Categorie: F

Francofonia

Posted on

***

recensie  Francofonia

Zeg maar U tegen het Louvre

door Ralph Evers

Francofonia vertelt de bewogen geschiedenis van het Louvre ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Hoe de samenwerking tussen de nazi’s en de Fransen ertoe leidde dat veel kunstschatten werden gespaard. Documentaire met fictie, waarin het Louvre zelf ook tot leven komt.

Sokurov en schilderkunst. Niet de eerste keer dat de Rus zich cinematografisch verlustigt aan schilderijen en er een eigenzinnig portret van weet te maken, ingelijst in zijn eigen artistieke handtekening met passende achtergrondmuziek, merendeels klassiek. Vervlogen herinneringen uit jongensjaren, beelden die ons vreemd genoeg bekend voorkomen, ook al zullen weinig hedendaagse kijkers die tijd bewust meegemaakt hebben.

Francofonia

Parijs en het Louvre begin 1940. De nazi’s hebben Frankrijk veroverd en voelen zich trotse eigenaar van de vele kunstschatten die Frankrijk rijk is. Onderhandelingen vinden plaats tussen de directeur van het Louvre, Jacques Jaujard, en Franz Graf Wolff-Metternich. Hij is hoofd van Kunstschutz, de Duitse commissie ter bescherming van kunstwerken in bezet gebied. De relatie tussen Jaujard en Metternich staat in Francofonia centraal. In het bijzonder omdat Metternich in samenwerking met Jaujard het voor elkaar kreeg de autoriteiten in Berlijn voortdurend om de tuin te leiden, zodat de kunstschatten in Parijs konden blijven.

Sokurov’s Ark
Als zijplot speelt een hedendaagse verhaallijn over een kunsttransport over zee. De boot, geladen met topstukken uit Europese musea, raakt in uitzonderlijk slechte weersomstandigheden verzeild. Het schip is als de ark van Noah, ditmaal gevuld met de belangrijke kunstwerken van het oude Europa. Boeken, film, schilderkunst, beelden, muziek, alles wat in ons culturele DNA te vinden valt, bevindt zich op de Ark. Terwijl het schip in slecht weer verkeert, houdt Sokurov zelf contact met de schipper. Was de storm te voorkomen? Wat had de schipper kunnen of moeten doen? Wat symboliseert het schip? Alsof Sokurov het onschatbare belang van kunst verdedigt. Musea hebben wonderwel menig oorlog overleefd en bieden onderdak aan de ideeën en tijdsbeelden van vroeger. Als een vergeten foto van onze vroegere cultuur.

Niet de eerste keer dat Aleksandr Sokurov met bovenstaand idee speelt, want ook in Russian Ark (2002) waarbij de Hermitage van Sint-Petersburg als hoofdpersonage gebruikt wordt, speelt een dergelijke gedachtelijn op de achtergrond. Die film viel vooral op door haar vorm: één lange take van 96 minuten vol fantastische scenes, waaraan een hoop repetitie voorafging.

Francofonia

Nostalgie
Sokurov slaagt er met zijn reconstructie van de geschiedenis in om een ongrijpbare, weemoedige, nostalgische sfeer te scheppen. Het kleurfilter ligt als een zachte deken over de beelden gedrapeerd en geeft de illusie van oude beelden. Dit effect wordt versterkt door de daadwerkelijke archiefbeelden en de treffende soundtrack. Het enige dat nog ontbreekt om de nostalgie compleet te maken is de geur van pijp of sigaar en cognac.

Francofonia is zowel film als documentaire. Zowel afstandelijk als nabij. De balans tussen het verhaal en de waargebeurde feiten is helaas uit evenwicht, waardoor de film, ondanks haar prachtige melancholische sfeer, de kijker te vaak loslaat.

 

30 januari 2016

 

 

MEER RECENSIES

 

Félix & Meira

Posted on

****

recensie  Félix & Meira

Wat verboden is, is aantrekkelijk

door Nanda Aris

In deze Canadese film twijfelt een ultraorthodoxe Joodse vrouw aan haar bestaan in de strenge gemeenschap. Ze ontmoet Félix, een atheïstische, alleenstaande man, en voelt zich tot hem en zijn vrije bestaan aangetrokken. 

Maxime Giroux maakte met Félix & Meira zijn derde speelfilm, die op een aantal festivals in de prijzen viel. Geheel terecht, het romantische verhaal laat de kijker op geheel eigen wijze nadenken over liefde. Giroux raakte geïntrigeerd door de ultraorthodoxe joden in de wijk in Montreal waar hij woonde en schetst een ontmoeting tussen twee werelden: de francofone samenleving en de ultraorthodoxe gemeenschap.

Meira, gespeeld door Hadas Yaron, sleepte ook een aantal prijzen in de wacht; haar breekbare, soms licht optimistisch, soms melodramatische personage, waar we vele close-ups van zien, speelt ze knap.

Recensie Félix & Meira

Gelovig
Meira is niet gelukkig meer met het leven dat ze leidt in de ultraorthodoxe gemeenschap en met haar man Shulem (Luzer Twersky). De verleidingen van de buitenwereld lonken. Ze kan pas platen draaien, wanneer haar man van huis is. Muziek luisteren, net als tekenen en de pil slikken, is zondig binnen de gemeenschap, dus wanneer haar man haar betrapt, vindt hij dat niet leuk. Ze valt op de grond, en speelt dood. Een grapje, haar vraag om vergiffenis, waar haar man stiekem om kan lachen, Meira doet dit vaker. Het wordt subtiel gespeeld, zodat we de eerste keer niet begrijpen dat Shulem, ondanks dat hij boos is, veel houdt van zijn rebelse vrouw. Maar waardoor het later, wanneer hij de scène in z’n eentje herhaalt, des te meer impact heeft.

Liefde
Meira’s roep naar vrijheid is groter dan het draaien van muziek. Ze ontmoet Félix (Martin Dubreuil), een man van middelbare leeftijd, die op zoek is naar liefde. Hij had een niet erg warme relatie met zijn onlangs overleden vader en moet nog verwerken wat diens dood voor hem betekent. Félix leidt het leven waarnaar Meira nieuwsgierig is, en Meira intrigeert Félix omdat ze zo’n ander leven leidt dan het zijne. Wat de nieuwsgierigheid versterkt is de onmogelijkheid van hun liefde. Voorzichtig ontwikkelen ze gevoelens voor elkaar, en dat ontgaat ook Shulem niet.

Humaan
De film begint wat langzaam en is grijs en troosteloos. Het minimale karakteriseren van de personages zorgt er niet voor dat we ze niet begrijpen, integendeel. We worden heel blij van het gelukzalige gezicht van Meira wanneer ze voor het eerst een spijkerbroek aantrekt.

Recensie Félix & Meira

Het succes van de film zit hem in het niet-tegenover elkaar zetten van de personages. Ze zijn humaan, zoals wanneer Shulem Félix en Meira achtervolgt, en hij Félix niet met gebalde vuist, maar met vlakke hand slaat. We begrijpen Shulems frustratie, maar hij is geen gewelddadige man.

Ook de relatie tussen Félix en Meira is menselijk. We zien geen grootse meeslepende Hollywood-liefde, maar twee mensen die elkaar heel erg interessant vinden, en ook soms twijfelen.

Het einde van de film is niet gesloten, maar geeft de kijker stof tot nadenken. Is het gras altijd groener aan de andere kant? Het doet er in deze niet toe. Wendy Rene bezong het op de plaat die Meira draaide: ‘After laughter, comes tears’.

 

20 september 2015

 

 

MEER RECENSIES

 

Fazantenmoor-denaars, De

Posted on

**

recensie  De Fazantenmoordenaars

Waar zijn de fazanten?

door Alfred Bos

Het was een succes in Denemarken, de verfilming van het eerste boek in een thrillerreeks rond een afdeling voor onopgeloste moordzaken. De verfilming van boek twee struikelt over de intrige.

Het productiehuis van Lars von Trier startte twee jaar terug de verfilming van de reeks Afdeling Q-romans rond de horkerige inspecteur Carl Mørck en diens assistent Assad, een creatie van de Deense auteur Jussi Adler-Olsen. The Keeper of Lost Causes, een succes in de Deense cinema’s en het afgelopen jaar in Nederland te zien, was een degelijke genrefilm en dat geldt, zij het in mindere mate, ook voor nummer twee, De Fazantenmoordenaars.

Recensie De Fazantenmoordenaars

De serie ontleent zijn naam aan de afdeling voor onopgeloste misdrijven waar de eeuwig boze speurder Mørck (Nikolaj Lie Kaas) zijn antisociale tendensen kan uitleven. Net als Sherlock Holmes heeft hij een met iets meer emotionele intelligentie begiftigde rechterhand nodig om met zijn directe omgeving en de wereld te kunnen communiceren. Die taak is aan Assad (Fares Fares), een volledig geïntegreerde migrant uit de Mahgreb die Mørck volgt als een verliefde herdershond en diens meeste bête uitglijders glad poetst. Een privéleven heeft de gescheiden Mørck niet, al leren we in deze aflevering zijn puberzoon kennen.

Industrieel zonder scrupules
De Fazantenmoordenaars  draait om een dubbele moord, een verdwenen getuige en een geperverteerde rijkeluiszoon. De laatste, achteloos grimmig neergezet door topacteur Pilou Asbæk (we kennen hem als de spindoctor uit de Borgen tv-serie en van de film Kapringen), is een industrieel zonder scrupules; met zijn vriendjes annex onderknuppels jaagt hij op zijn landgoed op… zebra’s, geen fazanten.  Het verhaal pendelt tussen begin jaren negentig, toen het boefje een elitekostschool terroriseerde, en het heden waarin kwaaie zaken van toen hun bekomst krijgen.

De schakel tussen beide tijdslijnen is de verdwenen getuige en daar begint de intrige te rammelen. Want hoe geloofwaardig is een timide kostschoolmeisje dat, na twintig jaar zwerven langs Gods dreven, een heuse vechtjas blijkt en zich dure hotelkamers kan veroorloven? En Mørck is een watje, want welke speurder legt begripvol zijn pistool weg wanneer hij zich tegenover een bewezen killer ziet geplaatst? Zo zijn er meer momenten waarop het realisme wordt geofferd voor de spanningsboog. Honderdtwintig pagina’s script bieden onvoldoende ruimte voor de nuance van vierhonderd pagina’s boek.

Recensie De Fazantenmoordenaars

Geen excuserend gepsychologiseer
Met bijna twee uur speelduur is De Fazantenmoordenaars aan de lange kant, waar de flashbacks naar begin jaren negentig verantwoordelijk voor zijn. De film heeft geen last van excuserend gepsychologiseer, anders dan ‘de gelegenheid maakt de dief’; de personages blijven makkelijk-eendimensionaal. Typisch Scandinavisch zijn de vraagtekens bij een kostschool voor de maatschappelijke elite. Sterker, het niet-mengen met het gewone volk kweekt ons-kent-ons netwerken die hun eigen regels stellen. Het is een vage echo van Sjöwall & Wahlöö, de peetouders van de maatschappijkritische thriller uit Scandinavië, al mist de film hun kenmerkende ironie.

Regisseur Mikkel Nørgaard heeft ervaring met de filmadaptatie van Scandinavische thrillers – hij vertaalde eerder enkele boeken van de Zweedse auteur Arne Dahl naar het witte scherm – en slaat zich er, net als hij deed bij de eerste Afdeling Q-verfilming, manmoedig door heen. De Fazantenmoordenaars biedt degelijk vakwerk voor de liefhebber van het genre, maar is eerder een adequate, doch warrige tv-film dan vertelkunst voor het grote doek. Dat moeten de makers zich ook hebben gerealiseerd, want de serie lijkt na aflevering twee reeds te zijn gestaakt.

4 augustus 2015

 

 

MEER RECENSIES

 

Farewell Party, The

Posted on

****

recensie  The Farewell Party

Eigen baas over de dood

door Suzan Groothuis

Ouder worden gaat niet zonder gebreken. In The Farewell Party nemen bejaarden het heft in eigen handen en rekenen af met pijn en lijden. Een zwartkomisch drama over vriendschap en afscheid. 

Het bejaarde stel Yehezkel en Levana woont in een verzorgingstehuis in Jeruzalem. Beiden ogen nog gezond en levendig, maar voor hoe lang nog? Gaandeweg zien ze vrienden en bekenden aftakelen, de dood tegemoet. Dan krijgen ze met wat vrienden het idee om het heft in eigen handen te nemen. Waarom lijden, als het anders kan?

Recensie The Farewell Party

De groep bouwt in het geheim een kleine machine voor zelfeuthanasie. Handig, als de een uitvinder is en de ander dierenarts. Al improviserend komen ze tot een werkend apparaat, dat voor het eerst – in het geniep natuurlijk – toegepast wordt op een terminale vriend. Al snel verspreidt het gerucht van hulp bij zelfdoding zich onder het bejaardentehuis en krijgt de groep diverse verzoeken ingediend.

Voor God spelen
Daarmee komt The Farewell Party (Mita Tova) tot het vraagstuk of je wel voor God kan spelen. De film speelt daar al vanaf de openingsscène op in door op ludieke wijze een telefoongesprek te tonen tussen twee oudjes. De een doet alsof hij God is en fluistert de ander toe dat er momenteel een lange wachtlijst is in de hemel. Toch nog maar even blijven leven dan.

Gedurende zijn – overigens korte – speelduur behoudt de film zijn droogkomische, luchtige karakter, maar snijdt intussen diepere levensvragen aan. Wanneer beslis je om een einde te maken aan het leven van een ander? En wat als het om een dierbare gaat die dichtbij je staat? Komt de persoonlijke behoefte – de ander niet willen missen – dan niet in de weg te staan?

Euthanasie als thematiek is een risico, want het zou een zwaar beladen film kunnen leveren. Zo niet in The Farewell Party, die op knappe wijze laveert tussen komisch, dramatisch en surrealistisch. Een scène die het karakter van de film goed illustreert is die waarin Levana – gerakend in een steeds dieper proces van dementie – naakt tussen haar medebewoners verschijnt. In een helder moment is er diepe schaamte. Maar haar vrienden vangen haar op ludieke en liefdevolle wijze op.

Recensie The Farewell Party

Een waardig einde
En zo is er meer moois te halen, zonder het drama de boventoon te laten voeren. De acteurs – iconen uit het Israëlische komediegenre – zetten hun rollen met een mix van bezieling en humor neer. Regisseurs Sharon Maymon en Tal Granit tonen hun eindige levens met een lach en een traan en verrassen regelmatig met hilarische, verfrissende momenten. Een (jawel!) zangscène waarin verschillende personages verlangen naar een betere plek doet zelfs denken aan Magnolia, waarin de acteurs op een andere plek maar hetzelfde moment ‘Wise Up’ van Aimee Mann ten gehore brengen.

In The Farewell Party laten de filmmakers op tegendraadse, zwartkomische en ontroerende wijze zien dat de dood niet ver weg is als je oud bent. Wat is er dan mooier dan waardig afscheid kunnen nemen, voordat het lijden zijn verwoestende intrede doet?

 

20 juli 2015

 

 

MEER RECENSIES

 

Face of an Angel, The

Posted on

**

recensie  The Face of an Angel

Het slachtoffer compleet vergeten

door Cor Oliemeulen

Het lijkt er op dat de makers van The Face of an Angel lange tijd niet wisten welke richting zij hun drama moesten geven. Een regisseur zoekt de juiste vorm voor zijn film over een geruchtmakende, nog steeds onopgeloste, moordzaak.

Bij de Britse filmkameleon Michael Winterbottom is het altijd afwachten wat je krijgt voorgeschoteld: romantiek (Jude, 1996), muziek (24 Hour Party People, 2002), drama (In This World, 2002), documentaire (The Road to Guantanamo, 2006) of comedy (The Trip to Italy, 2014). Door zijn losse hand van regisseren en zijn eigenzinnige visie ontstaan regelmatig boeiende filmproducties. Ook Winterbottoms jongste werkstuk, The Face of an Angel, heeft voldoende ambitie om te ontkiemen, maar zal niet bij iedereen in goede aarde vallen.

Recensie The Face of an Angel

Seksmoord
Zelden kreeg een moordproces meer aandacht dan de seksmoord op de Britse studente Meredith Kercher in het Italiaanse Perugia in november 2007. Het slachtoffer werd halfnaakt en verminkt aangetroffen in haar huis waarin ze een kamer deelde met de Amerikaanse studente Amanda Knox. Meredith Kercher bleek verkracht, gewurgd en toegetakeld met 47 messteken. Volgens experts moest ze sterven omdat ze niet had willen deelnemen aan een seksorgie. Amanda Knox zou de fatale messteken hebben toegediend, terwijl twee vrienden het slachtoffer vasthielden.

De gruwelijke ontdekking bracht in het rustieke universiteitsstadje een bijna drie jaar durend mediacircus op gang. Onder hen een journalist van het Amerikaanse nieuwsmedium The Daily Beast die een boek over de moordzaak schreef. In het echte leven heet zij Barbie Latza Nadeau, maar in de film is haar naam Simone, gespeeld door de Engelse actrice Kate Beckinsale. Filmmaker Thomas (Daniel Brühl) heeft de rechten van het boek gekocht. Hij is gescheiden, voelt zich extra betrokken bij de zaak omdat hijzelf een dochter heeft en piekert zich suf over hoe zijn film gestalte te geven.

Tabloids
Thomas zit in een crisis, hij heeft nog maar één succesvolle film gemaakt en dat is al jaren geleden. Hij ontmoet zijn toenmalige producers om over zijn boekverfilming te brainstormen. Zij beogen een sensationele film over de moord en buitelen over elkaar welk filmsterretje de rol van hoofdverdachte Amanda Knox moet spelen. Thomas wil in eerste instantie de tragedie belichten vanuit journalistiek oogpunt, maar windt zich al snel op over de tabloids die de publieke opinie en mogelijk ook de rechters beïnvloeden. Bovendien heeft iedereen alleen maar aandacht voor de vermoedelijke daders, terwijl het slachtoffer compleet wordt vergeten.

Recensie The Face of an Angel

Het verhaal van The Face of an Angel is verplaatst van Perugia naar het middeleeuwse stadje Siena dat met zijn smalle, donkere steegjes, stadspoorten, fresco’s, beeldhouwwerken van Michelangelo en de gotiek van paleizen, kerken en andere oude gebouwen als grandioos decor voor Thomas’ gemoedstoestand dient. Bovendien is dit de omgeving waar Dante Alighieri in de veertiende eeuw De Goddelijke Komedie schreef. Deze klassieke dichter inspireert Thomas voor een film over liefde en onschuld, met op de achtergrond de rechtszaak.

Engelengezicht
Dante’s drie stadia van de dood moeten gelden als uitgangspunt van Thomas’ film: de Hel, het Vagevuur en het Paradijs. Op die manier krijgt The Face of an Angel  langzaam dezelfde structuur als de film ín de film en lijkt Thomas warempel te fungeren als alter ego van Michael Winterbottom. In de drang om iets oorspronkelijks te maken worstelt hij en ontwikkelt hij dromen, waanvoorstellingen en paranoia, al dan niet gehinderd door drank- en drugsgebruik en de invloed van de mysterieuze blogger Edoardo (Valerio Mastandrea) die met zijn sarcasme en zelfingenomenheid veel meer over de moordzaak beweert te weten.

De redding, de inspiratie, het paradijs verschijnt in de gedaante van de muze met wie Thomas de onheilspellende duisternis van Siena verruilt voor het kleurrijke, overzichtelijke Toscaanse land. Met haar positieve energie en engelengezicht belichaamt zij Thomas’ gevoel van optimisme en hoop. Dat werd hoog tijd, want de kijker worstelt in dit interessante, maar overijverige drama regelmatig mee met beide filmmakers: Thomas én Michael.

 

3 juli 2015

 

MEER RECENSIES

 

Frank

Posted on

****

recensie  Frank

Verdwaald in je eigen vreemdheid

door George Vermij

Het duurde even, maar Frank is eindelijk in Nederland gearriveerd. Lenny Abrahamsons komische en unieke film was al een culthitje in het buitenland, wat niet vreemd is als je Michael Fassbender laat acteren in een groot papier-maché hoofd.

Fassbender speelt de excentrieke Frank, de leadzanger van de band Soronprfbs. Tijdens een intens optreden raakt de beginnend en van inspiratie gespeende muzikant Jon (een schlemielige Dohmnall Gleeson) in de ban van deze vreemde experimentele popgroep. De oorspronkelijke toetsenist heeft het wegens psychische problemen laten afweten, waardoor Jon zijn plek mag overnemen. Hij wordt echter door de meeste andere leden niet serieus genomen. Maggie Gyllenhaal is als thereminspeelster Clara het felst in haar afwijzing van Jons muzikale ideeën. Gyllenhaal speelt een lekkere bitchy en arrogante alternatieve muzikante die met haar felle en doordringende blik kan doden.

Recensie Frank

Ik hoor bij de band!
Ondanks de terughoudendheid van de band heeft Frank wel vertrouwen in Jon en hij neemt hem mee naar een afgelegen plek in Ierland waar ze aan een nieuwe album gaan werken. Daar ontstaan echter weer spanningen tussen Jon en de andere leden als hij een commerciëlere sound nastreeft en Frank weet te overtuigen om op te treden op het hippe festival SxSW in Texas. Zou het ze dan toch gaan lukken om door te breken?

Abrahamson biedt met Frank een leuke film over de mystiek en hype van alternatieve popmuziek. Hij baseerde Frank op de excentrieke Brit Frank Siddebottom die een vergelijkbaar hoofd droeg tijdens zijn absurde muziekperformances. De film doet in zijn verhaallijn van een buitenstaander die opeens deel vormt van een muziekgroep denken aan een alto-versie van Almost Famous. De film contrasteert ook de oppervlakkigheden van pop en commercieel succes tegenover de creatieve drang om oprechte muziek te maken. Daarnaast verwijst de film ook naar de echte alternatieve scene. Zo heeft Carla Azar van de band Autolux een klein rolletje als drummer van de  Soronprfbs.

Recensie Frank

Muzikale freak
En dan is er Fassbender die ondanks zijn grote masker je weet mee te nemen in zijn muzikale wereld die vreemd, maar aanlokkelijk is. Net als Jon word je gegrepen door zijn enthousiasme en de zoektocht naar een perfecte en unieke sound. Frank is daarmee een eigenzinnige sjamaanmuzikant in de traditie van Don van Vliet, oftewel Captain Beefheart. Een ware muzikale freak dus. En dat wordt nog eens versterkt door Fassbenders zang en heerlijke surrealistische teksten zoals het liedje ‘I love you all’ waarmee de film mooi eindigt.

 

5 april 2015

 

 

MEER RECENSIES

 

Foxcatcher

Posted on

****

recensie  Foxcatcher

De kracht van eenzaamheid

door Nanda Aris

Gebaseerd op waargebeurde feiten vertelt deze film op prachtige wijze het verhaal van Olympisch kampioenen worstelen Mark en Dave Schultz, en hun relatie met de excentrieke multimiljonair John du Pont. 

Negentien jaar geleden speelde het daadwerkelijke verhaal zich af, en na Capote (2005) en Moneyball (2011) besloot Bennett Miller het naar het witte doek te vertalen. Niet zonder succes: de film ontving vijf Oscarnominaties. Zowel Steve Carell, onherkenbaar door een grote aangebrachte neus, als John du Pont en Mark Ruffalo als Dave Schultz zijn genomineerd voor een Oscar voor respectievelijk beste mannelijke hoofdrol en beste mannelijke bijrol. 

Recensie Foxcatcher

Mark Schultz (Channing Tatum) en Dave Schultz (Mark Ruffalo) zijn broers met een goede band.  Dave is de vrolijker en luchtiger in het leven staande oudere broer en heeft meer ervaring in het worstelen, maar de gefocuste en stoïcijnse Mark traint hard en mikt op Olympisch goud. 

Patriot
Hij wordt uitgenodigd door John du Pont, om op zijn landgoed te komen trainen. Het landgoed van de echte John du Pont mocht niet gebruikt worden voor de film, maar een andere rijke familie en fan van het werk van Miller, bood haar landgoed aan. De beelden van het grootse landgoed en de begeleidende muziek zijn imponerend. 

Du Pont wil graag beide broers op zijn landgoed laten trainen, maar Dave staat er wat sceptischer tegenover, omdat hij een gezin heeft en vrouw en kinderen stabiliteit wil geven. En dus vertrekt Mark alleen, met de hoop het armzalige bestaan achter zich te laten, en de worstelsport in de schijnwerpers te kunnen zetten. Hij wil als trots Amerikaan de beste worstelaar ter wereld worden, en vindt in John du Pont een metgezel en coach die hem daarin maar al te graag steunt. Onder leiding van Du Pont traint Mark samen met zijn zelf samengestelde Foxcatchers Team  voor de Olympische Spelen in Seoul van 1988. 

Leegte
John du Pont heeft weinig verstand van worstelen, dus als coach blijft hij vooral in algemeenheden praten. Zijn eigen training bestaat uit een rondje dribbelen in de zaal, en tijdens wedstrijden krijgt zijn tegenstander betaald voor het laten winnen van John du Pont. Geboren in rijkdom is hij gewend aan het ‘kopen’ van aandacht, alhoewel hij hard probeert dit gegeven te vergeten, en zich inbeeldt dat hij echt belangrijk is. 

Du Pont’s moeder keurt John’s keuze voor het worstelen af, het is een ‘lage’ tak van sport, en niet vergelijkbaar met haar elitaire paardensport. De band tussen Du Pont en Mark lijkt steviger te worden,  er wordt zelfs geïnsinueerd dat Du Pont wellicht homofiel is (misschien dat hij er daarom voor koos om de fysieke worstelsport te steunen?). Maar langzaam gaat de fysieke en vooral mentale gesteldheid van Mark achteruit, en verschijnen er scheuren in de innige band. Dave besluit toch naar het landgoed te verhuizen, wanneer hij begrijpt dat Mark hem nodig heeft. De ware coach keert terug voor Mark, en samen bouwen ze aan zijn herstel. 

Recensie Foxcatcher

Eenzaamheid
Het is werkelijk fascinerend hoe de onderliggende, niet uitgesproken emoties en motiveringen langzaam duidelijk worden. Steve Carell en Mark Ruffalo hebben beide terecht een Oscarnominatie ontvangen voor hun prestatie, maar ook Channing Tatum verrast. Carells vertolking van Du Pont als excentrieke, verknipte en verpestte miljonair is subliem, en doet denken aan Robert de Niro in Taxi Driver. Beide hebben de drang om belangrijk gevonden te worden, zijn eenzaam, onberekenbaar en geestesziek, maar eigenlijk ook om medelijden mee te hebben. Ze doen beseffen dat deze complexe mensen echt bestaan; een beangstigend idee. 

De film laat ruimte voor eigen interpretatie, bouwt niet op naar het einde zoals je misschien zou verwachten, maar maakt daarmee juist zoveel indruk. Een beter voorbeeld van ‘geld maakt niet gelukkig’ is er niet.

 

15 februari 2015

 

Vijf vergeten sportklassiekers

 

MEER RECENSIES

 

Free Range

Posted on

****

recensie  Free Range

Een eerlijk mens faalt nooit

door Ralph Evers

Free Range is een eigenzinnige film uit een weinig bekend land, Estland. Een verborgen juweeltje. De film volgt een schrijver die zijn leefwijze ter discussie stelt en uiteindelijk in anarchie een nieuwe richting in zijn leven vindt. 

Fred, de hoofdpersoon, is een hedonistische romanticus. Hij weigert ook maar een millimeter toe te geven aan de knechten van het systeem. Hij ademt een vrijheid en autonomie, die hem voortdurend in de problemen brengt. Hij leeft samen met zijn zwangere vriendin en hij is net ontslagen als filmcriticus. De film is een ode aan de Beat Generation, bestaande uit een groepje Amerikaanse schrijvers als Jack Kerouac, William S. Burroughs, Allen Ginsberg en Carl Solomon. Je zou ze nog het best omschrijven als romantische rebellen. 

Recensie Free Range

Bravoure ademt Free Range (Ballaad maailma heakskiitmisest. Het verhaal wordt zowel aan de hand van filosofische dialogen, dionysische bacchanalen, verstilde natuurbeelden als nostalgische seventies psych-folk verteld. De sfeer is zeer sterk en bepalend, de personages krijgen door een consequent oog voor detail als van nature diepgang. De hoofdpersoon houdt zijn quasi-nonchalante uitstraling, onverschrokkenheid en gelatenheid. Dit resoneert met de kijker mee. Je raakt ofwel geïnspireerd door zijn anarchistische houding, ofwel zou je hem een enorme schop onder de kont willen geven. De andere personages zijn minstens zo sterk neergezet. 

VPRO-sfeertje
Regisseur Veiko Õunpuu weet op een verrassende manier te werken met het tijdsbeeld dat deze film sfeer geeft. Enerzijds ademt de moderne tijd door het verhaal, anderzijds lijkt diezelfde tijd tijdloos. Zowel het universele thema van de film – de spanning tussen maatschappelijke druk tot conformisme en de hang naar individuele vrijheid en autonomie – als de generieke Oost-Europese sfeer, geeft het geheel een frisse, eigenzinnige en eigentijdse feel. 

De personages kenmerken zich door hun archetypische typering. De karakters zijn sjablonen en maken geen ontwikkeling door. Alsof ze symbool staan voor de verschillende waarden en sociaaleconomische klassen. Daarnaast kun je dit ook groter trekken, het kleine Estland te midden van het grote Europa. Estland is sinds 1918 een zelfstandige staat die de afgelopen eeuw vaak overheerst is geweest. Eerst door de nazi’s, daarna door de communisten, toen de NAVO en inmiddels de EU en haar euro. Deze dynamiek speelt zich af onder de huid van de onverstoorbare Fred. 

Recensie Free Range

Onverschrokken
Iconisch zijn diens onverschrokken blikken wanneer hij bonje krijgt met zijn baas, of een homo- en xenofobe collega aanhoort. Maar wat er onder zijn huid schuilgaat, krijgen we nauwelijks te weten. Dit is exemplarisch voor veel contemporaine Oost-Europese cinema. De intellectuele worsteling met een nieuwe overheerser en de zoektocht naar de eigen identiteit. Kunst is bij uitstek geschikt om hier vorm aan te geven. Ironisch dat de film dan in zo weinig zalen vertoond gaat worden en nauwelijks de aandacht krijgt die hij verdient. 

De zoektocht naar identiteit komt terug in een conversatie tussen Fred en zijn vader. Fred krijgt stevig de wind van voren, baan kwijt, bonje met vriendin, waarop zijn vader zegt: “Een eerlijk mens faalt nooit. Al zit hij op de bodem van de put, hij kan niet breken en krabbelt weer op.” Het is een sleutelscène waarin we meer te weten komen over de achtergrond van Fred, het uit beeld zijn van zijn moeder, hetgeen allemaal metaforisch geduid kan worden. Een klein, eigengereid landje, in de maalstroom van een op hol geslagen Europa.

 

15 december 2014

 

 

MEER RECENSIES

 

Fading Gigolo

Posted on

***

recensie  Fading Gigolo

Bloemschikker bloeit op

door Alfred Bos 

Acteur John Turturro, bekend van menige Coen Brothers-film en de Transformers– reeks, schreef en regisseerde deze komedie over een uitgerangeerde vijftiger die ontdekt dat hij een succes is als vervuller ‘van al uw dameswensen’. Woody Allen schreef en acteert mee.  

De economische crisis heeft een aantal fraaie films opgeleverd, portretten van goudeerlijke Amerikanen die door de machinaties van Het Kapitaal en haar instituties bezit en waardigheid wordt ontnomen; denk aan The Company Men (2010). Totaal anders van sfeer en insteek is de komedie Fading Gigolo, waarin twee Newyorkers op leeftijd een wild plan smeden én uitvoeren om de crisis – financieel, maar ook mentaal – te pareren. 

Recensie Fading Gigolo

Regisseur John Turturro schreef het script van Fading Gigolo  en speelt tevens de hoofdrol. De vijftiger Fioravante is zijn baan kwijt en werkt enkele dagen per week als bloemschikker bij een bloemist. Zijn vriend Murray (Woody Allen) moet zijn boekhandel, een familiebedrijf met enkele generaties historie, wegens teruglopende klandizie opdoeken. Ze lijken uitgerangeerd.  

Trioseks
Maar Murray bruist van de chutzpah en verzint een list. Zijn dermatologe (Sharon Stone) heeft hem verteld dat zij en een vriendin (Sofia Vergara) wel oren hebben naar trioseks met een leuke man en Murray weet wie die wens zou kunnen vervullen: Fioravante. Met Murray als agent uiteraard, die voor zijn bemiddeling commissie vangt. Helemaal grappig, hoewel, wordt het wanneer het gigolo-avontuur een succes blijkt en de introverte Avigal (Vanessa Paradis), weduwe van een rabbi, van Fioravante’s diensten gebruik wil maken. Dan beginnen toneel en realiteit door elkaar te lopen.  

Fading Gigolo heeft de toon, het verhaal en de morele boodschap van een Woody Allen-komedie. John Turturro, vooral bekend als karakteracteur uit een reeks films van de Coen Brothers, kent Allen al zo’n dertig jaar – hij werkte mee aan diens Hannah and Her Sisters uit 1986 – en zijn eigen films, vanaf zijn regiedebuut Mac  (1992), hebben dezelfde zwartkomische, absurdistische inslag als het werk van de joodse buitenstaanders Allen en de gebroeders Coen.  

Recensie Fading Gigolo

Liaison via kapper
Die joodse identiteit speelt een voorname rol in Fading Gigolo, want Avigal wordt in de gaten gehouden door de geestelijke leiders van de joodse gemeenschap, bebaarde grijsaards die de dogma’s bewaken, en door Dovi, een wijkagent die een oogje op haar heeft en het avontuur met de heimelijke minnaar nauwgezet volgt. De gigolo laveert tussen de mondaine succeswereld van Manhattan en de mores van de joodse subcultuur, goed voor kostelijke incidenten in een moreel mijnenveld. “Je brengt magie naar eenzame mensen”, krijgt hij te horen.  

De ironische, maar ontspannen toon van Fading Gigolo is het resultaat van de wisselwerking tussen Turturro en Allen. Ze werkten samen aan het script (basisidee Turturro, feedback Allen; het contact werd, geheel in de sfeer van de film, gelegd door hun gezamenlijke kapper) en vertolken de geplaagde karakters wier waardigheid op het spel staat. Overlevingskunst met een kwinkslag, wie om deze film niet moet glimlachen kan altijd nog bloemschikker worden.

 

16 juli 2014 

 

 

MEER RECENSIES

 

Fault in Our Stars, The

Posted on

***

recensie  The Fault in Our Stars

In het land van molens en tulpen

door Cor Oliemeulen 

Braaf, soms ontroerend Amerikaanse drama over twee jeugdige kankerpatiënten die verliefd op elkaar worden en avonturen beleven in Amsterdam.  

Tijdens een bijeenkomst van de lotgenotengroep kan Augustus (Ansel Elgort) zijn ogen niet afhouden van Hazel (Shailene Woodley). Zij heeft sinds haar dertiende extra zuurstof nodig om niet te stikken en krijgt experimentele medicijnen waarvan het effect op langere termijn onzeker is; hij draagt een prothese na een levensbedreigende tumor in zijn been. Augustus is de ideale schoonzoon die Hazel laat vallen voor zijn charme en grapjes. Hij blonk vroeger uit in sport, zij is geobsedeerd door een roman van ene Peter Van Houten.

Recensie The Fault in Our Stars

Amsterdam
Ze raken snel bevriend, maken lol, filosoferen over het leven en houden elkaar wakker met social media. Augustus krijgt het voor elkaar dat ze worden uitgenodigd bij haar favoriete schrijver. Peter Van Houten (Willem Dafoe) heeft na het succes van zijn boek veel volgelingen gekregen en zijn toevlucht genomen tot Amsterdam waar hij in een grachtenpand blijkt te kampen met een writer’s block en een alcoholverslaving. Aanvankelijk achten de doktoren een overzeese vliegreis voor de patiënte te riskant, echter met de nodige voorzorgsmaatregelen belanden Hazel, haar moeder (Laura Dern) en Augustus in het land van molens en tulpen.

The Fault in Our Stars bedrijft uitstekende promotie voor Amsterdam. Er komt geen coffeeshop noch een enkel rood lichtje in beeld. Wel geniet het koppel van het luxe hotel, het chique restaurant, de rondvaartboot en een bezoek aan het Anna Frank Huis. Het schijnt dat al hele horden Amerikaanse tieners naar de hoofdstad komen en dat het bankje aan de Leidsegracht met de cruciale scène van de film een waar bedevaartsoord is geworden. (Jammer genoeg is het straatmeubel onlangs plotseling verdwenen, mogelijk ontvreemd door filmfans).

Recensie The Fault in Our Stars

Twilight
De film is gebaseerd op de gelijknamige bestseller van John Green, die als aankomend kapelaan stage liep in een kinderziekenhuis. Het viel hem op dat veel mensen, ondanks hun soms dodelijke ziekte, grappig en vol levenslust zijn. Hij besloot zijn ervaringen te verwerken tot een liefdesverhaal over jongeren met tegenovergestelde denkbeelden. Producer Wyck Godfrey, verantwoordelijk voor de Twilight-reeks, zag verfilming van The Fault in Our Stars direct zitten. Het romantische drama richt zich op dezelfde doelgroep, maar is aanzienlijk minder slecht. De relationele en emotionele diepgang van Hazel en Augustus overstijgt met gemak die van de bleke vampieren Bella en Edward.

Universele tegeltjeswijsheden als ‘pluk de dag’ en ‘kleine dingen waarderen’ zullen ongetwijfeld meer mensen aanspreken. The Fault in Our Stars heeft zijn aandoenlijke momenten zonder echt hartverscheurend of melodramatisch te worden. Als je je laat meeslepen en niet teveel stoort aan de religieuze ondertoon komen de zakdoekjes uiteindelijk goed van pas. Hoewel het filmdrama zich weinig richt op de ziekte ansich en soms beroerd is gemonteerd, snijdt het iets wezenlijks aan: het niet te benijden lot van twee mensen die voor elkaar hebben gekozen. Aan zoenen met slangetjes in je neus en het voortdurend meezeulen van een zuurstoftank kun je wennen, een onmogelijke toekomst met je dierbare is moeilijk te verkroppen.

5 juli 2014

 

 

MEER RECENSIES