Categorie: romantische film

Light Between Oceans, The

Posted on

***

recensie The Light Between Oceans

Nieuwste film Cianfrance geen lichtpunt

door Wim Meijer

Regisseur Derek Cianfrance beschikt over een topcast en een wereldwijde bestseller als bronmateriaal, maar zijn nieuwste film The Light Between Oceans haalt het niet bij zijn vorige successen The Place Beyond The Pines en Blue Valentine.

De Eerste Wereldoorlog is afgelopen. Michael Fassbender speelt Tom Sherbourne, een man die zoveel dood en ellende zag dat hij emotioneel is afgestompt en een baan accepteert op het verlaten eiland Janus als vuurtorenwachter. Even bezinnen, peinzen en turen in de stralen van het roterende licht. Hoosbuien teisteren het kleine, desolate eiland. Janus bevindt zich tussen twee oceanen en de vuurtoren op het eiland houdt de schepen veilig. Het is een fictief eiland bij de kust van Australië volgens M.L. Stedman, de schrijver van het boek waarop Cianfrance de film baseerde. In werkelijkheid werd de film opgenomen op Tasmanië.

The Light Between Oceans

Janus staat niet alleen voor een geografische locatie, maar ook voor de Romeinse god met de twee gezichten. Die twee gezichten komen op allerlei manieren terug in de film. Sherbourne kijkt terug op de oorlog en vooruit naar de toekomst, terug op de dood en vooruit naar het leven. Ook zijn vrouw Isabel wil nieuw leven creëren, maar op natuurlijke wijze lukt dat niet. Na twee miskramen spoelt een boot aan met een baby, die het echtpaar besluit te houden. Er ontstaan wederom twee gezichten, want de buitenwereld mag van niets weten.

Morele keuzes
Alicia Vikanders personage Isabel Graysmark brengt weer licht in het leven van Sherbourne. Een mooie romance bloeit op, gesterkt door een aanstekelijke chemie tussen de protagonisten. De twee acteurs werden door Cianfrance gedwongen zes weken samen op een eiland te bivakkeren, waarna ook in real life een romance volgde. Dat spat eraf op het scherm. Gestileerde shots en mooi gecomponeerde muziek voeren de kijker mee in het zoetsappige plot. Er begint iets te knagen. Het stel heeft morele keuzes gemaakt en staat voor een dilemma. Kiezen ze voor elkaars geluk, of laten ze zich leiden door hun innerlijke kompas om zo hun fouten uit het verleden goed te maken?

The Light Between Oceans

The Light Between Oceans kent prachtig acteerwerk van de gelauwerde cast. Alicia Vikander als wanhopige moeder toont een heel ander personage dan de gewetenloze, berekenende AI uit Ex Machina. Fassbender is top als vader die in gewetensnood komt. Rachel Weisz speelt een kleine rol als moeder die verscheurd is door verdriet, want ze is haar dochter en man verloren, jaren geleden.

Waar Derek Cianfrance’s The Place Beyond The Pines en Blue Valentine met een introverte Ryan Gosling meer ruimte lieten voor interpretatie, gooit de regisseur in zijn nieuwste film die deur op vaak brute wijze dicht. Emotie wordt er met een ganzentrechter ingegoten. Dat kan eens gebeuren, maar aangezien het plot uit The Light Between Oceans vrij dramatisch van aard is, zijn dit soort scènes volop aanwezig. En dat gaat storen. Cianfrance’s boekverfilming is te sentimenteel en melodramatisch. Met name de uiteindelijk flashforward van 1922 naar 1950 voelt geforceerd aan, vertraagt onnodig en doet de film geen recht. De film mist subtiliteit en was gebaat bij nét even een paar tandjes minder emotie. Fassbender en Vikander redden het geheel enigszins.
 

4 november 2016

 
MEER RECENSIES

Café Society

Posted on

****

recensie Café Society

De liefde dwingt tot onmogelijke keuzes

door Alfred Bos

In de herfst van zijn indrukwekkende loopbaan maakt Woody Allen een bitterzoete komedie van romantische snit. Achter de amoureuze en komische verwikkelingen lijkt subtiel een weemoedige terugblik op zijn eigen leven verscholen.

Voor een tachtiger heeft Woody Allen (uit 1935, het geboortejaar van Elvis) een onbedaarlijke werklust. Met Café Society levert hij zijn jaarlijkse film af, nummer 47 inmiddels, en tussen het werk voor die film door schreef en regisseerde hij een tv-miniserie – Crisis in Six Episodes, dit najaar op de Amerikaanse buis – waarin hij tevens acteert. Van sleet heeft de workaholic geen last. Café Society is klassiek Woody Allen, van het vertrouwde niveau. Plus iets extra’s.

Café Society

De film opent met een wonderschoon dollyshot van een poolparty in Hollywood. Kunstlicht en natuurlijk strijklicht van de ondergaande zon vermengen zich tot een feeëriek beeld. Het is een idylle, alles is perfect: niet alleen het licht en de entourage, ook de mensen rond het zwembad personifiëren succes. Anderhalf uur later, in het grijze ochtendlicht van New York, is de illusie leeggelopen. Aan het slot – dat herinnert aan Ettore Scola’s C’eravamo tanto amati (Wat hielden we van elkaar) – blijkt er altijd meer te wensen dan de werkelijkheid heeft te bieden.

Geliefde van twee minnaars
Café Society opent – wellicht niet toevallig – in 1935, Allens geboortejaar. Terwijl het in de rest van Amerika volop crisis is, begint de droommachine van Hollywood op temperatuur te komen. De Joodse immigrantenzoon Bobby Dorfman (Jesse Eisenberg) komt uit New York over naar de westkust. Hij hoopt bij zijn oom Phil Stern (Steve Carell), een succesvolle filmimpressario, een baantje te vinden.

Oom Phil vraagt zijn secretaresse, Vonnie (Kristen Stewart, Joan Jett in de biopic The Runaways en Sneeuwwitje in Snow White and the Huntsman), om zijn neef in Hollywood te introduceren. Wat volgt is het soort comedy of manners waar de Italiaanse toneelschrijver Goldini het patent op had, alleen is de knecht van twee meesters nu de geliefde van twee minnaars. Die minnaars kennen elkaar, maar hebben verder geen idee. De kijker wel en die verkneukelt zich.

Jonge versie van de regisseur
Maar Café Society is een romantische komedie van het bitterzoete soort. De liefde dwingt tot onmogelijke keuzes en al is Bobby, weer terug aan de oostkust, de gevierde gastheer van de populairste uitgaansgelegenheid van sjiek New York en gelukkig getrouwd bovendien, de hernieuwde kennismaking met Vonnie, nu de Hollywood-roddel blabla-ende echtgenote van een rijke zakenman, schudt bezonken gevoelens op. Maar de keuzes zijn gemaakt, wat had kunnen zijn een fantasie.

Café Society

Die weemoed is de parfum die uit een flacon van typisch Alleneske humor walmt. Die krijgt vorm via een reeks voortreffelijke bijrollen. Bobby’s verwanten, de Dorfmans, vormen de archetypische Joodse familie, met bazige moeder Rose (Jeannie Berlin), bitsige vader Marty (de Engelse acteur Ken Stott), criminele broer Ben (Corey Stoll) en zus Evelyn (Sari Lennick), die is getrouwd met de communistische intellectueel Leonard (Stephen Kunken). Allen zet ze in als komisch contrapunt. Jesse Eisenberg speelt als Bobby de jongere versie van de regisseur. Het is verleidelijk om in Vonnie een jonge Diane Keaton (denk aan de driehoeksverhouding in Manhattan) te zien.

Dat het Allen met zijn zevenenveertigste film om meer te doen is dan komedie, blijkt uit zijn voice-overs. Ze vullen de gaten in de tijdslijn van het verhaal en leveren commentaar op de handeling. “Dromen zijn dromen” verzuchten Vonnie en Bobby, lang nadat de beslissende keuzes zijn gemaakt maar de hartstocht nog steeds gloeit. Ware liefde dooft nimmer en zonder illusies is het leven een sleur. Gelukkig is er film, de ultieme illusie.
 

9 augustus 2016

 
MEER RECENSIES

Love & Friendship

Posted on

*****

recensie  Love & Friendship

Weduwe op mannenjacht

door Alfred Bos

Voor liefhebbers van kostuumdrama en romantische komedie is de verfilming van een minder bekende (brieven)roman van Jane Austen verplichte kost. Voortreffelijke rolbezetting, puntgave karaktertekening en scherpe dialogen maken een perfecte genrefilm.

Het probleem voor de eenentwintigste-eeuwse lezer met de romans van Jane Austen is wellicht hun tempo. Ze zijn traag: uitgebreide beschrijvingen, lange terzijdes. Maar plak de dialogen achter elkaar en je hebt Shakespeare. Fantastische tweespraken, scherpe humor, diep inzicht in wat mensen drijft. De romans en verhalen van de Britse schrijfster – en grondlegger van de moderne roman – zijn derhalve geknipt voor verfilming.

Love & Friendship

Een ellenlange rij van bewerkingen voor tv-scherm en filmdoek van haar zes romans bewezen het en Love & Friendship, de hilarische verfilming van Austens novelle in briefvorm Lady Susan, onderstreept het wederom: de vertellingen van Jane Austen zijn van alle tijden. Voeg daarbij de laat achttiende-eeuwse setting en een bonte rij van herkenbare karakters (zonder uitzondering vlekkeloos neergezet door een voortreffelijke ensemble cast) en je hebt een kostuumdrama om van te smullen.

Erotische verwikkelingen
Hoewel, drama? Dat zijn Dangerous Liaisons (ook gebaseerd op een brievenroman, van de Franse auteur Chodelos de Laclos) en Kubricks Barry Lyndon. Love & Friendship heeft met die films de historische setting (de pruikentijd), erotische verwikkelingen (wie gaat met wie?) en economisch gewin in amoureuze vermomming (omhoog trouwen) gemeen. Maar een drama is het geenszins, eerder een comedy of manners die speelt in 1794, toen de wereld nog feodaal was en de sociale etiquette van de bezittende klasse byzantijns ingewikkeld.

Dat is de lijst met personages en hun onderlinge familiebanden en vriendschappen ook, maar de Amerikaanse regisseur Whit Stillman, die zich heeft gespecialiseerd in de romcom met sociaal-culturele laag, maakt het glashelder door de veelheid aan karakters te introduceren met portretjes. Zelfs een Asperger-patiënt kan de stoet pruiken en baljurken rond Lady Susan Vernon, een weduwe op mannenjacht, moeiteloos uit elkaar houden.

Love & Friendship

“Feiten zijn vreselijke dingen”
Lady Susan (Kate Beckinsale) zoekt een geschikte huwelijkskandidaat om haar sociale en, vooral, economische status te handhaven. Ze heeft echter onbedoelde concurrentie van haar puberdochter Frederica (Morfydd Clark), die valt voor de man die de geboren intrigante voor zichzelf in gedachten heeft. Als bliksemafleider engageert ze de steenrijke sul – het Engels heeft daarvoor de onovertroffen term fop – Sir James Martin (Tom Bennett). Rond de amoureuze valkuil cirkelen haar schoonfamilie, de Vernons, en aangetrouwde familie De Courcy. Hun beminnelijke zoon Reginald (Xavier Samuel) lijkt een prooi, maar blijkt het aas.

Lady Susan kent geen scrupules, chanteert desgewenst haar beste vriendin en vertrouweling, de Amerikaanse en dus niet-blauwbloedige Alicia Johnson (Chloë Sevigny, achttien jaar na Stillmans klassieke komedie The Last Days of Disco herenigd met Beckinsale), en charmeert een adellijke adonis uit zijn broek, een indiscretie met onvoorziene verwikkelingen. Intrige, list en overspel volgen haar als een schaduw. “Ze is de slang in Eden”, weet haar schoonzus Catherine De Courcy Vernon (Emma Greenwell), die als enige haar machinaties doorziet. “Facts are horrid things”, zucht Lady Susan wanneer haar reputatie dreigt te wankelen.

Deze Iers-Frans-Nederlandse coproductie, waarvan de computerbeelden (voornamelijk straattaferelen) in Amsterdam zijn afgewerkt, weet alle verwikkelingen, zonder overbodige scènes of nodeloze dialoog, in een compacte 92 minuten te vertellen. Aan het slot komt alles goed, behalve voor Sir James Martin dan. En zelfs die is blij. Heerlijke film voor alle gezindten, de zomerhit voor iedereen die moet gapen van superhelden.

 

24 mei 2016

 

MEER RECENSIES

 

High Sun

Posted on

****

recensie  The High Sun

Mogelijke onmogelijkheid

door Ralph Evers

High Sun (originele titel Zvizdan) plaatst het alom bekende Romeo en Julia-verhaal in het voormalig Joegoslavië ten tijde van en na de oorlog. Hoe de liefde conflicteert met de arbitraire culturele verschillen.

Tegen de immer indrukwekkende achtergrond van de Balkannatuur speelt dit tragische liefdesdrieluik zich af. De natuur van Zuidoost-Europa laat zich beschrijven als onverzettelijk, woest, ontembaar, uitgestrekt, ruig, oogstrelend en verleidelijk. Het zijn strenge winters en hete zomers. Te midden van die natuurelementen, die de mens en haar cultuur toch altijd beïnvloedt (de wind en de kou snijdt immers door ons heen, de zon verwarmt onze huid en de regen bekoelt onze stemming), leeft het temperament van de liefde op, hoe onverzoenlijk die rationeel gezien ook mag zijn.

High Sun

Onmogelijk koppel
De film speelt zich in drie aktes af. Te beginnen in 1991, wanneer de oorlog in Joegoslavië uitbreekt en onze geliefden, Jelena en Ivan, door hun verschillende “etniciteit” tot onmogelijk koppel verworden. De broer van Jelena doet er alles aan om haar relatie met Ivan te dwarsbomen. Dit leidt tot een gruwelijke climax.

Tien jaar later blijkt de pijn nog behoorlijk na te smeulen en is verzoening ogenschijnlijk ver weg. Zelfs in 2011 zijn de verschillen immer licht ontvlambaar, ondanks pogingen luchtiger met de verleden pijn om te gaan. Zvizdan wil de kijker, of die nu in de Balkan woont, of elders, vooral laten nadenken en doen inzien dat haat en intolerantie uiteindelijk vooral verlammend werken. Een missie waarin ze slaagt!

De scheidslijnen, of liever grenzen, tussen wie Kroaat en wie Serviër is, is nauwelijks zichtbaar. Een thema dat met name in het tweede verhaal wordt uitgediept en een verrassende climax kent. Dat dit onderscheid zich nauwelijks toont maakt de zeggingskracht groter. Is het niet van alle tijden, dat wij moeite moeten doen om de ander, die vaak zoveel op ons lijkt, te depersonaliseren?

High Sun

Uitvergroot
De twee jonge, relatief onervaren acteurs Gabor Marković en Tihana Lazovic, vertolken overtuigend de worsteling van de twintigers zowel tijdens de oorlog als in de nasleep ervan. Twintigers op zoek naar een identiteit, die te allen tijde opnieuw samenvalt met het etnische onderscheid dat er gemaakt is. Van Joegoslaaf naar Serviër of Kroaat. Uitvergroot in een door conflicten verscheurd land. Tegelijkertijd zo alomtegenwoordig dat het banaal lijkt. Ook in Nederland kennen we voldoende verschillen en stereotypen naar elkaar. De betweterige Amsterdammers, de klagende Rotterdammers, de zuinige Zeeuwen, de kneuterige Drenten, et cetera.

De liefde is bij uitstek geschikt als fenomeen om de onverzoenlijke verschillen bijeen te brengen. Liefde overstijgt al dat aardse geneuzel als tolerantie, waardering van het verschil, diplomatiek of politieke correctheid. Ze gaat vooraf aan het onderscheid en ze gaat zelfs vooraf aan de waarheid. Liefde is ook tamelijk lastig, niet in de laatste plaats omdat het ons ook kwetsbaar maakt. Onze liefde kan afgewezen worden, of onvervuld blijven. Het alternatief is haat. Al net zo alomvattend dan liefde, maar een stukje veiliger. Evenals de tegenhanger kent haat vaak ook nauwelijks tot geen rationaliteit.

Wie genoten heeft van deze film, kan verlangend uitzien naar nog twee films in dit genre. In een interview zegt Dalibor Matanić, de regisseur, dat Zvizdan deel een is van de Sun-trilogie.

 

30 april 2016

 

MEER RECENSIES

Mountains May Depart

Posted on

**

recensie  Mountains May Depart

Onafhankelijk drieluik

door Ralph Evers

Een klinkende vermelding van de Palme d’Or-competitie doet het meestal wel goed in de filmwereld. Hoge waardering, denken we. Automatisch koppelen we daar aan vast dat het “wel een goede film zal zijn”, maar is dat ook waar? Mountains May Depart tart deze “regel”.

Mountains May Depart wordt verteld in drie aktes in drie verschillende periodes. De film begint in 1999, de drempel van een nieuw millennium. Hierin volgen we de dorpsschoonheid Shen Tao die begeerd wordt door twee mannen. De simpele arbeider Liangzi en de gladde zakenman Zhang Jinsheng. Die eerste liefde kenmerkt zich door uitvergrote emoties en speelsheid, gelijk jonge mensen. Er hangt een zweem van nostalgie over die eerste akte, een verlangen aan een tijd van onschuld, die niet meer is. Regisseur Jia Zhang-ke (A Touch of Sin) registreert dit, maar zet onverbiddelijk de bijl in de herinnering: de tijd stroomt door, evenals de machtige gele rivier.

Mountains May Depart

Teloorgang
De volgende aktes zijn rauwer. De tweede akte kenmerkt zich door de teloorgang van Liangzi. Nadat Zhang Jinsheng met Shen Tao trouwde is hij vertrokken naar het noorden. Werkend in de mijnen heeft hij stoflongen gekregen. De camera vertraagt, staat stil bij het leed. De wat al te nadrukkelijke soundtrack doet verwoede pogingen om het menselijk drama dik aan te zetten. Zhang-ke graaft in deze akte een laag dieper. Dat was ook wel nodig, want de eerste akte kent naast haar nostalgie en frivoliteit veel shots waarvan je je als kijker afvraagt waartoe die dienen.

De derde akte ten slotte gaat dieper in op de lotgevallen van Zhang Jinsheng en diens zoon Daole, die in Australië, waar Jinsheng naar geëmigreerd is, Dollar genoemd wordt. Deze akte breekt nogal met de eerdere aktes. Dit contrasteert nogal met hoe in de beeldtaal de overgangen worden getoond: subtiel. Het is in deze akte dat Zhang-ke zich begint te vertillen aan zijn verhaal. Want waar de eerste twee aktes vooral vertrekken vanuit de reeds geïntroduceerde personages, sleept de derde akte er een berg andere fenomenen bij. We leven dan in 2025 en de assimilatie van de Chinese migranten binnen de Australische cultuur verloopt niet altijd even gemakkelijk. Zeker niet binnen de gezinnen. Een lerares biedt voor de jonge Dollar soelaas.

Mountains May Depart

Karikatuur
Op het moment dat Zhang-ke besluit om de menselijke thema’s als liefde, hoop en dood te midden van een snel veranderende wereld te plaatsen, begint de film te rammelen. Te ambitieus. Doordat de overgangen te abrupt blijken, doordat de intense life-events (zoals de dood van opa) soms zelfs karikaturaal aandoen en door uiteindelijk de personages niet voldoende uit te werken, mis je de verbinding met wat er op het witte doek plaatsvindt.

Binnen de ontstane karikatuur past dan ook het liedje Go West van de Pet Shop Boys. Uit de toon vallend door een veel te vrolijk themaatje, wat haaks staat op het drama dat onze protagonisten ondergaan. Wellicht met een bedoeling van de regisseur, net als het grapje met het beeldformaat. Beginnende met 4:3, de tweede akte fullframe en de derde akte widescreen. Mountains May Depart kent een interessant uitgangspunt, maar vergeet te overtuigen.

 

18 maart 2016

 

MEER RECENSIES

Brooklyn

Posted on

****

recensie  Brooklyn

Heimwee in Amerika

door Wim Meijer

Brooklyn vertelt het verhaal van de Ierse immigrante Eilis die in de jaren ’50 haar kleine dorp verlaat voor de grote stad New York. Het vertrek valt Eilis zwaar, totdat ze de Italiaanse Tony tegenkomt.

Het is 1951. Eilis (Saoirse Ronan) en haar beste vriendin Nancy (Eileen O’Higgins) staan in de hoek van de lokale dansgelegenheid, waar Ierse folk de mannen en vrouwen uit het dorp bij elkaar brengt. Slurpend aan een flesje fris wachten ze op de mannen van de rugbyclub. Althans, Nancy. Eilis ziet ze als ’those boys with their hair oil and their blazers’. Zij ziet het nut er niet meer van in, zich mooi maken voor de mannen. Zij moet naar Amerika.

Brooklyn

Bekrompenheid
De reden van Eilis’ vertrek is plattelandsproblematiek: de toekomst voor een jonge dame ligt niet in het kleine Ierse dorp Enniscorthy met al zijn eigenaardigheden en bekrompenheid. Zo bekritiseert Mrs. Kelly, een oude feeks die een winkeltje heeft, een klant die op zondag schoenpoets koopt. Dat had ze namelijk de dag ervoor al moeten doen. De klant weet het en knikt verontschuldigend. Dit soort sociale controle waar Mrs. Kelly zichtbaar van geniet, werkt verstikkend.

Amerika is echter niet het beloofde land, ondanks de goede bedoelingen van Father Flood (Jim Broadbent) van de kerk en Eilis’ zus Rose (Fiona Glascott) die de trip voor Eilis mogelijk maken. Eilis heeft geen zin in een wereldreis in haar uppie waardoor ze Rose en haar moeder achterlaat in Ierland, maar het alternatief is wegkwijnen en op zondag voor Mrs. Kelly werken. Het duurt niet lang of Eilis is doodongelukkig, zo ver van huis. Momenten van vreugde zijn er nauwelijks in Amerika, want ze mist het thuisfront, hoe armoedig en verstikkend dit ook was.

Eilis werkt in een warenhuis als verkoopster, maar verkoopt weinig. Het doet denken aan Carol, waarin Rooney Mara een timide verkoopster speelt die zich, net als Eilis, niet op haar gemak voelt. Eilis’ passieve houding die niet bepaald tot goede verkopen leidt, trekt de aandacht van haar leidinggevende Ms. Fortini (Jessica Paré) en Father Flood. Door hun hulp vindt Eilis’ langzaam haar draai en volgt ze lessen in boekhouden. Wanneer ze Tony (Emory Cohen) tegen komt, maakt heimwee plaats voor liefde.

Brooklyn

Self made woman
De Ierse actrice Saoirse Ronan is op haar eenentwintigste al een fenomeen, met twee Oscarnominaties op zak: eentje voor Atonement en nu voor Brooklyn. We hebben van Ronan in diverse rollen genoten, variërend van een kleine moordmachine in Hanna tot de aandoenlijke Agatha in The Grand Budapest Hotel, maar zelden had haar rol zo’n impact. Want wat is ze sterk, met alle subtiele emoties, fragiele blikken en overtuigende onzekerheid. En kan ze eigenlijk eens in haar eigen accent praten – prachtig, dat Iers. Ook de transformatie naar self made woman later in de film, nadat ze de Italiaanse Tony ontmoet, is knap gespeeld.

Tijdens het kijken naar dit heerlijk geacteerde liefdesdrama waan je je in een andere tijd. De kostuums, sets, muziek en algehele sores van de vijftiger jaren zijn bijzonder treffend. Brooklyn heeft de jaren ’50 warenhuizen met al hun pracht en praal die we eerder zagen in Carol, mooie wagens die door de straten van New York tuffen en mannen in driedelig pak. Het verhaal dreigt soms te zoetsappig te worden, maar door Saoirse Ronan komt alles mooi samen: heimwee, liefde, verantwoordelijkheid naar familie toe en zelfontplooiing.

De film bevat een aantal schitterende scènes, waaronder een Iers a capellalied op kerstavond, gezongen door een Ierse arbeider die heeft meegeholpen aan de aanleg van sporen en wegen, maar nu uitgerangeerd is. Het is dit soort tragiek die soms door de scènes sijpelt waardoor de film lading krijgt en je verbondenheid voelt met het Ierse volk. Want het moge duidelijk zijn dat Brooklyn niet alleen om Eilis draait, maar dat ze symbool staat voor een hele generatie.

14 maart 2016

 

 

MEER RECENSIES

 

Anomalisa

Posted on

**

recensie  Anomalisa

Weltschmerz voor gevorderden

door Ralph Evers

“Een donker komisch en surreële reis door de lange nacht van de ziel, de meest humane film van het jaar”, aldus de pers over Anomalisa. Grote woorden, hoge verwachtingen en een product dat nauwelijks een willekeurige sitcom-aflevering overstijgt is het teleurstellende resultaat.

Michael Stone is een gerespecteerde schrijver, vader en echtgenoot. Hij is onderweg om op een congres voor klantenservice in Cincinnati zijn nieuwste boek ‘How may I help you help them’  te presenteren. Ondertussen wordt hij geplaagd door zijn verleden. In Cincinnati woont een vroege vriendin van hem en het lijkt hem een goede reden om haar weer eens te zien. Aldus nodigt hij haar uit naar zijn hotel, het Fregoli – naar een pseudoniem van Charlie Kaufman, één van de regisseurs. De ontmoeting loopt niet zoals hij gewenst had, als ware het een synoniem voor hoe hij zijn leven leeft en beleeft. Michael is op het punt dat alles een sleur is en slentert geagiteerd van minuut naar minuut. Weltschmerz voor gevorderden. Totdat hij Lisa per toeval ontmoet. Zij is fan van zijn werk en verblijft vanwege het congres in hetzelfde hotel als Michael. Juist door haar imperfectie en afwijking ontsteekt zij een vlammetje in hem.

Anomalisa

Verwelkt bloemenduet
Anomalisa kiest voor een eigenzinnige aanpak. Iets wat we konden verwachten wanneer de naam Charlie Kaufman (Being John Malkovich, Eternal Sunshine of the Spotless Mind) is geafficheerd. De eigenzinnigheid zit hem in dit geval waarschijnlijk in de ingewikkelde cocktails die besteld worden, de vreemde kantoorscène later in het verhaal en het feit dat we het hier hebben over een stopmotion animatiefilm, waar prima voor live action gekozen had kunnen worden. Een gemiste kans, want stopmotion biedt prachtige kansen voor een eigenzinnig en vooral fantasierijk palet aan mogelijkheden. Zie maar eens het werk van de meester op dit gebied, Jan Svankmajer.

Om de ideeënarmoede kracht bij te zetten kiest men er voor om het Bloemenduet van Lakmé nog maar eens van stal te halen. Ditmaal weliswaar gezongen door mannen en gefloten door de hoofdrolspeler, doch de zoveelste film met dit verder prachtige stukje muziek.

Anomalisa

Dan blijft over de existentiële zoektocht van Michael Stone, teleurgesteld in het leven, wandelend in een grijs, mistig niemandsland, waarin hij zich vervreemd voelt. Een interessant thema, wat op zichzelf degelijk uitgevoerd wordt. En tegelijkertijd zou verzanden in de middelmatigheid, ware het niet dat we een aantal bevreemdende situaties zien, plus een paar grappige momenten.

De vraag rijst echter: zou dit ook overeind blijven als het trucje van de animatie achterwege was gebleven? De film lijkt nog het best te passen als tv-schermvulling in de surreële huiskamer van de konijnen uit Lynch’s Inland Empire. In ieder geval zou het grapje dat één acteur het merendeel van de stemmen (ook die van de vrouwelijke personages) op zich neemt minder houdbaar zijn (en overigens kinderachtig overkomt in deze vorm).

Haperende applausmachine
Anomalisa weet ondanks de vele lof die de film van het internationale filmjournaille ten deel viel, niet te overtuigen. Het lijkt er veel meer op dat de grote naam die Kaufman met zich meedraagt neurotisch en krampachtig zoekt naar het nodige applaus. Hierachter schuil gaat een (ideeën)leegte, die vanuit het metakader (als in de beschouwing van het getoonde) zichtbaar wordt, maar niet als thema in de film als zodanig dient. Een gemiste kans!

21 februari 2016

 

 

MEER RECENSIES

 

Carol

Posted on

*****

recensie  Carol

Verboden liefde wint

door Alfred Bos

De Amerikaanse critici buitelen over elkaar heen om Todd Haynes’ verfilming van een lesbische roman uit de jaren vijftig te bewieroken. De Oscars staan al koud. En alle ophef is op zijn plaats: Carol weet te raken.

Heel veel films heeft hij niet gemaakt in de twintig jaar sinds zijn eerste langspeelfilm Safe (1995) en niet heel veel mensen zullen bij het horen van de naam Todd Haynes roepen: ah, de man van Velvet Goldmine  (over een fictieve glamrockster uit de jaren zeventig, denk David Bowie) en I’m Not There (een biopic over Bob Dylan, die wordt vertolkt door zes acteurs, waaronder Cate Blanchett). Na Carol zal dat gebrek aan faam zijn verholpen, want met zijn vijfde speelfilm ontstijgt Haynes de status van buitenbeentje van de Amerikaanse cinema. Een meesterregisseur stapt in het voetlicht.

Carol

Carol vertelt het verhaal van een lesbische relatie in het Amerika van begin jaren vijftig, de tijd van de oorlog in Korea en de heksenjacht op communisten. Cate Blanchett speelt de titelheld, een dame uit de hogere middenklasse van New York die gevangen zit in een liefdeloos huwelijk. Wanneer de vriendschap met de muizige winkelbediende Therese (Rooney Mara, bekend van de titelrol uit de Amerikaanse remake van The Girl with the Dragon Tattoo) uitgroeit tot een liefdesrelatie, slaat de man des huizes (Kyle Chandler) op tilt. Carol dreigt alles te verliezen – kind, huis, reputatie, vriendin  – maar maakt een morele keuze en wint de liefde.

Geknotte vrouwen
Dat verhaal, in 1952 onder pseudoniem gepubliceerd door de Amerikaanse schrijfster Patricia Highsmith onder de titel The Price of Salt, biedt Haynes het platform om zijn specialiteit te etaleren: hij blinkt uit in emotionele portretten van vrouwen die door hun omgeving worden geknot. In Safe speelt Julianne Moore een huisvrouw in Los Angeles die psychisch langzaam uiteenvalt. Moore is ook de ster van het briljante Far from Heaven, een stilistisch perfecte pastiche van de tranentrekkende films van jaren vijftig regisseur Douglas Sirk, over een huisvrouw in New England die er langzaam achter komt dat haar perfecte leven één grote schijn is.

Die films lopen niet goed af. Beter vergaat het Mildred Pierce, vertolkt door Kate Winslet, in Haynes’ tv-miniserie naar het gelijknamige, in de jaren dertig gesitueerde boek van hard boiled-thrillerauteur James M. Cain. Met stalen ruggengraat en ijzeren wil overkomt ze alle obstakels die de verstikkende mores haar toewerpt. En ook Carol laat zich niet kisten door bekrompen ideeën of dubbele moraal. Ze volgt haar hart en haar geweten, en wint. Die boodschap was in de jaren vijftig taboe (zie Far from Heaven) en de uitgever van Highsmith wilde er niet aan, maar resoneert nu des te krachtiger.

Carol

Secuur stylist
Naast een talent om zijn actrices tot grote hoogten te stuwen (Moore en Blanchett behaalden met hun Haynes-films een Oscar-nominatie, Winslet won de Golden Globe) is Haynes een secure stylist. Zoals eerder in Far from Heaven  weet hij de jaren vijftig tot in detail – het nieuwe fenomeen van de mini-groove langspeelplaat – te evoceren. Wat Carol, ditmaal niet in technicolor maar in gedekte tinten, een maatje hoger tilt is de soepele en zelfverzekerde regie. Was Far from Heaven nog ingesnoerd door concept en vormdwang, in Carol  kan Haynes onbekommerd zijn meesterschap etaleren. Hier staat de vorm, inclusief de minimalistische soundtrack, in dienst van de emotionele boodschap.

Cate Blanchett gaat voor haar titelrol ongetwijfeld opnieuw een Oscar-nominatie binnenhalen en wellicht ook verzilveren. Ze kan als geen ander de wanhoop vertolken die broedt achter een masker van conformisme, zoals twee jaar terug nog in de titelrol van Woody Allens Blue Jasmine (goed voor een Oscar). Zo krijgen het perfect gestileerde decor en de talloze close-ups van gezichten (vaak door vensters gefilmd) waarop emoties wervelen en ogen luid spreken, de emotionele diepgang die bij het verhaal past. Daarbij doet tegenspeelster Mara nauwelijks voor Blanchett onder. Van het verbluffende openingsshot tot het triomfantelijke slotbeeld weet Carol twee uur lang te betoveren.

15 december 2015

 

 

MEER RECENSIES

 

Lobster, The

Posted on

****

recensie  The Lobster

Sardonisch sprookje vol geïnspireerde gekkigheid

door Ashar Medina

Regisseur Yorgos Lanthimos maakt na zijn eerdere films Dogtooth en Alps wederom gebruik van een bizarre premisse om een parabel te schetsen over interpersoonlijke relaties en de menselijke conditie in het algemeen. Het resultaat is verbluffend.

The Lobster speelt zich af in een nabije, dystopische toekomst waarin iedereen bij wet verplicht is een partner te hebben. Singles zijn in deze wereld de nieuwe paria’s, en worden niet alleen met de nek aangekeken maar ook daadwerkelijk gearresteerd en vervolgd. Als straf worden alle alleenstaanden in een hotel geplaatst waar ze 45 dagen de tijd krijgen om een geschikte partner te vinden in een van de andere ‘gasten’. Lukt dit niet, dan worden ze door de meedogenloze hotelleiding getransformeerd in een dier naar keuze. Dat dan weer wel.

Recensie The Lobster

Absurd Realisme
Zoals de premisse al doet vermoeden is The Lobster geen makkelijke film. Lanthimos zet zijn absurde arena echter zo integer neer dat het nooit ongeloofwaardig aanvoelt. Dit komt vooral doordat het verhaal wordt gedragen door personages die, hoe krankzinnig hun situatie ook moge zijn, bloedserieus omgaan met hun misère. In deze bevreemdende wereld volgen we namelijk David – neergezet door een verrassend ingetogen Colin Farrell – die in de openingsscène wordt verlaten door zijn vrouw. In het hotel doet de zwijgzame David zijn best om tussen de even wanhopige vrouwen iemand te vinden die het met hem kan uithouden.

Net als David zijn de andere hotelgasten stuk voor stuk gemankeerd; sommigen hebben een fysieke handicap, anderen zijn mentaal gebroken door de stress die komt kijken bij het zoeken naar een metgezel. Hierdoor zijn de personages niet alleen herkenbaar en hilarisch in hun tragiek, het maakt hun angst uiterst inleefbaar. Het gaat niet om het feit dat ze in een dier veranderen als ze falen, het gaat om de verlammende vrees eenzaam oud te worden zonder iemand om van te houden. Het is net de wereld die wij kennen, wat een absurde sfeer creëert die gek genoeg ‘echter’ aanvoelt dan het gepriegel op datingapps als Tinder en OkCupid.

Happy Single
In Dogtooth draaide het nog om één enkel wereldvreemd gezin, waarvan de kinderen angstvallig werden afgeschermd van de grote boze buitenwereld. In Alps volgde Lanthimos rouwende nabestaanden en de groep acteurs die werden ingehuurd als stand-in voor hun overleden geliefden. The Lobster is niet alleen groter qua schaal, de opzet is ook larger than life. Zo kunnen de gasten die moeite hebben met de onpersoonlijke paringsdans extra dagen winnen in het hotel door te jagen op een groep singles die zich heeft afgesloten van de maatschappij, en onderduikt in het bos.

Deze groep (geleid door ijskonijn Léa Seydoux) lijkt een vrijgevochten stel rebellen, maar zij zijn ironisch genoeg net zo rigide als de samenleving die zij verwerpen. Binnen deze groep is het namelijk expliciet verboden om onderling romantische genegenheid te tonen of, erger nog, verliefd te worden. Gebeurt dit wel dan moeten de tortelduifjes letterlijk hun eigen graf graven. Dit is uiteraard een tikkende tijdbom, die richting het einde van de film op hartverscheurende wijze tot ontploffing komt.

Recensie The Lobster

Human Nature
De universele thematiek van The Lobster wordt ingenieus verbeeld door de rebellen in een schitterende, natuurrijke omgeving te plaatsen, en dit in scherp contrast te brengen met het klinische, onpersoonlijke hotel waaruit David probeert te ontsnappen. Het lijkt een wereld van verschil, maar Lanthimos maakt ons duidelijk dat we uiteindelijk van binnen allemaal hetzelfde zijn en hetzelfde willen.

Zonder al te veel te verklappen komt David op een zeker punt in contact met de rebellen en raakt hij goed bevriend met een van hun leden, gespeeld door een ijzersterke Rachel Weisz. Het roept bij hem de vraag op of hij wel gelooft in echte liefde en – nog veel belangrijker – of het wel voor hem is weggelegd. Iets wat de mens zich tot het einde der tijden zal blijven afvragen. Dit maakt The Lobster een sardonisch sprookje dat ons een venijnige spiegel voorhoudt, maar waar tegelijkertijd heel hard om gelachen kan worden. Een knappe prestatie.

 

18 oktober 2015

 

MEER RECENSIES

Félix & Meira

Posted on

****

recensie  Félix & Meira

Wat verboden is, is aantrekkelijk

door Nanda Aris

In deze Canadese film twijfelt een ultraorthodoxe Joodse vrouw aan haar bestaan in de strenge gemeenschap. Ze ontmoet Félix, een atheïstische, alleenstaande man, en voelt zich tot hem en zijn vrije bestaan aangetrokken. 

Maxime Giroux maakte met Félix & Meira zijn derde speelfilm, die op een aantal festivals in de prijzen viel. Geheel terecht, het romantische verhaal laat de kijker op geheel eigen wijze nadenken over liefde. Giroux raakte geïntrigeerd door de ultraorthodoxe joden in de wijk in Montreal waar hij woonde en schetst een ontmoeting tussen twee werelden: de francofone samenleving en de ultraorthodoxe gemeenschap.

Meira, gespeeld door Hadas Yaron, sleepte ook een aantal prijzen in de wacht; haar breekbare, soms licht optimistisch, soms melodramatische personage, waar we vele close-ups van zien, speelt ze knap.

Recensie Félix & Meira

Gelovig
Meira is niet gelukkig meer met het leven dat ze leidt in de ultraorthodoxe gemeenschap en met haar man Shulem (Luzer Twersky). De verleidingen van de buitenwereld lonken. Ze kan pas platen draaien, wanneer haar man van huis is. Muziek luisteren, net als tekenen en de pil slikken, is zondig binnen de gemeenschap, dus wanneer haar man haar betrapt, vindt hij dat niet leuk. Ze valt op de grond, en speelt dood. Een grapje, haar vraag om vergiffenis, waar haar man stiekem om kan lachen, Meira doet dit vaker. Het wordt subtiel gespeeld, zodat we de eerste keer niet begrijpen dat Shulem, ondanks dat hij boos is, veel houdt van zijn rebelse vrouw. Maar waardoor het later, wanneer hij de scène in z’n eentje herhaalt, des te meer impact heeft.

Liefde
Meira’s roep naar vrijheid is groter dan het draaien van muziek. Ze ontmoet Félix (Martin Dubreuil), een man van middelbare leeftijd, die op zoek is naar liefde. Hij had een niet erg warme relatie met zijn onlangs overleden vader en moet nog verwerken wat diens dood voor hem betekent. Félix leidt het leven waarnaar Meira nieuwsgierig is, en Meira intrigeert Félix omdat ze zo’n ander leven leidt dan het zijne. Wat de nieuwsgierigheid versterkt is de onmogelijkheid van hun liefde. Voorzichtig ontwikkelen ze gevoelens voor elkaar, en dat ontgaat ook Shulem niet.

Humaan
De film begint wat langzaam en is grijs en troosteloos. Het minimale karakteriseren van de personages zorgt er niet voor dat we ze niet begrijpen, integendeel. We worden heel blij van het gelukzalige gezicht van Meira wanneer ze voor het eerst een spijkerbroek aantrekt.

Recensie Félix & Meira

Het succes van de film zit hem in het niet-tegenover elkaar zetten van de personages. Ze zijn humaan, zoals wanneer Shulem Félix en Meira achtervolgt, en hij Félix niet met gebalde vuist, maar met vlakke hand slaat. We begrijpen Shulems frustratie, maar hij is geen gewelddadige man.

Ook de relatie tussen Félix en Meira is menselijk. We zien geen grootse meeslepende Hollywood-liefde, maar twee mensen die elkaar heel erg interessant vinden, en ook soms twijfelen.

Het einde van de film is niet gesloten, maar geeft de kijker stof tot nadenken. Is het gras altijd groener aan de andere kant? Het doet er in deze niet toe. Wendy Rene bezong het op de plaat die Meira draaide: ‘After laughter, comes tears’.

 

20 september 2015

 

 

MEER RECENSIES