Categorie: V

Veearts Maaike

Posted on

****
recensie Veearts Maaike

Lief en leed van een stoere Groningse 

door Nanda Aris

De uit Loppersum afkomstige Maaike geeft een inkijk in haar leven als veearts. Daarnaast is ze actief als vertegenwoordiger van de Nederlandse dierenartsen in Europa. En strijdt ze voor het terugdringen van overmatig antibioticagebruik. Kalfjes worden geboren, presentaties gegeven, administratie gedaan; zeker, moedig en doortastend gaat Maaike te werk. 

Jan Musch en Tijs Tinbergen werken sinds hun afstuderen aan de filmacademie samen, zo maakten ze eerder de films Gebiologeerd (1994) en Rotvos (2009). Voor deze laatste documentaire ontvingen ze een Gouden Kalf. Gefascineerd door de natuur en de verschillende belangen daarbij, heeft het filmmakersduo ditmaal gekozen om de Nederlandse melkveehouderij – de boeren, het beleid en de veeartsen – in beeld te brengen. Drie jaar lang hebben ze hen gevolgd, de eerste anderhalf jaar zonder te filmen, daarna alles realistisch in beeld brengend.

Veearts Maaike

Meisjesdroom
Maaike besloot als klein meisje dat ze graag veearts wilde worden nadat ze een vrouwelijke veearts aan het werk zag. ‘Dat is leuk, dat is gezellig, dat is stoer’, en zo werd ook zij veearts. Ze is als een vis in het water bij de boeren, binnen het Van Stad tot Wad, het team van veeartsen waar ze werkt, maar ook als bestuurder van de Koninklijke Nederlandse Maatschappij voor Diergeneeskunde (KNMvD) wanneer ze in een presentatie haar visie geeft op het antibioticabeleid.  Ook tijdens de internationale vergadering van de Federatie van Europese veeartsenorganisaties, waar ze verkozen wordt door collega’s als vertegenwoordiger, staat ze haar mannetje.

De film start met beelden van een lange besneeuwde weg in een uitgestrekt landschap in Noord-Groningen. De camera draait en in de auto zien we het gezicht van veearts Maaike, een diepe frons tussen haar wenkbrauwen laat haar nog steeds geen veertig lijken. Ze oogt jong en lieflijk, maar een volgend beeld laat zien dat ze van wanten weet, wanneer we haar met haar arm in het achterwerk van een koe zien, op zoek naar een kalf, dat doodgeboren zal worden. Dit soort plaatje zien we nog vaker voorbij komen, want naast de geboortes is dit de manier om te ondervinden of een koe drachtig is of kan worden geïnsemineerd. Het is werken, met drie man sterk, de poten aan een ketting, trekken ze het kalfje uit de moederkoe.

Leven en dood
Een dood kalf betekent geen inkomsten, maar zo zien we later in de film, met een stier is de boer ook niet zo blij. ‘Klote, een stier’, zegt de boer wanneer hij het geslacht van een net geboren kalf bekijkt. ‘We mogen niet meer koeien houden, maar toch wil je altijd een vaarskalf’. De boer legt uit dat hij door wet- en regelgeving nooit weet waaraan hij toe is. Het zou zo kunnen zijn dat de vaarskalveren die hij groot brengt – want om de melkproductie in stand te houden zullen er nieuwe kalveren geboren moeten worden – en dus kosten met zich meebrengen, niet mogen blijven. Een economische tegenslag en zonde dat er dan koeien onnodig naar de slacht zullen gaan.

Veearts Maaike

Dat de melkveehouderij geen gezellige keuterboerderijtjes zijn, maar boerenbedrijven, wordt niet alleen hierdoor duidelijk, maar ook wanneer jonge kalfjes gescheiden van hun moeder gezet worden, en we ze verkocht zien worden. Wanneer we een noodslachting zien van een koe die lelijk uitgegleden is en niet weer overeind komt. Door de koe bewusteloos te schieten en daarna leeg te laten bloeden, net zoals dat in een slachthuis gebeurt, kan het vlees nog gegeten worden. Of van een andere koe met letsel die geëuthanaseerd wordt. ‘Het is goed meisje, bedankt voor de melk die je gegeven hebt hoor’, zegt de boer terwijl hij haar kop aait. Begaan met zijn koeien, leven en dood gaan hand in hand op een boerderij.

De zorgvuldig gekozen beelden, het eerlijke beeld en de puurheid van veearts Maaike maken deze film meer dan de moeite waard. Het beroep van veearts blijkt hard werken, voor Maaike is het allemaal misschien net iets teveel bij elkaar. Daarom denkt ze, soms geëmotioneerd, na over het maken van moeilijke keuzes die zijn gericht op een volgende fase binnen de melkveehouderij.

 

24 juli 2019

 

ALLE RECENSIES

Vox Lux

Posted on

***
recensie Vox Lux

Zwarte zwaan wordt popicoon 

door Tim Bouwhuis

In de traumatische nasleep van een school shooting zingt een tienermeisje een lied van verstilde wanhoop. Voor ze het weet heeft haar stem een natie verenigd. Zingen en dansen doet ze in de kooi van een studio, onder het toeziend oog van een producer in schaapskleren.

Celeste (‘hemels’) overleefde de schietpartij op miraculeuze wijze, maar het wordt snel duidelijk dat die ene gebeurtenis haar de rest van haar leven zal blijven achtervolgen. In het diep ongemakkelijke Vox Lux transformeert een jonge zangeres in een beroemd popicoon. Als de jonge actrice Raffey Cassidy halverwege de film van het toneel verdwijnt, neemt Natalie Portman een vlucht, met het advent van de eenentwintigste eeuw in haar kielzog. Als een zwaan die nooit wit is geweest.

Vox Lux

Misleid
Vox Lux (‘stem van het licht’) draagt het stempel van een zelfbewuste maker. De dertigjarige Brady Corbet acteerde in films als Mysterious Skin, Funny Games U.S. en Martha Marcy May Marlene voordat hij in 2015 met een mateloos fascinerend regiedebuut kwam. The Childhood of a Leader, een onbehaaglijke vertelling over een onaards kind, heeft het effect van een donderslag bij heldere hemel. Desondanks sprak de film slechts een zeer beperkt publiek aan, laat staan dat hij in aanmerking voor een Nederlandse release kwam.

De strategie van Vox Lux is duidelijk anders, getuige de upgrade in naamsbekendheid (Portman, Jude Law als de producer) en de zorgvuldig gekanaliseerde promotie-inzet op Portmans rol als popzangeres. Het International Film Festival Rotterdam (IFFR) presenteerde Vox Lux als één van de toonaangevende titels in de als mainstream geafficheerde Voices-sectie. Op die manier had het er, kortom, de nodige schijn van dat Corbets tweede inhoudelijk ‘toegankelijker’ zou zijn dan zijn intrigerende debuut. Niets is minder waar.

Voorbereid
Op stilistisch vlak is Vox Lux, geheel gelijk haar voorganger, een stuk ambitieuzer dan ze zich ten aanzien van veel kijkers waarschijnlijk zal kunnen permitteren. Welbewuste interventies in de montage doorbreken de continuïteit van het scenario; beelden van een tweede schietpartij worden op een onderhuids ongemakkelijke manier met de vervreemdende realiteit van de film verweven. Deze waanzin is een stuk inzichtelijker als je bekend met Corbets eerder genoemde debuut. Ook in The Childhood of a Leader is de droom van een kind leidend voor de verdere afwikkeling van het verhaal.

Vox Lux

Een speciale vermelding moet uitgaan naar de onlangs overleden componist van Corbets werk, Scott Walker (ex-frontman van The Walker Brothers). Zijn schurende scores voor The Childhood of a Leader en Vox Lux scheppen majestueuze sleutelscènes, die zichzelf zonder uitzondering verheffen tot dreigende voorbodes van de dingen die komen gaan. Beide films maken een enigma van de toekomst; de beeldtaal houdt meer achter dan ze openbaart.

De regie kwijt
Het cruciale verschil tussen Corbets debuut en Vox Lux is dat die laatste film een voice-over bevat. De schrijvende cineast benut die om de kern van het mysterie boven de personages te verheffen. Op een paar gezette momenten in Vox Lux stopt het rad van chaos voor even met draaien, waarop de stem van Willem Dafoe de dingen vertelt die we anders niet zouden zien. Tenminste, dat lijkt de insteek: in feite ondermijnt de expliciete rol van de alwetende verteller de kracht van de suggestie. Die suggestie begint nog als een koortsdroom, maar kristalliseert in de tweede filmhelft als een opzichtig uitgelijnde reflectie van een popindustrie die werkelijk alles in zich opneemt. Ze rooft mensen en laat losse hulzen achter; in de slotakte danst een schmierende Portman op zielloze popbeats. De stem van het licht gaat uit als een nachtkaars.

 

14 april 2019

 

ALLE RECENSIES

Versos del Olvido, Los

Posted on

***
recensie Los Versos del Olvido

Naamloos, maar niet vergeten 

door Paul Rübsaam

Los Versos del Olvido benadert de dood vanuit de schijnbaar onpersoonlijke invalshoek van het begrafeniswezen. De hoofdpersoon, een beheerder van een mortuarium ergens in Zuid-Amerika, heeft echter een verrassend goed geheugen voor feiten die anderen liever verborgen houden. Dat komt een niet geïdentificeerde dode ten goede. 

Het gat van een graf, waaruit keer op keer het blad van een schop omhoog komt en een groeiende berg aarde naast het gat. De stem van de onzichtbare man die de schop hanteert. Hij vertelt een anekdote over degene voor wie hij de kuil graaft, om vervolgens mobiel telefonerend en gestaag doorscheppend een empathische toon aan te slaan. Hij spreekt alweer met een nieuwe klant: een vrouw die zojuist haar dierbare heeft verloren.

Los Versos del Olvido

Naast het graf staat de collega van de dienstdoende doodgraver tegen een boom geleund een trosje druiven te nuttigen. Deze oude, zwijgzame man met grijs haar, een grijze baard, een doorgroefd gelaat en een zachtmoedige uitdrukking in de ogen is de beheerder van het verveloze mortuarium, dat lijken herbergt waarvan sommige nog geïdentificeerd moeten worden.

Deze impressie van een door twee man gerunde begrafenisonderneming, ergens in verlaten, heuvelachtig gebied in een niet bij name genoemd Zuid-Amerikaans land vormt het begin van Los Versos del Olvido (Oblivion Verses), het speelfilmdebuut van de uit Iran afkomstige regisseur Alireza Khatami.

De beheerder van het mortuarium (Juan Margallo) is de hoofdpersoon. Alles onthoudt hij en alles telt hij. Het aantal graven dat gegraven is, maar ook het exacte aantal dagen dat hem, maar ook anderen scheidt van belangrijke gebeurtenissen in een ver verleden. Namen willen hem niet te binnen schieten, zelfs zijn eigen naam niet.

Walvissen op het strand
Met oog voor detail en een tempo dat aansluit bij de trage motoriek van de bejaarde, maar scherpzinnige protagonist lijkt in Los Versos aanvankelijk alles zijn gangetje te gaan. Wat kan doden ook eigenlijk overkomen op een begraafplaats? Toch wel iets, zo blijkt. Het mortuarium wordt binnenkort gesloten om plaats te maken voor een nieuwe vestiging elders. Bovendien zijn sommige ongeïdentificeerde doden slachtoffers van een militaire operatie die de verantwoordelijke legerleiding absoluut geheim wil houden.

Als de militairen meedogenloos schoon schip willen maken, ontsnapt één dode aan hun aandacht: een jonge vrouw, met een met bloed besmeurd, engelachtig gezicht. De beheerder vindt haar in een lade van het mortuarium die hij aanvankelijk niet open kan krijgen. Dat zij gedumpt zal worden in een onvindbaar graf kan hij niet verdragen. De band die hij door zijn eigen verleden met haar voelt, brengt hem tenslotte op een idee. Schijnbaar niet ter zake doende, meldt de radio ondertussen dat er op een strand een groep in doodsnood verkerende walvissen is aangespoeld.

Los Versos del Olvido

Vergeten, herinneren, symbolen
Wie zou zeggen dat Los Versos del Olvido een toch al ambitieus thema als het leven en de dood bij de kop pakt, onderschat nog de beoogde reikwijdte van de film. Alles komt aan de orde dat te maken heeft met herinneren, vergeten, moeten onthouden en moeten vergeten. Aan symboliek kent de film bepaald geen gebrek. Iemand die de wrange werkelijkheid niet zien wil, heeft een groeiende barst in de voorruit van zijn auto. Een aardbeving doet een glas trillen op een tafelrand. Zal het vallen? Een klosje garen dat gebruikt wordt om de weg terug te vinden in een labyrintisch archief breekt bijna, maar net niet. Een beeld van een enorme, uitgestoken hand rijst op uit het zand van een woestijn, vermoedelijk zowel ondergang als redding die nabij is symboliserend.

Per stuk zijn al die ‘zinnetjes’ met symbolische beeldtaal niet onfraai. Maar de overdaad schaadt hier en daar. Te meer daar de eigenlijke verhaallijn overtuigingskracht tekort komt. Het duurt al lang voordat we bij de centrale gebeurtenis van de vondst van de dode jonge vrouw zijn aangekomen. Vervolgens verzandt de voor dit zwaar aangezette werk iets te lichtvoetige plot een beetje tussen opnieuw die ‘zinnetjes’ (is die jonge jongen die hem helpt bij het openen van een gesloten deur de hoofdpersoon zelf in zijn jaren van jeugdige overmoed?, vast wel). Een subplot die de zaak moet stutten ontroert weliswaar, maar neemt het gevoel dat er verhaaltechnisch gedanst wordt op een koord niet weg.

En dan de hoofdpersoon. Over zijn persoonlijke geschiedenis komen we wel iets te weten, maar niet zo veel. Datzelfde geldt voor de intriges rond het optreden van een militaire junta in heden en verleden. Of in een sfeerrijke en parabelachtige film als Los Versos alles opgehelderd moet worden, is voor discussie vatbaar. Maar als vergeten, herinneren, de doofpot en eerherstel nou juist de onderwerpen van de parabel zijn?

 

1 januari 2019

 

ALLE RECENSIES

Vivre sa Vie

Posted on

*****

recensie Vivre sa Vie

Stille tranen, stille emoties

door Tim Bouwhuis

In een vrijwel lege bioscoopzaal kijkt Nana (Anna Karina) naar Carl Theodor Dreyers stille meesterwerk La Passion de Jeanne d’Arc (1928). De tranen op het scherm zijn een teken van de tol die betaald moest worden voor een historische roep naar vrijheid. Op symbolische wijze wisselen de (extreme) close-ups van Maria Falconetti en Anna Karina elkaar af. De tranen van Maria’s Jeanne worden de tranen van Anna’s Nana. 

Het verstillende schouwspel in de cinema is één van de (letterlijke) momentopnames die samen Vivre sa Vie vormen. De Franse cineast Jean-Luc Godard, hier op zijn absolute hoogtepunt, koos ervoor het portret van een in prostitutie vervallende dame op te bouwen uit twaalf tableaux, losse sequenties die sterk fragmentarisch aandoen.

Vivre sa Vie

Gelukkig ondermijnt deze kunstmatige opzet geen moment de geloofwaardigheid van het drama. Godard verbloemt de harde realiteit van Nana’s bestaan niet, in een prachtige film (nu in digitale restauratie heruitgebracht) die doordesemd is van sympathie en medeleven: duidelijk is dat we de actrice aan het werk zien met wie de Fransman een jaar eerder trouwde.

Twee vormen van geluk
Nana’s zoektocht naar geluk staat mijlenver af van diners bij kaarslicht en idealistische toekomstscenario’s. Aan het begin van Vivre sa Vie ligt dat geluk even voor het oprapen; in één van de meest sprekende dialogen vertelt Nana hoe ze op straat stuitte op een briefje van 1000 francs, om daarna haar voet op het door de wind beroerde fortuin te plaatsen. Direct zag ze zich geconfronteerd met de wantrouwende blik van de eigenaresse. Dat specifieke moment – de korte spanning tussen het geluk als toeval en het geluk als existentiële conditie – doet Nana beseffen dat ze moet werken om vooruit te komen in het leven.

De heiligheid van het beeld
In een later tableau zien we dan ook hoe Anna Karina’s timide personage haar verzoek om werk zelf toevertrouwt aan de grillen van de taal. Het duurt een minuut of twee voor Nana uitgeschreven is; iedere andere filmmaker had zo’n briefje beschouwd als een gegeven, maar voor Godard is deze ene scène van cruciaal belang.

Woorden zijn voor hem duidelijk als lucht in relatie tot de ideeën en ervaringen die zich alleen in beelden laten vangen. Woorden bedriegen ons en verdraaien de waarheden van de onbemiddelde expressie. We moeten zien om Nana’s woorden te geloven en te begrijpen hoe zij haar leven op geheel eigen wijze richting geeft. Zoals het een eerlijk verhaal betaamt blijft ieder moreel oordeel daarbij achterwege.

Het leven verslaan
Met zijn uitgesproken visuele benadering geeft Godard uitdrukking aan een streven naar filmisch realisme. Op momenten filmt de cineast zijn actrice als een geëngageerde documentairemaker, vastbesloten haar perspectief zo authentiek mogelijk te tonen. De laatste twee tableaux tonen hoe Nana’s grotendeels onuitgesproken escapisme finaal botst met Godards belofte de realiteit trouw te zijn. Misschien dat het ontroerende gesprek met de levenswijze vreemdeling daarom zo lang duurt: eindelijk mag Nana hier dromen, denken, spreken en hopen. Tot het noodlot toeslaat.
 

15 januari 2017

 
MEER RECENSIES

Vazante

Posted on

****

recensie Vazante

Het lot van een slavendrijver

door Cor Oliemeulen

Als je zowel geschiedenis als cinema hebt gestudeerd, ligt het maken van een historisch drama al snel op de loer. Vazante is een sfeervol en treffend verhaal over een bepalende periode uit de Braziliaanse geschiedenis met vergaande gevolgen.

Daniela Thomas is tien jaar bezig geweest met schrijven en produceren voordat haar persoonlijke kijk op de Braziliaanse geschiedenis een feit was. Zij liet zich uiteindelijk inspireren door een verhaal dat haar vader ooit vertelde. Diens 45-jarige oud-oudoom trouwde met een 12-jarig meisje, maar moest drie jaar wachten totdat zij menstrueerde en vruchtbaar was. Steeds als hij terugkwam van zijn vele reizen bracht hij poppen voor haar mee. In haar eerste soloregie, het historische drama Vazante, plaatst de Braziliaanse filmmaakster dit gegeven in de vroege negentiende eeuw van haar geboorteland waar slavenhandel een onuitwisbare stempel op de latere geschiedenis zou drukken.

Vazante

Authentieke atmosfeer
Vazante moet het niet zozeer hebben van de dialogen, maar vooral van het dramatische plot, ondersteund door de rijke atmosfeer. Door de aankleding en het grote oog voor detail waan je je snel in die tijd, kort voor de onafhankelijkheid, in een uithoek van Brazilië. António (Adriano Carvalho) is daar eigenaar van een landgoed dat zijn beste tijd heeft gehad en houdt zich bezig met de handel van slaven en runderen. Wanneer hij na een handelsmissie weer eens thuiskomt, blijkt zojuist zijn vrouw tijdens de bevalling te zijn overleden. Ook het kind is dood.

Na een korte rouwperiode trouwt hij met Beatriz (Luana Nastas), het 12-jarige nichtje van zijn overleden vrouw, zodat hij zijn dynastie levend kan houden. Maar net als de oud-oudoom van regisseur Thomas moet António geduld hebben voordat hij voor nageslacht kan zorgen. Gelukkig spaart hij haar als hij seks wil, want die haalt hij gewoon bij de zwarte slavin Feliciana. Terwijl António regelmatig nieuwe koopwaar gaat halen, vindt Beatriz aansluiting en vriendschap bij enkele kinderen van de slaven, die op het landgoed werken, gadegeslagen door de immer zwijgzame moeder van António.

Vazante

Rassenmenging
De film valt vooral op door de schitterende zwart-witfotografie: de wildernis, overweldigende wolkenluchten en het gezapige leven van alledag. Ook aan het sound design is veel aandacht besteed: de geketende slaven en de muildieren met koebellen hoor je al van verre aankomen en eenmaal dichtbij zakken de uitgeputte voeten en hoeven diep in de zompige modder. Om hen heen kwetterende vogels, zoemende insecten en soms de gesel van wind en regen.

Het tempo van Vazante ligt niet al te hoog. Daniela Thomas neemt uitgebreid de tijd om onthechting en eenzaamheid uit te beelden. De botsing van culturen en het gebrek aan communicatie tussen mensen: wit, zwart, gemengd, is weliswaar van alle tijden, maar vooral schrijnend in deze contreien waar bijna iedereen uit de eigen habitat is weggerukt. De regisseur, die afstamt van zowel zwarte Afrikanen als Portugese kolonisten, weet deze relevante geschiedenis van haar land in krap twee uur met enkele ferme lijnen neer te zetten, uitmondend in een finale die je niet snel ziet aankomen.

 

24 september 2017

 

Interview met regisseur Daniela Thomas
 
 
MEER RECENSIES

Valerian and the City of a Thousand Planets

Posted on

*****

recensie Valerian and the City of a Thousand Planets

Luc Besson herijkt de acid sciencefictionfilm

door Alfred Bos

Verbluffend ruimtesprookje van Luc Besson, die zich met verve revancheert voor het matte Lucy. Een psychedelische trip door een denkbeeldige wereld waarin de fantasie geen grenzen lijkt te kennen.

Als je zelf minzaam van aard bent en iedere dag opstaat in een paradijs van schoonheid en overvloed, zijn er altijd nog anderen die het voor jou verpesten. Het overkomt de Pearls, de superslanke en boomlange bewoners – denk aan albino Masaï of een gebleekte variant van smurfblauwe Na’vi uit Avatar – van de planeet Mül. Dat is één groot subtropisch strand bezaaid met spectaculair getekende reuzenschelpen. Tot de apocalyps letterlijk uit de hemel komt vallen: Mül is ‘zijdelingse schade’ in een galactisch conflict.

Valerian and the City of a Thousand Planets

Twintig jaar na The Fifth Element komt de Franse regisseur Luc Besson opnieuw met een knotsgek, fantasierijk en visueel overladen sciencefictionepos, ditmaal in 3D. Net als zijn vermakelijke The Extraordinary Adventures of Adèle Blanc-Sec (2010) is dat de live-action verfilming van een populair Frans stripboek. De stripheld Valerian kennen we in Nederland als Ravian, die vanaf eind jaren zestig met zijn co-piloot (en love interest) Laureline een reeks surrealistische ruimteavonturen heeft beleefd.

Valerian and the City of a Thousand Planets is gebaseerd op aflevering 7, De ambassadeur der schaduwen uit 1975, dat draait rond een exotisch beestje, de ‘brommpt’, een soort egel die via zijn maagdarmkanaal objecten kan vermenigvuldigen. Hij is inheems op Mül en de bron van de weelde van de Pearls. Ze voeren de brommpt een parel, die vervolgens honderden parels uitpoept. Dat doet-ie spinnend van genoegen. Tot een burenruzie uit de hand loopt. Weg planeet, weg brommpt. Of toch niet?

Consumentisme gehekeld
En dat zijn nog maar de eerste 25 minuten van de 137 die Valerian and the City of a Thousand Planets telt en qua verbeelding en ideeënrijkdom doen de 112 die nog volgen geen spat onder voor de fontein van originele vondsten uit de introductie. Die weer vooraf wordt gegaan door een pre-introductie, waarin Alpha, de stad van de duizend planeten uit de filmtitel, een interplanetaire kunstmaan blijkt waar Bob Marley en de Bee Gees in de digitale jukebox zitten.

Onder de klanken van David Bowie’s Space Oddity zien we de Amerikaanse Apollo 18 in 1975 koppelen aan de Russische Sojoez 19 en daaruit groeit in de loop van decennia en eeuwen een vrij zwevende ruimtestad waarin aliens uit alle hoeken van de kosmos vreedzaam samenleven. Er is een cameo voor Rutger Hauer als president van de World State Federation.

Valerian and the City of a Thousand Planets

Maar in de achtentwintigste eeuw is er onrust op de kolossale kunstmaan en die is gerelateerd aan het verdwijnen van planeet Mül, maar daar komen Valerian (Dane DeHaan, binnenkort ook als Gouden Eeuwse Amsterdammer te zien in Tulip Fever) en Laureline (het Britse fotomodel Cara Delevingne, voor Tulip Fever opnieuw gekoppeld aan DeHaan) pas gaandeweg achter. Eerst moeten ze met hun schip Astronef voor een geheime missie naar planeet Kyrian om een illegale transactie te saboteren.

Die actiescène grijpt Besson aan om het ongebreidelde consumentisme te hekelen, want Kyrian is een woestijnplaneet waar toeristen zich in virtual reality op een immense bazaar, de Big Market, te buiten gaan aan koopdrift. Om zijn Chinese co-producent niet voor het hoofd te stoten laat de regisseur de virtuele shopping mall (Ali Baba is de Chinese Amazon) managen door een Arabier. De technologie is verbazend: een apparaat waarmee je onzichtbaar in de virtuele werkelijkheid bent. De actie bloedstollend. En de ironie fijntjes.

Boordevol detail
En dan eindelijk, na een uur of daaromtrent, begint de plot zich uit te kristalliseren, maar dan hapt de kijker al een tijdje naar adem, overdonderd als hij is door deze roetsjbaan van ideeën en visuele panache. En het houdt niet op. In de stad van de duizend planeten moet opperbevelhebber Arun Filitt (Clive Owen) een terroristische aanslag onderzoeken, zadelt de defensieminister (Herbie Hancock) onze held en heldin wederom op met een speciale opdracht en speelt Rihanna, als de variété-artieste Bubble en lijfeigene van de gestoorde pooier Jolly (Ethan Hawke), een sleutelrol in de ontknoping. Voor de komische noot zorgt een alien ras van dommekrachten.

Valerian and the City of a Thousand Planets

Zoals de western zijn acid variant heeft, zo is Valerian and the City of a Thousand Planets acid sciencefiction, een psychedelische trip door de verbeeldingsrijke breinen van striptekenaar Jean-Claude Mézières, stripscenarist Pierre Christin en filmregisseur/scenarist Luc Besson. De film is eerder Barbarella dan Star Wars (dat de strip tot voorbeeld had), verwant aan de droomwerelden van Jodorowsky (The Holy Mountain), Enki Bilal (Immortel) en Moebius (De Incal). Mochten de personages van Valerian en Laureline schetsmatig overkomen – en dat doen ze, het zijn immers striphelden  – dan wordt dat bezwaar weggeblazen door de eindeloze reeks vondsten waarmee de op zich niet bijster originele intrige wordt verteld.

Zo telt de Big Market-episode meer ideeën dan de Wachowski-broers/zussen de afgelopen achttien jaar samen hebben gehad en is de visualisering van dit denkbeeldige universum overrompelend; hij slaat het in visueel opzicht toch echt niet kinderachtige Ghost in the Shell met straatlengtes. Het enige bezwaar wat je tegen dit ruimtesprookje zou kunnen inbrengen is dat de film dankzij de 3D-techniek en de computeranimaties zo boordevol details zit, dat je ogen te kort komt en na afloop uitgeput in de bioscoopstoel hangt. Intens voldaan, dat weer wel.
 

25 juli 2017

 
MEER RECENSIES

Virgin Mountain

Posted on

****

recensie  Virgin Mountain

Tanks en linedance

door Suzan Groothuis

Een heerlijke tragikomedie over een veertiger die nog bij zijn moeder woont, totdat het tijd wordt zijn vleugels uit te slaan.

Fúsi is drieënveertig jaar en woont nog steeds bij zijn moeder. Hij vult zijn dagen met zijn werk als bagageruimer bij een vliegveld, zijn vaste etentje bij een Thais restaurant op de vrijdag en zijn passie voor de Tweede Wereldoorlog. De slag om El Alamein staat in miniatuur uitgestald op tafel. Wanneer de vriend van zijn moeder nieuwsgierig een van zijn soldaatjes oppakt wijst Fúsi hem de deur. Wegwezen, dit is zijn territorium!

Virgin Mountain

Een gezonde situatie is het natuurlijk niet, op je drieënveertigste nog thuis wonen onder de beschermende vleugels van je moeder. Fúsi is dan ook net een groot klein kind. Melk en chocopops vormen zijn vaste ontbijtritueel en zijn moeder zorgt voor het avondeten en de was. Zijn buren vinden hem maar een rare snuiter, maar zijn jonge buurmeisje Hera mag Fúsi wel. Samen spelen ze met barbies, maar als het aan Fúsi ligt liever oorlogje.

Je moeder betrappen op seks
De film trapt af als droge komedie, waarin we met ongemakkelijke situaties te maken krijgen zoals Fúsi die zijn moeder betrapt als ze seks heeft. Maar Virgin Mountain (een verwijzing naar het enorme gewicht dat Fúsi met zich meedraagt) laat subtiel ook de tragiek zien in het leven van deze kolossale metal dude met een warm karakter. Ondanks zijn voorkomen is Fúsi een eenzame, onzekere man. Met zijn uiterlijk roept hij veel plagerijen op, zoals collega’s die hem pesten op het werk. En in de liefde heeft Fúsi ook al geen succes.

De omslag vindt plaats wanneer Fúsi jarig is en van moeder en haar vriend een cursus linedance cadeau krijgt. Wat, linedance voor iemand die van metal houdt? En zo gebeurt het, onder zichtbare tegenzin, dat Fúsi (gehesen in zwart pak met cowboyhoed!) op de cursus de open Sjöfn ontmoet. Er ontstaat een vriendschap en Fúsi besluit zijn leven een andere wending te geven.

Virgin Mountain

Coming of age van een veertiger
Het tweede deel van Virgin Mountain zou je een coming of age kunnen noemen, maar dan met een veertiger in de hoofdrol die zijn vleugels uitslaat. Niet dat Fúsi in zijn karakter veel verandert – hij blijft een goedhartige metal dude, al wil hij voor Sjöfn wel Dolly Parton aanvragen bij zijn favoriete radiozender. Door wat onvoorziene gebeurtenissen ontpopt Fúsi zich als iemand met een gouden hart, die er voor de ander is maar ook trouw blijft aan zichzelf. Gunnar Jónsson zet zijn rol van de introverte Fúsi prachtig neer – een man van weinig woorden die op subtiele wijze laat zien oog te hebben voor zijn medemens.

De IJslandse regisseur Dagur Kári is geen nieuwkomer: hij debuteerde met het goed ontvangen Noi The Albino (2003) en kwam in 2009 met The Good Heart (met acteurs Paul Dano en Brian Cox), films waarin de thematiek van buitenstaander ook terugkomt. Met Virgin Mountain zou Kári wel eens meer zieltjes kunnen winnen. De film balanceert perfect tussen die typische noordelijke droge humor en ontroerend drama en beschikt over een hoofdpersoon van wie je als kijker gaat houden.

 

16 november 2015

 

MEER RECENSIES

Visit, The

Posted on

***

recensie  The Visit

Van je familie moet je het hebben

door Ashar Medina

Regisseur M. Night Shyamalan keert met The Visit terug naar zijn roots en creëert met minimale middelen een beklemmende atmosfeer die als een donkere wolk boven zijn jonge hoofdrolspelers hangt. Oh, en er is een verrassende twist op het einde. Maar dat hadden we niet anders verwacht. 

Puberende amateurregisseur Rebecca en haar broertje Tyler gaan een weekje op bezoek bij hun grootouders die ze nog nooit hebben ontmoet. Moeder Paula ontvluchtte als moeilijke tiener het ouderlijk huis om vervolgens nooit meer achterom te kijken en heeft al jaren geen contact meer met haar ouders. Tot opa en oma de kinderen uitnodigen om een weekje door te brengen op het platteland en elkaar beter te leren kennen.

Recensie The Visit

Rebecca grijpt de kans met beide handen aan om een documentaire te maken over de plek waar haar moeder opgroeide en erachter te komen waarom ze zo halsoverkop vertrok. Maar ze krijgt meer dan waar ze om vroeg. Nana en Pop Pop blijken namelijk nogal wereldvreemd en vertonen bizar gedrag waarmee ze de kinderen onbedoeld de stuipen op het lijf jagen. Rebecca en Tyler beginnen te vermoeden dat hun grootouders een donker geheim verbergen en gaan op onderzoek uit. Maar willen ze de waarheid wel echt weten..?

Less is more
Shyamalan gaf in interviews aan dat hij na grote, geflopte CG-blockbusters als The Last Airbender en After Earth bij zichzelf te rade ging. Hij besloot dat dergelijke gigantische studioproducties weinig ruimte overlaten voor spontaniteit en zag in dat hij zijn eigen stem aan het verliezen was. Die eigen stem vindt zijn oorsprong in geslaagde ingetogen thrillers als Unbreakable en natuurlijk The Sixth Sense, waarmee hij eind jaren negentig zowel publiek als critici voor zich wist te winnen. Dus schreef Shyamalan een kleine horrorkomedie over een broer en zus die op bezoek gaan bij de opa en oma from hell.

The Visit is gedraaid als een found footage documentaire en maakt dankbaar gebruik van de mogelijkheden die het genre biedt. De vaak statische camera blijft objectief toeschouwer van de angstaanjagende taferelen die de kinderen krijgen voorgeschoteld en creëert zo een gevoel van realisme. Anderzijds zorgen kinetische handheld  achtervolgingen ervoor dat de vaart er in blijft en dat de spanning wordt opgevoerd, het blijft tenslotte horror. Een echte vondst is het besluit Rebecca en Tyler allebei een eigen camera te geven, zo krijgen we niet alleen twee totaal verschillende perspectieven te zien, het biedt de filmmakers ook de mogelijkheid om in de montage te cross-cutten, wat vooral tijdens de actie-sequenties een grote plus is ten opzichte van andere mockumentaries.

The Visit

Horror of komedie?
De centrale vraag – of er nou wel of niet iets bovennatuurlijk aan de hand is –  houdt The Visit tot het einde spannend en de creepy grootouders zijn uitstekend nachtmerrievoer. Het komische gedeelte komt echter wat minder goed uit de verf. Zo ambieert Tyler een rapcarrière, maar werken zijn slechte vrouwonvriendelijke raps eerder op de zenuwen dan op de lachspieren. Rebecca’s flauwe grappen over het feit dat hij als dertienjarig blank jongetje zwart probeert te zijn slaan ook de plank mis en laten zien dat Shyamalan niet echt dicht bij de jeugd staat. De personages blijven daardoor een beetje vlak, ook al worden er verwoede pogingen gedaan om driedimensionale karakters neer te zetten.

Een van de plotlijnen richt zich bijvoorbeeld op het gemis van hun vader, die het gezin in de steek liet voor een andere vrouw. Via interviews leren we dat Rebecca en Tyler allebei op hun eigen destructieve manier omgaan met dit verlies. Hoewel een interessant gegeven, wordt dit vooral in vluchtige monologen duidelijk gemaakt, waardoor het jammer genoeg een beetje aanvoelt als psychologie van de koude grond.

Dit alles maakt The Visit een spannende, originele thriller die onvermijdelijk vergeleken zal worden met The Sixth Sense, maar die strijd helaas niet zal winnen. Het is echter wel Shyamalans beste film sinds jaren, en die leuke twist op het einde maakt het kijken meer dan waard.

 

8 september 2015

 

MEER RECENSIES

Vacation

Posted on

*

recensie  Vacation

De filmrecensent: ‘the unbearable lightness of being’

door Cor Oliemeulen

De vader van een Amerikaans gezin neemt zijn vrouw en twee zoontjes mee op een trip naar een pretpark. Onderweg beleven ze tal van avonturen en is de lol voor de kijker ver te zoeken.

Als recensent kun je te maken krijgen met films die in drie letters zijn samen te vatten. Zo’n confrontatie kwijt je van een dankbare taak, want het kan heerlijk opluchten om een gedrocht inhoudelijk de grond in te stampen. Het biedt bovendien creatieve kansen om weinig gebruikte woorden te bezigen, zoals kwakkelig, horribel of honteus. Tegelijkertijd is het bespreken van flepse, hulpbehoevende wanproducties ondankbaar, want hoe kun je een sprankje hoop putten uit zoveel indolente, infantiele ellende?

Recensie Vacation

Vrieskast
Het is niet ondenkbaar dat de debuterende scenarioschrijvers van Vacation (we zullen hun namen niet noemen) tijdens hun eigen vakantie zich in laveloze en bedwelmde toestand bij het kampvuur suf lachten, zich niet realiserend dat ze zo genadeloos hun vingers zouden branden aan de kansloze reanimatie van een dertig jaar oude komedie. Vacation was destijds de beste aflevering van de Lampoon-serie: Harold Ramis regisseerde, John Hughes schreef het originele verhaal en Chevy Chase was op zijn best als het hoofd van het gezin Griswold.

Chase, gezegend met zijn typische meligheid en onbeholpen mimiek, wist zich met een niet te versmaden potje slap geouwehoer uit elke situatie te kletsen. De arme Ed Helms (The Hangover), die het hoofd van de nieuwe generatie Griswold in deze zogenoemde sequel speelt, bezit niets van de timing en charme waarmee Chase elke vrieskast kon ontdooien. En met zo’n verschrikkelijk script vol clichés, platvloersheid en genitaliën kan zelfs Al Pacino (ook ooit actief in een *-sterrenfilm, zie onderaan) niets aanvangen.

Onderbroek
De chemie tussen Ed Helms en Christine Applegate (Anchorman) is nul komma nul vergeleken met Chevy Chase en Beverly D’Angelo; de bijrollen van Leslie Mann (17 Again) en Chris Hemsworth (Thor) zijn bedroevend, en niet alleen omdat laatstgenoemde als watergegolfde macho in onderbroek ongemakkelijke poses in de slaapkamer moet uitvoeren. Het meest teleurstellend is dat Chase en D’Angelo zich voor de finale van de jongste Vacation hebben laten strikken.

Als opa en oma zijn ze wel zo aardig om de familieleden na alle onfortuinlijke reisavonturen richting Walley World hun originele Wagon Queen Family Truckster beschikbaar te stellen. De aanblik van de omgebouwde avocadogroene Ford-stationwagen met nephouten panelen en acht koplampen doet direct terug verlangen naar het oorspronkelijke gezin Griswold met hun veel leukere en beschaafdere belevenissen, zoals de hilarische ontmoetingen met Randy Quaid als de onbehouwen neef en John Candy als de zenuwachtige bewaker van Walley World. Die begrepen wat comedy is.

Vacation: slechte comedy's

Dogma
Er is niets tegen grove en politiek incorrecte humor. Echter de slomp hersenloze pulpkomedies die de laatste jaren de bioscopen overspoelt, rechtvaardigt de spoedige oprichting van een comité in de geest van Joseph McCarthy. Studio’s, producenten, scenaristen, regisseurs, acteurs en distributeurs onderwerpen zich aan een nieuw Dogma-manifest waarin het begrip gereproduceerde wansmaak puntsgewijs zal worden gedefinieerd om vervolgens aan de toegangsdeuren van alle Pathé-theaters te worden gespijkerd. Anders blijft het lichtvoetige lot van de recensent om soms de alarmbel te luiden voortbestaan.

Voor lezers die graag hun woordenschat willen uitbreiden, volgen hier wat misbaksels die het beoogde comité vast niet zouden hebben overleefd: Blended * A Good Old Fashioned Orgy * A Haunted House 2 * The Heat * Identity Thief * Jack and Jill * Our Idiot Brother * Pixels * Sex Tape * Ted 2 * This is 40 * We’re the Millers *. Kandidaten voor de ballotagecommissie kunnen zich melden bij de redactie.

 

24 september 2015

 

MEER RECENSIES

Ventoux

Posted on

****

recensie  Ventoux

Bittere ernst en slap geouwehoer op roemruchte berg

door Cor Oliemeulen

Vriendschap en weemoed, bittere ernst en slap geouwehoer, in een film over mannen: toen ze nog jong waren, en nu dertig jaar later, tegen de achtergrond van een roemruchte berg.

Ventoux begint met een gevaarlijke afdaling op de flanken van de Reus van de Provence, zoals hij bij wielerliefhebbers te boek staat. Het is juli 1982 en we zien hoe een jongen als een razende naar beneden fietst onder de klanken van ‘A Forest’ van The Cure. Hier, op bijna twee kilometer hoogte, is echter geen boom te zien. Deze Kale Berg, met karakteristiek op de top het weerstation, heeft reeds in die tijd mythische proporties aangenomen.

Recensie Ventoux

Legendarisch
Zo legde Jan Jansen er in 1967 de basis voor het winnen van de Tour de France in een etappe waarin de Brit Tom Simpson anderhalve kilometer onder de top dood van zijn fiets viel. Sindsdien is de berg legendarisch. Later finishten andere wielergrootheden als Merckx, Pantani en Froome als eerste op de Ventoux, waar iedere zomer tal van toeristen tegenop fietsen, of een poging hiertoe doen (gemiddeld stijgingspercentage is 7,5 procent). Soms staat er een stormachtige wind en het kan er bovendien snikheet óf ijskoud zijn.

Hoe prachtig en bewonderenswaardig is het dat de veelzijdige regisseur Nicole van Kilsdonk (kampeerde als kind al graag in deze streek) zich een jaar of vijf geleden voornam om de Mont Ventoux als decor van een tragikomedie te nemen. Het idee ontstond op de set van haar tv-film Zadelpijn (2007), naar het gelijknamige, onder vrouwen populaire, boek van Liza van Sambeek. Van Kilsdonk zag een mooie kapstok voor 50-jarige acteurs: een verhaal over vriendschap, vervlogen dromen, schuldgevoelens, afzien op de fiets en over de manier waarop mannen met elkaar communiceren.

Tragedie
Columnist en wielerkenner Bert Wagendorp ging aan de slag met het script en vulde in zijn enthousiasme materiaal voor een heel boek, dat in 2013 uitkwam (het duurde even om de verfilming gefinancierd te krijgen) en direct een bestseller werd. Inmiddels zijn er meer dan 120 duizend exemplaren van verkocht, het bewijs dat het onderwerp populair is. Welnu, de film Ventoux verdient het ook om een dikke hit te gaan worden. Vriendschap en nostalgie van vier bijna-vijftigers die dertig jaar na hun fietsvakantie in de Provence elkaar weer ontmoeten en terugkeren naar de plek waar kameraadschap, liefde en het verkennen van hun fysieke grenzen cumuleerden in een tragedie.

De casting van Ventoux is ideaal. De huidige generatie vrienden bestaat uit de bescheiden gangmaker Bart (Kasper van Kooten), omstreden professor Joost (Leopold Witte), onzekere goedzak David (Wim Opbrouck) en no-nonsense wielerfanaat André (Wilfried de Jong). Met deze acteurs in het hoofd zijn de rollen geschreven, waarna de jonge spelers werden geselecteerd, vooral op basis van fysieke kenmerken van de oudere cast. Maar ook de jonge generatie heeft een goede onderlinge chemie.

Recensie Ventoux

Allure
En hoe leuk is het om actrice Maruschka Detmers als Laura – in haar jeugd verleidelijk gespeeld door Abbey Hoes (Gouden Kalf voor Nena) – eindelijk eens in een Nederlandse film te mogen aanschouwen? Detmers werd in 1983 befaamd in Prénom Carmen van Jean-Luc Godard. In Ventoux komt ze weliswaar een stuk minder prominent en een stuk meer gekleed in beeld, maar nog altijd mysterieus genoeg om dertig jaar na dato de mannen zich nog te laten herinneren hoe Laura hen destijds het hoofd op hol bracht en de loyaliteit tussen de vrienden danig op de proef stelde.

Art direction, kleding en zelfs de Raleigh-fietsen uit begin jaren tachtig kloppen. De soundtrack met talrijke oude hits brengt je direct in de stemming en versterkt het tijdsbeeld. De dialogen, gebeurtenissen en karakters zijn geloofwaardig, zo uit het leven gegrepen en nergens overdreven, karikaturaal of stereotiep. En het schakelen tussen vroeger en nu verloopt soepel.

Is er dan geen minpuntje? Jawel. Tot lang in het verhaal denk je te weten wat de aanleiding is van de toenmalige tragedie op de Ventoux. Echter omdat de makers er per se een feelgoodfilm van wilden maken, komt Laura met een wat gekunstelde bekentenis, die de smartelijke teneur, die zo treffend over het verhaal hing, onderuit haalt. Dat had anders gekund, maar neemt niet weg dat Ventoux een drama met internationale allure is.

 

10 mei 2015

 

MEER RECENSIES