***

recensie  Gemma Bovery

De verveelde vrouw als archetype

door Cor Oliemeulen

Literair komisch drama over een aantrekkelijke vrouw die volgens haar bemoeizuchtige buurman hetzelfde vreselijke lot als haar bijna-naamgenoot wacht. 

De nog jonge carrière van Gemma Arterton is op zijn minst opmerkelijk te noemen. Sinds haar rol als Bond-meisje Strawberry Fields in Quantum of Solace (2008) liggen de aanbiedingen voor de 28-jarige Britse actrice voor het oprapen. Haar landgenoot Stephen Frears strikte haar voor de titelrol van Tamara Drewe (2010), een komisch drama over een journaliste die terugkeert naar haar geboortedorp. Haar verleidelijke verschijning springt direct in het oog, zeker nadat Tamara een niet overbodige neuscorrectie heeft ondergaan. Moeiteloos brengt ze een aantal mannenhoofden op hol: haar sympathieke jeugdvriendje, de populaire drummer van een punkband en een getrouwde schrijver van middelbare leeftijd. Dit leidt tot een reeks van geestige verwikkelingen, waarna Tamara uiteindelijk haar keuze zal bepalen.

Overspel
Als Engelse immigrante moet Gemma Arterton ook in het Franse komische drama – met nota bene als titel – Gemma Bovery al haar romantische aandacht tussen drie mannen verdelen. In deze film van Anna Fontaine (Coco avant Chanel, 2009) is het Engelse platteland verruild voor een dorp in Normandië en heeft de getrouwde schrijver plaatsgemaakt voor een getrouwde bakker. Een bakker met een voorliefde voor speciale broden en literatuur. Welke literatuur in het bijzonder zal spoedig blijken.

Er is nog een opvallende parallel tussen de twee films met Gemma Arterton in de hoofdrol. Zowel Tamara Drewe als Gemma Bovery zijn adaptaties van stripromans van Posy Simmonds. Voor Tamara Drewe liet deze Britse kunstenaar zich inspireren door de negentiende-eeuwse roman Far From the Madding Crowd van Thomas Hardy waarin een vrouw moet kiezen uit drie potentiële minnaars. Voor Gemma Bovery putte ze inspiratie uit de beroemde eveneens negentiende-eeuwse roman Madame Bovary van Gustave Flaubert. In dit verhaal pleegt doktersvrouw Emma Bovary overspel bij de vleet om aan de leegte van het bestaan in de provincie te ontsnappen.

Madame Bovary
Terug naar Gemma Bovery en het Franse platteland. De Britse Gemma en Charles vormen een kunstenaarsechtpaar dat komt wonen in een krakkemikkige boerderij. Ze zijn de overburen van de bakker, Martin genaamd. Hij is direct verliefd als Gemma nog eens omdraait en naar hem glimlacht. ‘Dat ene wuifje betekende het einde van tien jaar verhulde seksualiteit’, vertelt zijn voice-over. Als Charles buitenshuis is, verleent Martin graag hand- en spandiensten aan Gemma. En op een zwoele middag leert hij haar zelfs de ambachtelijke kunst van het brood kneden. Helaas voor Martin valt Gemma niet voor zijn charmes, maar voor die van een welgestelde jongeman die in een kasteel woont. Maar Martins obsessie duurt onverminderd voort. Voor hem staat vast dat Gemma Bovery de wedergeboorte van Madame Bovary is. De verveelde vrouw als archetype, die een verschrikkelijk lot te wachten staat.

Hoewel Gemma met haar wapperende haren, vrolijke zomerjurkjes en schuldige onschuld sensueel schittert in het Normandische licht, gaan de meeste credits naar Fabrice Luchini (Dans la Maison, 2012) als Martin. Op grappige en meeslepende wijze becommentarieert hij de gebeurtenissen, terwijl hij allerlei fratsen uithaalt om het veronderstelde lot van Gemma te veranderen.

Zo bruin als in La Discrète (1990) bakt hij het niet. In die doorbraakrol speelt Luchini een gedumpte schrijver die zich wreekt op het vrouwelijke geslacht. In Gemma Bovery blijft het bij bemoeizucht en goede bedoelingen. Goede bedoelingen die eindigen in een tragedie. Maar dan wel een tragedie die zich al in de proloog aandient en waarvan de werkelijke aanleiding pas in het allerlaatste shot voor de fantastische epiloog wordt onthuld.

11 oktober 2014

 

Vijf Madame Bovary-verfilmingen

 

MEER RECENSIES