Categorie: COR

LIFF 2023 – Deel 2: Eigenzinnige einzelgängers

Posted on

LIFF 2023 – Deel 2:
Eigenzinnige einzelgängers 

door Cor Oliemeulen

Einzelgänger ben je niet zomaar. Zo leert een gepensioneerde Taiwanees de schaduwzijde van de American Dream kennen, werkt een jonge Duitse lerares zich in de nesten na een diefstal op school en beproeft een gevluchte Afghaanse vertaalster haar geluk met een ‘fortune cookie’.

 

Starring Jerry As Himself – Eigenzinnig eerlijk
Jerry kwam vanuit Taiwan naar Amerika met twee koffers en zonder geld. Hij greep de American Dream met beide handen aan, werkte hard, spaarde goed en is nu met pensioen. Jerry is inmiddels gescheiden en heeft drie zoons, die hem weinig komen opzoeken. Op een dag wordt Jerry gebeld door politie in China. Zijn naam komt voor in een internationale witwasoperatie en er loopt een onderzoek naar hem. In eerste instantie dreigen de autoriteiten hem met een inreisverbod en later zelfs met deportatie. Jerry is bereid om volledig mee te werken en gaat undercover om zijn naam te zuiveren. De kijker vermoedt dan allang dat er iets niet in de haak is, maar Jerry kan nauwelijks wachten totdat de zaak is opgelost. Uiteindelijk rest de vraag hoe het allemaal zo ver kon komen. Was het de naïviteit van een oudere, goedwillende burger, of is er meer aan de hand?

In Starring Jerry As Himself speelt Jerry inderdaad zichzelf. Dat geldt ook voor zijn familieleden. Deze film van Law Chen is een geslaagde hybride tussen documentaire en filmdrama, dicht op de huid gefilmd met handheld camera’s, natuurlijk licht en begeleid door interviews met de betrokkenen. Soms vraag je je af wat werkelijk waar is en wat fictie is. Een sterk aspect is dat Jerry, die dus alle gebeurtenissen in de film zelf heeft meegemaakt, zo opgaat in zijn rol als undercover dat hij fantasievoorstellingen krijgt en de zaken zich soms anders voorstelt dan ze zijn. Pas als het leed is geschied, ontvangt hij hulp en begrip van zijn ex en zijn zonen.

Kijk hier waar en wanneer deze film draait (mits niet uitverkocht).

 

Das Lehrerzimmer

Das Lehrerzimmer – Spiegel van de maatschappij
Deze Duitse inzending voor de Oscars vindt in Leonie Benesch de perfecte vertolker van Carla, een jonge, onervaren lerares op een middelbare school, die te maken krijgt met bedreigingen en intimidaties nadat ze de moeder van een van hen verdenkt van diefstal. Regisseur Ilker Çatak en scenarioschrijver Johannes Duncker maakten met Das Lehrerzimmer een intelligent drama waarin de school een afspiegeling is van de maatschappij. Er ontstaat een conflict wanneer Carla in het geheim met haar laptop een filmopname heeft gemaakt om de dader te kunnen ontmaskeren. Hoewel niet het gezicht is te zien, maar slechts een mouw met een opvallend kleurenmotief, confronteert zij de verdachte, die vervolgens ontkent, waarna de onrust op school en in haar klas toeslaat. De ontstane discussies in de lerarenkamer over hoe om te gaan met deze heikele situatie laat zich kenmerken door politieke correctheid, angst voor gezichtsverlies en dubbele standaarden.

Ook in Carla’s eigen klas van twaalfjarigen ontstaat tumult. Zo is een Turkse jongen al eerder van diefstal beschuldigd, nadat de directie diens klasgenoten voor het blok had gezet om de vermeende schuldige aan te wijzen, en nu is de verdachte de moeder van Oskar, Carla’s beste leerling. Parallel aan de diefstal en de verdachtmakingen lopen haar lessen wiskunde (over bewijslast) en astrologie (over voorspelbaarheid).

Nadat ook de ouders middels hun groepsapp collectief hun verontwaardiging uiten over de gang van zaken en leerlingen van de bovenbouw een omstreden artikel in de schoolkrant publiceren, komt Carla steeds meer alleen te staan. Terwijl haar populariteit zienderogen afneemt, moet zij een balans zien te vinden tussen haar professionele leraarschap en haar persoonlijke integriteit. Das Lehrerzimmer is niet alleen intrigerend en pakkend, maar ook geschikt voor een discussie in het klaslokaal.

Kijk hier waar en wanneer deze film draait (mits niet uitverkocht).

 

Fremont – Afspraak met een hert
Bij een film over een jonge vrouw die tolk was voor het Amerikaanse leger en vluchtte uit Afghanistan toen de Taliban weer de macht greep, verwacht je misschien een hoop narigheid. Niets is minder waar in deze film van Babak Jalali met de fantastische nieuwkomer Anaita Wali Zada als Donya, die moeite heeft haar draai te vinden in Fremont, Californië. Ze woont er in een kleine flat tussen andere Afghanen en werkt in een Chinees restaurant waar ze gelukskoekjes maakt. Donya kan goed overweg met collega Joanna (Hilda Schmelling), die bekent soms meer koekjes te eten dan goed voor haar is, maar wel met veel gevoel kan zingen. Een oude Chinese vrouw verzint de spreuken, die op papiertjes in de koekjes worden gestopt. Nadat zij overlijdt, mag Donya die nobele taak op haar nemen.

Donya slaapt niet goed en belandt bij een psychiater (Gregg Turkington), die uitlegt wat een posttraumatische stressstoornis is en zegt dat ze zich om begrijpelijke redenen afsluit van de wereld. Donya’s sessies met de psychiater verlopen, net als de meeste andere scènes, op een natuurlijke, droogkomische manier die doet denken aan films van Jim Jarmusch. Hij vertelt haar het verhaal van het boek White Fang, over een wolfshond, die net als Donya werd gescheiden van de moeder. In een latere sessie leest de psychiater het einde van het boek voor en is zelf veel meer ontroerd dan zijn cliënt. Veelzeggend is de scène waarin hij zegt dat Donya hem heeft geïnspireerd om spreuken voor gelukskoekjes te maken, waarna hij 25 papierstrips op tafel legt. Zij weten dan allebei nog niet dat één van Donya’s spreuken een eigen leven is gaan leiden.

Het zijn al die kleine momenten en ontmoetingen die Fremont zo bijzonder maken. Die komen juist zo goed tot hun recht door het contemplatieve tempo van dit in stemmig zwart-wit geschoten juweeltje.

Kijk hier waar en wanneer deze film draait (mits niet uitverkocht).

 

31 oktober 2023

 

LIFF 2023 – Deel 1: Opvallende debuutfilms
LIFF 2023 – Deel 3: Gecompliceerde liefdes
LIFF 2023 – Deel 4: Franse apocalyps

 


MEER FILMFESTIVAL

LIFF 2023 – Deel 1: Opvallende debuutfilms

Posted on

LIFF 2023 – Deel 1:
Opvallende debuutfilms 

door Cor Oliemeulen

We openen ons verslag van het Leiden International Film Festival 2023 met drie opvallende debuutfilms. In New York volgen we de bijzondere relatie van een jonge vrouw met haar zoon. We ontmoeten een aandoenlijke Canadese puber die filmregisseur wil worden en zijn op het Argentijnse platteland getuige van wonderbaarlijke gebeurtenissen. 

 

A Thousand and One

A Thousand and One – Beschadigde mensen
A Thousand and One won de juryprijs op het Sundance, het grootste Amerikaanse filmfestival voor de onafhankelijke film. Dit debuut van A.V. Rockwell, vooral bekend van haar muziekvideo’s, volgt de levenswandel van Inez (Teyana Taylor). Na enkele problematische jaren brengt ze een bezoek aan een Foster Home. De zesjarige Terry herinnert zich nog dat Inez hem op tweejarige leeftijd achterliet op een straathoek. Het weerzien is moeizaam, maar Terry voelt zich hier verwaarloosd en hunkert naar aandacht. “Ghetto Inez”, zoals deze 22-jarige stoere, strijdbare kapster wordt genoemd, besluit Terry stiekem mee te nemen om samen in New York een nieuw leven op te bouwen. Na de nodige omzwervingen vinden ze jaren later hun eigen plekje en krijgt Inez een relatie met een ex-gedetineerde, die zich over Terry ontfermt. Wanneer Terry wil gaan studeren, dreigt zijn verleden bij de autoriteiten bekend te worden.

Vanaf de eerste scène oogt alles authentiek. Het is 1994 en de Twin Towers staan er nog. De kleuren, de kleren, de kapsels, het taalgebruik, de modegrillen, de gouden kettingen, de posters, de reclames, oldskool rap en hiphop, zelfs het populaire speelgoed en snoepgoed waant je terug in die tijd. Toch komt de film na de introductie van de twee hoofdpersonages aarzelend op gang en is het vervolg wat fragmentarisch. In het oog springen Inez’ interacties met haar omgeving, de verandering van het leven in Harlem en hoe burgemeester Rudy Giuliani in 2002 zijn ‘stop and frisk’-beleid aankondigt: de politie mag voortaan burgers en verdachten op straat fouilleren op wapens en drugs. Ook Terry krijgt ermee te maken.

A Thousand and One heeft raakvlakken met Oscarwinnaar Moonlight, bijvoorbeeld omdat het drie keer springt in de tijd met drie verschillende acteurs, die Terry spelen. In dit geval gaat dat ten koste van zijn karakterontwikkeling, hoewel Terry al die tijd een ingetogen persoon is. Inez ontplooit zich veel meer, in feite is haar intense verschijning en optreden verantwoordelijk voor het succes van de film. De onvermijdelijke apotheose is gelukkig niet al te sentimenteel.

Kijk hier waar en wanneer deze film draait (mits niet uitverkocht).

 

I Like Movies

I Like Movies – Zielsverwanten
Ook deze Canadese film is geregisseerd door een vrouw, net als veertig procent van de films in Leiden dit jaar. Chandler Levack schreef zelf dit innemende portret van de zeventienjarige filmnerd Lawrence (Isaiah Lehtinen) in een provinciestadje die droomt van een toekomst als filmmaker. In I Like Movies vloeien drama en komedie soepel in elkaar over. De personages zijn uit het leven gegrepen en er zijn talrijke verwijzingen naar films, filmmakers en popcultuur.

We schrijven het jaar 2003 als Lawrence met zijn beste vriend Matt fragmenten van Saturday Night Live imiteert en grappige filmpjes maakt. Lawrence is alles wat een puber kan zijn: uitbundig, emotioneel instabiel, aandoenlijk en gevoelig. In zijn onverdroten liefde voor film vertoont hij narcistische trekjes. Lawrence is soms niet alleen grof tegen zijn alleenstaande moeder, maar ook tegen Matt, die hij fijntjes laten weten dat er een moment zal komen dat hun wegen zich zullen scheiden omdat zijn vriend film niet serieus genoeg neemt.

I Like Movies is een nostalgische trip in een tijd dat de diehard filmliefhebber graag rondhing in de videotheek. Om geld te verdienen voor een prestigieuze filmopleiding in New York (en om tien gratis films per week te kunnen kijken) neemt Lawrence een baan in een videotheek. Hij adviseert klanten op zijn bevlogen wijze en verzint een leuke actie. Lawrence weigert een breedbeeldversie van Shrek aan te prijzen; liever stort hij zich op de oeuvres van Paul Thomas Anderson en Stanley Kubrick. Ondertussen krijgt hij warme gevoelens voor manager Alana (Romina D’Ugo). Zij wilde graag actrice worden, maar haakte af na ongewenste intimiteiten op de werkvloer. Er ontstaat een speciale band tussen Lawrence en Alana.

Het is mooi dat het LIFF altijd oog heeft voor dit soort onafhankelijke producties, die je anders waarschijnlijk nooit zou zien. De videotheek mag dan wel een zachte dood zijn gestorven, het filmfestival is springlevend.

Kijk hier waar en wanneer deze film draait (mits niet uitverkocht).

 

Chronicles of a Wandering Saint

Chronicles of a Wandering Saint – Wachten op de hemel
Een wel heel opvallende debuutfilm tijdens deze LIFF is Chronicles of a Wandering Saint van Tomás Gómez Bustillo. We maken kennis met een katholieke geloofsgemeenschap in een Argentijns plattelandsdorp. Hoofdpersoon is Rita (Mónica Villa: Wild Tales), die de plaatselijke kapel schoonmaakt, terwijl drie andere vrouwen onder het toezicht van de pastoor een lied instuderen. Rita is wat op zichzelf en zoekt een doel in haar leven, het liefst wil ze een heilige worden. In een hok van de kapel vindt ze een Mariabeeld, dat al jaren als vermist geldt. Samen met haar man neemt ze het beeld stiekem mee om het thuis op te knappen en het vervolgens prominent in de kapel te plaatsen. Een wonder is geschied en Rita leeft op. Hoewel. Niet lang daarna, als ze vrolijk achter het stuur zit en een techno-versie van Bryan Adams’ Heaven uit de boxen schalt, verliest Rita de macht over het stuur en rijdt ze pardoes het water in. Tot schrik van de kijker lijkt de film abrupt afgelopen, want de aftiteling begint te lopen. Dat is een flinke domper, want naast het mysterie van het Mariabeeld zag je weinig meer dan een droge registratie met wat droge humor. Nu moet je niet meteen de zaal uitlopen, maar wachten op het tweede, ronduit boeiende hoofdstuk van de film.

Rita komt thuis en ziet zichzelf op bed liggen. Wanneer ze haar dorpsgenoten nadert, beginnen die keihard te niezen, zodat ze geen contact met hen kan maken. Ze ziet de duivel op een brommertje en voert een conversatie met een lamp. Je vraagt je even af of de bedenkers van dit maffe plot misschien te veel van hallucinerende paddenstoelen hebben gesnoept. Maar je geduld wordt beloond, want langzaam ontvouwt zich een magisch-realistisch verhaal met satirische en poëtische trekjes, wonderlijke ontmoetingen en tot besluit een knappe technische vondst. Dan begrijp je pas hoezeer de twee episoden van deze hoogst originele film met elkaar verweven zijn.

Kijk hier waar en wanneer deze film draait (mits niet uitverkocht).

 

29 oktober 2023

 

LIFF 2023 – Deel 2: Eigenzinnige einzelgängers
LIFF 2023 – Deel 3: Gecompliceerde liefdes
LIFF 2023 – Deel 4: Franse apocalyps

 


MEER FILMFESTIVAL

Imagine 2023 – Deel 3: Iran

Posted on

Imagine 2023 – Deel 3: Iran
De onderdrukte vrouw

door Cor Oliemeulen

Iraanse filmdrama’s staan bekend om hun gelaagde verhalen, sterke karakterontwikkeling en artistieke cinematografie. Imagine 2023 heeft een themaprogramma met vier films over de onderdrukking van de vrouw in een patriarchale samenleving.

 

Chess of the Wind

Chess of the Wind – Heilige Graal
Het is een klein wonder dat de Imagine-bezoeker dit juweeltje kan zien. Chess of the Wind (Shatranj-e baad, 1976) draaide op het Tehran International Festival, maar werd in 1979 na de Islamitische Revolutie verboden door het regime van ayatollah Khomeini. Sindsdien waren er nog wel gecensureerde VHS-cassettes in omloop, maar het origineel werd als verloren beschouwd. Totdat naar verluidt de kinderen van de regisseur, Mohammad Reza Aslani, in 2015 de negatieven vonden in een antiekzaak in Teheran. Aslani smokkelde die het land uit, waarna de film onder zijn supervisie in 4K-resolutie werd gerestaureerd en in 2020 verscheen op het BFI Londen Film Festival en het filmfestival van Cannes.

Het verhaal gaat over een aristocratische familie in de hoofdstad waarvan het vrouwelijke hoofd zojuist is overleden. Haar lichamelijk gehandicapte dochter (Fakhri Khorvash) is erfgename, maar haar brute stiefvader (Mohamad Ali Keshavarz) doet er alles aan om zich alle rijkdom toe te eindigen, samen met een oom en twee neven. Aangezien de dochter is veroordeeld tot een rolstoel, wordt zij ondersteund door haar dienstmeid en tevens vertrouwelinge (Shohreh Aghdashloo, destijds een van de bekendste Iraanse actrices). Terwijl vrouwen buiten roddelen over de familie tijdens het doen van de was, beginnen de intriges en de gewelddadigheden zich binnen langzaam op te stapelen.

De regisseur noemde Johannes Vermeer als inspiratiebron voor de dagscènes en de Franse barokschilder Georges de La Tour voor de avondscènes. De voortdurende belichting van de ruimtes met kaarslicht doet denken aan Stanley Kubricks Barry Lyndon. De zeer gedetailleerde realistische weergave van de sets werpt de vergelijking op met tijdgenoot Luchino Visconti. En net als deze Italiaanse filmmaker strooit Aslani met sociale kritiek door het bekritiseren van de klassenongelijkheid en heeft hij aandacht voor de psychologische ontwikkeling van de hoofdpersonages. Hun emoties en innerlijke conflicten worden tijdens spannende en mysterieuze momenten versterkt door de psychedelische klanken van een orkest afgewisseld met traditionele muziekinstrumenten. Dat Iraanse filmkenners Chess of the Wind beschouwen als hun Heilige Graal, is geen wonder.

Kijk hier waar en wanneer deze film draait (mits niet uitverkocht).

 

Under the Shadow

Under the Shadow – Drama met horror
Dit debuut van de Brits-Iraanse filmmaker Babak Anvari speelt zich af tijdens de Irak-Iranoorlog, die duurde van 1980 tot 1988 en aan ruim een miljoen mensen het leven kostte. Op een universiteit in Teheran meldt Shideh (Narges Rashidi) zich aan voor de studie medicijnen. Ze wil graag zieke en gewonde landgenoten helpen, maar wordt afgewezen omdat ze voor de Islamitische Revolutie politiek actief was. Haar man, Iraj (Bobby Naderi), is wel dokter, maar wordt opgeroepen voor militaire dienst. Hij wil dat Shideh en hun dochtertje Dorsa (Avin Manshadi) naar zijn ouders gaan, want Sadam Hoessein heeft gezegd dat hij de hoofdstad met bommen wil bestoken. Shideh wil in hun appartement blijven. Ze zorgt voor Dorsa, die op haar beurt zorgt voor haar onafscheidelijk pop. Shideh houdt zich fit met de aerobics-video van Jane Fonda. Stiekem, want het bezit van een videorecorder is verboden.

Toch valt er een bom op het complex, gelukkig is er niet veel schade. Dan verdwijnt de pop van Dorsa. Ze is verdrietig en raakt steeds meer overstuur. De buurvrouw zegt dat de bom een djinn heeft meegebracht: “Dat staat in de Koran”. Shideh vindt zo’n geest maar flauwekul, totdat ze er zelf mee te maken krijgt. Het aantal luchtalarmen neemt snel toe, de buren vluchten, maar Shideh en Dorsa blijven, omdat moeder haar dochter heeft beloofd dat ze pas vertrekken als ze de pop hebben gevonden. Dat is natuurlijk vragen om een hoop ellende.

Voor de liefhebber is Under the Shadow misschien te veel drama en te weinig horror. Dat betekent dan wel dat er beduidend minder clichés zijn en dat er meer ruimte is voor goed acteerwerk. De setting van een oorlog versterkt het realistische karakter, net als de setting van een dictatuur, zoals blijkt wanneer Shideh en Dorsa op een gegeven moment voor een spookverschijning naar buiten vluchten en de moeder wordt opgepakt omdat ze geen hoofddoekje draagt. De montage zorgt voor steeds meer spanning, aan heftige schrikmomenten ontbreekt het geenszins. Het enige minpuntje is het gebrek aan een lekkere uitsmijter.

Kijk hier waar en wanneer deze film draait (mits niet uitverkocht). 

 

180 Degree Rule

180 Degree Rule – Schuld en boete
De meeste filmmakers hanteren de 180 graden-regel. Dat wil zeggen dat ze een denkbeeldige lijn trekken als twee personages loodrecht tegenover elkaar staan of zitten. Als ze tegen elkaar beginnen te praten, wisselt het beeld van de een naar de ander, zodat je ziet dat ze naar elkaar kijken. Maar als de camera over die denkbeeldige as gaat, raak je als kijker gedesoriënteerd, omdat het lijkt dat ze tegen iemand anders praten. De debuutfilm van Farnoosh Samadi heet 180 Degree Rule (2020), waarschijnlijk omdat de man en vrouw in kwestie nooit direct met elkaar praten.

Vanaf de eerste scène wekt Hamed (Pejman Jamshidi) een uiterst koele indruk. Hij houdt zielsveel van dochtertje Raha, maar laat niet na om zijn vrouw Sara (Araghe Sard) ‘op haar plaats’ te zetten. Sara moet overal verantwoording over afleggen en ze mag zeker niet samen met Raha voor een familiebruiloft naar het noorden rijden als hij een tijdje verplichtingen buiten Teheran heeft. Nadat Hamed is vertrokken, gaan moeder en dochter toch stiekem naar de bruiloft, al is het alleen maar omdat Raha zich daar zo op heeft verheugd en een liedje heeft ingestudeerd. Daar aangekomen, beleven we een leuke en sfeervolle bruiloft in de bossen, gevolgd door een overnachting in blokhutten. Maar dan slaat het noodlot toe. Sara’s familieleden moeten haar beloven dat ze niets tegen Hamed zullen zeggen, maar bij thuiskomst ontdekt Hamed dat hij is belazerd, en dat pikt hij niet.

180 Degree Rule toont aan de hand van een persoonlijke tragedie op een uiterst pijnlijke manier de man-vrouwverhouding in de Iraanse samenleving. De gevoelens van de vrouw zijn ondergeschikt aan die van de man, met zijn trots en zijn idee van eigendom. Hamed houdt Sara verantwoordelijk voor de tragedie en beschimpt de rol van haar familie die meedoet om de werkelijke toedracht te verhullen. Sara’s gemoed wordt extra belast door de dood van een zwangere leerling. De film is lang niet slecht, maar uiteindelijk moeilijk te verteren.

Kijk hier waar en wanneer deze film draait (mits niet uitverkocht).

 

Substraction

Substraction – Dubbelgangers
“Die vrouw is niet mijn moeder”, fluistert het zoontje tegen een man die zijn opa had kunnen zijn. Het is de ijzingwekkende slotzin van Substraction (Tafrigh, 2022) van Mani Haghigi, die dit mysterieuze drama clandestien in etappes draaide tijdens de coronaperiode en problemen kreeg met de autoriteiten, zoals dat wel vaker gaat in Iran.

Normaal regent het amper in Teheran, maar in deze film met noir-trekjes lopen mensen bijna voortdurend met een paraplu rond. Naast die regen hangt er steeds meer onheil in de lucht in dit verhaal over een vrouw die plotseling haar man in de stad ziet lopen, hem volgt en ziet hoe hij de woning van een andere vrouw betreedt. Als ze thuiskomt, vertelt ze het de vader van haar echtgenoot. Die gaat ter plekke poolshoogte nemen, en als hij terugkomt, wil hij in eerste instantie niets kwijt over zijn bevindingen. Nu gaat de vrouw zelf op pad en ontmoet in het gebouw een man die sprekend op zijn echtgenoot lijkt. Is hij misschien een onbekende tweelingbroer? Maar wacht, ook de man schrikt zich wezenloos, want die vrouw lijkt als twee druppels water op zíjn vrouw!

Als je over de drempel van ongeloof heen stapt, ontvouwt zich langzaam een meeslepende thriller, vooral omdat de vier personen pas geleidelijk aan het bestaan van de andere personen ontdekken. Soms moeten de vrouwen voorkomen dat de mannen elkaar tegen het lijf lopen. En zoals het verhalen over dubbelgangers betaamt, liggen persoonsverwisselingen snel op de loer.

Substraction bouwt net als veel andere Iraanse drama’s behoedzaam op, met veel aandacht voor psychologische ontwikkeling en blijft intrigeren tot het duistere einde. Dat komt vooral door het puike acteren, met name van Taraneh Alidoosti, die eerder schitterde in Darbareye Elly (2009) en The Salesman (2016).

Kijk hier waar en wanneer deze film draait (mits niet uitverkocht).

 

26 oktober 2023

 

Imagine 2023 – Deel 1: Humor
Imagine 2023 – Deel 2: Suspense & Horror
Imagine 2023 – Deel 4: Sciencefiction

 


MEER FILMFESTIVAL

Suro

Posted on

***
recensie Suro
Hoe overwin je een verhuizing? 

door Cor Oliemeulen

Suro geeft een mooi inzicht in hoe kurk wordt gewonnen. Tijdens de arbeid ontspint zich langzaam een drama tussen twee geliefden.

We kennen ze allemaal: mensen die elders hun geluk beproeven door ver van huis een onderneming te starten, bijvoorbeeld een pension of een B&B. Over de onverwachte problemen die dat kan opleveren, worden zelfs televisieprogramma’s gemaakt. Denk aan eindeloos vertraagde vergunningen, ver overschreden budgetten, horrorverbouwingen, arbeidsblessures, gezondheidsproblemen, beunhazen, corrupte aannemers, lekkende daken en zwembaden, emotionele stress, familieomstandigheden, slecht weer, lockdowns, ongedierteplagen, beschadigde bezittingen, niet aardende kinderen, taalbarrières, verkeerde verfkleur, ontsnapte huisdieren, een verrassing achter een afgebroken muur, een lijk uit de kast én de mysterieuze verdwijning van je kleren, zodat je maar een naturistencamping begint.

Suro

Erfenis
Een van de beste films die vorig jaar in de bioscoop verscheen, Las Bestias, gaat over een Frans koppel dat emigreert naar een geïsoleerde gemeenschap in het Spaanse Galicië, daar een biologisch landbouwbedrijf begint, maar te maken krijgt met pesterijen van de buren. Het resultaat is dat een van de twee emigranten van de aardbodem zal verdwijnen. Zo bloedstollend spannend als daar wordt het Spaanse drama Suro niet. Maar het koppel in kwestie, dat verhuist van de bruisende stad Barcelona naar een al even geïsoleerde gemeenschap in Catalonië, heeft wel wat weg van al die naïeve hoofdpersonen van genoemde televisieprogramma’s – over wie je leedvermaak kunt hebben, maar voor wie je uiteindelijk wel respect kunt opbrengen.

Helena (Vicky Luengo) heeft een oud huis van haar tante geërfd. Ze neemt samen met haar geliefde Ivan (Pol López) afscheid van hun vrienden, waarna ze arriveren op de plaats van hun bestemming die middenin een groot bosgebied ligt. Een flink deel van dat bos hoort bij de erfenis en ze ontdekken (dan pas) dat het bos vol staat met kurkeiken. Een man die werkte voor Helena’s tante vertelt dat er deze zomer kurk kan worden geoogst en biedt aan om met een groep, voornamelijk Marokkaanse, onverzekerde arbeiders de klus te klaren. De geschatte opbrengst zal Helena en Ivan in staat stellen om sneller het oude huis te verbouwen, zodat ze met een gerust hart hun baby kunnen verwelkomen.

Rauwdouwers
Het contact met de arbeiders, die ogen als onvervalste rauwdouwers, verloopt stroef. Ivan wil graag weten wat ze in hun bos precies doen en besluit om mee te werken, ook om het vak te leren. Bovendien, als je graag wijn drinkt, is het handig te weten hoe kurk wordt gemaakt. Zo leert hij dat een kurkeik de eerste 25 jaar ongestoord kan groeien voordat die voor het eerst ontschorst kan worden. Dat gebeurt tijdens de zomermaanden, als de schors door vochtonttrekking beter loslaat van de stam. Het werk moet heel secuur gebeuren, met scherpe bijlen. Een ongeluk zit een klein hoekje.

Suro

Helena is niet blij dat Ivan elke ochtend voor dag en dauw vertrekt en haar alleen achterlaat. Zo moet er bijvoorbeeld bij het huis een gigantische watertank operatief worden gemaakt, wat verplicht is. Ze krijgt hulp van de achttienjarige Karim (Ilyass El Ouahdani) die door zijn kompanen in het bos wordt genegeerd omdat hij niet hard genoeg werkt. Vanaf de komst van Karim beginnen de irritaties en spanningen tussen Helena en Ivan toe te nemen, wat cumuleert in een tragedie.

Regisseur Mikel Gurrea maakte Suro (kurk) omdat hij gefascineerd raakte toen hij na zijn studie in Barcelona zelf kurk ging oogsten in Catalonië. Zijn film schetst het authentieke leven op het platteland, vergelijkbaar met Le Meraviglie (2014) en Alcarràs (2022). Alle arbeiders zijn echte arbeiders die het klappen van de zweep kennen. Naarmate de zomer vordert, wordt het bos langzaam zilvergroen, en liggen bosbranden op de loer.

 

15 oktober 2023

 

ALLE RECENSIES

Past Lives

Posted on

*****
recensie Past Lives
Masterclass storytelling 

door Cor Oliemeulen

Als kinderen waren ze onafscheidelijk en dol op elkaar. Totdat de een ging emigreren en ze elkaar uit het oog verloren. Ruim twintig jaar later ontmoeten ze elkaar weer. Past Lives is romantiek op zijn puurst, een liefdevolle dans tussen ontroering en verstand.

In haar filmdebuut neemt Celine Song haar eigen levenswandel en de cultuurverschillen tussen haar oude en nieuwe wereld als uitgangspunt. Ze werd geboren in Zuid-Korea, verhuisde met haar artistieke ouders naar Canada en belandde in New York waar ze schrijver van toneelstukken werd. Past Lives opent met het meisje Na Young en de jongen Hae Sung. Na het vervelende nieuws van de emigratie, neemt Na Young zich voor om later een Nobelprijs te winnen en laat Hae Sung blijken dat hij het meisje met wie hij later wil trouwen erg zal missen.

Past Lives

Wederzien
In Canada heet Na Young voortaan Nora. Ze gaat wonen en studeren in New York. In Zuid-Korea zien we hoe Hae Sung na zijn militaire dienst een opleiding voor ingenieur volgt en met zijn vrienden uitgaat. De afgelopen twaalf jaar is hij aan zijn jeugdliefde blijven denken. In New York is Nora benieuwd hoe het met Hae Sung gaat. Ze ziet dat hij op Facebook een bericht van haar vader, filmregisseur, heeft geliket. Ze stuurt hem een mail en niet veel later is er een aangenaam wederzien via Skype. Ze zeggen dat ze elkaar hebben gemist, echter door het tijdsverschil, wederzijdse verplichtingen en Nora’s verwarrende gevoel dooft hun contact weer uit.

We gaan opnieuw twaalf jaar verder in de tijd. Nora is een succesvolle toneelschrijver en getrouwd met Arthur (John Magaro), eveneens schrijver. Het onvermijdelijke moment breekt aan dat Hae Sung op bezoek komt. Zijn bedoeling is om een weekend te blijven in een hotel. Hun wederzien na ruim twintig jaar is in Central Park en wordt beklonken met een lange, stevige omhelzing. Hierna bezoeken ze trekpleisters van de stad en maken ze een cruise. Ze praten en er vallen stiltes, maar ondertussen spreken de ogen. Ze lachen en er is ongemak. Ze blijven wat op afstand van elkaar. Een dag later is de ontmoeting met Arthur, die Hae Sung’s bezoek niet direct leuk vindt, maar wel begrip toont en Nora de gewenste ruimte geeft. Ze zegt tegen Hae Sung dat ze gelukkig is met Arthur, maar natuurlijk hebben ze weleens ruzie. “Het is alsof je twee bomen in één pot hebt geplant. Onze wortels hebben behoefte om hun plaats te vinden.”

Verbondenheid
Het tempo van Past Lives mag dan wel traag zijn, het eerste uur van de film, waarin nauwelijks actie zit, moet zich nu eenmaal vormen in het hoofd van de kijker. Nu is het hart aan de beurt, want de twee hebben, zoals duidelijk mag zijn, een bepaalde verbondenheid. In de Koreaanse cultuur heet die ‘ineyeon’. Dit verwijst naar een voorbestemde of kosmische connectie tussen mensen; elkaar ontmoeten of relaties aangaan vanwege een onzichtbare, spirituele band. Het wordt vaak geassocieerd met het idee van lot of lotsbestemming, waarbij een bepaald iemand ontmoeten in de sterren geschreven staat. ‘Ineyon’ kan ook gaan over vorige levens of reïncarnatie.

Past Lives

Sommige mensen geloven dat een connectie die ze voelen met iemand anders het gevolg kan zijn van een spirituele band die is ontstaan ​​in vorige levens. Dat kunnen er wel achtduizend zijn, zegt Nora. Of het een grapje is of ze het serieus bedoelt, blijft in het midden. Er zijn concrete voorbeelden van zo’n connectie in de Koreaanse literatuur, en ook in films. Zoals in Siworae (Il Mare, 2000) van Hyun-seung Lee dat vanwege het originele gegeven een Amerikaanse remake (The Lakehouse, 2020) kreeg. Dit mysterieuze romantische verhaal gaat over een man en een vrouw die exact twee jaar na elkaar in dezelfde woning aan zee wonen en met elkaar communiceren via brieven die ze door een tijdbarrière sturen.

Realistisch
Past Lives heeft niets zweverigs. De film stelt oprechte, diepmenselijke emoties centraal die in alle warmte op een realistische manier worden opgediend, zonder ze van de daken te schreeuwen. De dialogen zijn lichtvoetig, de relationele complexiteit is delicaat en geloofwaardig, net als de vertolkingen van de drie personages. Deze masterclass in storytelling bewijst hoe krachtig en subtiel tegelijk een eenvoudig thema kan zijn. Alle compassie komt samen in de weergaloze slotscène in een kleurrijke straat in East Village.

Vorig jaar was Drive my Car, een Japans drama over de onverwachte connectie tussen een beroemde theaterregisseur en zijn vrouwelijke chauffeur, een van de cinematografische hoogtepunten. Dit jaar is dat Past Lives, dat de romantische ziel laat voelen dat de wereld best wat meer verbondenheid kan gebruiken.

 

2 oktober 2023

 

ALLE RECENSIES

Sweet Dreams

Posted on

***
recensie Sweet Dreams
Een suikerdouche als verlossing 

door Cor Oliemeulen

Zoete dromen veranderen in bittere dromen. De Bosnisch-Nederlandse Ena Sendijarević, die debuteerde met de roadmovie Take Me Somewhere Nice (2019), toont met haar nieuwe drama over de laatste stuiptrekkingen van kolonisten in Nederlands-Indië haar gave als filmmaker. Met een cast van oudgedienden en jong talent gaan in Sweet Dreams stijl en sfeer boven inhoud.

Er zijn niet veel films over de koloniale tijd waarin het verhaal draait om vrouwen. Indochine (1992) is een treffend voorbeeld. In dit drama van de Franse regisseur Régis Wargnier speelt Catherine Deneuve de ijzige, trotse bezitter van een rubberplantage tegen de achtergrond van de Vietnamese onafhankelijkheidsstrijd. Ook met Agathe (Renée Soutendijk), de kersverse weduwe van de eigenaar van een suikerplantage (Hans Dagelet) op een Indonesisch eiland rond het jaar 1900, valt niet te spotten. De heer des huizes is zojuist bezweken aan een hartaanval na seks met huishoudster Siti (Hayati Azis) en de inheemse arbeiders van de suikerfabriek leggen het werk neer vanwege achterstallig loon.

Sweet Dreams

Erfenis
Agathe is manlief Jan liever kwijt dan rijk, maar komt bedrogen uit, want volgens de priester en tevens notaris (Peter Faber) gaat Jans erfenis tot haar grote schrik naar iemand anders. Ook hun zoon Cornelis (Florian Myjer) staat niet in het testament. Met zijn hoogzwangere vrouw Josefien (Lisa Zweerman) moet hij van Agathe direct vanuit Nederland naar het eiland komen om de zaken in hun voordeel af te wikkelen. Voor dit stel vertegenwoordigt het leven op een plantage een achterlijk systeem dat niet strookt met de moderne wereld waarin zij nu leven, dus hoe eerder ze later wegkunnen hoe liever.

Ena Sendijarević wil de botsing tussen deze twee wereldbeelden van weleer toegankelijker maken voor het hedendaagse publiek door het gebruik van absurditeiten en satire. Zoals blijkt uit Agathe’s cynische brief aan Cornelis over de plotselinge dood van zijn vader en haar gortdroge conversatie met een andere kolonistenvrouw die allebei door hun verveling geen betere thema’s weten. De atmosfeer is de ene keer uitbundig, bijvoorbeeld als Agathe uit haar plaat gaat omdat ze geenszins van plan is het zinkende schip te verlaten. Maar vaker is de sfeer ingetogen en bevreemdend, bijvoorbeeld als Siti een Indonesisch dansje opvoert in een volle kamer waarin niemand anders beweegt.

Sweet Dreams

Gestileerd
Toch is het vooral de gestileerde aanpak die opvalt, en zo nu en dan een surrealistisch of magisch element. De cinematografie is bij vlagen weldadig met krachtige belichting en contrasterende kleuren. Het beeld is vierkant, een trend in de cinema van de laatste jaren, die een claustrofobische sfeer moet versterken. De binnensettings werken vaak als diorama’s, die de beperkingen van de uitstervende koloniale levensstijl onderstrepen. De anachronistische elektronische klanken lenen zich uitstekend voor onthechting en satire.

In Sweet Dreams worden de heersers potsierlijk neergezet. Josefien wordt gek van de muggen en kan haar seksuele behoeften niet bevredigen, want van de gestreste, arrogante Cornelis hoeft ze hier weinig amoureus te verwachten. Josefien flirt daarom met arbeider Reza (Muhammad Khan), die het liefst met Siti wil vluchten. In haar onbeantwoorde lust kronkelt Josefien met strakbolle buik kreunend rond een paal van haar hemelbed als zij wordt betrapt door de bedeesde Siti. Het contrast kan bijna niet groter zijn. Josefien gaat direct met Siti in gesprek en belooft haar een toekomstvisie met gouden bergen, maar de kijker voelt aan dat ze die niet zal waarmaken.

Uiteindelijk maakt de film de kijker getuige van de psychologische ontmanteling van de hoofdpersonages. De enige die niet aan zichzelf denkt, is Siti, die bereid is zichzelf op te offeren voor de toekomst van haar zoontje. Die finale kan echter niet verhullen dat Sweet Dreams soms een onevenwichtige indruk maakt en – de verlossende suikerdouche ten spijt – enkele krachtige punches mist.

 

28 september 2023

 

ALLE RECENSIES

Filmmarathon: Catherine Deneuve

Posted on

5 onbekende films van bekende Franse actrice
Filmmarathon: Catherine Deneuve
Twee redacteuren van InDeBioscoop dompelen zich een weekend lang onder in de goede dingen des levens en vijf relatief onbekende films van de Franse actrice Catherine Deneuve.

1. La femme aux bottes rouges (1974)

BOB:
Had ik al gezegd dat ik moe was van de vele kilometers die ik in de Betuwe moest omrijden, Cor? En ik je nu helaas niet kan helpen met afwassen of afdrogen? Ik heb rust nodig maar die krijg ik ook niet met deze eerste film van de filmmarathon. Een paraplu zonder context, er klinken kogelschoten bij een boekenkraampje, een advocaat zit met een schoen op zijn hoofd, ga zo maar door. Na tien minuten ben ik al de weg kwijt.

Stel je voor dat je Jean Luis Buñuel bent. Je vader is Luis Buñuel, wereldberoemd in de cinema en kunst. Zijn surrealistische invloed op jouw denken als kind en tiener is enorm. Jij wilt ook wat nalaten. Jean Luis’ debuut in 1973 (Au rendez-vous de la mort joyeuse, met Française Fabian en Gérard Depardieu) werd gevolgd door deze film. Surrealisme te over en je ziet het talent maar je mist toch satire en ander interessants om het te laten beklijven.

Aan de cast lag het niet. Fernando Rey is een oude Buñuel-bekende. En Catherine Deneuve (schrijfster Françoise LeRoi) speelde zeven jaar hiervoor de hoofdrol in het wereldberoemde Belle de Jour van vader Luis Buñuel. Ze acteert altijd sterk met haar ogen, zoals ook in sommige scènes hier. Die ogen stralen een prettige mafheid uit. Past bij de rollen die haar een kil imago gaven als actrice: Belle de Jour en Repulsion.

Wat is eigenlijk jouw favoriete Deneuve, Cor? De mijne is de komische Deneuve van Touche pas à la Femme Blanche.

 

COR:
Ik heb geen favoriete Deneuve, maar vind wel dat zij door de jaren heen sterker is gaan acteren en veel meer karakter in haar gelaatsuitdrukkingen kreeg. Haar ingehouden stijl, bijvoorbeeld in Le dernier métro, kan me ook wel bekoren. Ik schreef daar al eens over in ‘Een halve eeuw Catherine Deneuve in vijf mooie hoofdrollen’.

In Buñuel junior heb ik me nooit verdiept. Wel grappig dat Jean Luis La femme aux bottes rouges maakte net voordat Luis met pensioen ging. Ik ben het met je eens dat de zoon de satire van de vader mist. Neem bijvoorbeeld het twee jaar eerder verschenen Le charme discret de la bourgeoisie van Luis met al die absurde scènes, dromen en nachtmerries die waren bedoeld om burgerlijk en snobistisch gedrag te ontregelen. En natuurlijk ook de kijker! Zoonlief benadert die atmosfeer wonderwel, maar mist de geniale gekte van pa.

Kijk ook eens naar de filmtitel: bij Jean Luis er is daadwerkelijk een vrouw met rode laarzen (Deneuve). Hoe anders is Luis’ debuutfilm (samen met die andere beroemde surrealist Salvador Dalí) Un chien andalou (1929). Je kunt zo vaak kijken als je wilt, maar er is geen hond te zien, laat staan een Andalusische.

 

2. Et Satan conduit le bal (1962)

COR:
Hopelijk ben je wat bekomen van je fietstocht vanuit Den Haag, Bob, en val je niet in slaap tijdens deze film. Na afloop ga ik uitgebreid koken, en daarna zet ik graag een comfortabele stoel voor je klaar bij de afwas.

Et Satan conduit le bal ademt ook een bepaalde lamlendigheid, in dit geval van jongeren in de jaren zestig, zoals er in die jaren zoveel Europese films daarover werden gemaakt. Deze film is geproduceerd door Roger Vadim. Hij debuteerde in 1956 met Et Dieu… créa la femme waarmee hij van Brigitte Bardot een sekssymbool maakte.

Vadim was getrouwd met Bardot, maar een paar jaar later kreeg hij een relatie met Catherine Deneuve. Zij heeft in Et Satan conduit le bal op een gegeven moment exact hetzelfde kapsel als Bardot, dus Vadim wilde kennelijk ook Deneuve’s carrière als zodanig lanceren. Deneuve is een hele mooie dame, maar geen vurig sekssymbool. Deze enige film van Egyptenaar Grisha Dabat is verre van opwindend. Tóch zou Vadim scoren: een jaar na de opnamen beviel Deneuve van zijn zoon.

De film is gemaakt in een tijd dat Franse filmmakers als Godard, Truffaut en Varda in Parijs de Nouvelle Vague hadden geïntroduceerd. Van hun snelle montage en visuele grapjes zie je in Et Satan conduit le bal weinig terug. Ik zie slechts verwende jongeren die pseudo-intellectueel discussiëren en zich vervelen. En dan heb je natuurlijk nog dat blonde kereltje dat de auto van zijn gewenste schoonvader in de prak rijdt.

Ondertussen vraag ik me af wie wordt bedoeld met de Satan uit de filmtitel. Wat denk jij?

 

BOB:
Satan is natuurlijk de vrijzinnigheid van de jeugd, dat is zonneklaar. Die vrijheid leidt nergens toe: een crash met een auto, verveling, relaties ‘voor de fun’… Kortom: Satan leidt de dans van de luie jeugd. Deze schandaaltitel beloofde meer dan het kon waarmaken. Daarvoor kun je beter terecht bij films als Kids, Heavenly Creatures of The Breakfast Club.

Jij noemt Bardot, maar ik zie Deneuve hier op haar meest Jane Fondaïstisch. Desondanks een van haar minst interessante rollen. Ze is nagenoeg filmbehang – zoals de meeste acteurs trouwens. Een portret van jongeren in 1962: ik zie er geen kwaad in maar ook weinig goeds. Een paar dingen vind ik wel leuk: hoe zelfs petanque een strijd oplevert om een dame; dialogen als ‘We vinden elkaar leuk, wat nu?’ ‘We constateren het’; of ‘Ben ik ten goede veranderd?’ ‘Je bent… tolerabel’.

De vraag van deze film is vooral: wie was Grisha Dabat, wiens enige film deze was? Weer een gemist hoofdstuk voor de encyclopedie voor de minder bekende namen uit de filmwereld.

 

3. Peau d’âne (1970)

BOB:
Het fietsvoorafje van de Vuelta gaat er vandaag wel goed in. Hoe gaat het met je pool, Cor? Had ik al gezegd dat ik onderweg naar Uden ook steile bergen moest beklimmen? De top van Oss, de Narijnense Reus, het monster van Hellouw… Toen moest ik nog zwemmen met de fiets op de schouders omdat het pontje van Varik niet voer… Je snapt dat ik je daarom helaas niet kon helpen bij het bereiden van het smakelijke kopje soep.

Ik genees wel wat sneller dankzij deze film. Met jurken in de kleur van de maan en zon; met smurfkleurige lakeien; Catherine Deneuve die de halve film met de huid van een ezel rondloopt (vandaar de titel); bloedrode paarden en decors die je niet in woorden kunt beschrijven. Leg deze film voor aan om het even wie en diegene zal toch even twijfelen of ze drugs hebben gebruikt.

De decors zijn liefhebberswerk, de kleuren zijn schaamteloos en dan nog de zangpartijen. Tegelijk heeft het oorspronkelijke 17e-eeuwse sprookje van Charles Perrault zijn scherpe, spottende kanten. Die komen terug in dit werk van Jacques Demy (zes jaar eerder schrijver en regisseur van Les Parapluies de Cherbourg, met een jonge Deneuve).

Met alle respect voor de dubbelrol van Deneuve; ik val meer voor de rol van fee door Delphine Seyrig. Maar wacht… is die prins werkelijk dezelfde acteur als dat vervelende joch in Et Satan conduit le bal? Die ik voor deze filmmarathon nog nooit in een film had gezien? Hoe noem je zulk toeval, Cor?

 

COR:
Toeval bestaat niet, Bob. Deze acteur, Jacques Perrin, duikt namelijk decennia later op in veel bekendere producties, bijvoorbeeld als de hoofdpersoon van Nuevo Cinema Paradiso (1988), een van mijn favoriete films. Ik moet bekennen dat ik hem in zijn jonge versie niet had herkend. Tja, ieders uiterlijk verandert wezenlijk met het klimmen der jaren, behalve dat van Catherine Deneuve natuurlijk.

Peau d’âne is een mooi staaltje überkitsch met zoetsappige liedjes en vol sprookjeselementen. Een ezel poept munten en juwelen (voordat die gevild wordt), een oude kol spuugt continu kikkers en de koning moet van zijn vrouw, die op het punt staat te overlijden, trouwen “met een vrouw die mooier is dan ik”. Oeps, laat dat nou net hun dochter zijn. Niet het passen van een glazen muiltje maar een gouden ring zal de suggestie van incest wegvagen.

 

4. Généalogies d’un crime (1997)

COR:
Geef mij maar een sprookje in plaats van deze misdaadthriller. Deneuve heeft hier opnieuw een dubbelrol. Allereerst is zij Solange, een advocaat die rouwt om de dood van haar zoontje Pascal. Dat het joch op zijn vijfde een kat doodde en diens lever eruit haalde, nemen we voor kennisgeving aan. Solange heeft besloten om jongeman René te verdedigen. Hij wordt verdacht van de moord op zijn rijke tante Jeanne. Vervolgens zien we dat Solange de dagboeken van Jeanne leest en steeds meer op haar begint te lijken. Mysterieus? Ja! Is er een touw aan vast te knopen? Nee!

Deneuve’s dubbelrol is niet slecht, maar haar acteerprestaties worden ondergesneeuwd door Michel Piccoli. Hij speelt een psychiater, zo gek als een deur, net als zijn clubje: het Frans-Belgische Genootschap van Psychoanalytici. Verder zie ik een dwangmatige cameravoering in een poging om er iets kunstzinnigs van te maken. Het terugkerende shot van het bordspel Go dat steeds meer stenen telt, is waarschijnlijk een metafoor van de omsingeling van de tegenstander c.q. het oplossen van de moordzaak.

Over metaforen gesproken: Mijn maag brult als een leeuw. Wat eten we voordat we aan onze laatste film beginnen?

 

BOB:
Nou Cor, als je maag zo brult, lijkt het me prima als je een bonenschotel creëert met een stuk zalm voor jezelf. Ik zou normaal gesproken natuurlijk toespringen om te helpen maar mijn overbelaste dijen laten het helaas niet toe. Had ik al gezegd dat ik via Denemarken moest omrijden om hier te komen?

Ja, ik sta ook met dat touw tevergeefs te zoeken het aan iets vast te knopen. Het is zo jammer dat Deneuve deze pracht van een hoofdrol kreeg in een film die omkiept door deze vele symboliek, knipogen en bizarre momenten. Vlinders, poppen, eierschalen, kinderstemmen, shots met opvallende lichtval/schaduwen. Het is echt too much. En absurd-komisch is het ook niet. Raul Ruiz en Pascal Bonitzer (de schrijvers) hadden met wat ‘gewone’ scènes de ambities beter kunnen laten uitkomen.

Toch is het dan wel weer tof van een actrice van Deneuve dat ze graag in het diepe stapte. Ook al lukt het dan niet helemaal, ze voelde zich volgens mij altijd wel aangetrokken tot gewaagde films.

Hoe is trouwens jouw kennis als Deneuvist? Weet je antwoorden op deze vragen (niet spieken!)?

– Houdt Deneuve van tuinieren, koken, kaartspelen of alle drie?
– Voor welke James Bond-film sloeg Deneuve een rol af als Bond-meisje?
– En welke actrice – tevens dochter van Deneuve – zegt over haar: ze is verlegen maar ook ontzettend grappig?

 

5. La choix des armes (1981)

BOB:
Het beste voor het laatst bewaard: een superlevendige Gérard Depardieu, een laconieke Yves Montand, een subtiele Catherine Deneuve. En bijrollen voor Michel Galabru, Richard Anconina, Gerard Lanvin en Jean Rougerie.

Om maar met het laatste te beginnen: het leeuwendeel van de film speelt ze een saaie rol. Vrouw van een rijke kerel die pardoes het middelpunt wordt van dingen. Ze houdt van paarden: dat is zo’n beetje de hele karakterschets. Als zij eindelijk loskomt van die rol en een eigen karakter krijgt, houdt het ook meteen op.

De film heeft moeite met het middenstuk maar trekt weer aan bij het einde. Ranzige flats van Saint-Denis zijn het onverwachte decor. Lang niet zo ingewikkeld als Genealogies d’un Crime (deze film had wel een onsje van die ambitie mogen hebben). Dat kun je verwachten van Alain Corneau. Een schrijver/regisseur van gedegen misdaadfilms. Serie Noire (aanrader) en Police Python 357 zijn bijvoorbeeld ook van zijn hand. Over Serie Noire gesproken: ik voel een enorme behoefte aan een filmmarathon over Patrick Dewaere. Waar ó waar kan ik een handtekeningenactie heen sturen?

Nou nou, die laatste druppel is nu ook uit die spectaculaire rosé. Wat vond je van je eerste ipa ooit?

 

COR:
Aan jouw bespreking van La choix des armes heb ik weinig toe te voegen. Depardieu die als een wervelwind onvermijdelijk afstevent op een tragisch einde en Deneuve die alleen maar mooi hoeft te zijn, vormen de ingrediënten van deze onderhoudende misdaadfilm.

Laat ik afsluiten met de vragen over onze filmmarathon-actrice die je stelde.

Hoewel ik me niet als een Deuvenist beschouw, zijn die vragen niet al te moeilijk. Catherine Deneuve heeft één dochter, Chiara, verwekt door Marcello Mastroianni.

Verder heb ik ooit gelezen dat ze was gevraagd voor de James Bond-film Live and Let Die. Tegenwoordig gaat zelfs het gerucht dat Deneuve (in oktober wordt ze 80) de volgende Bond-girl is!

Of Catherine Deneuve houdt van tuinieren, koken, kaartspelen of alle drie, zou ik moeten gokken. Ik weet in ieder geval dat ze houdt van roken, zelfs na haar beroerte van een paar jaar geleden. Volgens mij houdt zij ook van fietsen, Bob, maar zeker niet van die enorme afstanden die jij aflegt natuurlijk. Wel lullig dat je met dat zuchtje tegenwind straks weer helemaal naar huis moet …met de trein!

 
23 september 2023

 
Meer filmmarathons

Ultima Notte di Amore, L’

Posted on

***
recensie L’Ultima Notte di Amore
Hebzucht of liefde? 

door Cor Oliemeulen

Na zijn misdaaddrama’s Escobar: Paradise Lost (2014) en The Informer (2019) schetst de Italiaanse filmmaker Andrea Di Stefano in zijn derde film een portret van een politieman die na 35 jaar trouwe dienst afscheid neemt van het korps. Zoals zo vaak in dit genre is er ‘die allerlaatste klus’ die roet in het eten dreigt te gooien, maar L’Ultima Notte di Amore is origineel en competent genoeg om zich te onderscheiden van de doorsnee-politiethriller.

In de prachtige openingsscène zweeft de camera boven de stad Milaan bij avond om te eindigen bij het raam van een appartement waarachter een gezelschap wacht op de thuiskomst van Franco Amore (Pierfrancesco Favino: Il traditore) voor een verrassingsfeest. Maar de rechercheur laat lang op zich wachten. Hij is zojuist geconfronteerd met de moord op zijn partner en tevens beste vriend Dino (Francesca Di Leva) tijdens een schimmige diamantroof waarbij ook andere politiemannen blijken betrokken.

L'Ultima Notte di Amore

Een aanbod dat je niet kunt weigeren
Aldus ontspint zich het verhaal over een rechercheur die tijdens zijn 35-jarige carrière uiterst geliefd was bij zijn collega’s, niet in de laatste plaats omdat het hem al die tijd is gelukt om niet eenmaal zijn pistool te gebruiken. Hoe behoedzaam Amore ook mag zijn, tijdens zijn laatste dagen als politieman draait hij zich langzaam in de nesten. Dat begint door zijn min of meer onvermijdelijke contact met Cosimo (Antonio Gerardi), een Italiaanse immigrant die zich heeft opgewerkt tot de hogere kringen van Milaan en neef is van Amore’s geliefde Viviana (Linda Caridi). De intrige begint wanneer Amore in Cosimo’s appartement wordt opgetrommeld voor de reanimatie van een rijke Chinees die onwel is geworden in bijzijn van twee hoertjes. Niet lang daarna wordt Amore met Viviana bij deze meneer Zhang als dank uitgenodigd voor het redden van zijn leven.

Viviana geniet daar met volle teugen van de pracht en praal van Zhangs entourage en Amore krijgt een aanbod dat hij niet kan weigeren. Hij twijfelt. “Hoe vaak heb ik je ontevreden zien thuiskomen, mokkend, met een frons op je gezicht?”, vraagt Viviana. “We hebben hier al zo lang op gewacht. Je bent nog steeds assistent-chef. Nu kun je eindelijk wraak nemen op iedereen en ga je kieskeurig doen?” Amore gaat akkoord met het aanbod om voor 5.000 euro (bijna drie keer zijn maandsalaris) iemand van het vliegveld af te halen, mits de Chinees kan garanderen dat het geen crimineel klusje betreft. Vervolgens vraagt hij aan Dino of hij meegaat. Het behoeft weinig betoog dat een en ander volledig uit de hand zal lopen.

L'Ultima Notte di Amore

Psychologisch spel
Regisseur Andrea Di Stefano maakte zijn politiethriller met film noir-trekjes naar eigen zeggen met zijn vader in het achterhoofd. Ook die werkte zich als politieman het schompes voor een habbekrats, niet of nauwelijks gewaardeerd door zijn meerderen. De apotheose van L’Ultima Notte di Amore speelt zich na een achtervolging vol onderhuidse spanning af in een tunnel van een snelweg waar onverlaten het hebben gemunt op de bagage van de twee passagiers. Het is een verademing dat al het dodelijke geweld niet expliciet in beeld wordt gebracht.

Het psychologische spel dat volgt, is het sterkste deel van de film. Op het plaats delict hebben zich tientallen politieagenten, hulpverleners, de hoofdcommissaris en de officier van justitie verzameld. Tussen de omstanders bevinden zich ook enkele Chinezen, die contact met Amore proberen te krijgen, want zij willen heel graag weten wat er met de bagage is gebeurd. Ondertussen heeft Amore de telefoon van een van daders en belt het laatst gebruikte nummer. Een stukje verderop in de tunnel neemt iemand op. En of de spanning nog niet genoeg is opgelopen, weet Viviana, met op de achterbank Dino’s zoontje, zich langs de afzetting te bluffen.

Het probleem van veel thrillers is het gemis van een creatieve afloop. Ook hier. Amore’s instemming met zijn goedbetaalde klus is enigszins naïef, maar vanwege zijn onvoorwaardelijke liefde voor Viviana, die snakt naar een comfortabeler leven, is zijn instemming te begrijpen. De kijker kan uiteindelijk zelf bepalen of haar wilskracht en bravoure om Amore uit het wespennest te redden een kwestie is van hebzucht, van liefde, of een combinatie hiervan.

 

10 augustus 2023

 

ALLE RECENSIES

Castigo, El

Posted on

****
recensie El castigo
“Ik hou van hem maar haat dat ik zijn moeder ben” 

door Cor Oliemeulen

Elke ouder weet dat je je kind af en toe wel achter het behang zou willen stoppen. Een straf ligt dan op de loer. In El castigo zet de moeder haar driftige 7-jarige zoontje af aan de rand van een bos nadat hij bijna een fataal auto-ongeluk heeft veroorzaakt. Twee minuten later is hij verdwenen en start een wanhopige zoektocht. Ondertussen ontwikkelt zich een existentialistische discussie over opvoeding, huwelijk en het verlies van vrijheid.

De Chileense regisseur Matías Bize heeft een voorkeur voor zich traag opbouwende drama’s. Zo confronteert hij in La vida de los peces (2011) twee ex-geliefden op indringende wijze met hun verleden en laat hen tijdens een feest onderzoeken of ze samen een toekomst hebben. In La memoria de agua (2015) ontrafelen een rouwende man en vrouw hun leven en hun huwelijk na de tragische dood van hun zoontje. Ook de echtelieden in El castigo (2022) ondergaan een soortgelijk lot nu hun zoontje vermist is.

El Castigo

De straf
Aanvankelijk lijkt er weinig aan de hand. Ana (Antonia Zegers) en Mateo (Néstor Cantillana), die eerder samen waren te zien in Una mujer fantástica (2017), denken dat hun zoontje Lucas juist hen wil straffen door zich in het bos te verschuilen. Eerst gaat Ana op zoek naar hem, daarna Mateo. Ze besluiten om de politie te bellen. Ana heeft weinig zin om haar impulsieve berisping op te biechten en vertelt dat Lucas moest plassen en in een ogenblik van onoplettendheid was verdwenen. De gearriveerde vrouwelijke politiesergeant (mooie rol van Catalina Saavedra, die eerder schitterde in de titelrol van La nana, 2009) wijst gevat op het remspoor van hun auto.

Mateo vertelt vervolgens wat er werkelijk is gebeurd. De politie belt voor speurhonden en ondertussen maken de ouders zich zorgen over wat de gevolgen zijn als Lucas is gevonden. Hun omgeving zal schande spreken van het leed dat ze hun zoontje hebben aangedaan en de autoriteiten zullen hen mogelijk vervolgen voor verwaarlozing of kindermishandeling. Tenminste, áls ze Lucas vinden. Het wordt langzaam koud en donker, terwijl de politiesergeant er hen fijntjes op wijst dat hier poema’s zijn gesignaleerd.

El Castigo

De bekentenis
Gesteund door het intelligente script van Coral Cruz weet Matías Bize de spanning over het wel of niet vinden van Lucas stapje voor stapje op te bouwen. Toch ontpopt El castigo zich vooral als een beklijvend drama waarin een discussie ontstaat over opvoeden, waarbij ook emoties en verwijten geleidelijk tot een kookpunt komen. Ana probeert een goede moeder te zijn, ze zegt dat haar hele leven rond Lucas draait. Door die toewijding stopte ze zelfs met haar baan van journalist. Ze vindt de zorg voor Lucas veeleisend en beangstigend. Ze noemt zichzelf consequent, terwijl het erop lijkt dat Mateo, die nog wel een baan heeft, vooral leuke activiteiten met Lucas onderneemt en veel van diens opstandige en gehaaide gedrag door de vingers ziet. “Ik werd zwanger en een modelmoeder voor jou”, snottert Ana tegen Mateo. “Was je bij me gebleven als ik niet zwanger wilde worden?”

In El castigo triggert de verdwijning van een kind dus de bekentenis van de beperkingen van het menselijke bestaan, het moederschap in het bijzonder. Wat de film nog meer bijzonder maakt, is het ontbreken van een soundtrack: we horen slechts het gepraat en geschreeuw van de protagonisten en de natuurgeluiden om hem heen. Het geheel mag dan misschien niet spectaculair in beeld zijn gebracht, maar het is een kunststukje hoe 80 minuten drama in één take en zonder montage de wanhoop invoelbaar maakt.

 

19 juli 2023

 

ALLE RECENSIES

Small, Slow but Steady

Posted on

***
recensie Small, Slow but Steady
De worsteling van een dove bokser 

door Cor Oliemeulen

Keiko is doof vanaf haar geboorte maar heeft het door haar talent en doorzettingsvermogen weten te schoppen tot beginnend profbokser. Ze woont en werkt als kamermeisje in een buitenwijk van Tokio en traint wanneer ze maar kan. Haar toekomst is onzeker omdat haar boksschool vanwege een teruglopend ledenaantal door de coronapandemie dreigt te moeten sluiten. 

De juryleden van het in maart gehouden CinemAsia beloonden Small, Slow but Steady van Shô Miyake unaniem als winnaar en noemden Keiko een fascinerende, authentieke en stoïcijnse jonge vrouw en tevens hun held van het festival. “Ze is eigengereid en hardwerkend en heeft geen woorden nodig om helder te communiceren. De co-stars van deze exquise karakterstudie, gedraaid op warm 16mm en met een sounddesign dat perfect aansluit bij de beperkte zintuiglijke ervaringen van onze jonge heldin, maken evenzeer indruk met hun subtiele en overtuigende vertolkingen. Het scenario, intelligent en open, is net als het leven zelf, onvoorspelbaar en uiteindelijk blijft deze ontroerende film in onze verbeelding hangen, alsof het onze eigen impressionistische herinnering is geweest. De regisseur heeft een wijs filmisch oog en we kijken er erg naar uit om in de toekomst weer door hem meegenomen te worden op een filmreis.”

Small, Slow but Steady

Klein, langzaam maar bestendig
Small, Slow but Steady is losjes gebaseerd op de memoires van Keiko Ogasawara, de eerste professionele vrouwelijke bokser met een gehoorbeperking in Japan. Actrice Yukino Kishii overtuigt in haar rol als personage dat door haar handicap aanvankelijk moeilijk is te doorgronden. Keiko kan goed communiceren middels gebarentaal met enkele mensen die dichtbij haar staan, zoals haar broer Seiji (Himi Satô) met wie ze een flatje deelt. Als ze alleen thuis is en de bel gaat, begint een lamp te flitsen zodat ze weet dat er iemand aan de deur is.

Maar boksen met een gehoorbeperking is een ander verhaal. Gevaarlijk zelfs, want tijdens een wedstrijd kan Keiko de aanwijzingen van haar coach niet opvolgen en kan ze de scheidsrechter en de bel niet horen. Volgens haar trainer compenseert ze haar doofheid met arendsogen: “Ze ziet alles.” Krap anderhalve meter hoog bokst ze natuurlijk bij de lichtgewichten. Volgens haar trainer is Keiko niet alleen klein, maar heeft ze korte armen en is ze niet heel snel, maar “ze is een wilskrachtig en open mens”.

Small, Slow but Steady

Emotionele diepgang
Verwacht van Small, Slow but Steady niet de voorspelbaarheid en het valse sentiment van boksfilmklassiekers als Rocky (1976) en diens ontelbare aftreksels. De doorsnee Aziatische filmmaker is geen doorsnee Amerikaanse filmmaker. Grofweg betekent dat in de praktijk het gebruik van een contemplatieve verstelstijl tegenover directe actie; traditie en filosofie tegenover het nastreven van ambitie en de Amerikaanse Droom; visuele schoonheid en minimalisme tegenover technische excellentie en spectaculaire visuele effecten. Deze niet-alledaagse Japanse boksfilm neemt rustig de tijd om de karakterontwikkeling en de emotionele diepgang van het hoofdpersonage te verkennen.

Dit komt het best tot zijn recht tijdens Keiko’s interacties met de oudere trainer en tevens voorzitter van de boksschool, meneer Sasaki (Tomokazu Miura), die fungeert als een vaderfiguur voor Keiko. Hoewel hij zich niet bedient van gebarentaal weten ze precies wat ze aan elkaar hebben. Sasaki tobt zowel over de dreigende sluiting van zijn boksschool als over zijn tanende gezondheid. Wanneer Keiko worstelt met haar motivatie denkt zij aan zijn wilskracht. En wanneer zij in een uitgebluste bui een brief met de opzegging van haar lidmaatschap in de bus wil gooien, bedenkt zij zich omdat zij de man die zoveel voor haar heeft betekend niet wil teleurstellen. Voor de kijker blijft er volop ruimte om de innerlijke belevingswereld van Keiko te doorgronden.

 

14 juli 2023

 

ALLE RECENSIES