematisch aan elkaar verbonden zijn. Vergelijk het met Love Actually en Nederlandse tegenhanger Alles is liefde, maar ook met de relatieperikelen uit He’s Just Not That Into You.

Seksuele freakshow
León wil met zijn film iets zeggen over moderne seks en liefde, maar de bindende factor zijn vooral de ongewone seksuele fantasieën die alle personages delen. Zo begint de film met Natalia die na een vrijbeurt iets aan haar vriend bekent. Zij raakt opgewonden als zij gewelddadig wordt beroofd. Een fetisj die harpaxofilie heet als je de bijgevoegde tekst in de film moet geloven.

Plastisch chirurg Jose Luis krijgt hem alleen omhoog als zijn vrouw slaapt (somnofilie) wat resulteert in wat ongemakkelijke scènes als hij haar stiekem slaappillen laat innemen. En dan is er María die alleen tot een orgasme komt als ze iemand ziet janken (dacrifilie).

Regisseur Paco León wil de verhalen nog wat diepgang geven, maar de film is vooral een seksuele freakshow die wanhopig probeert om de kijker aan het lachen te krijgen. Het niveau is bijzonder laag en Leóns gevoel voor humor blijft eenzijdig. Zo vormen pis en poep terugkerende elementen in het verhaal.

Remsporen en scheten
Er is de dame die opbiecht dat haar dochter haar slipjes met remsporen op internet verkoopt aan mannen die daar op geilen. Een ander gesprek tussen Natalia en haar vriend gaat over scheten laten. En dan is er nog het verhaal van Paco en Ana die hun huwelijk weer wat sjeu willen geven en in een morsige seksclub belanden. Daar komt Paco een oude bekende tegen die hem vraagt of hij op hem wil plassen. Het zijn scènes die je zou kunnen verwachten in de Deuce Bigalow-films met Rob Schneider.

Kiki, Love to Love

Problematischer zijn de mager uitgewerkte personages die voornamelijk door hun fetisj gekenmerkt worden en je daarom verder niet betrekken. Jose Luis’ drogeerpraktijken worden door een kluchtige visuele aanpak van León verbloemd. Zijn daden worden goedgepraat doordat hij het blijkbaar uit liefde doet, maar hebben in deze tijd waar er zoveel te doen is over consensual sex een nare bijsmaak. Die bijsmaak proef je trouwens ook terug bij de eendimensionale Natalia en haar verkapte aanrandingsfantasieën.

Doventolk
Het enige personage dat nog enigszins echt overkomt is Sandra die opgewonden raakt van zijde en leeft als een excentriekeling. Actrice Alexandra Jiménez weet haar ondanks het karige materiaal waarmee zij is opgezadeld, leuk en geloofwaardig neer te zetten. Van alle personages is zij nog het meest een buitenstaander die niet alleen snakt naar opwinding, maar ook naar liefde. Jiménez heeft ook de leukste scène als ze moet werken als een doventolk voor een jongen die een sekslijn belt.

Wat Kiki, Love to Love ons leert over liefde kan je natuurlijk al raden als je bekend bent met de moraal uit al die dertien-in-een-dozijn romantische komedies. Ondanks alle ranzige onderbroekenlol is de film onder de oppervlakte dus behoorlijk tam en voorspelbaar.
 

18 juli 2016

 
MEER RECENSIES

Krigen

Posted on

***

recensie  Krigen

Een leugentje om bestwil

door Cor Oliemeulen

Een commandant in Afghanistan neemt onder grote druk een beslissing met tragische gevolgen. In eigen land wordt hij aangeklaagd voor oorlogsmisdaden. Het Deense oorlogs- en rechtbankdrama Krigen draait om morele dilemma’s.

De Deen Tobias Lindholm ontwikkelde zich in korte tijd als begenadigd scenarioschrijver met ijzersterke films als Submarino, Kapringen en Jagten. Als regisseur maakte hij drie films: R, Kapringen en Krigen, met steeds een prominente rol voor Pilou Asbæk. In laatstgenoemde drama, dat was genomineerd voor een Oscar voor beste niet-Engelstalige film, speelt hij commandant Claus Michael Pedersen die samen met zijn compagnie door de Deense overheid naar Afghanistan is uitgezonden om de bevolking te helpen met de wederopbouw van het land, zoals dat zo mooi heet.

Krigen

Cruciale beslissing
Geteisterd door bermbommen, zengende hitte en het gemis van het thuisfront krijgen de soldaten op een dag te maken met zware beschietingen en de chaos die hiermee gepaard gaat. Een collega die zwaargewond raakt, kan alleen maar worden afgevoerd als de beschietingen zijn opgehouden. Claus neemt daarom een cruciale beslissing: hij vraagt luchtsteun om de vijandelijke compound te bombarderen. De soldaat kan worden gered, maar tijdens de bombardementen blijken onschuldige Afghaanse vrouwen en kinderen te zijn omgekomen.

Het Deense leger verleende met het beschikbaar stellen van materieel medewerking aan Krigen en veel van de soldaten zijn daadwerkelijk actief geweest in Afghanistan. Het is niet de belangrijkste reden dat filmmaker Tobias Lindholm zich schijnbaar op de vlakte houdt als Claus bij thuiskomst wordt aangeklaagd voor oorlogsmisdaden. De kijker mag oordelen over de beslissing van de commandant, zoals dat hoort bij dit soort morele dilemma’s, die zijn ingegeven door politieke keuzes van overheden.

Moreel dilemma
Wie in de eerste helft van Krigen – het oorlogsdrama – goed oplet, begrijpt dat de beste stuurlui aan wal staan. Idealistische, plichtsgetrouwe soldaten in oorlogsgebied raken nu eenmaal met onmogelijke opdrachten verzeild in onmogelijke situaties, waardoor morele grenzen kunnen vervagen en acute omstandigheden om snelle handelingen vragen. De camera staat nooit stil en het onrustige, schokkende beeld onderstreept de gemoedstoestand van claustrofobie, grote psychische druk en realistische geweldshandelingen die door geen enkele videogame of leerinstructie zijn te simuleren.

Krigen

Uiteindelijk weer thuis in Denemarken – het rechtbankdrama – wil de politiek-correcte aanklaagster weten of Claus de vijand had gezien – een voorwaarde om de boel te laten bombarderen. Claus’ antwoord betekent de keuze tussen vier jaar cel of het gemis van zijn vrouw en kinderen. Volgt hij zijn geweten of wordt het een dikke middelvinger naar overijverige beleidsmakers die vanachter hun bureau beschikken over leven en dood en hun volgende baan proberen veilig te stellen? Of kiest Claus voor een nieuwe toekomst met zijn prille gezin?

Lindholm kiest voor een praktische oplossing. Dat is handig en diplomatiek, maar hij maakt hiermee een sterkere apotheose onmogelijk, zoals in Jagten, die wel lang nadreunt. Krigen mist hierdoor de impact die het had kunnen hebben: het staan voor een beginsel en het aan de kaak stellen van politieke hypocrisie.

Dat neemt niet weg dat de keuzes die in Krigen worden gemaakt, genoeg stof opleverden voor een aflevering van onze rubriek Ondertussen, op de redactie. Lees hier onze aflevering ‘Moreel dilemma bij de kijker’.

 

20 maart 2016

 

MEER RECENSIES

Kunst… begin drrr niet an

Posted on

***

recensie  Kunst… begin drrr niet an

Kunst of een kunstje?

door Cor Oliemeulen

Zijn de schilderijen van Herman Brood kunst of een kunstje? Regisseur Gwen Jansen laat je deze vraag beantwoorden in Kunst… begin drrr niet an, de eerste film die onze ‘nationale knuffeljunk’ neerzet als beeldend kunstenaar. De artiest zelf zag zich liever als ‘souvenirfabriek’.

Van 1992 tot 2000 verruilde Herman Brood regelmatig zijn hectische publieke leven in Amsterdam voor zijn geboorteplaats Zwolle waar hij actief was als schilder bij zijn kunstvriend Ivo de Lange. Die maakte vele uren film met nog nooit vertoonde beelden en gesprekken die als basis van de documentaire dienen. Recente interviews met intimi en bewonderaars vervolledigen het beeld van Brood als bevlogen schilder.

Recensie Kunst… begin drrr niet an

Popart
Wie is opgegroeid met Herman Brood kent de muzikale kwaliteiten van Cuby and the Blizzards en The Wild Romance, de band waarmee hij in 1978 het monumentale album Shpritz opnam. Na een mislukt avontuur in Amerika verlegde Brood zijn artistieke aspiraties steeds verder naar de schilderkunst. Geenszins opmerkelijk, want we leren uit de documentaire dat de geboren Zwollenaar altijd en overal tekende. De Kunstacademie in Arnhem was niet aan hem besteed, omdat daar “iedereen hetzelfde schilderde als de leraar”.

Geïnspireerd door de kleurrijke avant-gardekunst van Cobra ging Brood als een bezeten popart-artiest in de weer met spuitbussen, sjablonen, verfrollers en stiften, maar hij kon ook uren op een terras op het Leidseplein pentekeningen op bierviltjes voor passanten maken. Herman Brood was kleurenblind, wat zijn keuze voor primaire kleuren verklaart. In de documentaire suggereert een oogarts dat Brood mogelijk de kleur rood als groen zag. Een ander leuk fragment is als kinderen hem het fotobewerkingsprogramma Paint op de computer laten zien en hij er direct enthousiast mee aan de slag gaat.

Recensie Kunst… begin drrr niet an

Icoon
Kunst… begin drrr niet an toont een gedreven, sympathieke Herman Brood, soms verward en deerniswekkend door zijn drank- en speedverslaving. Fan van Beatrix (“Zij is er zich onderhand wel van bewust dat ik achter haar reet aan zit”), omstreden door zijn ontmoeting met Bouterse in Suriname die hij wel wat ongemakkelijke momenten bezorgt (“Desi, huil jij ooit? Bijvoorbeeld als je ’s morgens de krant leest?”) en uitgekookt omdat hij niemand nodig had om hem in de markt te zetten. In Duitsland liet hij zich voor de grap ontvallen dat hij zo ziek was dat hij elk moment op het podium zou kunnen bezwijken en vervolgens zien we een fragment dat hij als beeldend kunstenaar met een infuus onder grote belangstelling een schilderdemonstratie geeft.

Herman Brood maakte er geen geheim van dat hij vaak graag in het middelpunt van de belangstelling stond. Hij adoreerde het concept van het icoon zijn en tegelijkertijd had hij er schijt aan. Misschien wel door zijn lopende bandproductie lukte het hem niet een plekje in het Stedelijk in Amsterdam te bemachtigen – de meeste museumdirecteuren beschouwden zijn schilderijen niet als kunst. Volgens collega-kunstenaar Rob Scholte was zijn werk juist zo bijzonder omdat hij voor en tussen de mensen schilderde. Kunst of een kunstje? Oordeel zelf in deze boeiende en vooral openhartige documentaire.

Kunst… begin drrr niet an is de komende maanden op een beperkt aantal locaties te zien. Kijk hier voor het overzicht.

 

24 oktober 2015

 

MEER RECENSIES

Knight of Cups

Posted on

*****

recensie  Knight of Cups

Leve de leegte

door Alfred Bos

In de zevende film van Terrence Malick trekt een imposante groep acteurs van naam en faam over het scherm. Dat is het enige houvast dat de regisseur de kijker biedt. Die wordt ondergedompeld in een visuele maalstroom die wagenziek kan maken.

De films van Terrence Malick zijn een verworven smaak. Het zijn eerder beeldgedichten dan visuele vertellingen, collages van niet zelden verbluffend fraaie beelden waar de kijker zelf lijn of betekenis in moet aanbrengen. Alles wat men associeert met film – personages, dialogen, een verhaal – is grotendeels afwezig. Wat rest is textuur, in feite maakt de Amerikaanse regisseur ambient films. Malick, afgestudeerd op Heidegger, presenteert filosofische traktaten in een medium dat daar volkomen ongeschikt voor lijkt. Het resultaat is, zacht gezegd, ongewoon. De ene kijker ondergaat een louterende ervaring, waar een ander zucht over een zenuwtergend zoekplaatje.

Recensie Knight of Cups

Met zijn zevende werkstuk is het niet anders. Rick (Christian Bale, hij werkte eerder met Malick in The New World  uit 2005) leeft als scriptschrijver een glamoureus leven in Hollywood. Hij bezoekt feestjes in luxe landhuizen, verkeert met beeldschone vrouwen, reist de wereld over. Maar Ricks ziel is leeg, want zijn wereld is leeg (verbeeld door een verlaten filmset). In de twee uur durende film zien we Rick op zoek naar verlossing. Wat de climax zou moeten zijn, lijkt een anticlimax. Of toch niet? De leegte is niet het probleem, maar de oplossing. Het leven is een canvas, door Rick te beschilderen.

Tarotkaarten
Ricks zoektocht wordt door Malick opgedeeld in zeven fases, elk vernoemd naar een tarotkaart. De schildknaap van bekers uit de titel staat voor romantische gevoelens, sensitiviteit en intimiteit – zaken waarmee Rick worstelt. ‘Je wilt geen liefde, je wilt de liefdeservaring’, zegt Della (Imogen Poots) tegen hem in de eerste fase, The Moon (reis naar de psyche). Rick beleeft niet, want in het leven is hij een toerist. Hij is niet geëngageerd, alles blijft bij hem buitenkant. Zijn innerlijk is onbewogen.

De kaarten markeren Ricks spirituele queeste.Via The Hanged Man (vastgelopen, ommekeer gewenst), The Hermit (innerlijke inkeer), Judgement (doordacht oordeel), The Tower (traumatische verandering), The High Priestess (intuïtie, begrip) en Death (afscheid) bereikt hij in het achtste en laatste deel de vrijheid. Onderweg komt hij zijn ex, Nancy (Cate Blanchett), tegen en realiseert zich dat zij zijn ware liefde is, maar het is te laat. Een nieuwe liefde, met Elizabeth (Natalie Portman), loopt op niets uit. In een nachtclub in Las Vegas ontmoet hij bij een paaldanseres begrip en een zenmeester maant hem te stoppen met zoeken, ‘want alles is er al’. Dat is de les die Rick moet leren: het leven is een proces, geen product.

Recensie Knight of Cups

Onder water-sfeer
De visuele trip – want dat is de film –  heeft een afwezige ‘onder water’ sfeer, alsof een onzichtbaar medium Rick van de wereld afsluit. Hij is er wel, maar ook weer niet. Malick grossiert met mooifotografie in de van hem bekende stijl: associatief, intuïtief, lyrisch. Soms adembenemend, soms verwarrend. Er is geen dialoog, de hoofdpersoon van elke fase levert via voice-over commentaar op de handeling. Voor de schitterende soundtrack heeft de regisseur gekozen voor Noord-Europese componisten als Grieg, Arvo Pärt en Vaughn Willams. Diens opera The Pilgrim’s Progress fungeert als raamwerk van de geluidsband. Ook zijn er soundscapes van de Noorse producer Geir Jenssen (Biospere) te horen.

Wat te maken van Knight of Cups? Je kunt er een bespiegeling over het belang van schoonheid à la Sorrentino’s La grande bellezza in zien. Of een half geslaagd werkstuk van een buitenbeetje dat in herhaling begint te vervallen. Je kunt weglopen uit de bioscoop (zoals enkele filmscribenten tijdens de persvoorstelling deden) of uren napraten over een grandioos visueel vertoog over zaken die zich nauwelijks in beelden laten uitdrukken. Feit is het zonder script gedraaide Knight of Cups, ondanks zijn associatieve vorm, strakker gecomponeerd en beter in balans is dan ’s mans monumentale The Tree of Life. Wie van film echter bevestiging of vermaak verwacht, kan zijn tijd beter besteden.

 

15 september 2015

 

MEER RECENSIES